Genaeza reformacji, unia lubelska, kartezjusz

Geneza Reformacji
-Kościół katolicki był krytykowany
na zbyt posunięte zaangażowanie
w politykę
-nasilające się postulaty zwołania
soboru powszechnego
- antykościelne idee niektórych
myślicieli renesansowych.
Marcin Luter głosił m.in.
-odrzucenie prymatu papieża
-odrzucenie praktyk pokutnych
-odrzucenie modlitw i praktyk w
intencji zmarłych
-odrzucenie wiary w czyściec
-odrzucenie hierarchii kościelnej
Protestantyzm-to określenie współ-
cześnie obejmując praktycznie wszystkie
kościoły i religie zach. Chrześcijaństwa.
Wojna chłopska w Niemczech
Był masowym buntem ludzi z niższych
warstw społecznych w Niemczech. Ludzie
głosili że bliski jest czas przyjścia Chrystusa.
Powstańcy napadali i łupili, co skłoniło Lutra
do ich gwałtownego potępienia.
Pokój augsburski-zawarty w 1555r przez
cesarza Ferdynanda ,zakończył wojnę
domową w rzeszy. Uznawał on katolicyzm i
luteranizm. Wyznał i postanowił że każdy
książę morze narzucić poddanym wiarę.
Reformacja w Anglii –w 1531r. Król Anglii
Henryk VIII ogłosił się głową Kościoła angi-
Leskiego. Konflikt władcy z papieżem
Klemensem VII wywołała kwestie unieważ-
nienia małżeństwa króla z Katarzyną Aragońską.
Brak zgoda papieża doprowadził do schizmy
angielskiej. Francuskie wojny religijne- to
okres wojen domowych. Ich głównym czynnikiem
była walka o wpływy polityczne między wielkimi
rodami magnackimi. Wojny przeciągały się z
powodu Hiszpanii i Rzymu popierających katoli-
ków oraz Anglii i książąt Rzeszy niemieckiej,
wspomagających protestantów. Reforma
katolicka- to religijne odrodzenie kościoła
rzymskiego katolickiego które dokonało się
między XVI a XVII w. Jej początki wiążą
się z reformami religijnymi. Inkwizycja-
Papież Paweł III w 1542r. Zreformował tę,
wywodzącą się ze średniowiecza, instytucję
tworząc Kongregację św. Rzymskiej Inkwizycji,
której zadaniem była walka z reformacją. W XVI
i XVII w. inkwizycja była wypierana z krajów,
w których ugruntował się protestantyzm. Unia
lubelska-zawarcie w 1569r. Unii z Litwą zwaną
później unią lubelską. Postanowienia umowy to:
-panowie polscy nie mieli praw piastowania
wyższych urzędów na Litwie, -szlachta na terenie
Litwy została zarówno w prawach ze szlachtą
Polską, -do Polski przyłączono Podlasie i Wołyń.
Pierwsza wolna elekcja- W 1572r. przed Polską
staną problem opracowania sposobu wyboru
kolejnych władców. Postanowiono wtedy, że:
-godność interrexa symbolizującego osobę
monarchy będzie sprawował prymas.-elekcje
będą odbywać się według zasady viritim.
-miejscem elekcji będzie Warszawa. Artykuły
henrykowskie i Pacta conventa. Henryk Walezy
miał: -na własny koszt wybudować flotę na
Bałtyku, -spłacić długi państwowe Zygmunta
Augusta, -kształcić określoną liczbę młodzieży
Za granicą, - ożenić się z Anną Jagiellonką,
siostrą Zygmunta Augusta. W Zagłębiu,
Częstochowie. Sączu i w Lublinie wzrosło
wydobycie żelaza i przeróbki rudy żelaznej.
coraz częstsze były poszukiwania srebra i
złota w Tatrach i Pieninach. Wydobywano
miedź w Chęcinach, rozwijało się także
kamieniołomy marmuru w Chęcinach i Dębniku.
W XIV w. Rozpowszechnione zostały młyny
wodne, budowano urządzenia mechaniczne do
miechów i młotów kuźniczych. Luteranizm-
znalazł wyznawców nowej wiary na Pomorzu.
Luteranizm szerzył się wśród mieszczaństwa.
Kalwinizm-pojawił się w Polsce w latach
piędzieśiątych XVI w. Wśród wyznawców
kalwinizmu byli przedstawiciele wszystkich
warstw szlacheckich, szczególnie wśród
szlachty litewskiej. Franciszek Bacon,
angielski prawnik. filozof i polityk, zwolennik
badań eksperymentalnych. Franciszek B. w
swoim najważniejszym dziele Nowa Atlantyda
opisał idealny ustrój polityczny. Kartezjusz-
francuski filozof i matematyk w teorii poznania
głosił wiarę w ludzki rozum, a intuicję przyjmował
za główne kryterium prawdy. Błażej Pascal-
przyjmując zasady kartezjanizmu, wystąpił jednak
z krytyką jego racjonalizmu, czyli poglądu mówi-
ącego, że wszystko można poznawać naukowo i
rozumowo. Mistycyzm-prąd religijno-filozoficzny
uznający możliwość jednoczenia się duszy człoo-
wieka z absolutem lub bóstwem, zwłaszcza poprzez
intuicję i objawienie, uznawane za największe formy
poznania. Epiryzm- źródłem wiedzy powinno
być doświadczenie. Przedstawiciele to:
Thomas Hobbes, John Locke, Recjonalizm-
rozum ludzki narzędziem poznania i miarę
wszechrzeczy. Przedstawiciele to:
Baruch, Spinoza, Leibuz.

Architektura
Barokowa-rodząca się w XVII w. Arch.
Barokowa, podobnie jak renesansowa, opiera
się na wzorach antycznych. Lecz daleka jest
od spokoju i równowagi. Barok cechuje zami-
łowanie do kontrastów wydobywanych za pomocą
barwy i światła. Malarstwo barokowe- epoka
barokowa wydała wybitnych malarzy. Jednym z
nich był Michelangelo Caravaggio namalował
śmierć Matki Boskiej. Najbardziej znanym
malarzem flamandzkim był Peter Paul Rubens
podejmował tematykę religijną i świecką.
Namalował Madonnę z Dzieciątkiem. Wielką
sławę zdobył malarz holenderski Rembrandt van
Rijn które są najbardziej znane jego portrety żony
Saski. Rzeźbą barokowa cechuje niepokój i
gwałtowność ruchów przedstawionych postaci,
teatralnych. Rzeźbiono posągi, nagrobki, portrety
władców. Podstawowym materiałem był marmur,
ale kuto również w alabastrze, odlewano w brązie
oraz wycinano w drzewie. Absolutyzm-to taka
forma rządów w której władza jest skupiona w rękach
jednostki, monarchy, króla, księcia. Władza ta ma
wyłączność stanowienia prawa i kierowania spraw
państwowych. Na czym polegał absolutyzm władzy-
na tym że nikt nie mógł ani kontrolować ani powstrz-
ymać woli władzy. Nawet żaden najgenialniejszy
władca nie jest w stanie kontrolować wszystkich
wydanych decyzji. Kardynał Richelieu-był fran-
cuskim mężem stanu pierwszym ministrem Ludwika
XIII. Popierał rozwój manufaktur i handlu, rozbudował
flotę i usprawnił system podatkowy. Jules Mazarin-
był francuskim mężem stanu, kardynałem, zaufanym
współpracownikiem Richelieu. Po śmierci Richelieu
został pierwszym ministrem i kierował Francją podczas
regencji Anny Austriaczki. Jean Baptiste Colbert-
francuski polityk generalny kontroler finansów w
czasach Ludwika XIV. Skoncentrował w swych rękach
olbrzymią władzę, kierując sprawami gospodarczymi i
administracyjnymi państwa. Wojna trzydziestoletnia
Zaczęła się w 1618-1648 i dlatego została nazwana
Wojną trzydziestoletnią. Przystąpiły do niej dwa
Zwalczające się obozy:
-cesarze z rodu Habsburgów i katolicy książąt Rzeszy,
których popierały Hiszpanię i Danię.-obóz protestancki
w skład którego wchodziły oprócz książąt Rzeszy,
Francja, Szwecja i Holandia. Do najważniejszych
konfliktów zalicza się:
-chęć wzmocnienia władzy przez cesarzy na terenie
państw Rzeszy. – rywalizację katolicką-protestancką
w Europie. – rywalizacja pomiędzy cesarstwem a
Francją.