Szwajcaria. samorzad terytorialny (krotko)
Szwajcaria jest państwem federalnym składającym się z 23 kantonów (w tym 3 kantony to półkantony)
Składa się z 1)federacja – administracja na szczeblu rządowym
2)kantony – posiadają konstytucje, wł ustawodawcza, wykonawcza i sąd.
3)gminy –szczebel terenowy lokalny
w Szwajcarii działa zasada konstytucyjna.: sprawy nie przepisywane w sposób wyraźny Federacji i nieobjęte bezpośrednio uprawnieniem narodu, należą do kantonu.
Zasadniczą cecha kantonów jest to iż każdy z kantonów posiada swoją konstytucje władze ustawodawcza wykonawcza i sadowniczą.
Parlament w Szwajcarii to Zgromadzenie Federalne składające się z 2 izb:
1) Rada narodowa- 200 deputowanych wybieranych przez obywateli w powszechnych wyborach.
2) Rada Kantonów (46 osób wybieranych z kantonów (40 osób z 40 kantonów i z półkantonów-6 osób (po2)
Ciekawostka szwajcarskiego systemu jest to iż jest tzw. Potrójne obywatelstwo(gminy kantonu i Szwajcarii).
W Szwajcarii obowiązują 4 języki urzędowe (niemiecki włoski francuski i retoromański)
Rząd inaczej Rada Federalna składa się z 7 osób wybór dokonywany jest po każdorazowym odnowieniu Rady Narodowej. Tworzony według zasady 2+2+2+1. pierwsze partie które osiągnęły najwyższą liczbę głosów, po 2 osoby ostatnia 1osobę. Wszyscy członkowie pochodzą z innych kantonów. Rząd jest to ciało kolegialne, decyzje podejmowane są przez cały rząd. Każdy członek stoi na czele jednego z departamentów których jest 7:
1)polityczny
2)wewnętrzny
3sprawiedliwości i policji
4)wojskowy
5)finansów i ceł
6)gospodarczy
7)transportu, energetyki i komunikacji
władza wykonawcza
prezydent federalny wybierany przez zgromadzenie federalne spośród osób będących członkami rządu, na 1 rok pełni funkcje reprezentatywne/
Kantony
Władza prawodawcza(ustawodawcza) zgromadzeń kantonalnych kadencja zróżnicowane w zależności od kantonu. W większości na 4 lata.
Władza wykonawcza
Kolegium kantonalne- na czele stoi prezydent kadencja znów zróżnicowaną do 4 lat.
Władza sądownicza kantony posiadają swoje organy sądownicze.
Gminy
Występują 3 typy gmin:
1)ze zgromadzeniem ludowym (ogół obywateli uczestniczą w zebraniu ludowym. Referendum)
2)z udziałem parlamentu gminnego (rada-prowadzi bieżące sprawy i występuje z wnioskami do społeczeństwa)
3)z komisją obywatelska (komisja kontroli działalności)
Szwajcaria jest jednym z niewielu państw w których obowiązuje demokracja bezpośrednia. Szwajcaria jest państwem neutralnym. Do narodów zjednoczonych przystąpiła dopiero 10 września 2002 po przegłosowaniu tej decyzji w referendum.