Moja miejscowośc w perspektywie wielokulturowej
Grodków położony jest w południowo ? zachodniej części województwa opolskiego. Miasto liczące 9002 mieszkańców, oddalone jest
o 52 kilometry od stolicy województwa Opola i tyle samo od Wrocławia.
Niegdyś Grodków był niedużym miastem, jego średnica na linii wschód ? zachód wynosiła 420 metrów, a północ ? południe 400 metrów. Charakterystyczne dla krajobrazu gminy są niewysokie i malownicze pagórki, między którymi przepływają rzeczki. Brak ośrodków przemysłowych i rolniczo ? przyrodniczy charakter gminy stanowią jej największy atut. Czyste powietrze, licznie występujące lasy (stanowią 14,3 % powierzchni gminy), bogate w różnorodne gatunki roślin i zwierząt, są z pewnością nie lada atrakcją, dla tych którzy cenią sobie bezpośredni kontakt z naturą. Na pewno grzybiarze odnajdą tu swoje miejsce, gdyż w odpowiedniej porze lasy obfitują w różne gatunki grzybów.
Dobrze będą się tu czuli amatorzy pieszych wycieczek i zwolennicy innych form aktywnego wypoczynku.
Miasto posiada również piękne trasy rowerowe. Podziwiając krajobraz otaczający naszą gminę, warto poświęcić czas na odwiedzenie starych i zabytkowych miejsc, dawnych siedzib dworskich zamożnych rodów dolnośląskich, którzy szczególną uwagę poświęcali na parki krajobrazowe i zapierające dech w piersiach ogrody kwiatowe otaczające ich posiadłości, tworząc z nich prawdziwe dzieła natury. Wiele znajdujących się na tych terenach pomników przyrody przekroczyło już wiek 500 lat.
Najstarsze ślady osadnictawa na ziemi grodkowskiej pochodzą z tzw. mezolitu (8000 - 4500 lat p.n.e.). Odkryto je w kilku miejscowościach, z których na szczególną uwagę zasługują znaleziska z Wójcic. Grodków w źródłach historycznych ujawnia się najwcześniej jako Grodcov (1234), Grodchov (1278). Pierwotna nazwa miasta brzmiała Grodkowice od imienia Grodka (skrócone imię Grodzisława) i oznaczała jego potomków. Inne źródła podają, że nazwa Grodków , która według obecnych ustaleń źródłowych w XIII w. pisana była jako Grodchow, Grodcowe, w XV w. jako Grotkaw, w XVI w. Grotke, Grotgaw, Grtkau, Grotkaw, Grottgaw, w XVII w. jako Grottkaw, Grotkau, Grotgaw, Grottgaw, w XVIII w. Grottgau, a w końcu Grottkau jest bez wątpienia pochodzenia słowiańskiego. Wyraz pierwotny "Grod" oznaczał u Słowian zamknięte, zabezpieczone miejsce, a sylaba "chow" w słowiańskich nazwach miejscowych używana jest jako dopełniacz. Grodków - dawne osiedle typu miejskiego, założone i zaludnione przez rodzimą ludność polską - miał warunki rozwoju gospodarczego, leżał bowiem na szlaku handlowym biegnącym z Nysy do Torunia przez Ostrzeszów. Dlatego w 1248 r. (lub1249 r.) nastąpiła lokacja miasta Grodków na prawie zachodnim, w 1268 r. miasto przeniesiono na prawo średzkie, w 1324 r. na prawo wrocławskie, a w 1467 r. na prawo magdeburskie.
Grodków kilkakrotnie zmieniał swoją przynależność polityczną. Do 1290 r. należał do księstwa wrocławskiego, do 1311 r. do księstwa legnickiego, następnie do księstwa legnicko - brzeskiego, w ramach którego od 1329 r. podlegał zwierzchnictwu czeskiemu, w 1526 r. wraz z Koroną Czeską przeszedł pod panowanie Habsburgów (Austria), a w 1742 r. został przyłączony do Prus. Od 1344 r. do 1810 r. Grodków był własnością biskupów wrocławskich. Po sekularyzacji (1810) przeszedł na własność państwa pruskiego i został zrównany w prawach z innymi miastami.
W 1296 r. Grodków został otoczony murami obronnymi z czterema bramami i licznymi wieżami blankowymi. Miasto zostało silnie zdewastowane w okresie wojen husyckich i w czasie wojny 30-letniej. Również częste pożary wyniszczyły miasto (1449, 1490, 1549, 1649, 1833).
W epoce feudalnej mieszczanie grodkowscy trudnili się rolnictwem, handlem, rzemiosłem i gospodarką rybną. W 1787 r. Grodków, liczący 1472 mieszkańców posiadał 14 cechów rzemieślniczych, rękodziełem zajmowało się wówczas 156 majstrów. Najliczniej reprezentowani byli: szewcy (24), rzeźnicy (16), piekarze i krawcy (12).
Od początku XIX w. zaczęły powstawać tu zakłady przemysłowe. W okresie międzywojennym funkcjonowało w Grodkowie kilka zakładów przemysłowych. Miasto zdobyły w dniu 5 II 1945 r. oddziały 21 Armii gen. płka Dmitrija Gusiewa (1 Front Ukraiński) w trakcie operacji wiślańsko - odrzańskiej (12 I - 7 II 1945 r.). Niestety II wojna światowa przyniosła miastu dotkliwe straty. W wyniku działań wojennych zostało ono zniszczone w 45%. Po II wojnie światowej do Grodkowa napłynęła ludność z różnych części Polski i zagranicy. Nastąpiło wymieszanie kultur. Starsze pokolenia przekazywały młodym tradycje rodzinne, zwyczaje oraz posługiwały się lokalnymi gwarami. W przypadku Grodkowa była to gwara góralska, śląska, wschodnia.
Rys.2. Ratusz Rys.3. Budynek poczty
Mieszkańcy miasteczka mogą znaleźć zatrudnienie w następujących zakładach pracy: Grodkowskich Zakładach Wyrobów Metalowych, produkujących gaśnice, Zakładach Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego, Inwestbudzie, Grodkono, Spółdzielni Mleczarskiej. Poza tym istnieje szereg prywatnych firm świadczących różnorodne usługi grodkowianom, m.in. sklepy, hurtownie, gdzie również młodzi ludzie z braku innej możliwości podejmują pracę. Niektórzy pracują poza miejscem zamieszkania lub za granicą.
Bogatą ofertę programową społeczności lokalnej w czasie wolnym od pracy i nauki proponuje Grodkowski Ośrodek Kultury i Rekreacji, który za sprawę priorytetową uznaje rozwój i masowy udział dzieci i młodzieży w amatorskim ruchu artystycznym W placówce działa około 40 sekcji zainteresowań m.in. chór, orkiestra dęta, modelarnia, koło łowieckie, koło plastyczne, taneczne, teatralne, sekcje sportowe dla dzieci i młodzieży. Kalendarz ważniejszych imprez obejmuje: Ogólnopolski Konkurs Recytatorski - eliminacje gminne, Festiwal Twórczości Artystycznej Dzieci Szkół Podstawowych, Przegląd Zespołów Artystycznych ?Nieprzetartego Szlaku?, Bieg Olimpijski pod patronatem PKOL, Grodkowski Jarmark Kulturalny, ?Reagge Fest? - festiwal muzyki reggae, Festiwal Piosenki Wakacyjnej, który ma charakter konkursowy, muzyka z kręgu poezji śpiewanej oraz piosenki turystycznej, Dożynki Gminne w Grodkowie, Dni Elsnerowskie, Międzynarodowe Konfrontacje Muzyczne ?Muzyczna Jesień?, Ogólnopolski Zlot Fanów Metaliki, Ogólnopolskie warsztaty wokalno-instrumentalne, którym przewodniczy Elżbieta Zapendowska, Międzynarodowe spotkania chórów, pikniki integracyjne.
Jak wynika z moich obserwacji młodzież wiele czasu spędza przed komputerem oraz przed telewizorem. Można ich spotkać w kafejkach internetowych czy kawiarniach albo najczęściej na tzw. ?domówkach?, czyli imprezach połączonych ze słuchaniem ulubionej muzyki, oglądaniem najnowszych filmów oraz dyskusjami na nurtujące ich obecnie tematy. W naszym miasteczku nie organizuje się dyskotek, więc aby się zabawić, trzeba pojechać do okolicznych miejscowości takich, jak: Brzeg, Nysa, Niemodlin, Opole, Wrocław. Młodzież w Grodkowie ma możliwość nauki w tutejszym Liceum Ogólnokształcącym, Technikum Mechanizacji Rolnictwa Centrum Kształcenia Praktycznego oraz oferuje im się prywatne szkoły wieczorowe i zaoczne. Tak więc część młodzieży uczy się, pozostała część pracuje, ale są też tacy, którzy jednocześnie uczą się i pracują. Nieliczną grupę stanowią ci, którzy ani się nie uczą, ani nie pracują. Można ich zobaczyć jak snują się baz sensu ulicami miasta lub całymi gadzinami przesiadują na ławeczkach znajdujących się w centrum Grodkowa. Obecnie około 50 młodych ludzi aktywnie działa w Związku Harcerstwa Polskiego. W tej organizacji najpierw sami zdobywają kolejne stopnie i funkcje, a następnie przekazują je młodszym. Praca w harcerstwie to prawdziwa szkoła życia. Wielu z nich staje się animatorami życia kulturalnego.
Nasze miasteczko jest kuźnią talentów sportowych. Wielu młodych ludzi rozwija swoje zainteresowania poprzez udział w zajęciach Klubu Sportowego ?Olimp?. Jest on wizytówką nie tylko Grodkowa, ale i całego województwa i kraju. Od początku działalności Klub postawił na masowy, wszechstronny rozwój dzieci i młodzieży, propagowanie idei olimpijskiej, popularyzowanie olimpijczyków, zawodników i trenerów, wzmacnianie więzi sportu z nauką, kulturą i sztuką.
Również kościół jako instytucja wychowawcza inicjuje różnorodne formy pracy skierowane do młodzieży. W środowisku grodkowskim młodzież uczestniczy w krucjatkach, pielgrzymkach, zajęciach oazowych i ministranturze, gra w zespole muzycznym, śpiewa w chórze, zajmują się kolportażem prasy religijnej, urządza loterie fantowe, akcje charytatywne, występy artystyczne.
Bazą lokalową dla amatorskiego ruchu artystycznego są: pomieszczenia domu kultury, szkoły, salka katechetyczna, kino ?Klaps?. W tych miejscach mogą spotykać się miłośnicy sztuki z instruktorami oraz nauczycielami. W mieście funkcjonuje wiele zespołów muzycznych, a wśród nich należy wyróżnić zespół Contra, który działa w środowisku lokalnym od 10 lat. Każdy koncert jest prawdziwym świętem, skupiającym liczne rzesze fanów. Mimo trudności zespół gra coraz lepiej, nagrywa płyty, teledyski, programy radiowe i telewizyjne, staje się znany i popularny w całej Polsce. Uroczystości lokalne są uświetniane ich koncertami. W Grodkowie panuje ?contromania?.
Mieszkańcy Grodkowa wiodą spokojne i bezpieczne życie. Swój czas dzielą miedzy obowiązkami zawodowymi, rodzinnymi i wypoczynkiem. Wielu młodych ludzi swoją przyszłość wiąże z tym miasteczkiem, można to zauważyć w dzielnicy domków jednorodzinnych, gdzie wybudowali swoje domy i jest ich coraz więcej. Miło spaceruje się ulicami miasta, gdyż domy są zadbane, ukwiecone. Najważniejsza jednak jest atmosfera tu panująca, gdzie wszyscy się znają. Integracja mieszkańców miasta ma miejsce podczas lokalnych imprez organizowanych przez Dom Kultury, Kościół, Koło wędkarskie i Szkoły.
W moim mieście są kultywowane obrzędy regionalne świeckie i religijne. Do religijnych można zaliczyc: chrzty, bierzmowania, śluby, prymicje, uroczyste procesje. Natomiast do imprez świeckich należą: dożynki, Dni Grodkowa, Dni Elsnerowskie, Jarmark Wielkanocny, pikniki rodzinne, Mikołajki, Dzień Dziecka, Przegląd zespołów kolędniczych i kolędujących.
Obecnie w Grodkowie nie dostrzega się różnic kulturowych, nastąpiła integracja środowisk wielokulturowych. Młodzi ludzie wiele przejęli od swych dziadków, rodziców, ale obecnie tworzą nowe tradycje, które przekazują swoim dzieciom.