Sztuka starożytnego Rzymu.

Półwysep Apeniński okalają wody czterech mórz: od wschodu Adriatyckiego i Jońskiego, od południa - Śródziemnego, od zachodu - Tyrreńskiego. Po zachodniej stronie półwyspu, mniej więcej w jego połowie, leży niezbyt oddalone od morza miasto Rzym, siedziba władzy i urzędów. Ale starożytny Rzym to nie tylko miasto. To potężne państwo, w miarę upływu wieków podbijające sąsiadów i rozszerzające swoje terytorium. Do V wieku p.n.e. Rzym miał pod swym panowaniem jedyne tereny w pobliżu miasta, a od III wieku p.n.e. już cały półwysep. Następnie podporządkował sobie: na południu Sycylię, wybrzeżu Afryki wraz z Egiptem, na zachodzie - tereny Hiszpanii, na wschodzie - Macedonię, Bałkany, terytoria Azji Mniejszej i Bizancjum, na północy - tereny dzisiejszej Francji, Niemiec, Austrii, Belgii oraz Wielkiej Brytanii ... Rzymskie imperium w swojej około ośmiusetletniej historii (od V wieku p.n.e. do IV wieku n.e.) przechodziło różne koleje losu. Było republiką (rządził wtedy senat, ale udział we władzy mieli wszyscy obywatele). Później, od 30 roku p.n.e. stało się cesarstwem rządzonym przez cezarów. Religia starożytnych Rzymian opierała się na wierze w wielu bogów, których częściowo "pożyczyli" sobie od Greków, by nadać im własne imiona: Zeus stał się Jowiszem, jego żona Hera - Junoną, Herakles - Herkulesem. Sztuka Rzymu dziedziczyła tradycję wcześniej żyjących na półwyspie ludów - przede wszystkim bogatą kulturę Etrusków - i stopniowo objęła ogromne obszary Europy, Afryki i Azji. Jeśli chodzi o architekturę, to rzymskie miasto miało dwie główne ulice: jedna biegła z północy na południe, druga z zachodu na wschód, krzyżowały się więc pod kątem prostym. Równoległe do obu tych ulic biegły mniejsze uliczki. Całość przypominała prostą siatkę. Ulice były wybrukowane i skanalizowane. Na skrzyżowaniu dwóch głównych ulic lokowano rynek (forum) - serce miasta. Najsławniejszym rynkiem było Forum Romanum (dosłownie: "rynek rzymski"). Dziś jeszcze możemy oglądać jego ruiny. "Ściany" ulic (tzw. pierzeje), tworzyły domy piętrowe, niekiedy z balkonami, zamieszkane przed średniozamożnych obywateli. Rzymianie zamożni,wśród nich wyżsi urzędnicy państwowi posiadali własne domy (często poza miastem) o podobnym planie. Jeśli chodzi zaś o świątynie, to najsławniejsza z nich była świątynia wszystkich bogów - rzymski Panteon. Spośród charakterystycznych dla rzymskiej architektury budowli użyteczności publicznej były bazyliki, amfiteatry, a także termy. Bazyliki to duże, prostokątne budowle, wznoszone zwykle na rynku albo w jego pobliżu. Odbywały się w nich sądy, zawierano ważne umowy handlowe, organizowane zebrania obywateli z przeróżnych okazji. Teatry rzymskie swoją budowa różniły się nieco od greckich, choć wyraźnie były na nich wzorowane. Miejscem lubianym przez Rzymian widowisk były amfiteatry (cyrki), a największa budowlą tego rodzaju był stołeczny amfiteatr - Koloseum, który, choć w ruinie, przetrwał do dziś. Termy, czyli łaźnie publiczne, niezbyt przypominały dzisiejsze urządzenia kąpielowe. Były to rozległe zespoły budowli i ogrodów. Można się tu było wykąpać w kąpieli parowej (rodzaj sauny) oraz wodnej: gorącej, ciepłej oraz zimnej. W specjalnych pomieszczeniach uprawiano gimnastykę, korzystano z miejscowych bibliotek, spotykano się i dyskutowano z przyjaciółmi lub partnerami w interesach, dokonywano różnych zakupów, a nawet oglądano przedstawienia teatralne w ozdobionych rzeźbami ogrodach. Cesarze rzymscy dokładali starań, aby wśród budowli upamiętniających ich panowanie pozostały okazałe i bogato zdobione termy. Dziś jeszcze na tle ich wspaniałych ruin odbywają się koncerty.