Terminy

Kordon sanitarny-linia kwarantanny.Teren dotkniety epidemią otaczano wojskiem lub policją w celu uniemożliwienia migracji zarażonych ludzi i zwierząt.W przenośni terminu tego używa się w polityce dla określenia łańcucha państw, mających stanowić ochrone przed państwem uważanym za potencjalnego agresora lub za kraj niebezpieczny ideologicznie.
Ogradzanie-przejmowanie ziemi wspólnej(gminnej) przez posiadaczy ziemskich(landlordów0.Przejęte grunty odgradzano od pozostałych włości gminnych płotem,rowem lubmurkiem. Ze względu na masową utratę źródła utrzymania przez ubogich chłopów ogrodzenie stało się problemem narodowym.W drugiej poł XVII ogradzanie przybrało na sile wi wydana w 1810 powszechna ustawa o ogradzaniu uregulowała ten proceder.
Zgniłe miasteczka-miejscowości w Angli,które uległy wyludnieniu lub wręcz zniszczeniu nadal jenak figurowały na listach wyborczych
Fizjokratyzm-szkoła ekonomiczna,której podstawą filozoficzn a była ideea porządku naturalnego,określającego najpomyślniejsze proporcje i warunki działania gospodarczego,uważająca wielkie rolnictwa za jedyne źródło narodowego bogactwa.
Urbanizacja-nabywanie cech miejskich przez miejscowości.Szybki rozwój ośrodków miejskich na skutek koncentracji przemysłu i handlu,powodujący napływ ludoności wiejskiej do miast.

Wynalazki:maszyna parowa-James Wat-1769,maszyna przędzalnicza o napędzie wodnym-Richard Arkwright,mechaniczny warsztat tkacki-Edmun Cartwright-stosowano węgiel kamienny zamiast drzewnego.
Cechy rew przem :-przejście od przemysłu manufakturowego do fabrycznego-zastosowanie nowych surowców-nowe źródło energii,para wodna-ukształtowanie się proletariatu przemysłowego
Następstwa rew przem:wzrost znaczenia bogatego mieszczaństwa,ruina ekonomiczna tradycyjnych rzemieślników,powstanie nowych ośrodków przemysłowych,powstawanie nowych miast,rozwój handlu,zastosowanie znalazły nowe surowce
Ustrój parlamentarny w Angli:
1.Król-mianował ministrów według zasady”król panuje a rząd rządzi”
2.Rząd-lider partii był premierem,która miała większość w parlamencie,rząd był odpowiedzialny przed parlamentem
3.Parlament-decydował o sprawach państwa i polityce zagranicznej
4.Izba Lordów-nominacja królewska,dziedziczenie
5.Izba gmin-posłów wybierano na 7 lat,wyboru dokonywano na podstawie średniowiecznego systemu wyborczego od XVIII działaja 2 partie-Wigów i Torysów.

Po stronie Ameryki opowiedzieli się:Francja,Holandia,Hiszpania,Tadeusz Kościuszko,Kazimierz Pułaski
Deklaracja Praw człowieka i obywatela:dokument ten uznawał wolność i równość za naturalne prawa człowieka,wprowadziła swobodę wyznania,wolność myśli,słowa,druku,narud został uznany za zwierzchnią władzę w państwie,wprowadzono trójpodział władzy co miało zakończyć rządy absolustyczne,własność uznano za święte i nienaruszalne prawo każdego człowieka,zapewniała nietykalność osobistą
Reformy państwowe:zniesiono cła wewnętrzne i ograniczenia cenowe,jednolity system dziesiętny miar i wag,przeprowadzono konfiskate majątków kościelnych,które przeznaczono odpłatnie w ręce bogatychchłopów i mieszczaństwa,opodatkowano duchowieństwo i szlachtę,zniesiono zakony,wprowadzono wybieralność proboszczów i biskupów przez władze świeckie oraz obowiązkowa przysięgę kleru na wiernośc konstytucji.Duchowni którzy się podporządkowali mieli odszywać pensje od państwa.Burżuazja wprowadziła zakaz zrzeszania się i strajków robotniczych,rozszerzony później również na robotników rolnych.
Daty:
1700-bitwa pod Narwą,Rosjanie przegrywają
1704-Leszczyński wybrany na króla
1706-Karol XII decyduje się na walną bitwę ,nieopodal Opławy,jego aarmia zostaje rozbita
1711-wojna z rosją
1713-pokój utrechcki
1769-maszyna przędzalnicza inżyniera James’a Watt’a
1785-mechaniczny warsztat tkacji,Edmund Carwright
4 lipca 1776-Deklaracja Niepodległości opracowana przez Tomasza Jeffersona
1773-bostońskie picei herbatki,grupa kolonistów przebranych za Indian opanowuje statki wiozące herbatę i zatapia ładunek.
1777-armia amerykańska pokonuje wojska angielskie pod Saratogą
1778-francja rozpoczyna wojnę z Anglią.
1779-Amerykanie ponoszą klęskępo Savannah
1789 26 sierpnia-deklaracja praw człowieka,wpływ na rozwój państw miała
1789 14 lipca-zdobycie Bastylii
1792-ogłoszenie Francji republiką
1793-ścięcie króla we Francji
1794-republika jakobinów
1789 17 czerwca-stan trzeci przyjmuje nazwę Zgromadzenie Narodowe,uznaje się za przedstawiciela całego społ we Francji
1789 4 lipca-Zgromadzenie Narodowe przeistacza się w narodowe Zgromadzenie Konstytucyjen,tak zwaną Konstytuantę.
1792 20 kwietnia-Legislatywa wypowiada wojną Austrii
1792 sierpień-jakobini powołują zarząd miejski pod nazwą Komuna Paryża,przejmujący faktyczna władzę w państwie
1793 24 czerwca-Konwent uchwala nową konstytucję.Wprowadza ona powszechne i bezpośrednie prawo wyborcze.Władze ustawodawczą powierzono Ciału Prawodawczemu,wykonawczą Rada Wykonawcza podporz ądkowana parlamentowi.Faktyczna władzę sprawowały dwa organy-Komitet Ocalenia Narodowego i Komitet Bezpieczeństwa Publicznego.Władza sądownicza Trybunał Rewolucyjny.Nie wprowadzono jej nigdy.
Osiągnięcia rewolucji francuskiej:
*społeczeństwo obywatelskie
*Deklaracja praw człowieka i obywatela,nietykalność osobista,wyznaniowa,wolność słowa,druku
*Zniesienie przywilejów feudalnych
*Trójpodział władzy
*Świeckie państwo konstytucyjne
*Podwaliny wpółczesnej demokracji

Bunt w bostonie
Nakładanie kolejnych podatków i opłat spowodowało wzrost niezadowolenia kolonistów którzy uważali że podejrzane decyzje w ich sprawach przez parlament angielski, w którym nie mają swoich przedstawicieli jest łamaniem praw nadających obywatelom angielskim. Wprowadzenie ceł na towary przywożone do kolonii m.in. na herbatę pogłębiło niezadowolenie. W 1773r. W bostonie grupa kolonistów przebranych za indian opanowała statki przywożące herbatę i zatopiła cały ładunek. Wydarzenie to znane jako bostonskie picie herbatki, spowodowało zamknięcie portu w bostonie i stało się bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny.

Cechy rewolucji przemysłowej
-przejście od przemysłu manufakturowego do przemysłu fabrycznego
-zastosowanie nowych surowców, bawełny, węgla kamiennego
-pojawienie się nowego źródła energii (pary wodnej)
-ukształtowanie się proletariatu przemysłowego

Przeobrażenia społ.gosp. w Anglii XVIII w.
-powstają nowe miasta i okręgi
- zapotrzebowanie na towary
- wzrost liczby ludności
-powstają nowe surowce i źródła energii
-zmechanizowane fabryki, które zatrudniają najemnych pracowników
-rozwój handlu

Reformy
-podatkowe zwiekszajace dochody państwa
-oświatowe- intensywny rozwój szkolnictwa podstawowego i zawodowego
-wojskowe- połozony nacisk na wzrost liczebności wojska – rozwój artylerii
-popieranie kolonizacji wiejskiej
-wzrost liczebności administracji
-popieranie rzemiosła i handlu
-wprowadzenie nowego podziału terytorialnego państwa
-zniesienie samodzielności w cerkwii prawosławnej
-wprowadzenie nacisku na reorganizację armii (rozwój floty)
-rozwój szkolnictwa zakładanie szkół zawodowych
-nowe reformy obyczajowe

Akt nawigacyjny 1651 r.
Na jego mocy zabroniono ludziom importu i eksportu na statki inne niż angielskie a handel mógł się rozwijać tylko z anglią. Ograniczono możliwość rozwoju przemysłu zabraniając zakładania nowych fabryk i manufaktur oraz ograniczajac produkcję niektórych towarów podatkowym obciążeniem dla kolonistów była konieczność utrzymywania załóg fortów, zakładanych w celu obrony osadników przed atakami Indian i związane z tym opłaty.

Konstytucja St. Zjednoczonych
W 1787 w filadelfii pod przewodnictwem Jerzego Waszyngtona zebrał się konwent mający tym razem uchwalić konstytucję . Jedną z opcji stworzyli republikanie, chcący zachowania nie zależności politycznej każdego ze stanów. Odmienny pogląd głosili federaliści- domagali się wzmocnienia władzy centralnej.

W uchwalonej 17 września ustawie zasadniczej, zwyciężyła koncepcja federalistyczna , wg której zagadnienia dotyczące podatków, polityki zagranicznej spraw wojskowych oraz handlu podlegały władzy centralnej.

Władza ustawodawcza
-kompetencje- ustala podatki, uchwala ustawy, może postawic prezydenta w stanie oskarżenia.

Władza wykonawcza
-kompetencje- prowadzi polityke zagraniczną, dowodzi armią, mianuję urzędników, sekretarzy stanu, sędziów, sądu najwyższego, zgłasza projekty ustaw, ma prawo veto,

władza sądownicza
-kompetencje- orzeka w sprawie zgodności ustaw z konstytucją, interpretuje konstytucję

bilans rewolucji
-zniesiono ustrój feudalny we francji
-powstał nowy typ państwa, w którym władzę objęła burżuazja – elita stanu III
-chłopi otrzymali ziemie na własność
-gwarancję wolności słowa, wyznania, nietykalności osobistej, oraz odnowy własności
-narodowy charakter armii(służba wojskowa)
-wpływ ideologiczny na ruchy rewolucyjne w europie przełom XVIII i XIX stulecia
-bestialskie zbrodnie władz rewolucyjnych.

Kongres kontynentalny
W 1774 r. Parlament angielski ogłosił ustawy represyjne majace zmusić do posłuszeństwa kolonistów. W odpowiedzi zebrał się I kongres kontynentalny a jego członkowie zażądali od króla angielskiego wycofania ustaw i wprowadzili bojkot towarów ang. Odrzucenie tych postulatów stało się sygnałem do rozpoczęcia działań zbrojnych. Armię kolonii stanów wspierali partyzanci sabotujący działanie anglików w czasie trwania walk w maju 1775 r. Do filadelfii przybyli przedstawiciele kolonii amerykańskich tworząc II kongres, którego główną uchwałą było ogłoszenie 4 lipca 1776 r. Deklaracji niepodległości opracowanej przez Tomasza Jeffersona.

Wielka rewolucja francuska
Ludwik XVI próbując ratować sytuację finansową państwa zwołał stany generalne. W trakcie obrad przedstawiciele stanu trzeciego mieszczaństwa i chłopstwa ogłosili się zgromadzeniem narodowym i rozpoczęli pracę nad uchwaleniem konstytucji
-14 lipca 1789 r. Lud paryski zdobył królewskie więzienie – bastylie rozpoczynając tym samym rewolucję
-26 sierpnia 1789 uchwalono deklarację praw człowieka i obywatela, uznajaca wolność i równość za naturalne prawa człowieka
-uchwalona w 1791 konstytucja wprowadzała monarchie konstytucyjną we francji
-w 1793 ludwik VXI został skazany na smierć – francja stała się republiką, a władzę przejęli jakobini.

WOJNA O NIEPODLEGŁOŚĆ STANÓW ZJEDNOCZONYCH
Przyczyny konfliktu
-wybrzeża a.płn stały się terenem kolonizacji angielskiej i holenderskiej
-polityka prowadzona przez brytyjskie kompanie handlowe doprowadziła do wyparcia z tych terenów konkurencji holenderskiej i nasilenia się osadnictwa .
-w II połowie XVIII w. Istniało 13 kolonii ang. Nie były one jednorodne różnice wynikały z faktu że wiekszość mieszkańców tych terenów stanowili emigr. Polit. Bądź religijni, uciekający z europy przed prześladowcami.
-różnice gospodarcze były podyktowane m.in. warunkami naturalnymi poszczególnych kolonii
-na poludniu dzieki sprzyjającym warunkom klim, mogły powstawać wielkie plantacje bawełny, tytoniu, i ryżu, na których wykorzystywano niewolników
-początkowo ludność indiańską, a później zdecydowano się na handel czarnymi niewolnikami