Praca o schizofrenii

1. O chorobie

Schizofrenia, nazywana inaczej chorobą Bleulera, jest chorobą psychiczną spotykaną u 1% populacji. Jest to choroba ludzi młodych, gdyż najczęściej pojawia się między 15 a 30 rokiem życia. Występuje na całym świecie bez względu na rasę, religię, czy płeć, a częstość zachorowań u kobiet, jak i u mężczyzn jest taka sama, a obraz chorobowy nie przedstawia istotnych różnic. Jest to choroba, która trwa przez całe życie, jednak natężenie objawów zmienia się w różnych okresach.
Jako choroba schizofrenia została wyodrębniona w psychiatrii w 1860 roku przez Kraeplina, który nazwał ją otępieniem wczesnym. Nazwa ta pochodzi od stanu większości osób chorych, jakim było otępienie uczuciowe. W tym czasie choroba ta była traktowana jeszcze w kategoriach opętania i chorzy byli trzymani w odosobnieniu, do końca życia przebywając w zakładach psychiatrycznych.
Sama nazwa „schizofrenia” (od greckiego „schizo”- rozszczepiać i „fren”- umysł, wola, serce) pojawiła się w 1911 roku i jej autorem jest Bleuler. Wyodrębnił tez dwa objawy osiowe, na podstawie których można diagnozować o schizofrenii a mianowicie: autyzm i rozszczepienie. Obecnie wiadomo, że na schizofrenię składa się szereg objawów, tak różnorodnych i bogatych, że zwykło się o niej mówić „Choroba królewska”.

2. Przyczyny zachorowań

Dotychczas nie są znane przyczyny jej występowania, przyjmuje się za nie uwarunkowania genetyczne. Podkreśla się także rolę takim czynników, jak organiczne uszkodzenie mózgu lub zakażenie wirusowe, a także strukturze rodziny, warunkom wychowawczym, czynnikom środowiskowym.
Część psychiatrów uważa schizofrenię za reakcję na zbyt trudne warunki życiowe, a zwłaszcza konflikty emocjonalne.
Wysunięto także hipotezę, że dzieci urodzone w okresie zimowym są bardziej podatne na schizofrenię ze względu na zwiększone ryzyko zaatakowania matki przez wirusy na przykład grypy.
Niektórzy większe ryzyko zachorowalności na schizofrenię dostrzegają także w sytuacji powikłań porodowych.

3. Diagnoza

Diagnoza schizofrenii nie jest prosta, bowiem nie można jej stwierdzić w oparciu o badania naukowe stosowane w dzisiejszej medycynie. Badaniom takim (badania krwi, rentgen, tomografia, rezonans magnetyczny) są poddawani potencjalni chorzy, ale dlatego, aby wykluczyć inne przyczyny objawów schizofrenopodobnych (guzy mózgu, choroby endokrynologiczne i inne).
Podstawą diagnozy jest bardzo starannie przeprowadzony wywiad kliniczny przez specjalistę psychiatrę w oparciu o kryteria diagnostyczne ustalone i stosowane przez lekarzy na całym świecie.
Diagnoza może być przeprowadzona w oparciu o kryteria diagnostyczne ustalone przez Międzynarodową Statystyczną Klasyfikację Chorób i Problemów Psychicznych- ICD( ang. International Classification of Diseases) lub o Klasyfikację Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego- DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders)

4. Objawy

Symptomy schizofrenii można podzielić na pięć ogólnych kategorii:
· Symptomy pozytywne
· Symptomy negatywne
· Zaburzenia nastroju
· Zaburzenia myślenia
· Zaburzenia zachowania

Zazwyczaj chorzy doświadczają pewnych objawów z każdej z tych grup, ale nie zawsze. Często też zdarza się, że jedne są bardziej nasilone, inne zaś występują śladowo lub wcale. Najważniejsze i zarazem najtrudniejsze w rozpoznaniu tej choroby jest to, że nie ma dwóch osób chorujących tak samo, stąd już wcześniej wspomniana nazwa „choroba królewska”.
Symptomy pozytywne nie oznaczają, jak mogłaby sugerować nazwa, objawów „dobrych”, ale takie, które pojawiły się w danej osobie, a wcześniej ich nie było, tzw. objawy wytwórcze. Zaliczane są do nich przede wszystkim omamy i urojenia. Najczęściej natężenie symptomów pozytywnych wzrasta w okresach nawrotu choroby a maleje lub całkowicie zanika w fazie remisji.
Symptomy negatywne oznaczają brak pewnych zachowań lub uczuć, które w określonej sytuacji powinny się pojawiać. Należą do nich: zjawisko otępienia, alogia (chory mówi bardzo mało lub też nie potrafi włączyć się do rozmowy), apatia (brak motywacji), anhedonia (brak lub utrata zdolności odczuwania przyjemności. Towarzyszy jej przekonanie, że żadne działanie nie przyniesie satysfakcji)
Zaburzenia nastroju mogą mieć charakter chroniczny i utrzymywać się przez dłuższy czas lub też pojawiać się sporadycznie. Zaliczają się do nich przede wszystkim: depresja i skłonności samobójcze, lęk, złość, wrogość, podejrzliwość, zmienny nastrój, nieodpowiednia lub niespójna ekspresja.
Zaburzenia myślenia, procesów poznawczych oraz mowy nalezą do fundamentalnych zaburzeń występujących w schizofrenii. Należą do nich: urojenia, trudności z uwagą i koncentracją, problemy z pamięcią, zaburzenia rozumowania abstrakcyjnego, upośledzenie percepcji społecznej, luźne skojarzenia, wykolejenie wypowiedzi, blokowanie myśli, neologizmy, sałatka słowna, mutyzm.
Zaburzenia zachowania występują stosunkowo rzadko w schizofrenii, najczęściej w fazie objawów ostrych. Są nimi: katatonia (chory utrzymuje przez wiele godzin lub dni tą samą, często niewygodną pozycję ciała), podniecenie katatoniczne (podwyższona aktywność motoryczna, nie wynikająca z bodźców zewnętrznych i często pozbawiona sensu).

Osiowymi objawami (to znaczy objawami wspólnymi różnych postaci choroby) schizofrenii są: autyzm, rozszczepienie osobowości. Z innych objawów wymienić można między innymi: urojenia (zwłaszcza prześladowcze), omamy, iluzje, natłok myśli.



5. Początki choroby

W jaki sposób zaczyna się choroba, czy pewne objawy to już schizofrenia, czy jeszcze zaburzenia z pogranicza? Jak zwykle w psychiatrii trudno o jednoznaczne odpowiedzi na te pytania, jednakże wyodrębniono trzy możliwe początki choroby:
Początek schizofrenii nagły- choroba psychiczna pojawia się tu w sposób dramatyczny i nie pozostawiający wątpliwości. Najczęściej nagła zmiana w zachowaniu, która może przejawić się w postaci ataku silnego podniecenia i towarzyszącego mu lęku, ostrego stanu zamącenia, osłupienia, dziwaczności, rozkojarzenia, urojeń, omamów, ucieczki, próby samobójczej lub samo okaleczenia.
Początek powolny- w zachowaniu nie zauważa się gwałtownej zmiany, ale wyczuwa się ją, szczególnie w sferze kontaktów międzyludzkich. Pojawiają się delikatne, nieadekwatne do sytuacji szczegóły, których jednak otoczenie nie interpretuje w kategoriach choroby psychicznej, a raczej chwilowego dziwnego zachowania. Najczęściej te epizody schizofreniczne pozostają niezauważone aż do pierwszego ostrego nawrotu choroby.
Początek nerwicowy schizofrenii- tutaj na pierwszy plan wysuwają się objawy charakterystyczne dla nerwic, jak na przykład hipochondryczne czy histeryczne. Zazwyczaj objawy schizofreniczne można odróżnić od nerwicowych.
Schizofrenia może mieć także swojego zwiastuna, którego określa się mianem „paragnomem”. Poprzedza on wybuch choroby i występuje w postaci niezwykłego zachowania, nie pasującego do dotychczasowego zachowania chorego. Wykracza on poza możliwość przewidywalności.

6. Klasyfikacje schizofrenii

Bleuler wyróżnił cztery podstawowe typy schizofrenii:
1. Schizofrenia prosta, charakteryzująca się wolnym, mało uchwytnym przebiegiem, bez wyraźnych objawów urojeń. Chory stopniowo zrywa związki z otoczeniem, przestaje dbać o wygląd zewnętrzny, zaniedbuje się w pracy i nauce, traci inicjatywę i zainteresowania. Najnowsze badania wskazują, iż postać ta jest o wiele rzadsza, niż przypuszczano do tej pory.
2. Schizofrenia hebefreniczna, występująca najwcześniej ze wszystkich postaci schizofrenii, zwykle w wieku pokwitania, chory jest w podwyższonym nastroju, zachowuje się dziwacznie, bezceremonialnie. Forma bardzo rzadka.
3. Schizofrenia katatoniczna, zwykle rozpoczynająca się ostro z zaburzeniami ruchowymi. W postaci hipokinetycznej chory jest zahamowany, wykazuje objawy negatywizmu, nie przyjmuje pokarmów. W postaci hiperkinetzcynej chory jest podniecony, pobudzony, czasem agresywny. Forma rzadka, zazwyczaj o lepszym rokowaniu niż inne postacie schizofrenii.
4. Schizofrenia paranoidalna, urojeniowa, występująca najpóźniej, bo około trzydziestego roku życia, najczęściej spotykana. Wśród objawów na pierwszy plan wysuwają się urojenia, zwykle nieusystematyzowane, czasem jednak przybierające formę całych systemów urojeniowych. Niekiedy występują również omamy i iluzje, rozkojarzenie i ambiwalencja.

W klasyfikacji ICD wyróżniono następujące postacie tej choroby:
1. Schizofrenia paranoidalna
2. Hebefreniczna
3. Katotoniczna
4. Nie zróżnicowana
5. Poschizofreniczna
6. Rezydualna
7. Prosta
8. Innego rodzaju
9. Nieokreślona

Z innych form wyróżnić należy schizofrenię pseudonerwicową, w której przez dłuższy czas widoczne są objawy nerwicowe, a także schizofrenię o przebiegu okresowym.
7. Leczenie

Leczenie objawowe, jego głównymi metodami są: farmakoterapia, zwłaszcza lekami psychotropowymi, oraz socjo- i psychoterapia. Wprowadza się różne metody rehabilitacji, terapię pracą. Najlepsze wyniki dają metody kompleksowe, obejmujące: farmakoterapię, terapię rodzinną, socjoterapię oraz psychoterapię indywidualną i grupową. Bardzo istotne jest wsparcie społeczne, szczególnie zrozumienie rodziny, przyjaciół. Aby człowiek chory nie wycofał się z życia społecznego, należy podtrzymywać w nim wszelką samodzielność i umiejętności społeczne.
8. Rokowania


Mniej więcej u 1/3 chorych następuje całkowita remisja(ustąpienie albo złagodzenie objawów), a u połowy- znaczna poprawa umożliwiająca podjęcie nauki lub pracy. U pozostałych stwierdza się przebieg chroniczny, powodujący inwalidztwo. Zdarzają się również takie postacie schizofrenii, w których występują zmiany pozytywne: ujawnienie się talentów, na przykład plastycznych, postaw altruistycznych
ęWiek

Schizofrenia jest chorobą ludzi młodych. Najczęściej atakuje m-dzy 15 a 30 rokiem życia. Jest to okres bardzo trudny i podatny na rozbicie osobowości. Zdarzają się przypadki
schizofrenii dziecięcej oraz późnej. Choroba która pojawia się w okresie pełnej dojrzałości, nierzadko okazuje się nawrotem. Przebyty w młodości epizod chorobowy mógł minąć niepostrzeżenie. Dziwne zachowania w tym okresie bardzo często są usprawiedliwiane wiekiem, problemami, nikomu nie przychodzi do głowy żeby wiązać je z tak poważną chorobą psychiczną.

Przyczyny

Trudno jednoznacznie określić co jest przyczyną rozwoju i ujawnienia się tej psychozy. Do możliwych przyczyn należą:

· Czynniki genetyczne- istnieje zależność m-dzy ryzykiem zachorowania a stopniem pokrewieństwa z osobą chorą. Badania wykazały że możliwe jest dziedziczenie predyspozycji do schizofrenii, które przekształcają się w chorobę dopiero w połączeniu ze środowiskowymi czynnikami ryzyka
· Czynniki biochemiczne (np. nieprawidłowe wydzielanie neuroprzekaźników przez komórki nerwowe mózgu)
· Zmiany struktury mózgu ( u niektórych pacjentów udało się wykryć nieprawidłową budowę niektórych części mózgu)
· Zakażenia wirusowe
· Zaburzenia autoimmunologiczne (wówczas układ odpornościowy atakuje własne komórki)
· Czynniki psychologiczne i społeczne
· Czynniki cywilizacyjne - badania wykazują że wśród ludów pierwotnych odsetek zachorowalności na schizofrenię jest znacznie niższy niż w społ. cywilizowanych.
Początek choroby
Początek choroby najczęściej występuje w okresie młodzieńczym, wg badań- mężczyźni w wieku 17-30 lat, a kobiety 20-40 lat.

Może zacząć się:

· nagle i dramatycznie- wówczas objawy są tak silne że nie ma wątpliwości że mamy do czynienia z chorobą psychiczną. Zachowywanie diametralnie się zmienia- może być to atak szału, silne podniecenie z dominującym uczuciem lęku, ostry stan zmącenia, osłupienie, dziwaczność, rozkojarzenie, omamy, ucieczka, próby samobójstwa lub samookaleczenia.

· Skrycie, powolnie- gdy miesiącami lub nawet latami najbliższe otoczenie nie orientuje się w rozwijającym się procesie chorobowym. Zmianę w zachowaniu raczej się wyczuwa niż zauważa . Chory czuje się jakby był z innego świata. Zmiany mogą być bardzo nieznaczne jak częste wybuchy śmiechu, szukanie samotności, zaniedbywanie podstawowych czynności jak higiena, nadmierna pobożność, porzucanie dawnych zainteresowań itd. Zmiana może być tak dyskretna że epizod mija niedostrzeżony i dopiero nawrót choroby w zaostrzonej formie po kilku miesiącach czy nawet latach przypomina ze chory zachowywał się kiedyś dziwnie. (Paragnomen- wybuch choroby poprzedzony krótkim nagłym epizodem)

· Początek nerwicowy- na pierwszym planie objawy hipochondryczne, neurasteniczne i histeryczne. W takim wypadku trudno odróżnić schizofrenię od nerwicy.
Diagnostyka: Lekarz ma trudne zadanie, bo musi odróżnić schizofrenię od innych zaburzeń psychicznych, jak np. psychoza maniakalno depresyjna, paranoja, oraz chorób somatycznych które mogą wywoływać podobne objawy, np. nadczynność tarczycy, nowotwory, albo urazowe uszkodzenia mózgu.

Objawy:

· Pozytywne:

1. urojenia- fałszywe przekonania czasem wynikające z sytuacji życiowej, lecz częściej są trudne do wyjaśnienia i zrozumienia:
- wielkościowe- przekonanie o nadzwyczajnych zdolnościach, pozycji lub pochodzeniu
- depresyjne- przekonanie o małej wartości, winie, ruinie materialnej, ciężkiej chorobie
- ksobne- przekonanie o szczególnym zainteresowaniu ludzi osobą chorego, np. że informacje w prasie i w radiu są skierowane do niego, ostrzeżenia
- oddziaływania- przekonanie o wpływie na innych bądź na niego za pośrednictwem niezwykłych środków
- odsłonięcia- przekonanie o jawności przeżyć chorego dla innych osób- wszyscy wszystko wiedzą, znają myśli
- prześladowcze- przekonanie o zagrożeniu bezpieczeństwa, wolności, godności lub życia przez inne osoby, organizacje
- zmiany osoby- przekonanie o diametralnej zmianie wyglądu, zapachu, płci (niektórzy zmieniali płeć a po leczeniu psychiatrycznym żądali powrotu do poprzedniej), lub całej tożsamości (np. wydłużenie nosa, przykre zapachy potu, gazów)
- nasyłania i wykradania myśli
- hipochondryczne- urojone choroby

2. omamy- doznania zmysłowe odczuwane mimo braku odpowiednich bodźców zewnętrznych, przy pełnym przekonaniu o ich realności. Mogą to być wrażenia proste ( dźwięki, błyski, ukłucia), lub złożone spostrzeżenia (głos, muzyka, postaci ludzkie, zdzieranie skóry). Omamy „rzekome” chory lokalizuje wewnątrz swojego ciała, nie pochodzą z zewnątrz („głosy w głowie”)

3. zaburzenia mowy

4. dezorganizacja zachowania- np. nieodpowiednie do sytuacji reakcje uczuciowe (paratymia), i nieodpowiednia do przezywanych uczuć mimika (paramimia).

5. katatonia- zaburzenie motoryki objawiające się bardzo niskim poziomem aktywności ruchowej (osłupienie), albo nadmiarem tej aktywności, nie podlegającym woli chorego

6. trudność w komunikacji
Objawy te są charakterystyczne dla okresu ostrej psychozy, ale dzięki nowoczesnej farmakoterapii udaje się je dość szybko znacznie zmniejszyć lub usunąć.

· Negatywne (ubytkowe):

1. ubóstwo mowy
2. anhedonia- brak lub utrata zdolności odczuwania przyjemności, radości, zadowolenia w sytuacjach, które zwykle dostarczają takich przezyć.
3. apatia
4. nieuwaga
5. otępienie
6. zahamowanie ekspresji twarzy
7. trudność prowadzenia aktywności społecznej
8. wyobcowanie
Objawy te występują po przeminięciu ostrej fazy psychotycznej, dawniej uważano je za objawy tzw. defektu schizofrenicznego, obecnie nowoczesną wytrwałą rehabilitacją da się je opanować.
· Depresyjne
1. nadmierny krytycyzm- przesadność w ocenie swojego stanu
2. niskie poczucie własnej wartości
· zaburzenia funkcji poznawczych
- wybiórcze upośledzenie uwagi, pamięci, funkcji wzrokowo- przestrzennych, zdolności językowych

Schizofrenia prosta (rezydualna)- najuboższa objawowo, powolny rozwój niezdolności przystosowania się, ogólny spadek wydolności, typowe zaburzenia myślenia i uczuciowości. Kontakt z chorym pozwala zauważyć dziwaczne zachowania, brak harmonijności ruchów, mimiki, obojętność, zaniedbanie wyglądu, higieny, chłód. Niekiedy dłuższy czas utrzymują się szczególne uzdolnienia i talenty. Postać ta jest bardzo trudna do zdiagnozowania, występuje stosunkowo rzadko, łatwo ją pomylić z innymi zaburzeniami. Rzadko zdarzają się znaczne poprawy i remisje, najczęściej choroba postępuje powoli, ale stale.

Leczenie:
konsekwentna rehabilitacja przy użyciu metod psychoterapeutycznych. Spowodowana prawdopodobnie atrofią tkanki mózgowej (powiększeniem komór).

Schizofrenia paranoidalna- przewlekły proces schizofreniczny połączony z zespołem paranoidalnym. Najczęstsza postać, nad innymi objawami górują omamy i urojenia.
Często zaczyna się nieuzasadnionym stanem lękowym, przeczuciem ze cos złego się stanie. Dopiero po paru dniach czy tygodniach występują objawy urojeniowe i omamy. Często wybucha zupełnie nagle. Najczęściej występują omamy słuchowe, nigdy nie spotyka się wzrokowych. Górują urojenia prześladowcze, , ksobne, zaprzeczanie pochodzenia ( rodzice nie są rodzicami), hipochondryczne, odsłonięcia (wszyscy wiedzą), i wykradania myśli. Niektórzy doznają wrażenia hipnotyzowania, wyczuwania telepatycznego oddziaływania wrogów na odległość, wpływu pola elektromagnetycznego, radarów, laserów, twierdzą że są śledzeni przez organizację terrorystyczna, polityczną, wywiadowczą, czują się obserwowani, czasem przypisują sobie jakąś szczególną misję, posłannictwo do wykonania. Rzadziej występują urojenia zmiany osoby – wcielenie w zwierzę, zmiana płci, odczuwanie zmian w wyglądzie, rysach twarzy. Najczęstszymi omamami są słuchowe (głosy w głowie, echo myśli), a także trzewne (prądy, fale w narządach wew., wyrywanie trzew). Można by powiedzieć że gdyby nie urojenia i omamy, chory funkcjonuje względnie sprawnie—brak zaburzeń ruchowych, dezorganizacji myślenia czy emocji.
Rozluźnienie związków między myśleniem a światem zewnętrznym- myślenie autystyczne. Chorzy tworzą własne teorie naukowe, filozoficzne, oderwane od realiów. Spadek aktywności na wszystkich polach.
Diagnoza również jest trudna, łatwo pomylić tę psychozę z innymi zaburzeniami, charakterystycznymi wskaźnikami są urojenia i omamy. Do tych drugich jednak chorzy nie chcą się przyznawać, strzegą ich jak tajemnicy.

Schizofrenia hebefreniczna- (zdezorganizowana)- dość rzadka, występuje w młodym wieku, najczęściej w okresie pokwitania. Osoba normalnie zachowująca się nagle zaczyna zdradzać dziwactwa, przybiera niepoważne pozy, wybucha bez powodu śmiechem, zachowuje się błazeńsko, krnąbrnie, staje się nietaktowna, bezczelna, opryskliwa, drażliwa a nawet agresywna. Mimika i ruchy sprawiają wrażenie nieszczerego patosu, zanik przejawów uczuciowości wyższej, pozwala sobie na kpiarskie uwagi i dowcipy nie przejmując się otoczeniem, apele i kary nic nie dają. Zanika poczucie odpowiedzialności. Na początku otoczenie określa te zachowania jako demoralizujący wpływ kolegów, potem dają się we znaki cechy rozszczepienia osobowości, urojenia, rozkojarzenie toku myślenia. Częste jest również zaniedbanie higieny osobistej, a czasem nawet koprofagia- (zjadanie własnego kałuJ)

Schizofrenia katatoniczna
- postać hipokinetyczna- rozwój zahamowania psychoruchowego, chory staje się powolny, z niczym nie nadąża, siedzi lub stoi godzinami bezczynnie, mimika staje się sztywna, nastrój obojętny, na pytania odpowiada bardzo wolno, z długimi przerwami między słowami i zdaniami, mówi cicho, niekiedy uporczywie milczy. Zdarza się że chorzy nie przyjmują pokarmów albo biorąc kęs do ust trzymają godzinami nie żując i nie połykając, wtedy trzeba ich sztucznie karmić, często zanieczyszczają się, słabną i chudną. Charakterystyczne są objawy echolalii- pacjent jak echo powtarza słowa lub gesty zwracającej się do niej osoby.
- Postać hiperkinetyczna- przeciwieństwo- dziwaczne zachowanie- krzyczą, skaczą, śpiewają, rzucają przedmiotami, są agresywni, niszczą wszystko dookoła, drą na sobie ubranie, okaleczają się, są zdolni do okrucieństwa. Wypowiedzi rozkojarzone, pełne neologizmów. Niekiedy występują zaburzenia świadomości, i objawy somatyczne takie jak podwyższona temp. , kiedyś ten rodzaj uznany był jako katatonia ostra, śmiertelna, jednak prawdopodobnie były to źle zdiagnozowane przypadki zapalenia mózgu. Obecnie śmiertelność zmalała z 60% do 10%.
Schizofrenia somatopsychiczna – (hipochondryczna)- Objawy rozszczepienia osobowości nie są zbyt głębokie, a uwaga chorego skupiona jest na narządach wewnętrznych. Dziwaczne urojenia i skargi typu „wszystko w środku ulega zanikowi, pozamykało się, przewód pokarmowy nie trawi, w środku jest pustka”. Chorzy wymyślają własne koncepcje powstawania objawów chorobowych i są głusi na wszelką perswazję. Mogą tym doprowadzić do szału nieświadomych lekarzy którzy wierzą w urojone objawy chorych i próbują pomóc J.

Schizofrenia dziecięca- początek może przypadać już na okres m-dzy 2 a 4 rokiem życia.
Sygnały: kłopoty w odróżnieniu fantazji od rzeczywistości (np. fikcji w telewizji), omamy słuchowe i wzrokowe, wyimaginowani przyjaciele, skrajne nastroje, dziwaczne zachowania, zachowanie nieadekwatne do wieku, nasilone lęki, napady strachu, poważne problemy w zawieraniu przyjaźni. Inność dziecka zauważa się dopiero po pewnym czasie, staje się nieśmiałe, zamyka się w sobie, wypowiedzi staja się nielogiczne, pozbawione sensu, nie odstępuje na krok matki czy ojca, towarzysza mu dziwaczne strachy i myśli.

Leczenie:
Zależy od postaci choroby, w ciężkich przypadkach chory przebywa w szpitalu i otrzymuje silne leki, w lżejszych przypadkach pacjent może być leczony poza szpitalem. Oprócz neuroleptyków stosuje się często terapie grupowa, leczenie poprzez sztukę, które ułatwiają chorym powrót do społeczeństwa i w miarę niezależne życie. Terapię elekrowstrząsową stosuje się tylko w wyjątkowych przypadkach (w ciężkiej katatonii). Lata doświadczeń pokazują że błędem jest izolowanie chorych w dużych szpitalach psychiatrycznych, najlepsze i najszybsze efekty poprawy zyskuje się prowadząc terapię w środowisku naturalnym chorego.
Powszechny brak zrozumienia choroby powoduje napiętnowanie, dyskryminację i alienację pacjenta.

Rokowanie:
Niepewne. Ostre objawy schizofrenii udaje się trwale złagodzić u 30-40% pacjentów, ale u większości choroba prowadzi do trwałych zmian w osobowości, np. zobojętnienia uczuciowego, unikania kontaktów z ludźmi. Rokowania są lepsze w przypadkach gdzie objawy choroby pojawiły się nagle i miały burzliwy przebieg.