Spółdzielnia

SPÓŁDZIELNIA I JEJ STATUT

Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą.
Spółdzielnie dzieli się na grupy, typy i rodzaje. Podstawą podziału spółdzielni na grupy są ich funkcje spełniane w stosunku do członków. Rozróżnia się dwie grupy spółdzielni:
- spółdzielnie użytkowników, to jest spółdzielnie zaspokajające potrzeby gospodarcze członków (świadczące usługi na rzecz członków)
- spółdzielnie wytwórcze (pracy), to jest spółdzielnie zatrudniające członków zarobkowo.
W grupie spółdzielni użytkowników są następujące typy i rodzaje spółdzielni:
a) spółdzielnie handlowe:
- spółdzielnie spożywców
- wiejskie spółdzielnie zaopatrzenia i zbytu
- rzemieślnicze spółdzielnie zaopatrzenia i zbytu
b) spółdzielnie handlu i przetwórstwa:
- spółdzielnie mleczarskie
- spółdzielnie ogrodnicze
c) spółdzielnie oszczędnościowo- pożyczkowe (banki spółdzielcze)
d) spółdzielnie budownictwa mieszkaniowego
e) spółdzielnie usług socjalno- kulturalnych i społeczno- wychowawczych, jak :
wydawnicze, turystyczno- wypoczynkowe, zdrowia, uczniowskie.
W grupie spółdzielni wytwórczych występują :
a) rolnicze spółdzielnie produkcyjne oraz inne spółdzielnie zajmujące się produkcją rolną i usługami rolniczymi
b) spółdzielnie pracy:
- spółdzielnie pracy produkcyjno- usługowe i usługowe
- spółdzielnie inwalidów
- spółdzielnie przemysłu ludowego i artystycznego
- spółdzielnie transportowe
- chałupnicze spółdzielnie pracy
- młodzieżowe spółdzielnie pracy
- studenckie spółdzielnie usługowo- produkcyjne
- spółdzielnie hodowców.
Spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo – kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska.
Spółdzielnia prowadzi działalność na podstawie ustawy o prawie spółdzielczym, innych ustaw oraz zarejestrowanego statutu.
Majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków.
Statut spółdzielni powinien określać:
a) oznaczenie nazwy z dodatkiem „spółdzielnia” lub „spółdzielczy” i podaniem jej siedziby,
b) przedmiot działalności spółdzielni oraz czas trwania, o ile założono ją na czas określony,
c) wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość udziałów, które członek obowiązany jest zadeklarować, termin wnoszenia i zwrotu oraz skutki nie wniesienia udziału w terminie; jeżeli statut przewiduje wnoszenie więcej niż jednego udziału, może określać ich górną granicę,
d) prawa i obowiązki członków
e) zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiadania członkostwa, wykreślania i wykluczania członków,
f) zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał,
g) zasady podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) oraz pokrywania strat spółdzielni.

TRYB ZAKŁADANIA I REJESTROWANIA SPÓŁDZIELNI

Osoby zamierzające założyć spółdzielnię uchwalają statut spółdzielni, potwierdzając jego przyjęcie przez złożenie pod nim swoich podpisów oraz dokonują wyboru organów spółdzielni, których wybór należy w myśl statutu do kompetencji walnego zgromadzenia lub komisji organizacyjnej w składzie co najmniej trzech osób.
Liczba założycieli spółdzielni nie może być mniejsza od dziesięciu, jeżeli założycielami są osoby fizyczne i trzech jeżeli założycielami są osoby prawne. W spółdzielniach produkcji rolnej liczba założycieli-osób fizycznych nie może być mniejsza od pięciu.
Spółdzielnia podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.
Spółdzielnia nabywa osobowość prawną z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.
Zmiana statutu spółdzielni wymaga uchwały zgromadzenia podjętej większością głosów.
Zarząd jest zobowiązany uchwałę o zmianie statutu zgłosić w ciągu trzydziestu dni od daty jej podjęcia do sądu rejestrowego, załączając dwa odpisy protokołu walnego zgromadzenia.
Zmiana statutu nie wywołuje skutków prawnych przed jej wpisaniem do Krajowego Rejestru Sądowego.
Organem właściwym do publikowania ogłoszeń spółdzielczych przewidzianych w przepisach prawa jest „Monitor Spółdzielczy” wydawany przez Krajową Radę Spółdzielczą, z wyjątkiem ogłoszeń zamieszczanych na podstawie odrębnych przepisów w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

CZŁONKOWIE, ICH PRAWA I OBOWIĄZKI

Spółdzielnia musi liczyć co najmniej dziesięciu członków, a spółdzielnia produkcji rolnej pięciu członków, o ile statut nie wymaga liczby większej.
Członkiem spółdzielni może być każda osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych, która odpowiada wymaganiom określonym w statucie, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Ponadto statut może określać wypadki, w których dopuszczalne jest członkostwo osób o ograniczonej zdolności do czynności prawnych lub nie mających tej zdolności. Osoby takie nie mogą być członkami spółdzielni. W walnym zgromadzeniu biorą one udział przez swoich przedstawicieli ustawowych.
Członkami spółdzielni mogą być również osoby prawne, o ile statut nie stanowi inaczej.
Spółdzielnia, której członkami w myśl statutu są wyłącznie osoby prawne, musi liczyć co najmniej trzech członków.
Warunkiem przyjęcia na członka jest złożenie deklaracji. Deklaracja powinna być złożona pod nieważnością w formie pisemnej. Podpisana przez przystępującego do spółdzielni deklaracja powinna zawierać jego imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania, a jeżeli przystępujący jest osobą prawną – jej nazwę i siedzibę, ilość zadeklarowanych udziałów, dane dotyczące wkładów, jeżeli ich wnoszenie przewiduje, a także inne dane przewidziane w statucie.
Członek może w deklaracji lub w odrębnym pisemnym oświadczeniu złożonym spółdzielni wskazać osobę, której spółdzielnia zobowiązana jest po jego śmierci wypłacić udziały. Prawo z tego tytułu nie należy do spadku.
Założyciele spółdzielni, którzy podpisali statut, stają się członkami spółdzielni z chwila jej zarejestrowania. Przystępującym do spółdzielni po jej zarejestrowaniu staja się członkami spółdzielni z chwilą przyjęcia ich przez spółdzielnię.
Przyjęcie powinno być stwierdzone na deklaracji podpisem dwóch członków zarządu lub osób do tego przez zarząd upoważnionych z podaniem daty uchwały o przyjęciu. Obowiązuje to również przy zmianie danych dotyczących zadeklarowanych udziałów lub wkładów.
Jeżeli statut nie stanowi inaczej, uchwała w sprawie przyjęcia powinna być podjęta w ciągu miesiąca od dnia złożenia deklaracji. O u chwale o przyjęciu w poczet członków oraz o uchwale odmawiającej przyjęcia zainteresowany powinien być zawiadomiony pisemnie w ciągu dwóch tygodni od dnia jej powzięcia. Zawiadomienie o odmowie przyjęcia powinno zawierać uzasadnienie.
Statut spółdzielni powinien wskazywać organ spółdzielni właściwy do przyjmowania członków. Jeżeli organem nie jest walne zgromadzenie, statut powinien wskazywać także organ zastępczy, do którego służy odwołanie od decyzji odmawiającej przyjęcia, oraz określać termin wniesienie i rozpatrzenia tego odwołania.
Członek spółdzielni ma prawo korzystać ze świadczeń w zakresie określonym w statucie.
Członek obowiązany jest do wniesienia wpisowego oraz zadeklarowanych udziałów stosownie do postanowień statutu.
Członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu jej strat do wysokości zadeklarowanych udziałów. Nie odpowiada on wobec wierzycieli spółdzielni za jej zobowiązania.
Członek spółdzielni obowiązany jest zadeklarować jeden udział, jeżeli statut nie zobowiązuje członków do zadeklarowania większej ilości udziałów.
Statut może przewidywać wnoszenie przez członków wkładów na własność spółdzielni lub do korzystania z nich przez spółdzielnię na podstawie innego stosunku prawnego. W tym wypadku statut powinien określać charakter i zakres przysługującego spółdzielni prawa do wkładów, wysokość wkładów oraz ich rodzaj, jeżeli są to wkłady niepieniężne, termin ich wnoszenia, zasady wyceny i zwrotu w wypadku likwidacji spółdzielni, wystąpienia członka lub członkostwa z innych przyczyn, a także w innych wypadkach przewidzianych w statucie.
Członek spółdzielni nie może przed ustaniem członkostwa (jak już przestanie być członkiem) żądać zwrotu wpłat dokonanych na udziały. Zwrot tych wpłat nie może nastąpić przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za rok, w którym członek wystąpił z żądaniem oraz w wypadku, gdy jego udziały zostały przeznaczone na pokrycie strat spółdzielni.
Członek spółdzielni może wystąpić z niej za wypowiedzeniem. Wypowiedzenie powinno być dokonane pod nieważnością w formie pisemnej. Termin i okres wypowiedzenia określa statut. Za datę wystąpienia uważa się następny dzień po upływie okresu wypowiedzenia.
Wykluczenie członka ze spółdzielni może nastąpić w wypadku, gdy z jego winy dalsze pozostanie w spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniem statutu spółdzielni lub zasadami współżycia społecznego. Statut powinien określać bliżej przyczyny wykluczenia.
Członek nie wykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego nie zawinionych może być pozbawiony członkostwa przez wykreślenie w rejestru członków spółdzielni Statut powinien bliżej określać przyczyny wykreślenia.
Wykluczenie lub wykreślenie staje się skuteczne z chwilą doręczenia członkowi zawiadomienia o wykluczeniu lub wykreśleniu wraz z uzasadnieniem. Zawiadomienia dokonuje się pisemnie; zawiadomienie zwrócone na skutek nie zgłoszenia przez członka zmiany podanego przez niego adresu ma moc prawną doręczenia.
Wykluczenie lub wykreślenia może dokonać, stosownie do postanowień statutu, rada nadzorcza lub walne zgromadzenie spółdzielni. Organ podejmujący uchwałę w tej sprawie powinien wysłuchać wyjaśnień zainteresowanego członka. Jeżeli statut przewiduje właściwość rady nadzorczej, wówczas wykluczony lub wykreślony członek ma prawo odwoływać się od jej uchwały o wykluczeniu lub wykreśleniu do walnego zgromadzenia oraz być obecny na jego obradach przy rozpatrywaniu tego odwołania i je popierać. O terminie walnego zgromadzenia odwołujący się powinien być zawiadomiony pod wskazanym przez niego w odwołaniu adresem co najmniej na siedem dni przed tym terminem.
Członka zmarłego skreśla się z rejestru członków spółdzielni ze skutkiem od dnia, w którym nastąpiła jego śmierć. Osobę prawną będącą członkiem spółdzielni skreśla się z rejestru członków ze skutkiem od dnia jej ustania.
Jeżeli zmarły członek pozostawi więcej niż jednego spadkobiercę, spadkobiercy powinni w celu wykonywania przechodzących na nich praw majątkowych zmarłego ustanowić wspólnego pełnomocnika lub wskazań zarządcę ustanowionego przez sąd przy odpowiednim zastosowaniu przepisów Kodeksu cywilnego o zarządzie rzeczą wspólną.
Udział byłego członka wypłaca się na podstawie zatwierdzonego sprawozdania finansowego za rok, w którym członek przestał należeć do spółdzielni. Sposób i terminy wypłaty określa statut.
Byłemu członkowi nie przysługuje prawo do funduszu zasobowego oraz do innego majątku spółdzielni.
Członek może rozporządzać swoimi roszczeniami do spółdzielni o wypłatę udziałów oraz o zwrot wkładów lub wypłatę ich równowartości ze skutecznością od dnia, w którym roszczenia te stały się wymagane.
Wierzyciel członka może uzyskać zaspokojenie z jego udziałów dopiero z chwilą ustania członkostwa.
W razie otwarcia likwidacji w ciągu sześciu miesięcy lub wszczęcia postępowania upadłościowego w ciągu roku od dnia, w którym członek przestał należeć do spółdzielni, obowiązany jest on wobec spółdzielni do uczestniczenia w pokrywaniu jej strat, tak jak gdyby był nadal jej członkiem.
Roszczenia o wypłatę udziałów, udziału w nadwyżce oraz tytułu zwrotu wkładów albo ich równowartość pieniężnej ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat.
Zarząd spółdzielni prowadzi rejestr członków zawierających ich imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania, wysokość zadeklarowanych i wniesionych udziałów, wysokość wniesionych wkładów, ich rodzaj, jeżeli są to wkłady niepieniężne, zmiany tych danych, datę przyjęcia w poczet członków, datę wypowiedzenia członkostwa i jego ustania, a także inne dane przewidziane w statucie. Członek spółdzielni, jego małżonek i wierzyciel członka mają prawo przeglądać rejestr.
Zarząd spółdzielni powinien wydać każdemu członkowi na jego żądanie odpis obowiązującego statutu oraz umożliwić zaznajomienie się regulaminami wydanymi na podstawie statutu.

ORGANY SPÓŁDZIELNI

Organami spółdzielni są :
a) walne zgromadzenie
b) rada nadzorcza, zwana inaczej ”radą”
c) zarząd
d) w spółdzielniach, w których walne zgromadzenie jest zastąpione przez zebranie przedstawicieli – zebrania grup członkowskich.
Wybory do organów spółdzielni dokonywane są w głosowaniu tajnym spośród nieograniczonej liczby kandydatów. Odwołanie członka organu następuje także w głosowaniu tajnym.
Walne zgromadzenie
Jest najwyższym organem spółdzielni.
Członek może brać udział w walnym zgromadzeniu tylko osobiście. Osoby prawne będące członkami biorą udział w walnym zgromadzeniu przez pełnomocnika. Pełnomocnik nie może zastępować więcej niż jednego członka.
Każdy członek ma tylko jeden głos bez względu na ilość posiadanych udziałów.
Statut może postanowić, że jeżeli ilość członków przekroczy liczbę w nim określoną, walne zgromadzenie członków zostaje zastąpione przez zebranie przedstawicieli. W takim wypadku statut powinien określać zasady ustalania liczby przedstawicieli i ich wyboru oraz czas trwania przedstawicielstwa.
O czasie, miejscu i porządku obrad zebrania przedstawicieli należy zawiadomić wszystkich członków spółdzielni w sposób wskazany w statucie.
Walne zgromadzenie zwołuje zarząd przynajmniej raz w roku w ciągu sześciu miesięcy po upływie roku obrachunkowego.
Uchwały walnego zgromadzenia obowiązują wszystkich członków spółdzielni.
Rada nadzorcza
Sprawuje ona kontrolę i nadzór nad działalnością spółdzielni.
Rada nadzorcza składa się co najmniej z trzech członków wybranych stosownie do postanowień statutu przez walne zgromadzenie, zebranie przedstawicieli lub zebrania grup członkowskich.
Do rady mogą być wybierani wyłącznie członkowie spółdzielni, jeżeli członkiem jest osoba prawna, do rady może być wybrana osoba nie będąca członkiem spółdzielni, wskazana przez osobę prawną.
Przed upływem kadencji członek rady może być odwołany większością głosów przez organ, który go wybrał.
Zarząd
Kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ja na zewnątrz.
Skład i liczbę członków zarządu określa statut. Może on przewidywać zarząd jednoosobowy, którym jest prezes, i ustalać wymagania, jakie powinna spełniać osoba wchodząca w skład zarządu lub prezes w zarządzie jednoosobowy.
Członków zarządu w tym prezesa i jego zastępców, wybiera i odwołuje rada nadzorcza lub walne zgromadzenie. Odwołanie wymaga pisemnego uzasadnienia.
Spółdzielnie, w których członkami są wyłącznie osoby prawne, wybierają zarząd spośród kandydatów będących osobami fizycznymi wskazanymi przez te osoby prawne. W spółdzielniach, w których członkami są osoby fizyczne i osoby prawne, członków zarządu wybiera się również spośród kandydatów wskazanych przez osoby prawne.
Zarząd jednoosobowy nie może dokonywać czynności w sprawach wynikających ze stosunku członkostwa. Czynności takie są dokonywane przez radę nadzorczą, chyba że statut przewiduje właściwość walnego zgromadzenia.

Przepisy wspólne dla rady i zarządu
Nie można być jednocześnie członkiem rady i zarządu tej samej spółdzielni. W razie konieczności rada może wyznaczyć jednego lub kilku ze swoich członków do czasowego pełnienia funkcji członka (członków) zarządu.
Członkowie nie mogą brać udziału w głosowaniu w sprawach wyłącznie ich dotyczących.
Członek zarządu i rady winny czynu lub zaniedbania, przez które spółdzielnia poniosła szkodę, odpowiada za nie osobiście.

W spółdzielniach, w których wlane zgromadzenie zostało zastąpione przez zebranie przedstawicieli, organami tych spółdzielni są także zebrania grup członkowskich. Zasady podziału członków na grupy członkowskie i zasady działania tych zebrań określa statut.

GOSPODARKA SPÓŁDZIELNI

Spółdzielnie prowadzi działalność gospodarczą na zasadach rachunku ekonomicznego przy zapewnieniu korzyści członkom spółdzielni.
Spółdzielnia odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem.
Zysk spółdzielni, po pomniejszeniu o podatek dochodowy i inne obciążenia obowiązkowe z odrębnych przepisów ustawowych, stanowi nadwyżkę bilansową.
Nadwyżka bilansowa podlega podziałowi na podstawie uchwały walnego zgromadzenia. Co najmniej 5% nadwyżki przeznacza się na zwiększenie funduszu zasobowego, jeżeli fundusz ten nie osiąga wysokości wniesionych udziałów obowiązkowych.
Jeżeli zadeklarowane przez członka udziały nie zostały w pełni wniesione, kwoty przypadające członkowi z tytułu podziału nadwyżki zalicza się na poczet jego niepełnych udziałów.
Spółdzielnia prowadzi rachunkowość na zasadach określonych odrębnymi przepisami.

LUSTRACJA
Każda spółdzielnia obowiązana jest przynajmniej raz na trzy lata, a w okresie likwidacji corocznie, poddać się lustracyjnym badaniu legalności, gospodarności i rzetelności całości jej działania.
Spółdzielnia może wystąpić w każdym czasie o przeprowadzeniu lustracji całości lub części jej działalności labo tylko określonych zagadnień. Lustracja może być przeprowadzona na żądanie walnego zgromadzenia, rady lub 1/5 członków spółdzielni.
Lustrację przeprowadzają właściwe związki rewizyjne w spółdzielniach w nich zrzeszonych. Spółdzielnie nie zrzeszone zlecają odpłatne przeprowadzenie lustracji wybranemu związkowi rewizyjnemu lub Krajowej Radzie Spółdzielczej.

ŁĄCZENIE SIĘ SPÓŁDZIELNI

Spółdzielnia może się w każdej chwili połączyć z inną spółdzielnią na podstawie uchwal wlanych zgromadzeń łączących się spółdzielni, powziętych większością głosów.
Uchwały o połączeniu powinny zawierać:
a) oznaczenie spółdzielni przejmującej
b) przejęcie statutu stanowiącego podstawę dalszej jej działalności; statut nie może uszczuplać nabytych praw majątkowych członków
c) datę połączenia
Podstawę rachunkową połączenia stanowią sprawozdania finansowe łączących się spółdzielni, sporządzone na dzień połączenia.
Połączenie oraz wynikające z niego zmiany statutu wywierają skutek od chwili wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.
Członkowie, którzy w chwili połączenia należeli do spółdzielni przejmowanej, stają się członkami spółdzielni przejmującej. Wpłaty na udziały wpisuje się członkom spółdzielni przejmowanej w takiej wysokości, jaka wynika z ustalonej w sprawozdaniu finansowym kwoty przejętego funduszu udziałowego.
Wskutek połączenia majątek spółdzielni przejętej przechodzi na spółdzielnię przejmującą, a wierzyciele i dłużnicy pierwszej stają się wierzycielami i dłużnikami drugiej.
Niezwłocznie po podjęciu uchwał o połączeniu zamiast rady i zarządu spółdzielni przejmowanej działa zarząd i rada spółdzielni przejmującej.
Zarząd spółdzielni przejmującej obowiązany jest niezwłocznie zgłosić uchwałę o połączeniu do rejestrów łączących się spółdzielni.
Jeżeli uchwały walnych zgromadzeń o połączeniu tak stanowi, po wpisie połączenia do Krajowego Rejestru Sądowego spółdzielnia dokonuje niezwłocznie wyborów rady i zarządu.







PODZIAŁ SPÓŁDZIELNI

Spółdzielnia może się podzielić na podstawie uchwały walnego zgromadzenia podjętej zwykłą większością głosów w ten sposób, że z jej wydzielonej części zostaje utworzona nowa spółdzielnia.
Członkowie spółdzielni, których prawa i obowiązki majątkowe są związane z wyodrębnioną organizacyjnie jednostką spółdzielni albo z częścią majątku spółdzielni, która nadaje się do takiego wyodrębnienia, mogą na podstawie uchwały podjętej większością głosów tych członków wystąpić do zarządu spółdzielni z żądaniem walnego zgromadzenia w celu podjęcia uchwały o podziale spółdzielni w ten sposób, że z tej jednostki organizacyjnej albo części majątku zostanie utworzona nowa spółdzielnia. W zakresie reprezentacji tych członków stosuje się odpowiednio przepisy o zakładaniu spółdzielni.
Walne zgromadzenie może podjąć uchwałę odmawiającą podziału tylko ze względu na ważne interesy gospodarcze dotychczasowej spółdzielni lub istotne interesy jej członków.
Zarząd spółdzielni powstającej jest obowiązany w terminie czternastu dni od dnia jego wyboru wystąpić z wnioskiem o wpisanie spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego, a zarząd spółdzielni dotychczasowej – z wnioskiem o dokonanie w tym rejestrze wpisu o jej podziale.
Wskutek podziału spółdzielni na powstającą spółdzielnię przechodzącą z chwilą jej zarejestrowania wynikające z planu podziału składniki majątkowe oraz prawa i zobowiązania. W tym też zakresie wierzyciele i dłużnicy dotychczasowej spółdzielni stają się wierzycielami i dłużnikami powstającej spółdzielni. Jednakże za zobowiązania powstałe przed podziałem spółdzielni spółdzielnia dotychczasowa i powstająca odpowiada solidarnie.

LIKWIDAJCA SPÓŁDZIELNI

Spółdzielnia przechodzi w stan likwidacji:
a) z upływem okresu, na którym, w myśl statutu, spółdzielnię utworzono
b) wskutek zmniejszenia się liczby członków poniżej wskazanej w statucie lub ustawie, jeżeli spółdzielnia w terminie jednego roku nie zwiększy liczby członków do wymaganej wielkości
c) wskutek zgodnych uchwał walnych zgromadzeń zapadłych większością głosów na dwóch kolejno po sobie następujących walnych zgromadzeniach, w odstępie co najmniej dwóch tygodni.
W wypadkach wyżej podanych zarząd spółdzielni zgłosi do Krajowego Rejestru Sądowego otwarcie likwidacji spółdzielni i zawiadomi o tym właściwy związek rewizyjny. Jeżeli zarząd tego nie uczyni, zgłoszenia dokona związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona.
Związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona może podjąć uchwałę o postawieniu spółdzielni w stan likwidacji, jeżeli:
a) działalność spółdzielni wykazuje rażące i uporczywe naruszenia prawa lub postanowień statutu
b) spółdzielnia została zarejestrowana z naruszeniem prawa
c) spółdzielnia co najmniej od roku nie prowadzi działalności gospodarczej.
Likwidatorami spółdzielni mogą być członkowie ostatniego zarządu lub osoby wybrane przez walne zgromadzenie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.
Likwidator może nie być członkiem spółdzielni. Może być nim osoba prawna.
Umowę z likwidatorem o wykonanie czynności likwidacyjnych zawiera rada spółdzielni. W wypadku, gdy zwołanie rady napotyka poważne trudności albo gdy likwidatora wyznacza związek rewizyjny, umowę z likwidatorem zawiera ten związek, działając w imieniu spółdzielni.
Likwidator nie może zawierać nowych umów, chyba że jest to konieczne do przeprowadzenia likwidacji spółdzielni. Dalej idące ograniczenia może ustanowić organ, który wyznaczył likwidatora. Ograniczenia takie powinny być niezwłocznie zgłoszone przez likwidatora do Krajowego Rejestru Sądowego.
Likwidator może być odwołany w każdej chwili przez organ, który go wyznaczył. Ponadto likwidatora może odwołać z ważnych przyczyn związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona.
Osoba prawna wyznaczona na likwidatora składa oświadczenia w imieniu spółdzielni z zachowaniem przepisów normujących składanie oświadczeń tej osoby.
Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego na dzień zakończenia likwidacji, likwidator zgłasza wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego o wykreślenie spółdzielni z Krajowego Rejestru Sądowego oraz przekazuje księgi i dokumenty zlikwidowanej spółdzielni do przechowania. Wykreślenie powinno być ogłoszone przez sąd.
Po wykreśleniu spółdzielni z Krajowego Rejestru Sądowego likwidator odpowiada wobec wierzycieli spółdzielni za wyrządzone im szkody przez niedopełnienie swoich ustawowych obowiązków.
Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z Ministrem Edukacji Narodowej oraz po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Spółdzielczej, określi w drodze rozporządzenia sposób i czas przechowywania ksiąg i dokumentów zlikwidowanych spółdzielni oraz organizacji spółdzielczych.

UPADŁOŚĆ SPÓŁDZIELNI

Ogłoszenie upadłości spółdzielni następuje w razie jej niewypłacalności.
Pomimo niewypłacalności spółdzielni wlane zgromadzenie może podjąć uchwałę o dalszym istnieniu spółdzielni, jeżeli wskaże środki umożliwiające wyjście jej ze stanu niewypłacalności.
W razie podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o postawieniu spółdzielni w stan upadłości, zarząd spółdzielni obowiązany jest niezwłocznie zgłosić do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości.
Z wnioskiem o ogłoszenie upadłości spółdzielni będącej w stanie likwidacji obowiązany jest wstąpić do sądu likwidator niezwłocznie po stwierdzeniu niewypłacalności spółdzielni.
Na wniosek wierzyciela, który zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości spółdzielni, sąd może zarządzić postawienie jej w stan upadłości pomimo uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni o dalszym jej istnieniu.
Po ogłoszeniu upadłości członkowie spółdzielni, na żądanie syndyka upadłości, niezwłocznie uiszczają nie wypłaconą jeszcze część udziału.
Po zakończeniu postępowania upadłościowego w sprawach nie uregulowanych syndyk upadłości zgłosi do sądu rejestrowego o wykreślenie spółdzielni z Krajowego Rejestru Sądowego.