Kryzysy małżeńskie i ich znaczenie w powstawaniu przemocy.

1.Małżeństwo

Przysięga małżeńska stanowi dla młodej pary próg psychologiczny. Przysięga kończy czas huśtawki, niepokoju, niepewności. Wszystkie zapewnienia miłości, wierności jakie padały przed tym decydującym momentem, nie miały waloru nieodwołalności. Jedna i druga strona liczyła się z tym, że może zaistnieć taka trudność, może wyniknąć taka sytuacja, która doprowadzi do rozejścia się. Dopiero przysięga w sakramencie małżeństwa złożona przed Bogiem i przed Kościołem wnosi uspokojenie. Jedna i druga strona zdaje sobie sprawę, że to decyzja najpoważniejsza z poważnych – decyzja pozostania ze sobą na zawsze.
Formuła przysięgi w Kościele katolickim jest dość oszczędna, krótka. W innych wyznaniach chrześcijańskich bywają dłuższe. Nie tylko „aż do śmierci” ale „na dobre i na złe”, można by tu dopowiadać jeszcze dalej: „ na zdrowie i na chorobę, na bogactwo i na biedę, na młodość i na starość”.////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Małżeństwo wprowadza diametralną różnicę i pod tym względem, że jest to bycie ze sobą 24 godziny na dobę. „Chodzenie ze sobą” czy narzeczeństwo funkcjonują na zasadzie doskoku. Aby to małżeńskie przebywanie razem zrozumieć trzeba powrócić do stwierdzenia, że człowiek jest istotą społeczną a pierwszym i podstawowym związkiem jest związek małżeński, a wszystkie inne formy zajmują w zestawieniu z nim dalekie miejsca. Rola tego związku jest istotna: daje on człowiekowi szansę, by mógł się w pełni rozwinąć

2.Relacje panujące w małżeństwie.///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Satysfakcja z życia małżeńskiego zależy od wielu czynników, do których można zaliczyć właściwości wolicjonalne małżonków, np. ich zdolność do podejmowania nowych wyzwań bądź skłonność do stania w miejscu. Próby scharakteryzowania udanego małżeństwa lub związku napotykają takie same trudności, jak próby opisania dobrego rodzicielstwa. Pary mogą być bowiem bardzo różne – od takich w których partnerzy nieustannie się spierają, do takich, w których rzadko pojawia się jakakolwiek niezgodność. Dobre małżeństwo zaspokaja potrzeby w zakresie miłości, uznania, wsparcia małżeńskiego i psychologicznego.
W małżeństwie, jak w każdej organizacji społecznej nie powstają konflikty i spory, gdy partnerzy czują, iż zasoby i nagrody są równo podzielone. Kiedy małżonkowie osiągają mniej satysfakcji, wtedy dochodzi do wzajemnego krytykowania i wzajemnie okazywanej złości. Niezadowolenie może prowadzić do demonstrowania negatywnych zachowań.

3.Kryzysy na przestrzeni trwania związku.///////////////////////////////////////////////////////////////////////

Pierwszy kryzys – każdy z partnerów jest nastawiony nade wszystko na realizację swoich potrzeb i pragnień nie dając zbyt wiele w zamian. Partnerzy kierują się egoistycznymi pobudkami.
Drugi kryzys – zaczyna się wraz z przyjściem na świat pierwszego dziecka. Zazwyczaj jedno z rodziców przelewa całą swoją miłość na dziecko. Tutaj każdy z triady domowników może stać się osią konfliktów.////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Trzeci kryzys – (30-35 rok życia) partnerzy uświadamiają sobie, że ich oczekiwania co do wspólnego życia różnią się od rzeczywistości, szukają w sobie nawzajem winy.
Czwarty kryzys – dotyczy dojrzałego małżeństwa, przypada około 40 roku życia. Jest to okres prawdziwej miłości i szacunku. Problemy dotyczą zazwyczaj choroby jednego z partnerów, bądź problemów z pracą.////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Piąty kryzys – (45-50 lat) dotyczy okresu kiedy dzieci usamodzielniają się i odchodzą z domów. Jest to poczucie wewnętrznej pustki, tzw. „syndrom pustego gniazda”.
Szósty kryzys – ostatni dotyczy małżonków, którzy skończyli 60 rok życia. Problemem jest tendencja do wycofywania się. Starszy człowiek musi czuć się ważny i potrzebny.

4. Przyczyny kryzysów małżeńskich.////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

• Różnice poglądów - problemy pojawią się, jeśli w początkowym okresie znajomości zamykamy oczy na prawdę; Warto przed ślubem zadać sobie pytanie, czy jestem w stanie zaakceptować mojego partnera z cechami, poglądami, nawykami, wyobrażeniami. Warto również pamiętać o tym, że wzajemna odmienność jest wielką wartością każdego małżeństwa. Im bogatszy wewnętrznie, pochłonięty jakąś pasją jest każdy z małżonków, tym bogatszy cały związek.
• Nieobecność - jeszcze jedna ważna przyczyna kryzysu małżeńskiego to nieobecność — fizyczna lub psychiczna — któregoś z małżonków. Czasem, jak na przykład w rodzinach marynarskich, jest to stały element małżeństwa, wynikający z obiektywnej sytuacji. Ważna jest intensywność i głębia kontaktów między małżonkami. Jeśli widujemy się rzadko, tym bardziej trzeba dbać o to, żeby spotkania nie były powierzchowne, byle jakie, by stały się one zastrzykiem miłości na następne, spędzane osobno dni czy tygodnie. Można również pielęgnować na odległość wzajemną więź — poprzez listy czy rozmowy telefoniczne, choćby krótkie, ale regularne, zawierające obok informacji o zwykłych sprawach, także słowa wyrażające uczucia, tęsknotę.//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
• Rutyna i wzajemne znudzenie się sobą - dzień ślubu i przysięga dozgonnej miłości nie oznaczają końca obowiązku wzajemnego zabiegania o siebie. To staranie musi się teraz uwidocznić w każdym kolejnym dniu. Jego wyrazem jest, między innymi, dbanie o swoją atrakcyjność — fizyczną, intelektualną, towarzyską./////////////////////////////////////////////////////////////
• Seks - zadaniem każdego człowieka jest poznać swoją seksualność, zaakceptować ją, umieć rozpoznawać i nazywać swoje potrzeby w tej dziedzinie. Seksualność jest przestrzenią największej intymności, odsłonięcia siebie do końca. Stąd wielka podatność tej sfery na wszelkiego rodzaju urazy i zranienia. Potrafimy wybaczyć sobie zwykłe niepochlebne i czasem niesprawiedliwe. Jednak gdy odnoszą się one do dziedziny erotyki, trwale zapadają w pamięć. Bardzo trudno potem odzyskać pełne zaufanie do partnera, dlatego należy bardzo dbać o to, by w kłótniach nie używać tego rodzaju argumentów, nie odgrywać się na nim poprzez ocenianie jego seksualnej atrakcyjności.//////////////////////////////////////////////////////////////////
• Zdrada - jest to konsekwencja tego, co dzieje się wewnątrz każdego z partnerów, jego systemu i hierarchii wartości, postawy odpowiedzialności za związek, itp. Sytuacja pokusy — nieunikniona przecież — jest sprawdzianem dla naszej odpowiedzialności, lojalności, wierności temu, co przysięgaliśmy przed ołtarzem.///////////////////////////////////////////////////////////////
• Wzajemna komunikacja - ciche dni uprawiane przez wiele par, tłumaczących, że jest to wybór mniejszego zła. Czym naprawdę są owe dni? To nic innego, jak absolutne zerwanie komunikacji, czyli przekreślenie szansy na porozumienie i wyjaśnienie czegokolwiek. Na izolację można sobie pozwolić wobec sąsiada, ale nie wolno jej stosować wobec kogoś najbliższego, bo jest to zgoda na umieranie tego, co żywe we wzajemnej relacji. Nawyk dobrej rozmowy, nie tylko w sytuacji nieporozumienia, to podstawa trwania każdego związku.
• Ingerencja osób trzecich - najważniejszym układem w małżeństwie jest relacja mąż — żona. To się wydaje oczywiste, jednak często w praktyce okazuje się, że w rodzinach ważniejsze stają się nieprawidłowe sojusze i koalicje. Na przykład: żona lub mąż tworzą układ ze swoją matką lub ojcem albo z czasem żona buduje ścisłą więź z córką, a mąż z synem, kosztem relacji małżeńskiej.////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
• Nałogi - zaburzeniu ulega to, co bardzo istotne w małżeństwie, czyli bliskość, zaufanie, poczucie bezpieczeństwa. Złudne jest przekonanie, że poradzimy sobie sami, że partner się zmieni, że będzie lepiej. Człowiek dotknięty nałogiem lub zaburzeniami osobowości nie jest w pełni odpowiedzialny za to, co robi. Trzeba przełamać wstyd związany z ujawnianiem dramatu, gdyż to właśnie jest jedynym sposobem, by go zlikwidować.

5.Pojęcie przemocy i różnej jej formy.//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

W piśmiennictwie pojęcie „domestic violence” rezerwuje się dla opisu przemocy pomiędzy małżonkami lub kochankami. Chociaż przemoc w rodzinie uważana jest za przestępstwo obserwować można silny nacisk na to, by tego przestępstwa nie ujawnić.
Przemoc to każde zachowanie, które nas poniża, ogranicza naszą wolność, narusza nasze prawa i powoduje psychiczne lub fizyczne cierpienie.///////////////////////////////////////////////////////////
Najczęściej występujące formy przemocy to: przemoc fizyczna, seksualna, psychiczna, z bezprawnym ograniczeniem wolności, ekonomiczna.////////////////////////////////////////////////////////////
Rozróżniamy dwa rodzaje przemocy://////////////////////////////////////////////////////////////////////
Przemoc gorąca – której towarzyszy złość, agresja i furia. U jej źródeł leży frustracja i niemoc. Przemoc ta szybko się pojawia, po wyładowaniu szybko znika, często się powtarza, co tworzy ciągi./////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Przemoc chłodna – wynika z działań z premedytacją, działania są wyreżyserowane. Przemocy tej zazwyczaj nie towarzyszy gniew, sprawca wypełnia rolę przenoszoną z pokolenia na pokolenie.

O maltretowaniu współmałżonka mówimy wtedy gdy istnieją dowody świadczące o krzywdzie fizycznej bądź psychicznej, deprywacji materialnej, nadużyciach natury emocjonalnej i seksualnej, gwałcie małżeńskim, pornografii lub używania siły w celu zatrzymania partnera przez siebie. (London,1978).////////////////////////////////////////////////////////////////
Z agresją, nadużywaniem przemocy i napaściami seksualnymi w związkach intymnych kojarzeni są raczej mężczyźni niż kobiety. Przemoc w związku małżeńskim ma zazwyczaj charakter obustronny, przy czym zarówno mąż, jak i żona prezentują podobną liczbę zachowań agresywnych. Obecnie wiadomo już, że gniew wrogość i przemoc nie są też obce kobietom, u kobiet jednak, traktowane są jako przejawy odstępstw od norm psychicznych.

PRZEMOC FIZYCZNA//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Obejmuje szeroki wachlarz zachowań – od popchnięć, uszczypnięć, wykręcania rąk, klapsów, policzków do duszenia, ciosów nożem, przypalania lub podpalania, topienia, polewania substancjami żrącymi i wrzątkami. Przemoc ta trwa często latami. Sprawcy przemocy czują się bezkarni oraz sądzą, że ich ofiara jest osamotniona, zastraszona oraz zdana wyłącznie na ich władzę i na tym głównie budują swoją siłę. Ofiary przemocy fizycznej, przeżywają stany depresyjne i lęki; są egocentryczne, bierne i zależne lub agresywne i nadpobudliwe, ze skłonnościami do autodestrukcji. Warto jednak pamiętać, że przemoc może przyjmować bardziej lub mniej drastyczne formy, niekiedy nie prowadzące do widocznych gołym okiem obrażeń ciała.////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PRZEMOC PSYCHICZNA/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
To psychiczny terror, emocjonalny gwałt i szantaż, zadawanie dotkliwych, niewidocznych gołym okiem ran psychicznych poprzez poniżanie, zastraszanie, prześladowanie, bezwzględność, nie liczenie się z potrzebami i pragnieniami innych, narzucanie własnych racji i norm, cyniczne szydzenie, wyśmiewanie i kpienie, wymuszanie czegokolwiek by osiągnąć wyłącznie własne korzyści, a przede wszystkim by utrzymać stan strachu i poczucie bezsilności w ofiarze - to przykłady aktów przemocy psychicznej obecnych na co dzień. Sprawca przemocy psychicznej dąży do utrzymania specyficznej kontroli nad ofiarą. Ważnym elementem podporządkowania sobie ofiary jest stałe domaganie się od niej drobnych przysług i ustalanie reguł gry w życiu codziennym. Sprawcy często grożą samobójstwem, zastraszają ofiarę w celu przejęcia kontroli nad jej życiem towarzyskim i rodzinnym i grożą skrzywdzeniem innych osób.//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PRZEMOC SEKSUALNA///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Jej formy to gwałt małżeński, wymuszenie nieakceptowanych praktyk seksualnych (seksu oralnego, analnego, masturbacja przedmiotami, seks przy dzieciach a także rejestrowanie swoich poczynań kamerą wideo. Współżycie seksualne jest próbą upokorzenia i upodlenia drugiego człowieka. Sprawca może posługiwać się filmami i czasopismami pornograficznymi, aby przekonać ofiarę, że ekstremalne zachowania seksualne stanowią coś, czego ma prawo oczekiwać niezależnie od upokorzeń partnerki. Nikt, nawet mąż, nie ma prawa zmuszać kobiety do niechcianych zachowań seksualnych. Jeśli mężczyzna stosuje przemoc lub grozi jej użyciem w celu wymuszenia posłuszeństwo kobiety, może być oskarżony o gwałt.

ZNĘCANIE SIĘ NAD BLISKIMI.///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Formy tej przemocy to znęcanie się nad wspólnymi dziećmi, poniżanie i złe traktowanie związanych z małżonkami krewnych i bliskich, zabijanie i torturowanie ulubionych zwierząt.

6. Charakterystyka ofiar./////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Specyfiką sytuacji ofiary polega na tym, iż zazwyczaj sprawca ma do niej stały dostęp, potrafi przewidywać jej zachowania i może kontrolować ją przez cały czas. Zazwyczaj ofiary cechuje niższe poczucie własnej wartości. Jedynym elementem, który wyróżnia ofiary jest obserwowanie przemocy w dzieciństwie. Bardzo charakterystyczną cechą zachowania ofiary stanowi przypisywanie sobie winy i odpowiedzialności z aktu przemocy. Wiele ofiar wierzy, że same prowokują ataki, ponieważ kłócą się i sprzeciwiają napastnikowi. Sądzą, że ich zachowanie nie tylko wywołuje, lecz także usprawiedliwia doświadczane nadużycia.
Mężowie dopuszczający się nadużyć wobec swoich żon często wmawiają im brak kompetencji, oziębłość i skłonności do napadów histerii. Kobieta w rezultacie wytwarza sobie nie prawdziwy wizerunek własnej osoby i często wierzy, że sama sprowokowała atak. Rozumiana w ten sposób miłość jest ślepa, napastnicy nie używają przemocy bez przerwy pomiędzy kolejnymi zajściami zdarzają się okresy pełne spokoju i czułości. Ofiary pragną położyć kres nadużycia, lecz nie chcą zakończyć związku.////////////////////////////////////////////////////
Najczęstszą przyczyną pozostawania przez kobiety w związkach, w których są obiektem przemocy, jest wyuczona bezradność. Kobietom tym wydaje się, że nie są w stanie poradzić sobie same, że nie uda im się znaleźć nowej pracy i przyjaciół. Niektóre chcą by ich dzieci miały ojca, ogólnie rzecz biorąc, większość kobiet bitych woli wierzyć w poprawę partnera niż myśleć o rozstaniu i separacji. Ofiara wierzy że nigdy nie znajdzie nowego partnera.

7. Charakterystyka sprawców./////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadużyć wobec żon dopuszczają się zazwyczaj mężczyźni niepewni siebie, przeżywające różne lęki wynikające z poczucia niższości, nieudolności i opuszczenia. Agresywni mężczyźni w dzieciństwie byli świadkami bądź ofiarami przemocy w domu rodziców. Doświadczanie przemocy w dzieciństwie prowadzi do jej stosowania w dorosłym życiu nie tylko za sprawą modelowania określonych zachowań. Ludzie pochodzący ze środowisk dotkniętych problemem przemocy odczuwają brak ochrony ze strony dorosłych, którzy odgrywali w ich życiu ważną rolę, i uczą się postrzegać świat jako groźny oraz nieprzyjazny. W dorosłym życiu próbują zapanować nad wrogim otoczeniem, używając siły fizycznej. Sprawcy nadużyć zazwyczaj obwiniają innych za swoje agresywne zachowanie, prezentują cechy „podwójnej osobowości” a bicie żony jest dla nich sposobem radzenia sobie z własnymi trudnościami. Z krzywdzeniem żon duży związek odgrywa nadużywanie alkoholu i narkotyków przez małżonków. Alkohol nie jest przyczyną, ale jak sądzą ofiary i sprawcy usprawiedliwieniem stosowania przemocy. Sprawcy nie potrafią zrozumieć uczuć krzywdzonego partnera, spojrzeć na sytuację z jego punktu widzenia. Czasem złość wyładowywania może wiązać się ze śmiercią przyjaciela, rodzica lub dziecka./////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

8. Źródła wsparcia dla ofiar przemocy.

• schroniska dla kobiet
• grupy kobiece
• opieka społeczna
• prawnicy
• przyjaciele i rodzina

9. Podsumowanie./////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Moim zdaniem agresja i przemoc w rodzinie prowadzi do wyjątkowo silnego cierpienia i rozgoryczenia. Aby jej zapobiegać oraz aby skutecznie eliminować ją z naszego życia, trzeba najpierw zdawać sobie sprawę z jej przyczyn. Podstawową przyczyną agresji i przemocy nie jest brak dobrego wychowania czy właściwych manier, lecz błędne postępowanie w jakiejś dziedzinie życia i związane z tym cierpienie. Tylko człowiek przeżywający kryzys i bardzo cierpiący może stać się agresywny i stosować przemoc. Żaden szczęśliwy człowiek nie będzie zachowywał się w sposób agresywny czy okrutny. Jeśli chcemy, byśmy sami nie byli agresywni, musimy dbać o to, by nasze postępowanie we wszystkich dziedzinach życia było uczciwe i dojrzałe. Takie postępowanie przynosi nam radość i sprawia, że nie musimy niczego ukrywać przed bliskimi, ani nikogo szantażować. Nie mamy też potrzeby, by poprzez agresję odreagować nasze rozczarowania, napięcia czy niepokoje psychiczne. Z drugiej strony trzeba przyglądać się postawie tych, z którymi budujemy bliższe więzi. Jeśli są to ludzie, którzy błądzą, kłamią, czy którzy są agresywni wobec innych ludzi, to wcześniej czy później będą agresywni także wobec nas samych.

Literatura:

Irena Pospiszyl „ Przemoc w rodzinie”.
Mazur Jadwiga „Przemoc w rodzinie. Teoria i rzeczywistość”
Robert J. Ackermann, Susan E. Pickering „ Zanim będzie za późno”