W ogniu wojen grecko-perskich.

Ekspansja kolonizacyjna Greków wzbudzała niechęć innych ludów, m.in. Fenicjan. Widzieli w niej zagrożenie dla swoich interesów. Do największego konfliktu doszło jednak na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego, gdy w sąsiedztwie polis wyrosło duże i silne państwo-Persja. Podbiło ono kolonie greckie i obciążyło je daninami,obowiązkiem dostarczania zbrojnych oddziałów oraz okrętów wojennych.Przeciwko Persom zbuntowali się mieszkańcy Miletu,których wsparli Ateńczycy.Powstanie zostało zdławione, ale i tak król perski Dariusz wysłał ekspedycje karną przeciwko Atenom.Persowie ponieśli klęske w bitwie pod Maratonem w 490 r. p.n.e. Dziesięć lat później, w 480 r. p.n.e., następna Dariusza-Kserkses,poprowadził przeciwko Grekom wielką armię lądową i flote morską. W obliczu niebezpieczeństwa polis zawarły sojusz i połączyły swe wojska. Zastąpiły one droge Persom w przesmyku między górami, a morzem zwanym Termopile, będącym najdogodniejszym przejściem do środkowej Grecji. Perscy żołnierze nie mogli początkowo sforsować greckiej linii obrony, ale później wskutek zdrady wdarli się na tyły obrony.W tej sytuacji Grecy wycofali się z wyjątkiem 300 Spartan dowodzonych przez króla Leonidasa.Zgodnie ze spartańskim pojęciem honoru nie mogli opuścić pola bitwy. Walczyli do końca, aż nie poległ ostatni żołnierz. Persowie po sforsowaniu Termopili dotarli do Aten.Dokonali tam wielu zniszczeń m.in. spalili świątynie w Akropolu.Grecy ni estracili ducha walki.Pod wodzą Temistoklesa zwabili okręty wroga do zatoki koło wyspy Salamina. Tu możliwości manewru były ograniczone. Atak helleński wywołał panike wśród Persów i był przyczynem ich klęski. Ta bitwa miała przełomowe znaczenie dla zmagać grecko-perskich. Walki trwały jeszcze wiele lat ale ostatniecznie zakończyły się zwycięstwem Greków.