Prywatyzaja przedsiebiorstwa państwowego
Zachodzące w Polsce zmiany ustrojowe postawiły w porządku dziennym zagadnienie prywatyzji sektora państwowego. Przedsiebiorstwa panstwowe, dzialające uprzednio w systemie gospodarki nakazowo-rozdzielczej, okazały się mało efektywne w warunkach gospodarki rynkowej. Za podstawową drogę wyjścia uznano prywatyzacje znaznej częsci przedsiebiorstw. jej celem jest wyłonienie w przedsiebiorstwach autentycznych właścicieli, zainteresowanych nie tylko bieżącymi wyniami, lecz również długofalowym rozwojem przedsiebiorstwa. Realizaji tych celów ma służyć ustawa z 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzaji przedsiebiorstw państwowych (DzU nr 118, poz. 561 z późniejszymi zmianami).
Komercjalizacja, w rozumieniu ustawy, polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę prawa handlowego(spółkę akcyją lub spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością). Do tak powstałej spółki stosuje się przepisy kodeksu handlowego. Następuje wpisanie spółki do rejestru handlowego, zaś poprzednio istniejące przedsiębiorstwo państwowe zostaje wykreślone z rejestru przedsiębiorstw.
Prywatyzacja przedsiębiorstwa państowego moze być prywatyzacją pośrednią lub prywatyzacją bezpośrednią.
Prywatyzacja pośrednia polega na zbyciu akcji bądz udziałów spółki powstałej w wyniku komercjalizacji osobom trzecim. Zwykle dokonuje sie tego w drodze ogłoszonej publicznej oferty, albo w drodze przetargu publicznego lubw drodze rokowań podjętych na postawie publicznego zaproszenia. Przepisy przewidując możliwość nieodpłatnego nabycia przez uprawnionych pracowników do 15% akcji prywatyzowanej spółki.
Prywatyzacja bezpośrednia polega na rozporządzeniu wszystkinmi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiebiorstwa przez:
- sprzedaż przedsiebiorstwa
- wniesienie przedsiebiorstwa do spółki
-oddanie przedsiebiorstwa do odpłatnego korzystania spółce
ta ostatnia możliwość uwarunkowania jest m.in. przystapieniem do spólki większości pracowników prywatyzowanego pzredsiebiorstwa.
Po przeprowadzeniu prywatyzacji bezposredniej przedsiebiorstwa panstwowego następuje (podobnie jak po dokonaniu komercjalizacji) wykreślenie go z rejestru przedsiębiorstw, kończące jego byt jako osoby prawnej.