Masę cząsteczkową obliczamy tak, że dodajemy masy wszystkich atomów w związku.
Masę każdego z atomów bierzemy z układu ukresowego, ale zaokrągloną
np. chrom ma masę 51,9961u a po zaokrągleniu 52u, węgiel ma masę 12,011u a po zaokrągleniu 12u.
Przykładowo mamy tlenek węgla(IV) CO₂
CO₂= 1 atom węgla+2 atomy tlenu
masa atomu tlenu: 16u
masa atomu węgla: 12u
mCO₂=12u+2×16u=12u+32u=44u
Inny przykład kwas siarkowy(VI) H₂SO₄
H₂SO₄=2 atomy wodoru+1 atom siarki+4 atomy tlenu
masa wodoru: 1u
masa siarki: 32u
masa tlenu: 16u
mH₂SO₄=2×1u+32u+4×16u=2u+32u+64u=98u
Masy atomów podajemy w unitach[u] jak już zauważyłaś.
Skład procentowy izotopów to zawartość poszczególnych izotopów danego pierwiastka w naturze.
W gimnazjum ważna jest średnia masa atomowa.
Obliczamy ją dodając masy każdego z izotopów pomnożoną przez ich zawartość. Na końcu dzielimy przez 100%.
Przykładowo załóżmy, że mamy pierwiastek, który ma 2 izotopy.
Pierwszy ma masę 63u i zawartość 69,17%.
Drugi natomiast ma masę 65u i zawartość 30,83%.
Mnożymy tak jak wspomniałem wcześniej
(masa×zawartość)+(masa×zawartość)
(63u×69,17%)+(65u×30,83%)=4357,71+2003,95=6361,66
I teraz dzielimy to na 100
6361,66:100=63,61u
I mamy średnią masę atomową.
Promieniotwórczość(rozpady i okres połowicznego rozpadu) w gimnazjum nie jest obowiązkowym tematem, więc omówię krótko.
Rozpad alfa
Atom rozpada się na drugi atom (który ma masę mniejszą o 4 i liczbę atomową mniejszą o 2) oraz na jądro helu.
NP. izotop polonu(Po) o masie 210 i liczbie atomowej 84 rozpada się na atom ołowiu(Pb) o liczbie atomowej 82 i masie 206u.
210/84(Po)------>206/82(Pb)+4/2(He)
Liczba masowa to ta co jest u góry czyli 210 i 206, ta niżej to liczba atomowa(84 i 82).
Zwróć uwagę jak zmienia się liczba atomowa i liczba masowa.
Liczba masowa(mniejsza o 4)
Liczba atomowa(mniejsza o 2)
Rozpad beta(w gimnazjum tylko beta minus omawiamy)
Atom rozpada się na atom o liczbie atomowej większej o 2 a liczba masowa pozostaje taka sama. Oprócz tego powstaje elektron.
Np. Izotop cezu(Cs)137 rozpada się na atom baru.
137/55Cs → 137/56Ba + e−
Z atomu cezu powstaje atom baru.
Tutaj zmienia się tylko liczba atomowa(zwiększa się o 1).
Zmienia się z 55 na 56.
Oprócz tego wydziela się elektron(e⁻)
Jeżeli chodzi o okres połowicznego rozpadu to mówi on nam po jakim czasie w próbce zostanie połowa masy jakiegoś pierwiastka.
Jeżeli okres połowicznego rozpadu wynosi 10 lat, to po 10 latach zostanie tylko połowa masy próbki.
Np.
Mamy próbkę 100g jakiegoś pierwiastka.
Okres połowicznego rozpadu to 5 lat.
Pytanie: Ile zostanie tego pierwiastka po 20 latach.
Po pierwszych 5 latach zostanie połowa.
Po następnych 5 latach połowa z tego co wcześniej.
I jeszcze tak 2 razy.
100g---5lat--->50g---5lat-->25g----5lat--->12,5g----5lat--->6,25g
Po 20 latach zostanie 6,25 g tego pierwiastka.
Dobrze przeanalizuj.
Jeżeli będą jakieś pytania to proszę na priv.
