Mitoza a mejoza. Ogólne porównanie.

Mitoza zachodzi w komórkach somatycznych. Wyróżniamy interfazę (trwającą dłużej), w trakcie której zachodzi replikacja DNA, oraz komórka syntetyzuje potrzebne jej substancje, rośnie i przygotowuje się do podziału.

Natomiast mitoza (trwająca krócej) dzieli się na kariokinezę – podział jądra i cytokinezę – podział cytoplazmy.

Kariokineza dzieli się na 4 fazy:
- profaza, otoczka jądrowa oraz jąderko zanika, nici chromatyny ulegają zagęszczeniu (kondensacji) oraz spiralizacji, przez co uwidaczniają się chromosomy. Chromosomy skracają się i pogrubiają, zaczyna się tworzyć wrzeciono podziałowe, między centriolami, które przemieszczają się do przeciwległych biegunów komórki.
- metafaza – włókienka wrzeciona podziałowego przyczepiają się do centomerów (miejsce spojenia 2 chromatyd w chromosom), chromosomy ustawiają się w płaszczyźnie równikowej komórki, wrzeciono zaczyna się skracać.
- anafaza – pod wpływem skracającego się wrzeciona, chromosomy pękają w obrębie centromerów, tworząc 2 chromatydy, każda z siostrzanych chromatyd staje się chromosomem potomnym, chromosomy potomne „udają się” do przeciwległych biegunów
- telofaza – wokół chromosomów umiejscowionych na przeciwległych biegunach pojawiają się otoczki jądrowe, chromosomy ulegają despiralizacji, zanika wrzeciono, po pewnym czasie zaczynają pojawiać się jąderka i powstają 2 jądra potomne.

Cytokineza: dzieli cytoplazmę. Jeszcze w telofazie zaczyna tworzyć się bruzda podziałowa, stopniowo się pogłębiając całkowicie dzieli cytoplazmę, tworząc 2 komórki potomne.

Mejoza dzieli się na mejozę I i mejozę II.

Mejoza I to proces redukcyjny. Mejozy II nie poprzedza replikacja DNA (brak interfazy).

Interfaza: replikacja DNA, informacje zawarte w DNA są wykorzystywane do syntezy białek, które są niezwykle ważne do budowy rosnącej komórki.

Profaza I: kondensacja chromosomów, chromosomy ustawiają się parami tworząc biwalenty, lub inaczej – tetrady - zespół czterech chromatyd. Chromosomy homologiczne przylegają do siebie na całej swej długości (koniugacja), między chromatydami zachodzi zjawisko crossing – over, czyli wymiana fragmentami nici DNA między chromatydami, jedynym śladem po tym jest chiazma, jest to połączenie chromatyd w miejscu w którym nastąpiła wymiana, zanika otoczka jadrowa, tworzy się wrzeciono podziałowe.
- metafaza I: Biwalenty ustawiają się w płaszczyźnie równikowej wrzeciona, skracanie się wrzeciona powoduje rozerwanie biwalentów.
- anafaza I: chromosomy homologiczne przemieszcają się do przeciwległych biegunów, Tworzą się 2 komórki o zredukowanej o połowę liczbie chromosomów.

Telofaza I: chromosomy homologiczne zostaja rozdzielone do 2 jąder.

Mejoza II dzieli się na profazę II, metafazę II, anafazę II, telofazę II, jest podobna d podziałów mitotycznych. Ale nie poprzedza go replikacja DNA jak w mitozie.

Ogólne porównanie mitozy i mejozy:
1) mitoza zachodzi w komórkach somatycznych, mejoza w gametach.
2) W mitozie powstają 2 jądra potomne, w mejozie aż 4
3) Mitoza zachowuje stałą liczbę chromosomów, mitoza redukuję ją o ½.
4) W mitozie nie zachodzi zjawisko crossing- over, w mejozie owszem.