Związek chemiczny
Związek chemiczny, połączenie wiązaniem chemicznym co najmniej dwóch atomów pierwiastków chemicznych.
W przeciwieństwie do mieszaniny posiadającej właściwości składników wchodzących w jej skład, związek chemiczny jest substancją jednorodną posiadającą własne, charakterystyczne właściwości fizyczne i chemiczne, różne od właściwości substancji z których powstał.
Większość związków chemicznych jest mieszaniną cząsteczek zbudowanych z różnych odmian izotopowych pierwiastków tworzących te związki.
Tradycyjnie dzieli się je na związki organiczne i nieorganiczne.
Związki organiczne są to związki węgla, z wyjątkiem tych, które wykazują podobieństwo do typowych związków nieorganicznych (np. tlenki węgla, węgliki, węglany).
Poza węglem i wodorem najczęściej w cząsteczkach związków organicznych występują:
***tlen,
***azot,
***siarka,
***fosfor,
*** fluorowce.
W zależności od struktury szkieletu atomowego cząsteczek, związki organiczne dzieli się na związki acykliczne (łańcuchowe) i związki cykliczne.
Związki cykliczne mogą zawierać pierścień aromatyczny lub niearomatyczny układ pierścieniowy, kilka takich układów, albo układy pierścieniowe skondensowane.
Ze względu na obecność określonych grup funkcyjnych i budowę związki organiczne można podzielić m.in. na:
***węglowodory,
***chlorowcopochodne węglowodorów,
***alkohole,
***fenole,
***etery,
***aldehydy,
***ketony,
***kwasy karboksylowe,
***kwasy sulfonowe,
***aminy,
***związki nitrowe,
***nitryle,
***związki metaloorganiczne,
***związki heterocykliczne (zawierają w cząsteczce pierścień heterocykliczny),
***węglowodany,
***lipidy,
***aminokwasy,
***białka.
Związki organiczne, zawierające w cząsteczce wyłącznie wiązania pojedyncze pomiędzy atomami węgla, noszą nazwę związków nasyconych, natomiast związki organiczne zawierające w cząsteczce wiązania podwójne lub potrójne: pomiędzy atomami węgla (− C = C −, − C ≡ C −), atomami węgla i heteroatomami lub heteroatomami (−N=N−) określane są jako związki nienasycone.
Związki aromatyczne zawierają pierścień aromatyczny lub układ skondensowanych pierścieni aromatycznych.
Liczba związków organicznych wynosi ok. 9 mln.
Związki nieorganiczne to ogół zwiazków chemicznych z wyłączeniem związków organicznych.
Znanych jest ok. 6 mln związków nieorganicznych.
Zwiazki chemiczne można również klasyfikować na podstawie obecności w nich wyróżnionego pierwiastka, np. tlenki, wodorki.
Innym kryterium klasyfikacji jest charakter wiązań chemicznych obecnych w zwiazkach, dzięki czemu można je podzielić na
*** jonowe (związki z przeważającym udziałem wiązania jonowego),
***kowalencyjne (związki z przeważającym udziałem wiązania kowalencyjnego)
*** związki o wiązaniach metalicznych.
Ze względu na zachowanie w różnych reakcjach chemicznych zwiazki chemiczne dzieli się na kwasy, zasady i sole, utleniacze i reduktory, odczynniki nukleofilowe i elektrofilowe, itp.