Kinezyterpia zbiór opracowań

1. POJĘCIE KINEZYTERAPII:
KINEZYTERAPIA- Z GREC.KINESIS,WIEDZA O WYKORZYSTANIU RUCHU JAKO ŚRODKA LECZNICZEGO.PODSTAWĄ KINEZYTERAPII SĄ ĆWICZENIA LECZNICZE, CZYLI GIMNASTYKA LECZNICZA.
RUCH JAKO ŚRODEK LECZNICZY MA ZDOLNOŚĆ ODDZIAŁYWANIA NA WSZYSTKIE NARZĄDY NASZEGO ORGANIZMU. GŁÓWNYM WSKAZANIEM DO ZASTOSOWANIA RUCHU JAKO ŚRODKA LECZNICZEGO JEST STWIERDZENIE UPOŚLEDZENIA SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ JEDNOSTKI. DO ZADAŃ KINEZYTERAPII NALEŻY, WIĘC PRZYWRÓCENIE PEŁNEJ SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ,JEŚLI JEST TO MOŻLIWE W DANYM SCHORZENIU LUB MAKSYMALNEJ SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ W PRZYPADKACH SCHORZEŃ PRZEWLEKŁYCH I POZOSTAWIAJĄCYCH PEWNE ZMIANY NIEODWRACALNE.
2. POJĘCIA:
ADAPTACJA - przystosowanie się organizmu żywego do życia w nowych dla niego, trwale zmienionych warunkach bytowych lub zewnętrznego stresu
Cecha dziedziczna i podlegająca rozwojowi, będąca wynikiem doboru naturalnego, ponieważ pomagała w przetrwaniu organizmu lub też w jego reprodukcji. Musi ona być zapisana w genach przekazywanych dzieciom przez rodziców, dlatego zmiany adaptacyjne mogą być dziedziczne. Organizmy przystosowują się do środowiska, w którym żyją.
HOMEOSTAZA- (gr. homoos - podobny, równy i stsis - trwanie) – stan równowagi dynamicznej środowiska, w którym zachodzą procesy biologiczne. Zasadniczo sprowadza się to do równowagi płynów wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych.
Mechanizmy utrzymania homeostazy
- fizjologiczne (np. zwiększenie częstotliwości skurczów mięśni w celu podwyższenia temperatury)
- Behawioralne
- Fizjologiczne mechanizmy opierają się na sprzężeniu zwrotnym (ang. Feedback
Homeostaza jest niezbędnym warunkiem zdrowia (prawidłowego funkcjonowania) organizmu, a co za tym idzie, choroby u swego podłoża mają zaburzenia mechanizmów utrzymania homeostazy. Obecnie zastępuje się pojęcie homeostazy, nowym homeodynamiką
NAJWAŻNIEJSZE PARAMETRY HOMEOSTAZY
• temperatura ciała (u organizmów stałocieplnych)
• pH krwi i płynów ustrojowych
• ciśnienie osmotyczne
• objętość płynów ustrojowych (stan nawodnienia organizmu)
• stężenie związków chemicznych w płynach ustrojowych (np. glukozy w osoczu)
• ciśnienie tętnicze krwi
• ciśnienie parcjalne tlenu i dwutlenku węgla we krwi
MECHANIZMY HOMEOSTAZY
-wegetatywny układ nerwowy, układ hormonalny, układy tkankowe
Głównym koordynatorem całego procesu jest niewielki obszar międzymózgowia znany jako podwzgórze.
REGENERACJA
regeneracja [łac. regeneratio ‘odrodzenie’, ‘odnowienie’], biol. odtworzenie utraconych tkanek w żywym organizmie. Podczas trwania wysiłku fizycznego mamy do czynienia z procesem obniżającym wydajność. Dopiero po okresie regeneracji organizm rozpoczyna superkompensację niezbędną do zwiększenia wydajności. Dlatego każdy nowy wysiłek, czy to w sporcie, czy w życiu codziennym, powinien być podejmowany dopiero po zakończeniu procesów odbudowy. Wówczas następuje bowiem pełna gotowość do działania w sensie fizycznym i psychicznym, a przede wszystkim zapewniona jest ochrona przed pojawieniem się syndromu przeciążenia. Zasada regeneracji i superkompensacji polega na zdolności organizmu do odpoczynku oraz powrotu do równowagi po wysiłku i przygotowaniu się z "zapasem" do kolejnego, zwiększonego obciążenia.
KOMPENSACJA
( wg Walickiego)-zło_ony proces dokonujacy sie w ustroju zmierzajacy do
wyrównania braku i przystosowania sie srodowiska w patologicznych warunkach
morfologicznych i czynnosciowych zaistniałych w nastepstwie choroby czy urazu.
-czynnosciowa –wyrównanie czynnosciowe
-organiczna-wyrównanie przez przyrost lub rozrost
-samoistna-wrodzona zdolnosc organizmów - jest niekorzystnym procesem
-sterowana- maksymalnie mo_liwe przywrócenie prawidłowej czynności
Prawo Anochina –zasady obowiazujace w procesie kompensacji
-kompensacja jest zdolnoscia wrodzona _ywych organizmów- samoczynnie uruchamiany
proces w przypadku wystapienia ubytku morfologicznego lub funkcjonalnego, zmuszenie
organizmu do wiekszego wysiłku
-kompensacja rozpoczyna sie po dostarczeniu do o.u.n. informacji o defekcie zaistniałym na
obwodzie.
-fałszywa sygnalizacja o defekcie przyczynia sie do błedniej kompensacji (np.-przy amputacji
odczucia fantomowe), błedna kompensacja przyczynia sie do utrwalenia nieprawidłowych
wzorców dynamicznych
-kompensacja opiera sie na wzmo_eniu starej lub nowej aferentacji- poprzez zwiekszenie
pobudzen z obwodu, wytworzenie zastepczych odruchów warunkowych
• aferenatcja wsteczna- proces zachodzacy przy zaistnieniu po_adanej reakcji organizmu
poprzez zastosowanie odpowiednich technik fizjoterapeutycznych; przywrócenie reakcji
ustroju na stosowane bodzce aferentne.
• aferentacja zwrotna-przy formowaniu nowego zwiazku jest on sprawny i ka_dy sygnał
wywołuje prawidłowa reakcje; wystepuje przy formowaniu Si e ruchu dowolnego w
trakcie przywracania czynnosci
-wyniki kompensacji sa nietrwałe i wymagaja systematycznego treningu
Możliwosci kompensacji zależa od:
-własciwosci osobniczej
-rodzaju defektu (przyczyna, lokalizacja, rozmiar i szybkosc powstania)
-sprawnosci układu nerwowego
-wiek chorego
-stan zdrowia
Zmiany w wyrównawcze w organizmie:
-przerost miesnia sercowego
-zwiekszenie czestosci skurczów serca
-niedotlenienie ustroju
-zwiekszenie tlenowej pojemnosci krwi (policytemia)
-wtórne skrzywienia kregosłupa
-mechanizm Puttiego (przesuniecie rzutów stawów)
-mechanizm Gowersa- wspinanie sie po sobie-kolejno po sobie uruchamianie czesci ciała
3. WPŁYW ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH NA RÓŻNE UKŁADY:
ĆWICZENIA FIZYCZNE MAJĄ DZIAŁANIE MIEJCOWE, KSZTAŁTUJĄ PARAMETRY BIOMECHANICZNE I OGÓLNE. WYWIERAJĄ WPŁYW NA CAŁE UKŁADY, WYWOŁUJĄC ZMIANY SYSTEMOWE, SZCZEGÓLNIE W ZAKRESIE UKŁADU KRĄŻENIOWO-ODDECHOWEGO.
STAWY I KOSCI
W OBRĘBIE BIERNEGO UKŁADU RUCHU ĆWICZENIA RUCHOWE POWODUJĄ UTRZYMANIE PEŁNEGO ZAKRESU RUCHU LUB PRZYWRÓCENIE JEGO PRAWIDŁOWYCH WARTOSCI.KSZTAŁTUJA POWIERZCHNIE STAWOWE, ZAPEWNIAJA ODPOWIEDNIA ELASTYCZNOŚĆ I SPRĘŻYSTOŚĆ WIĘZADEŁ, TOREBEK STAWOWYCH I POWIĘZI ORAZ WARUNKUJA PRZEBUDOWE KOŚCI. UWAPNIENIE KOŚCI W DUŻEJ MIERZE ZALEŻY OD ĆWICZEŃ,RUCHU I OBCIĄŻANIA.
MIĘŚNIE
DZIĘKI ĆWICZENIOM FIZYCZNYM ZWIĘKSZA SIĘ MASA I SIŁA MIĘŚNI ORAZ UTRZYMYWANA JEST ICH PRAWIDŁOWA DŁUGOŚĆ I ELSTYCZNOŚĆ.WZRASTA PRZEPŁYW KRWI W MIĘŚNIACH ORAZ CZYNNOŚĆ METABOLICZNA I ENZYMATYCZNA KOMÓREK MIĘŚNIOWYCH.
PRAWIDŁOWY DOPŁYW KRWI TĘTNICZEJ DO MIĘŚNIA ZAOPATRUJE GO W POTRZEBNY DO PRACY GLIKOGEN I TLEN, A NIEZABURZONY ODPŁYW KRWI ŻYLNEJ USUWA PRODUKTY ZMĘCZENIA PRACY MIĘŚNIA GLÓWNIE KWAS MLEKOWY. SPRAWNIEJSZY STAJE SIĘ TEŻ ODPŁYW CHŁONKI.
UKŁAD KRĄŻENIA
SYSTEMATYCZNA AKTYWNOŚĆ RUCHOWA PROWADZI DO SPOCZYNKOWEGO ZWOLNIENIA AKCJI SERCA ORAZ OBNIŻENIA CISNIENIA TĘTNICZEGO KRWI. POPRAWIAJĄ SIĘ WARUNKI PRACY SERCA.ZWIĘKSZA SIĘ SIŁA SKURCZU MIĘŚNIA SERCOWEGO I JEGO OBJĘTOŚĆ WYRZUTOWA.WZRASTA ZAOPATRZENIE SERCA W TLEN DZIĘKI SPRAWNIEJSZEMU KRĄŻENIU WIEŃCOWEMU. OBNIŻA SIĘ STĘŻENIE NISKOCZĄSTECZKOWYCH LIPOPROTEIN WE KRWI, A WZRASTA STĘŻENIE WYSOKOCZĄSTECZKOWYCH, CO MA ZNACZENIE W ZAPOBIEGANIU MIAŻDŻYCY. ĆWICZENIA I RUCH POPRZEZ PRACE MIĘŚNI WPŁYWAJĄ DODATNIO NA WYDOLNOŚĆ OBWODOWEGO UKŁADU KRĄŻENIA.UŁATWIAJĄ DOPŁYW KRWI TĘTNICZEJ DO OBWODU, A TAKŻE WSPOMAGAJĄ ODPŁYW KRWI ŻYLNEJ I CHŁONKI.
UKŁAD ODDECHOWY
ZWIĘKSZA SIĘ WENTYLACJA PŁUC ORAZ MAKSYMALNE POCHŁANIANIE TLENU.WZRASTA OBJĘTOŚĆ PŁUC I ICH POJEMNOŚĆ ŻYCIOWA. ZMNIEJSZENIU ULEGA OBJĘTOŚĆ ZALEGAJĄCA, A WZRASTA DYFUZJA GAZÓW ODDECHOWYCH.ZWIĘKSZAJĄ SIĘ PARAMETRY KLATKI PIERSIOWEJ.
UKŁAD NERWOWY
RUCH POWODUJE POBUDZENIE OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO DOPROWADZAJĄC DO WYTWORZENIA NOWYCH POŁĄCZEŃ I DRÓG NERWOWYCH ORAZ POPRAWĘ KOORDYNACJI I RÓWNOWAGI. DZIĘKI ĆWICZENIOM FIZYCZNYM ROZWIJA SIĘ PAMIĘĆ RUCHOWA ORAZ ZMNIEJSZA NAPIĘCIE NERWOWE.ZNACZNIE KRÓTSZY STAJE SIĘ CZAS REAKCJI.
UKŁADY WEWNĘTRZENE
DZIĘKI WPŁYWOWI NA METABOLIZM, GOSPODARKE HORMONALNĄ I POBUDZENIU UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO AKTYWNOŚĆ RUCHOWA ZWIĘKSZA ODPORNOŚĆ ORGANIZMU.POPRZEZ WYPŁYW ODRUCHOWY 3 0.I ODDZIAŁYWANIE MECHANICZNE ĆWICZENIA POPRAWIAJĄ CZYNNOŚĆ ŻOŁĄDKA, JELIT I WĄTROBY. JAKO WYNIK REAKCJI POSZCZEGÓLNYCH UKŁADÓW I NARZĄDÓW ZWIĘKSZA SIĘ WYDOLNOŚĆ I TOLERANCJA WYSIŁKOWA.
4. CELE KINEZYTERAPII:
1.ZAPOBIEGANIE OGRANICZENIOM RUCHOMOŚCI 0.W STAWACH.
2. ZAPOBIEGANIE OSŁABIENIU MIĘŚNI I ICH ZANIKOM.
3.ZAPOBIEGANIE OBRZĘKOM.
4.PRZYWRACANIE PRAWIDŁOWEJ RUCHOMOŚCI W STAWACH ORAZ SIŁY I WYTRZYMAŁOŚCI MIĘŚNI.
5.REEDUKACJA NERWOWO-MIĘŚNIOWA.
6.POPRAWA KOORDYNACJI I RÓWNOWAGI.
7.KOREKCJA WAD POSTAWY
8.POPRAWA CZYNNOŚCI UKŁADU KRĄŻENIOWO-ODDECHOWEGO.
9.POBUDZENIE I POPRAWA CZYNNOŚCI OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO.
10.ZWIĘKSZENI WYDOLNOŚCI I SPRAWNOŚCI OGÓLNEJ.
5. SYSTEMATYKA KINEZYTERAPII:
KINEZYTERAPIA O DZIAŁANIU MIEJSCOWYM
- OBEJMUJE WSZYSTKIE DZIAŁANIA LECZNICZE I ŚRODKI POMOCNICZE, KTÓRE DOTYCZĄ NARZĄDU, W KTÓRYM UMIEJSCOWIONE JEST SCHORZENIE
- ZMIERZA DO WYTWARZANIA MECHANIZMÓW KOMPENSACJI MIEJSCOWEJ, SZCZEGÓLNIE W SYTUACJACH, GDY NIE MA MOŻLIWOŚCI OSIĄGNIĘCIA STANU POPRZEDZAJĄCEGO CHOROBĘ
- NIE POWINNA ANGAŻOWAĆ WIĘCEJ NIŻ 30% DYNAMICZNYCH ZESPOŁÓW MIĘŚNIOWYCH
- STAŁE WSKAŹNIKI FIZJOLOGICZNE TJ.: TĘTNO, CIŚNIENIE, RYTM ODDECHOWY NIE POWINNY ULEC ZMIANIE
- NIE ODDZIAŁYWUJE NA WYDOLNOŚĆ OGÓLNOUSTROJOWĄ
- MOŻE BYĆ STOSOWANA NAWET U PACJENTÓW W STANACH CIĘŻKICH
- JEST SILNIE ZWIĄZANA Z: FIZYKOTERAPIĄ, FARMAKOLOGIĄ, BALNEOLOGIĄ CZY MASAŻEM
· DO KINEZYTERAPII O DZIAŁANIU MIEJSCOWYM ZALICZAMY NASTĘPUJĄCE RODZAJE ĆWICZEŃ:
1. ĆWICZENIA BIERNE
2. ĆWICZENIA CZYNNO-BIERNE
3. ĆWICZENIA SAMOWSPOMAGANE
4. ĆWICZENIA CZYNNE W ODCIĄŻENIU
5. ĆWICZENIA CZYNNE WOLNE
6. ĆWICZENIA CZYNNE Z OPOREM
7. ĆWICZENIA PROWADZONE
8. INNE FORMY ĆWICZEŃ I ODDZIAŁYWAŃ:ĆWICZENIA REDRESYJNE, WYCIĄGI REDRESYJNE, ĆWICZENIA SYNERGISTYCZNE, ĆWICZENIA ODDECHOWE, ĆWICZENIA RELAKSACYJNE, ĆWICZENIA CZYNNOŚCI SAMOOBSŁUGOWYCH, ĆWICZENIA W ODCIĄŻENIU Z OPOREM, ĆWICZENIA STEROWANE, PIONIZACJA I NAUKA CHODU, ĆWICZENIA MANUALNE
KINEZYTERAPIA O DZIAŁANIU OGÓLNYM
- OPIERA SIĘ NA ZDROWYCH, NIE OBJĘTYCH PROCESEM PATOLOGICZNYM CZĘŚCIACH CIAŁA
- JEJ ZADANIEM JEST POWRÓT, CO NAJMNIEJ DO STANU SPRZED ZACHOROWANIA, LUB UZYSKANIE KOMPENSACYJNYCH PRZYROSTÓW WSZYSTKICH SKŁADOWYCH SPRAWNOŚCI OGÓLNEJ, CO DECYDUJE O WYNIKACH KINEZYTERAPII
- CHODZI O POPRAWĘ SIŁY MIĘŚNIOWEJ I WYTRZYMAŁOŚCI DZIĘKI WYSIŁKOM O CHARAKTERZE OGÓLNYM
- ZAJĘCIA PROWADZI SIĘ GRUPOWO W ZESPOŁACH JEDNOLITYCH POD WZGLĘDEM JEDNOSTKI CHOROBOWEJ, WYDOLNOŚCI OGÓLNEJ, WIEKU I PŁCI
· DO KINEZYTERAPII O DZIAŁANIU OGÓLNYM ZALICZAMY NASTĘPUJĄCE RODZAJE ĆWICZEŃ:
1. ĆWICZENIA OGÓLNOUSPRAWNIAJĄCE / OGÓLNOKONDYCYJNE
2. ĆWICZENIA GIMNSTYKI PORANNEJ
3. ĆWICZENIA W WODZIE
4. SPORT INWALIDÓW

6. METODYKA PROWADZENIA ĆWICZEŃ LECZNICZYCH:
PODSTAWOWE ZASADY
- Ćwiczenia powinny być proste. Pacjent nie powinien mieć problemów z ich zrozumieniem.
- Ćwiczenia należy nie tylko opisać, ale pokazać z dokładnym objaśnieniem.
- Forma komendy używana przy ćwiczeniach powinna być zrozumiała dla pacjenta.
- Podczas wykonywania ćwiczeń należy przestrzegać pewnych stałych faz ruchu, schematu: pozycja wyjściowa, ruch o pełnym zakresie, Powrót do pozycji wyjściowej, odpoczynek
• Ilość ćwiczeń wykonana i wyuczona podczas jednego okresu powinna być mała czyli 3-4 ćwiczenia.
• Bardzo ważna sprawą jest uzyskanie czynnej współpracy ze strony pacjenta.
• Wymagane jest właściwe podejście do pacjenta uwzględniające jego poziom umysłowy i emocjonalny.
URZĄDZENIA I SPRZĘT DO ĆWICZEŃ LECZNICZYCH
*Gimnastykę leczniczą można prowadzić na sali gimnastycznej, w specjalnie przygotowanych salach lub przy łóżku chorego.
-sala gimnastyczna do gier zespołowych
-sala do nauki chodzenia
-sala do ćwiczeń w zawieszeniu na bloczkach
SPRZĘT: Stoły do ćwiczeń, Materace, Ławeczki szwedzkie proste lub skośne, Bloczki do ćwiczeń, Taśmy do ćwiczeń, Sprężyny, Ciężarki, Piłki.

7. OCENA WYDOLNOŚCI ODDECHOWEJ – SPIROMETRIA
SPIROMETRIA - Badanie spirometryczne pozwala na ocenę objętości wydychanego powietrza oraz natężonego przepływu, zarówno w fazie wdechu jak i wydechu. Na tej podstawie możliwe jest dokonanie podziału zaburzeń wentylacji na przebiegające z obturacją (ograniczeniem przepływu powietrza w oskrzelach) bądź restrykcją (czynnościowym lub anatomicznym ubytkiem czynnego miąższu płucnego).
WSKAZANIA
• podejrzenie występowania zaburzeń wentylacji oraz ocena stopnia ich nasilenia
• ocena aktywności choroby: skuteczność leczenia bronchodylatacyjnego, skuteczność leczenia w chorobach śródmiąższowych płuc, udokumentowanie naturalnego przebiegu choroby
• badanie przedoperacyjne określenie wpływu narażenia zawodowego
• określenie ewentualnego toksycznego działania leku
• ocena stopnia inwalidztwa
Cel badania- Celem badania jest ocena pracy serca, wypełnienia naczyń krwią, wstępna ocena objawów niemiarowej pracy serca i sprawdzenie ogólnej sprawności organizmu.
Okresowe mierzenie tętna jest zalecane także w sytuacji podawania leków zwiększających szybkość akcji serca lub mogących wywołać jego niemiarową pracę.
Ocena wydolności krążeniowej
Puls jest zjawiskiem rytmicznego wypełniania się naczyń krwionośnych pod wpływem pracy serca. Jest najprostszym sposobem kontroli pracy serca i pośrednio - całego układu krążenia.
Technika wykonania
• Badanie powinno być wykonywane w pozycji siedzącej. Należy zadbać o to, by powietrze nie uciekało pomiędzy wargami i ustnikiem. Oddychaniu przez nos zapobiega się poprzez założenie specjalnego klipsa.
• Przed rozpoczęciem właściwego pomiaru wskazane jest, by osoba badana przez chwilę swobodnie oddychała przez ustnik przyzwyczajając się do niego. Następnie, po kilku spokojnych oddechach (rejestracja objętości oddechowej - TV) należy wykonać powolny wdech a następnie powolny (rejestracja pojemności życiowej - VC) lub gwałtowny (rejestracja natężonej pojemności życiowej - FVC i natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej - FEV1) wydech
• Ocena przepływów powietrza w drogach oddechowych, zarówno w fazie wdechu jak i wydechu, dokonywana jest w oparciu o krzywą przepływ-objętość.
• Badanie spirometryczne umożliwia zarówno jakościową jak i ilościową ocenę zaburzeń wentylacji .
W przypadku chorób restrykcyjnych badanie spirometryczne wykazuje zmniejszenie pojemności życiowej, przy najczęściej prawidłowych bądź w niewielkim stopniu obniżonych wartościach przepływów powietrza w drogach oddechowych.
W przypadku chorób przebiegających z obturacją dominuje upośledzenie przepływu powietrza w drogach oddechowych wynikające ze zmniejszenia ich drożności. Wtórnie może występować zmniejszenia pojemności życiowej spowodowane hipowentylacją niektórych obszarów płuc w wyniku zwężenia światła oskrzeli związanego z procesem zapalnym lub nadreaktywnością (obturacja oskrzelopochodna), bądź wiotkością ścian drobnych oskrzeli zapadających się w czasie wydechu (obturacja płucnopochodna).

8. OCENA WYTRZYMAŁOŚCI MIEJSCOWEJ I OGÓLNEJ:
WYTRZYMAŁOŚĆ
• Wytrzymałość jest to możliwość wykonywania długotrwałego wysiłku o określonej intensywności rzędu od 50 do 80-90% max.możliwości bez obniżania efektywności działań i przy zachowaniu podwyższonej odporności na zmęczenie.
• Biologicznym podłożem wytrzymałości jest wydolność zależna od funkcjonalnej doskonałości układu oddechowego i krążenia.
RODZAJE WYTRZYMAŁOŚCI
• wytrzymałość ogólną - wykonywanie przez dłuższy czas pracy fizycznej, angażującej liczne grupy mięśniowe, nie związanej z daną dyscypliną sportu
• wytrzymałość ukierunkowaną - ma na celu stopniowe adaptowanie organizmu do przyszłych wysiłków specjalistycznych (angażuje mięśnie wykorzystywane w danej dyscyplinie sportowej)
• wytrzymałość specjalną - wykonywanie specyficznego wysiłku ściśle związanego z konkretną dyscypliną sportową
• wytrzymałość tlenową - wytrzymałość długiego czasu (od kilku minut do kilku godzin), mała intensywność. Wartości tętna wahają się od 120 do 180 ud./min.
• wytrzymałość mieszana - duża intensywność, wysiłki trwające kilka, kilkanaście minut, następuje wydzielanie małych ilości kwasu mlekowego. Wartość tętna 165-175 ud./min.
• wytrzymałość beztlenowa - intensywność maksymalna, czas trwania wysiłku waha się od kilku do kilkudziesięciu sekund. Wartość tętna 180-220 ud./min
METODY DIAGNOZY WYTRZYMAŁOŚCI
- przysiady z wyrzutem nóg w tył - 30 sek. lub 1 minuta
- forma biegowa
**wytrzymałość krótko-czasowa
7-10 rok życia - 300 m
10-15 rok życia - 500 m
**średnioczasowa
7-10 rok życia - 600 m
10-15 rok życia - chłopcy 1000m, dziewczęta 800 m
**długoczasowa - test Coopera
do 11 roku życia 8 minut
od 11 roku życia 12 minut
TEST COOPERA
Test Coopera - próba wytrzymałościowa opracowana przez amerykańskiego lekarza Kennetha H.Coopera na potrzeby armii USA w 1968 roku, polegająca na 12 minutowym nieprzerwanym biegu. Obecnie jest szeroko stosowany do badania sprawności fizycznej przede wszystkim sportowców.
INNE TESTY
• Test pomiaru wytrzymałości CRE
• Test pomiaru wytrzymałości -test przerywany
• Zmodyfikowany step-test harwardzki -próba wytrzymałości
• Testy przerywane Yo-Yo
• Bieg na 1,5 mili

9. OCENA SIŁY MIĘŚNIOWEJ:
Podstawowe właściwości działania mięśni
Prawidłowa czynność mięśnia opiera się na 3 jego właściwościach:
-zdolność kurczenia się, która jest czynnikiem reakcji na mięśnia na bodźiec nerwowy i jest źródłem siły mięśnia
-zdolność rozkurczania się i rozciągnięcia, która jest podstawą elastyczności mięśnia
-zdolność współdziałania z innymi mięśniami we właściwym czasie i o odpowiedniej sile co nazywamy koordynacją działania.
Mięśnie biorące udział w ruchu dzielimy na następujące grupy:
• Mięśnie odpowiadające za ruch-mięśnie agonistyczne
• Mięśnie przeciwdziałające-mięśnie antagonistyczne
• Mięśnie współdziałające w ruchu-mięśnie synergistyczne (są to mięśnie współdziałające z agonistami i pomagające w wykonywaniu ruchu)
• Mięśnie stabilizujące-stabilizujące sąsiednie stawy
Zasady oceny siły mięśni:
- Test mięśniowy daje obraz sprawności fizycznej jednostki, służy nam do doboru odpowiednich ćwiczeń leczniczych oraz jest podstawą oceny wyników usprawniania.
Metody oceny siły mięśni:
• Siła mięśnia może być mierzona jako skurcz izotoniczny, podczas którego następuje skrócenie włókien mięśniowych bez zmiany ich napięcia.
• Podczas skurczu izotonicznego mierzona jest siła w czasie pełnego lub częściowego zakresu ruchu.
• Ze względu na pewne nieścisłości przy pomiarze skurczu izotonicznego stosujemy częściej ocenę skurczu izometrycznego.
• Przy skurczu izometrycznym nie zmienia się długość mięśnia, a wzrasta stan jego napięcia.
SKALA LOVETTA
• 0-BRAK CZYNNEGO SKURCZU MIĘŚNIA
• 1-ŚLAD CZYNNEGO RUCHU
• 2-WYRAŹNY SKURCZ MIĘŚNIA I ZDOLNOŚĆ WYKONANIA RUCHU PRZY POMOCY I ODCIĄŻENIU ODCINKA CIAŁA WPROWADZANEGO W RUCH PRZEZ DANY MIĘSIEŃ.
• 3-ZDOLNOŚĆ WYKONANIA CZYNNEGO RUCHU SAMODZIELNIE I POKONANIEM CIĘŻKOŚCI I ODPOWIEDNIEGO ODCINKA CIAŁA.
• 4-ZDOLNOŚĆ WYKONANIA CZYNNEGO RUCHU Z PEWNYM OPOREM.
• 5-PRAWIDŁOWA SIŁA TJ.ZDOLNOŚĆ WYKONANIA CZYNNEGO RUCHU Z PEŁNYM OPOREM.
SKALA TA MOŻE BYĆ WYRAŻONA PROCENTAMI:
• 0-0%
• 1-10%
• 2-25%
• 3-50%
• 4-75%
• 5-100%
W technice testowania uwzględnia się następujące czynniki:
• Pozycję pacjenta-jest ściśle określona dla badania poszczególnych mięśni. Pozycja izolowana-leżenie lub siad.
• Stabilizacja odcinka ciała w obrębie którego leży badany mięsień-równe podłoże.
• Wykonanie czynności testu-właściwe określenie ruchu.
Zastosowanie oporu przy testowaniu siły na 4.Wielkość stosowanego oporu powinna być dopasowana do wieku i ogólnej sprawności pacjenta.

10. METODY I TECHNIKI RELAKSACYJNE:
TRENING AUTOGENNY SCHULZA
To popularna nazwa techniki relaksacyjnej, której pomysłodawcą jest Johannes Schulz (opublikowano w 1932). W autogenii człowiek znajduje się pod wpływem własnego oddziaływania. Trening autogenny ma zastosowanie w leczeniu wspomagającym przy nerwicach i zaburzeniach psychosomatycznych, dolegliwościach hormonalnych, w zaburzeniach neurologicznych, foniatrycznych, położnictwie, stomatologii i przy drobnych zabiegach chirurgicznych
Trening autogenny składa się z sześciu (sugerowanych) elementów, które następują po sobie:
• uczucie ciężaru,
• uczucie ciepła,
• regulacja pracy serca
• regulacja swobodnego oddychania,
• uczucie ciepła w całym organizmie,
• uczucie chłodu na czole.
Początkowo ćwiczenia nie powinny być długie (3-5 minut - tylko uczucie ciężaru, później do 10 minut - uczucie ciężaru i ciepła, finalnie 15-20 - wszystkie elementy).Relaksacja autosugestywna obejmuje grupy reakcji: umiejętność przyjęcia odpowiedniej postawy - stan bierności, koncentracji na organizmie i sterowania organizmem
TRENING JACOBSONA
Trening Jacobsona to popularna nazwa techniki relaksacyjnej, której pomysłodawcą jest Edmund Jacobson. Technika ta zakłada, że stany napięcia manifestują się przez kompulsywne myślenie o życiu, tzn. traktowanie większości spraw jako zmuszających do działania. Trening Jacobsona polega na nauce napinania mięśni aż do automatyzacji. Trening powinno się odbywać najpierw w pozycji leżącej (relaksacja ogólna), po jakimś czasie w pozycji siedzącej, a następnie podczas wykonywania różnych czynności (relaksacja zróżnicowana).
Nauka relaksacji następuje w dwóch etapach
• relaksacja stopniowa – nauka napinania pojedynczych grup mięśni, potem innych
• relaksacja zróżnicowana – napina się pojedynczą grupę mięśni, inne pozostają rozluźnione (gdy nastąpi zautomatyzowanie czynności napinania mięśni - tylko potrzebna dla jakiejś pracy grupa jest napięta, pozostałe rozluźnione, np. do czytania napięte są tylko mięśnie powiek i czoła).
Korzyści z treningu Jacobsona, to przeciwdziałanie stanom lękowym, poprawa snu, polepszenie pracy narządów wewnętrznych.
POIZOMETRYCZNA RELAKSACJA MIĘŚNI
Jest to metoda ćwiczeń rehabilitacyjnych, której jednym z głównych celów jest zwiększenie długości i elastyczności tkanek miękkich, a co za tym idzie zwiększenie zakresów ruchu
Technika energizacji mięśni – poizometryczna relaksacja (PIR) jest jedną z najskuteczniejszych metod obniżania podwyższonego tonusu mięśniowo-powięziowego
Stosuje się ją tam, gdzie obserwuje się ograniczenie ruchomości. Jej celem jest przywracanie normalnego, fizjologicznego zakresu ruchu we wszystkich stawach.
• Przez rozciąganie i przywracanie normalnej długości i elastyczności mięśni przywraca się fizjologiczne zakresy ruchów w stawach przez co zwalcza się przeciążenia stawów.
Poizometryczną relaksację mięśni wykonuje się cyklicznie. Każdy cykl składa się z trzech faz:
1. rozciągamy mięśnie do pierwszego, najmniejszego uczucia rozciągnięcia lub bólu i następnie zatrzymujemy ruch rozciągający.
2. naciskamy bardzo lekko przeciwko oporowi wyzwalając napięcie izometryczne (bez wykonywania ruchu) o sile nie przekraczającej 20% wartości maksymalnej. Napięcie trwa około 8 sekund. Tyle bowiem wystarcza aby mięsień w ramach obrony uwarunkowanej neurologicznym odruchem rozluźnił i wydłużył się. W tym momencie powinniśmy czuć zmniejszenie rozciągania lub bólu.
3. łagodnie zaprzestajemy naciskania naprzeciw oporowi i następuje rozluźnienie wszystkich rozciąganych mięśni w tej samej pozycji – bez zmiany położenia poszczególnych części ciała.
• Po tym wykonuje się powolne przesunięcie danej części ciała w kierunku rozciągającym mięśnie.
• Cały cykl powtarza się od nowa dwóch do czterech razy. Ostatecznym osiągniętym ruchem jest zakres, w którym przy napięciu 8-sekundowym ból lub rozciąganie nie zmniejsza się lub nawet wzrasta.
• Istotnym elementem w trakcie rozciągania jest swobodny, głęboki oddech,gdyż on także działa rozluźniająco na nasz organizm.
• Optymalna częstotliwość stosowania rozciągania wynosi około raz lub dwa razy dziennie w trakcie lub po treningu

11. LOKOMOCJA CZŁOWIEKA:
CHÓD PRAWIDŁOWY: Chód jest ruchem cyklicznym, oznacza to, że w odpowiednich odstępach czasu powtarzają się te same struktury ruchowe. Jest to rytmiczne gubienie i odzyskiwanie równowagi w zmieniającej się cyklicznie fazie podporu i wykroku.
Fazy chodu
n Faza podporu(FP)-trwa przez cały czas kontaktu kończyny z podłożem,w chodzie normalnym-od zetknięcia się pięty z podłożem do oderwania palców od podłoża, tj.przeciętnie 60% czasu cyklu dla danej kończyny.Faza składa się z 3 wyraźnie różniących się okresów(podfaz).
-Okres podporu na pięcie-P1
-Okres podporu na całej stopie-P2
-Okres podporu na przodostopiu i palcach-P3
n Faza podwójnego podporu-PwP
To jednoczesny kontakt obu stóp z podłożem,związany ze zmianą płaszczyzny podparcia.Chodzi tu o przemieszczenie rzutu ogólnego środka ciężkości ciała z płaszczyzny podporu na jednej stopie na płaszczyznę podporu drugiej stopy.
Trudność polega na łatwej utracie równowagi wobec małej stateczności, jaką ma ciało względem podłoża przy przejściu z podporu podwójnego na pojedynczy.
n Faza wymachu-rozpoczyna się od utraty przez stopę kontaktu z podłożem i kończy w momencie ponownego zetknięcia się z nim piętą.
n W fazie tej wyróżniamy 3 okresy:
-okres przyspieszania
-okres przeniesienia
-okres hamowania
Ogólny środek ciężkości ciała - Ogólny środek ciężkości ciała- OSC
Przemieszcza się ruchem postępowym zgodnie z kierunkiem chodu. Każde zwiększenie amplitudy OSC zwiększa wydatek energetyczny chodu
Charakterystyczne cechy chodu normalnego
n Cykliczność i symetria naprzemianstronnych ruchów kończyn dolnych i górnych
n Fazowość: faza podporu i wymachu każdej z kończyn
n Występowanie okresu podwójnego podporu
n Rytmiczność
n Osobnicza anizometria-osobnicza różnica długości kroków
n Osobnicza anizotonia-osobnicza różnica napięć mięśniowych.
Metody i techniki badania chodu
n Obserwacja
- w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej w odległości powyżej 2 metrów
- przejście przez badanego dwóch pełnych cykli dla każdej kończyny
- Obserwacja chodu w obuwiu, z użyciem przyrządów pomocniczych i bez pomocy
- Pomiary sił reakcji podłoża-platformy z czujnikami piezoelektrycznymi lub tensometrycznymi.
- Elektromiograficzny pomiar aktywności mięśni.
Chód patologiczny
n Typy chodu patologicznego:
- chód spastyczny lub nożycowy-przy niedowładzie spastycznym kończyn
- -chód paretyczny-przy niedowładzie wiotkim
- -chód ataktyczny-przy ataksji móżdżkowej
-chód parkinsonowski-małymi kroczkami
- chód defiladowy- uszkodzenie układu pozapiramidowego
- chód szczudłowy- porażenie zginaczy podeszwowych stopy
- chód kaczkowaty
- chód kołyszacy
- chód marynarski
- -chód utykajacy
- chód asteniczny-wolny ,ostrożny
- -chód koszący-w niedowładzie połowicznym
NAUKA CHODU
n ĆWICZENIA PRZYGOTOWUJĄCE DO CHODU:
1.Aktywność w pozycji siedzącej przygotowujące do wstania:
-Stabilizacja pozycji
-Symetryczne ruchy miednicy
-Ruchy głowy, szyi i tułowia w kierunku zgięcia (koncentrycznie, ekscentrycznie
-Ruchy głowy, szyi i tułowia w kierunku wyprostu (koncentrycznie, ekscentrycznie)
-Asymetryczne ruchy miednicy w przód i w tył (przemieszczanie się w kierunku krawędzi leżanki lub wózka
-Kombinacja ruchów łopatki i miednicy
-Aktywności potrzebne do poruszania się na wózku inwalidzkim
-Ruch tułowia w przód z oderwaniem pośladków od podłoża (powrót do siadu z ekscentryczną pracą mięśni)
n Pozycja stojąca:
-Stabilizacja pozycji poprzez aproksymację (chwyt na grzebieniu talerza biodrowego)
-Diagonalne przemieszczanie ciężaru ciała
-Stanie w wykroku
-Aktywności w staniu jednonóż
n Chód:
W przód, w tył, bokiem
n Chód z balkonikiem, laską, przy poręczach.
Nauka chodu-wchodzenia i schodzenia ze schodów

12. BIOMECHANIKA KRĘGOSŁUPA I FUNKCJE:
Kregosłup pełni funkcje :
• ochronna
• podporowa
• amortyzujaca
• kinetyczna
Ad1.Ochornna
- rdzen kregowy
- nerwy rdzeniowe
Ad2.Podporowa
W funkcji tej biorą udział trzony kręgów , na które przenoszone sa obciażenia , ale również
drugim elementem sa krzywizny fizjologiczne kregosłupa.
Wytwarzają sie one podczas pionizacji. W związku z pionizacja człowieka zmuszonego do
stałego równoważenia całosci postawy przez przesuniecie odpowiednich segmentów ciała
nad płaszczyzne podparcia wtedy odpornosc kregosłupa jest proporcjonalna do kwadratu
liczby krzywizn „ +1”.
W ten sposób kregosłup posiadajacy 4 krzywizny fizjologiczne jest 17-krotnie bardziej
odporniejszy , niż gdyby był prosty. Dzieje sie tak na skutek skosnego ustawienia trzonów
kregów , dzieki czemu siła ucisku jest rozkładana na wysokosci ka_dego stawu kregowego na
dwie składowe :
1) dociskajaca trzon do przodu
2) sciskajaca ( powoduja zeslizgiwanie sie trzonów górnych z dolnych czemu
przeciwstawiaja sie wiezadła i wyrostki stawowe )
Nadmierne wygiecia stawiaja niebezpiecznstwo wypływajace z przeciażenia tylnych
Nadmierne wygiecia stawiaja niebezpiecznstwo wypływajace z przeciażenia tylnych
wyrostków stawowych
Ad3.Amortyzacja
Kształt krzywizn fizjologicznych kregosłupa stanowi drugi po stopie element amortyzujacy,
łagodzacy wstrzasy podczas wszelkich czynnosci lokomocyjnych. Wielosegmentowy łancuch
stawowy zbudowany jest z 24 elementów kostnych ułożonych szeregowo posiada połaczenia :
1.stawowe o charakterze stawów jamowych o 3 stopniach swobody ruchu
2.elastyczne chrzastkozrosty w postaci krażków miedzykregowych :
Krażek składa sie z pierscienia włóknistego i jadra miażdżystego , w pierscieniu włókna
krzyżuja sie pod katem 20 stopni.
Pierścień włóknisty chroni przed ruchami rotacyjnymi. Krażek podczas nacisku zmniejsza sie
o 1-2mm. Natomiast rozciagajac sie zwieksza sie o 3-5mm.
3.spreżyste wiezozrosty w postaci wiezadeł żółtych
Element 2 i 3 czyli chrzastkozrosty i wiezozrosty stanowia element biologicznej ochrony
stawów miedzykregowych,
Ad4.Kinetyczna
Funkcja ta uzależniona jest od ruchomosci krzywizn kregosłupa. Przeszkoda w skłonach w tył
sa dachówkow ułożony układ wyrostków kolczystych i kształt wyrostków stawowocyh.
Podczas zgiecia do przodu zwieksza sie kifoza piersiowa.
Kregosłup jako konstrukcja wieloczłonowa jest tworem mało stabilnym ( wysokie OSC ) i
mała powierzchnia płaszczyzny podparcia. Postawe ciała cechuje równowaga chwiejna , a jej utrzymanie możliwe jest dzieki stabilizacji
złożonej ; czynnej i biernej.

13. RODZAJE PŁASZCZYZN I OSIE RUCHU
Wyróżnia się trzy rodzaje płaszczyzn ciała:
a) Płaszczyzny strzałkowe - określone są przez osie strzałkowe i pionowe. Płaszczyzna strzałkowa ułożona w osi głównej nosi nazwę płaszczyzny po środkowej (symetrii) i dzieli ciało na dwie symetryczne połowy - lewą i prawą.
b) Płaszczyzny czołowe są wyznaczone przez osie poprzeczne i pionowe.; leżą na ogół równolegle do płaszczyzny czoła. Płaszczyzna czołowa główna przechodzi przez oś podłużną ciała i dzieli je na część przednią i tylną.
c) Płaszczyzny poprzeczne albo poziome określane są przez osie poprzeczne i strzałkowe. Dzielą ciało na część górną i dolną.
Szczególne znaczenie ma płaszczyzna uszno-oczodołowa czyli pozioma frankfurcka. Dzieli ona głowę na część górną i dolną.