Omów warunki urzycia broni i innych środków przymusu bezpośredniego
Podstawę prawną stosowania środków przymusu bezpośredniego stanowi ustawa "O ochronie osób i mnienia" z dnia 22 sierpnia 1997r, oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 1998r. "w sprawie szczegółowych warunków i sposobów użycia przez pracowników ochrony środków przymusu bezpośredniego" a także "szczegółowych warunków i sposobu postępowania pracowników ochrony przy użyciu broni palnej".
Pracownik ochrony posiadający licencję, może stosować środki przymusu bezpośredniego, tj. siły fizycznej w postaci chwytów obezwładniających oraz podobnych technik obrony, kajdanek, pałek obronnych wielofunkcyjnych, psów obronnych, paralizatorów elektrycznych, broni gazowej i ręcznych miotaczy gazu, w przypadku zagrożenia dóbr powierzonych ochronie lub odparcia ataku na pracownika ochrony. Przy wykonywaniu zadań ochrony osób i mienia poza granicami chronionych obiektów i obszarów ma on prawo do użycia wyżej wymienionych środków przymusu bezpośredniego podczas konwojowania wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych lub broni palnej, w przypadku gwałtownego, bezprawnego zamachu na konwojowane wartości lub osoby je ochraniające. Środki przymusu bezpośredniego powinny być dobierane odpowiednio do potrzeb wynikających z istniejącej sytuacji i niezbędne do osiągnięcia podporządkowania się wezwaniu do określonego zachowania. Należy także pamiętać, że nie stosuje się ich wobec kobiet o widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat, osób w podeszłym wieku oraz o widocznej niepełnosprawności, a wszelkie czynności, o których mowa powinny być wykonane w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby, w stosunku do której zostały podjęte.
Środków przymusu bezpośredniego, a także broni palnej można używać tylko z zachowaniem odpowiednich zasad, które postaram się opisać w mojej pracy. Rozdzielę też w niej broń palną i inne środki przymusu bezpośredniego ponieważ stosowanie ich różni się procedurami jakich należy dopełnić przed użyciem.
Czynnością jaka poprzedza użycie środków przymusu bezpośredniego jest wezwanie osoby do zachowania się zgodnego z prawem oraz do uprzedzenia, że w razie niepodporządkowania się wezwaniu zostaną użyte wobec niej środki przymusu bezpośredniego. Prawo nie precyzuje jak ma brzmieć to wezwanie, może to być zarówno komenda "Stój - bo urzyję siły" czy "Przerwij Atak - bo użyję ręcznego miotacza gazu". Od wezwania osoby do zachowania zgodnego z prawem, pracownik ochrony może odstąpić, jeżeli zwłoka groziłaby niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia pracownika ochrony lub innej osoby, a odstępuje natychmiast od ich stosowania, gdy osoba, wobec której użyto tych środków, podporządkowała się wydanym poleceniom. Jednocześnie Można stosować różne środki przymusu bezpośredniego, jeżeli jest to konieczne w celu podporządkowania się lub osiągnięcia zamierzonego celu.
Siłę fizyczną stosuje się w celu odparcia zamachu na chronione osoby lub mienie, czynnej napaści na pracownika ochrony, obezwładnienia osoby, w związku ze zmuszeniem jej do wykonania polecenia lub w czasie ujmowania osób, stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla chronionego mienia, w celu niezwłocznego oddania tych osób Policji. Używając siły fizycznej, nie wolno zadawać uderzeń, chyba że pracownik ochrony działa w obronie koniecznej albo w celu odparcia zamachu na życie, zdrowie ludzkie lub chronione mienie.
Kolejny środek przymusu bezpośredniego, to kajdanki. Można je stosować wobec osób ujętych w celu udaremnienia ucieczki albo zapobieżenia czynnej napaści lub czynnemu oporowi. Nie wolno ich stosować wobec osób, których wygląd wskazuje na wiek poniżej 17 lat, z wyjątkiem nieletnich w wieku powyżej 16 lat podejrzanych o popełnienie przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu. Osobie ujętej, w stosunku do której nie stosuje się szczególnych środków ostrożności, kajdanki zakłada się na ręce trzymane z przodu na ręce trzymane z tyłu zakładamy kajdanki osobie o silnej budowie ciała lub podejrzanej o popełnienie przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu. Powinno się, w miarę możliwości, zakładać je w pomieszczeniach zamkniętych lub w miejscach odosobnionych, przy udziale dwóch pracowników ochrony, z których jeden zakłada kajdanki, a drugi wykonuje czynności ubezpieczające, należy również pamiętać aby zakładać je tak, aby nie tamowały przebiegu krwi osobie ujętej.
Następnym środkiem przymusu bezpośredniego jest pałka wielofunkcyjna. Stosować ją można w trzech przypadkach, mianowicie w celu odpierania zamachu na chronioną osobę, czynnej napaści na pracownika ochrony lub pokonywania czynnego oporu oraz przeciwdziałania kradzieżom lub niszczeniu mienia. Pałką nie można pokonywać oporu biernego ani zadawać uderzeń i pchnięć w głowę, szyję, brzuch i nieumięśnione oraz szczególnie wrażliwe części ciała, a także stosowania na te części ciała blokady i zakładania dźwigni, nie można także uderzać jej rękojeścią. Zakazy te nie obowiązują kiedy zachodzi potrzeba odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie pracownika ochrony lub innej osoby. Pałki obronnej wielofunkcyjnej nie można użyć wobec osób, w stosunku do których użyto już kajdanek.
Środkiem przymusu bezpośredniego nie musi być tylko przedmiot. Pies obronny jako jeden ze środków przymusu powinien mieć założony kaganiec. Wyjątkiem jest przypadek, gdy pies obronny jest wykorzystywany wobec przestępcy posiadającego broń palną lub inne niebezpieczne narzędzia, w celu odparcia czynnej napaści.
Paralizatory elektryczne, broń gazowa oraz ręczne miotacze gazu jako kolejny rodzaj środków przymusu bezpośredniego mogą być stosowane w przypadku bezpośredniego pościgu za osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa przeciwko dobrom powierzonym ochronie. Urzywać ich można także w celu pokonywania czynnego oporu czy też odpierania czynnej napaści na pracownika ochrony lub osoby chronione a także w celu ujęcia osób. W przypadku stosowania wyżej wymienionych środków należy pamiętać aby zachować ostrożność, uwzględniając ich właściwości mogące stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego.
Ostatnim i najgroźniejszym środkiem przymusu bezpośredniego jest broń palna. Urzyć można jej tylko w kilku przypadkach. W celu odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie pracownika ochrony lub innej osoby. Przeciwko osobie, która nie zastosowała się do wezwania natychmiastowego porzycenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może życiu lub zdrowiu pracownika ochrony lub innej osoby. Broni palnej można użyć także przeciwko osobie, która próbuje bezprawnie, przemocą odebrać broń pracownikowi ochrony a także w celu odparcia gwałtownego, bezprawnego zamachu na ochraniane osoby wartości pieniężne oraz inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne oraz osoby je ochraniające.
Przed użyciem broni palnej pracownik ochrony jest obowiązany, po okrzyku "Pracownik ochrony" wezwać osobę do zachowania zgodnego z prawem, a w szczególności do natychmiastowego porzucenia broni lub niebezpiecznego narzędzia, odstąpienia od bezprawnych działań lub użycia przemocy. W razie niepodporządkowania się wezwaniom zagrozić użyciem broni palnej okrzykiem "Stój - bo Strzelam" i oddać strzał ostrzegawczy w górę, jeżeli nie zagraża to życiu lub zdrowiu pracownika ochrony lub innej osoby jeżeli wyżej wymienione czynności nie przyniosły efektów. Procedury tej nie przestrzega się jeżeli wszelka zwłoka groziłaby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia pracownika ochrony lub innej osoby.
Użycie broni palnej powinno następować w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę osobie, przeciwko której użyto broni i nie może zmierzać do pozbawienia jej życia, a także narażać na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia innych osób. Nie można jej używać w stosunku do kobiet o widocznej ciąży i osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat, osób w podeszłym wieku oraz o widocznej niepełnosprawności.
W przypadku gdy w wyniku użycia broni palnej nastąpiła śmierć osoby lub szkoda w mieniu, pracownik ochrony jest obowiązany do zabezpieczenia, w miarę możliwości, śladów na miejscu zdarzenia i niedopuszczenia na to miejsce, do czasu przybycia Policji, osób postronnych, ustalenia, w miarę możliwości, tożsamości osób będących świadkami zdarzenia oraz niezwłocznego wezwania lekarza, w przypadku gdy nastąpiła śmierć lub podejrzenie śmierci osoby.dku gdy nastąpiła śmierć lub podejrzenie śmierci osoby. W każdym przypadku użycia broni palnej lub zagrożenia jej użyciem, pracownik ochrony obowiązany jest sporządzić odpowiedni meldunek a o każdym wystrzale powiadomić o tym bezpośredniego przełożonego oraz najbliższą jednostkę Policji.
Jeżeli wskutek zastosowania środka przymusu bezpośredniego nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia osoby, pracownik ochrony jest obowiązany natychmiast udzielić tej osobie pierwszej pomocy przedmedycznej, a w razie potrzeby lub na jej prośbę - podjąć niezwłoczne działania w celu zapewnienia pomocy lekarskiej. W przypadku gdy nastąpiła śmierć lub podejrzenie śmierci osoby, wobec której zastosowano środek przymusu, pracownik ochrony jest obowiązany niezwłocznie wezwać lekarza, a każdy przypadek zastosowania środków przymusu bezpośredniego oraz towarzyszące mu okoliczności należy udokumentować w ewidencji prowadzonej przez wewnętrzną służbę ochrony lub przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie usług ochrony osób i mienia.