Ukaż niszczącą i twórczą rolę miłości w życiu człowieka, odwołując się do utworów literackich romantyzmu i epok późniejszych.

Poniższa praca jest moją prezentacją maturalną. Dostałam za nią 19 pkt i mam nadzieję, że wam się przyda ;) W załączniku przesyłam prezentacje.

I. Literatura podmiotu:
1. Dostojewski Fiodor, „Zbrodnia i kara”. Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
2. Kuncewiczowa Maria, „Cudzoziemka”. Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1984.
3. Mickiewicz Adam, „ Pan Tadeusz”. Wydawnictwo KARTOTECHNIKA, Warszawa 2003.
4. Prus Bolesław, „Lalka”. Wydawnictwo GREG, Wrocław 2008.
II. Literatura przedmiotu:
1. Bachórz Józef, „Wstęp do: Lalka”, wydawnictwo Biblioteka Narodowa, Wrocław 1991
2. Lementowicz Urszula, „Pan Tadeusz Adama Mickiewicza”, Biblioteczka Opracowań, wydawnictwo Biblios, Lublin 2009, s. 20-21
3. Polańczyk Danuta, „Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego”, Biblioteczka Opracowań, wydawnictwo Biblios, Lublin 2009, s. 36-38
4. Red. Szymczak Mieczysław, „Słownik języka polskiego t. II”, wydawnictwo PWN, Warszawa 1994, hasło: miłość.
5. Jantos Edyta, „Słownik motywów literackich”, Kraków, Zielona Sowa, 2007, s. 94-95, 97-98

III. Plan prezentacji :
1. Wstęp:
• Wieloznaczność definicji miłości(słownik ,życie, literatura);
• Wpływ miłości na duszę człowieka.
2. „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza.
• Szczęśliwa miłość Jacka i Ewy przerwana w wyniku niezgody Stolnika Horeszki;
• Rozłączenie pary zakochanych i zmuszenie Ewy przez ojca do poślubienia wojewody ;
• W pełni szczęśliwa miłość Zosi i Tadeusza jako szczęśliwe zakończenie epopei oraz ukazanie wzorcowej miłości budującej .
3. „Zbrodnia i Kara” Fiodora Dostojewskiego.
• Uczucie Sonii i Rodiona jako sztandarowy przykład miłości twórczej;
• Doskonałe zaplanowanie i popełnienie zbrodni przez Rodiona;
• Pomoc i akceptacja Rodiona przez Sonię, pomimo świadomości ,że jest mordercą.
• Budujące uczucie Sonii / Rodion przyznaje się do morderstwa;
4. „Lalka” Bolesława Prusa.
• Stanisław i Izabela jako para wyidealizowanej miłości (niespełniona miłość);
• Przepaść majątkowa różniąca bohaterów ;
• Wokulski stawia miłość do wybranki za swój cel życiowy:
- pomnaża majątek ;
- stara się o względy;
• Rozczarowanie niespełniona miłością:
- planuje popełnić samobójstwo;
- nienawidzi siebie, za uczucie, które go spustoszyło ;
• Miłość z góry skazana była na klęskę przez idee arystokratyczne i nieliczenie się z realiami.
5. „Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej.
• Ukazanie przez Marię Kuncewiczową tragizmu główniej bohaterki następstwem nieszczęśliwej miłości;
• Silna młodzieńcza miłość do Michała Bądskiego przerwana zdradą;
• Bolesna rana po pierwszym związku daje o sobie znać w kolejnej odsłonie życia:
- mści się na otoczeniu (rodzina);
- gardzi mężem Adamem ;
• Miłość niszcząca jako wybór Róży i następstwo nie tylko jej nieszczęścia.
6. Wnioski :
• Miłość to uczucie piękne i ciekawe. Zależnie od sytuacji może uszczęśliwiać, może być powodem tragedii, może dodawać nam sił, może także powodować zupełną zmianę naszych zachowań i przekonań.

Tematem mojej prezentacji jest rola miłości w życiu człowieka. Ze względu na skutki miłości, w życiu i literaturze spotykamy różne rodzaje tego uczucia. Należą do nich: miłość kreatywna – przeważnie spełniona, która wzbogaca człowieka, daje mu nadzieję i optymizm, uczy pokonywania życiowych przeszkód i jest motorem do działań; miłość destrukcyjna – pochłania człowieka całkowicie, obezwładnia jego wolę, pozbawia go godności i nadziei, wypacza charakter bohatera i unieszczęśliwia go tym samym; miłość kreatywno – destrukcyjna – to nie tyle uczucie nieodwzajemnione i nieszczęśliwe, co skomplikowane, pełne uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych. Przyczynami komplikacji uczuciowych mogą być: różnica charakterów, bariery społeczne lub moralne, a także wydarzenia niezależne od kochających. Według „Słownika języka polskiego” pod redakcją Mieczysława Szymczaka miłość to głębokie przywiązanie do kogoś lub czegoś, umiłowanie, kochanie kogoś lub czegoś. Pewne jest to, że świat bez miłości nie mógłby istnieć, a jej brak powoduje największe cierpienia i spustoszenia w duszy człowieka.
Motyw miłości nieszczęśliwej występuje w epopei „Pan Tadeusz”. Uczucie to – od początku skazane na zagładę – rodzi się między Jackiem Soplicą i Ewą Horeszkówną. Podstawową przeszkodą jest różnica majątkowa – ubogi szlachcic, jakim jest Jacek nie jest godzien, według ojca dziewczyny, jej ręki. Mimo tego, iż młodzi bardzo się kochają, ukrywają swoje uczucia. Podanie czarnej polewki definitywnie przekreśla nadzieje Jacka. Po rozdzieleniu zakochanych Ewa zostaje zmuszona do wyjścia za mąż za Wojewodę, a Jacek w rozpaczy żeni się praktycznie z pierwszą dziewczyną, którą spotyka. W dziele mamy również miłość szczęśliwą, która jest dopełnieniem burzliwej i nieszczęśliwej miłości Jacka i Ewy. Po wielu latach ich dzieci zakochują się w sobie i doprowadzają tym samym do pogodzenia zwaśnionych rodów. Para staje na ślubnym kobiercu. Miłość Tadeusza i Zosi zaskakuje szczerością i prawdziwością uczuć. Jako para mogą stanowić wzorzec miłości spełnionej.
O twórczej sile miłości przekonał się z pewnością kolejny bohater, którego chcę Państwu przedstawić.
Bohater powieści „Zbrodnia i kara”, Rodion Raskolnikow, dokonuje zbrodni – zabija starą lichwiarkę i jej siostrę. Zbrodni dokonuje z premedytacją, planując wszystko bardzo dokładnie. Już podczas dokonywania zbrodni przeżywa wielkie napięcie psychiczne, potem sprawia wrażenie obłąkanego. Rozpaczliwie zaciera ślady swojego czynu. Nie może znieść myśli, że popełnił zbrodnię. Boi się, że zostanie zdemaskowany. Lekarstwem na jego sumienie okazuje się Sonia. W niej dostrzega istotę równie doświadczoną przez los, co on, poniżaną, poświęcającą się matce i rodzeństwu. Wprawdzie dziewczyna nie potrafi zrozumieć motywów zbrodni Rodiona, a tym bardziej wybaczyć mu, to jednak próbuje mu pomóc. Namawia, by przyznał się do grzechu, przeprosił Boga i ziemię i oddał się w ręce sprawiedliwości. Rodion buntuje się, lecz miłość Soni zwycięża. Wyjeżdża z nim na katorgę. Bohater cierpi, popada w konflikty, ale miłość dodaje mu sił.
Miłość bywa niekiedy ukazywana jako siła niszcząca, prowadząca do klęski bohatera, jego „śmierci” wewnętrznej. To, że miłość powoduje wewnętrzne wypalenie, potwierdza przykład Stanisława Wokulskiego – Bohatera „Lalki” B. Prusa. Jest on człowiekiem sukcesu, doświadczonym przez życie, ale przez to silnym i konsekwentnie dążącym do celu. Początkowo można by przypuszczać, że ma niewiele wspólnego z romantykiem, gryz kieruje się zdrowym rozsądkiem, chłodną kalkulacją, a emocje trzyma zawsze na wodzy. Takie przekonanie reprezentuje stary przyjaciel Rzecki, który widzi we wszystkich poczynaniach Stanisława zaangażowanie w politykę i biznes.
Wiemy że nowy rozdział w życiu Wokulskiego rozpoczyna się wraz z poznaniem Panny Izabeli Łęckiej. Kobieta ta wyzwala w nim niebywałe pokłady energii- jedzie na wojnę rosyjsko-turecką i tam pomnaża swój majątek, zdaje sobie bowiem sprawę z tego, ze tylko dzięki niemu może zaistnieć w kręgach wymarzonej kobiety. Tych dwoje dzieli bowiem poważna przeszkoda – należą do dwóch grup społecznych – on do mieszczaństwa, ona zaś do arystokracji. Wokulski nie poddaje się, lecz rozpoczyna walkę.
Adoracja Izabeli Łęckiej połączona jest z próbami podtrzymania jej majątku, który z powodu lekkomyślności ojca panny przeżywa poważny kryzys. Pan Stanisław wykupuje zastawione srebra , weksle Łęckiej, a także ich kamienicę. Jednak Izabela inaczej interpretuje zabieg Wokulskiego. Czuje do niego odrazę, widzi w nim myśliwego, dla którego to ona jest zwierzyna, który osacza ją i manipuluje jej bliskimi. Trzyma więc go w ciągłej niepewności. Wokulski czuje się zagubiony, ale wypełnia zachcianki Izabeli, wierząc, że zdobędzie wreszcie jej przychylność. Im bardziej rośnie fortuna bohatera tym większe spustoszenie dokonuje się w nim samym- nie umie już znaleźć wspólnego języka ze starym przyjacielem Rzeckim, nędza Powiśla nie kłuje go już w oczy, a nawet pozbywa się swojego sklepu. Kiedy zakochanemu wydaje się że jest już u szczytu celu, dostrzega nagle , że jest przedmiotem kpin. To odkrycie, które pozwoliło mu nagle przejrzeć na oczy, zupełnie go załamuje. Trudno się dziwić- zrozumiał, że wyidealizowany obraz Izabeli powstał tylko w jego wyobraźni, naprawdę zaś kobieta jest zimna, wyrachowana i pusta. Swoje marzenia i naukową karierę poświęcił dla mrzonki… Początkowo wydaje się, że tak wiele dzieli go od nadwrażliwego Wertera, koniec historii podkreśla natomiast pewne duchowe pokrewieństwo tych postaci- Wokulski próbuje popełnić samobójstwo. Fatalnie ulokowane uczucie wypaliło jego chęć do życia.
Innym przykładem miłości, która rujnuje jest „Cudzoziemka”. Osobowość głównej bohaterki poznajemy w sumie w ostatnim dniu jej życia, a przez retrospekcje poznajemy wydarzenia z przeszłości. Róża była osobą egocentryczną i kapryśną. Maria Kuncewiczowa pokazała kobietę autentycznie złą, unieszczęśliwiającą nie tylko siebie, ale również otoczenie porywami swojej histerycznej złości. Przeżywanie własnej wściekłości dawało jej przyjemność, podobnie jak lęk dostrzeżony w oczach innych ludzi Niespełniona miłość z czasów młodości odcisnęła na niej piętno na całe życie. Od momentu rozstania z Michałem do końca pozostała samotna, mimo że przez ponad czterdzieści lat żyła z Adamem i mieli razem trójkę dzieci. Adam darzył Różę wielkim uczuciem. Niestety nie był w stanie pojąć fascynacji żony muzyką. Wytworzyło to między nimi mur nie do przebicia. Poprzysięgając zemstę wszystkim mężczyznom po tym jak porzucił ją ukochany Michał, wyrządziła sobie i swojemu małżonkowi wielką krzywdę. Przemiana w jej myśleniu, widzeniu świata i siebie, stosunku do innych nastąpiła dopiero pod koniec jej życia. Okropność swego postępowania bohaterka uzmysłowiła sobie podczas pobytu u doktora Gerharda. On jeden nie zważał na jej fanaberie, nie bał się jej, potraktował jak zagubione dziecko i zrozumiał męczarnie jej serca. Bohaterka zastanawiała się, czy tak późno obudzona z otchłani nienawiści zdąży jeszcze trochę poistnieć, „człowiekiem trochę pobyć”. Nie zdążyła, zmarła. Udało się jej jednak pojednać z bliskimi.
Podsumowując, o miłości i wielu jej obliczach można mówić bez końca, jest to bowiem temat bardzo obszerny. To uczucie najpiękniejsze i najtrudniejsze. Głębokie i piękne, potrafi dać radość i szczęście, ale potrafi i zabić. Nie potrafimy też wytłumaczyć, ani sformułować tak do końca pojęcia miłości. Nie potrafimy powiedzieć, czym jest, ma tak wiele twarzy. Czasem trwa długo, czasem tak prędko umiera, traci swą moc, wygasa. Niekiedy się zmienia.
Na zakończenie pragnę dodać, że miłość to uczucie mimo wszystko piękne i ciekawe. Według Marcela Acharda „miłość istnieje tylko dla tych, którzy o niej myślą”. Niezbadana jest jej moc i potęga. Może to ona przesądza o wartości naszego życia, o jego sensie? Kochać kogoś, kochać swój kraj, kochać życie. Miłość jest niezaprzeczalnie najbardziej poszukiwana i pożądana.