Fale dźwiękowe, infradźwięki, ultradźwięki, echo, pogłos, natężenie dźwięku, sposoby smniejszania hałasu

Różne dźwięki towarzyszą nam co dnia.
Dzięki nim większość ludzi może się ze sobą porozumiewać. Słyszymy głos innych ludzi, ale także głosy zwierząt, różne sygnały generowane przez rozmaite urządzenia. Takie sygnały mogą być dla nas informacją bądź ostrzeżeniem i mogą mieć duże znaczenie dla ludzi i ich środowiska.
Nie zastanawiamy się nigdy, jak to się dzieje, że słyszymy różne odgłosy natury i potrafimy odpowiednio i z korzyścią dla siebie na nie reagować. A sprawa jest dosyć prosta. Każdy ruch w przyrodzie, nawet zwykłe uderzenia kropli deszczu w powierzchnię liści na drzewach powoduje, że w powietrzu zaczynają rozchodzić się fale dźwiękowe inaczej akustyczne. Pamiętamy, że innymi słowami możemy te fale nazwać ruchem cząsteczek powietrza – rozchodząc się, prędzej czy później fale te trafią do naszego ucha, a ono jest organem doskonale przystosowanym do odbioru takich fal.
Ze względu na zakres częstotliwości można rozróżnić trzy rodzaje tych fal:

Infradźwięki to fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt mała aby mógł usłyszeć je człowiek. Jest to zakres częstotliwości poniżej 20 Hz. Infradźwięki maja bardzo dużą długość fali - powyżej 16 m, co powoduje, że mogą omijać przeszkody i przenosić się na ogromne odległości. Infradźwięki są wykorzystywane przez słonie i wieloryby do komunikacji na duże odległości.

Dźwięki słyszalne to rodzaj fal dźwiękowych, które słyszy człowiek. Dla większości ludzi jest to zakres częstotliwości od 10 Hz do 20 kHz.

Ultradźwięki to fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał je człowiek. Dla większości ludzi są one wyższe niż 20 kHz. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć ultradźwięki, np. pies, szczur, delfin, wieloryb czy nietoperz.

Echo
W wyniku odbicia fal dźwiękowych występuje zjawisko zwane echem. Obserwujemy je wtedy, gdy fala dźwiękowa napotyka na swojej drodze przeszkodę, odbija się od niej i wraca do ucha obserwatora powodując powtórzenie wrażenia dźwiękowego. Nie każde jednak odbicie fali powoduje echo. Zjawisko to występuje tylko na dużych przestrzeniach. W małych pomieszczeniach ściany są zbyt blisko by można bylo usłyszeć echo

Z odbiciem fal dźwiękowych związane jest zagadnienie akustyki pomieszczeń czyli tak zwany pogłos. Jest to czas w jakim dźwięk zanika w pomieszczeniu zamkniętym. Czas pogłosu zależy od wymiarów pomieszczenia. Zjawisko to występuje na klatkach schodowych, na korytarzach, w pustych pomieszczeniach.

Natężenie dźwięku

Poziom natężenia dźwięku określa się w jednostach zwanych belami (B).
W praktyce stosuje się jednak mniejszą jednostkę decybele (dB)
Dla przykładu szum liści to 10 dB
Rozmowa to 30 – 60 dB
Orkiestra 50 – 70 dB
Start odrzutowca 120 – 140 dB
Start Rakiety 150 – 190 dB

Sposoby zmniejszania hałasu i ochrona środowiska przed nim

Gdybyśmy potrafili cofnąć się w czasie, bylibyśmy zaskoczeni niezwykłą ciszą, jaka panowała niegdyś na Ziemi. Postęp techniczny przyniósł nie tylko korzyści – wraz z nim w nasze życie wtargnął wszechobecny zgiełk. Niektórzy czują się przytłoczeni nie tyle nim samym, co faktem, że nie można przed nim nigdzie uciec.
Pomyślmy, jakie hałasy musimy znosić każdego dnia. Wokół warczą samochody i autobusy, dudnią maszyny w fabrykach i na budowach, nad głowami przelatują samoloty. A w domu? Na przemian hałasują telewizory, radia, wieże stereo, pralki i przyrządy kuchenne. Tymczasem nieustanny zgiełk odbija się na naszym zdrowiu.
Jego negatywne skutki to:
a) obniżenie sprawności i chęci działania oraz wydajności pracy,
b) niemożność komunikowania się,
c) trudności w koncentracji i uczeniu się
d) rosnące zachorowania na głuchotę zawodową i chorobę wibracyjną.

Pamiętajmy, że walka z hałasem to istotny element ochrony naszego środowiska.
Na szczęście istnieją różne sposoby powodujące wyciszenie:
• W samochodach i głośno pracujących maszynach powinno się montować tłumiki;
• O ile to możliwe, urządzenia mechaniczne w domu i zakładzie pracy należy instalować w osobnych pomieszczeniach;
• Telewizory, radia i wieże stereo należy ustawiać na możliwie niski poziom głośności;
• Do budowy domów powinno się używać dźwiękoszczelnych materiałów. Podwójne szyby w oknach i specjalny materiał wewnątrz ścian tłumią hałas docierający do naszych domów z zewnątrz. Wyciszającą rolę spełniają również dywany.
• Montowanie ekranów dźwiękochłonnych
• Budowanie obwodnic przenoszących ruch pojazdów samochodowych z dala od centum miast
• Sadzenie ochronnych pasów zieleni w miastach i przy drogach.