Wos-sciąga
Michał Gorbaczow- w latach 1985-91 sekretarz generalny KC KPZR, inicjator pierestrojki w latach 1990-91 pierwszy i ostatni prezydent ZSRR, w roku 1990 otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. Ronald Reagan- prezydent USA w latach 1981-89, po przez konsekwętną politykę zagraniczną wymierzoną w „imperium zła” (ZSRR) walnie przyczynił się do jego upadku, jeden z najpopularniejszych prezydentów w całej historii USA. 1. „Jesień Narodów”- wydana w większości socjalistycznych krajów w 1989. Upadek muru oznaczał koniec porządku jałtańskiego. ZSRR utracił strefy wpływów w Europie Środkowej. 2. Sytuacja w Polsce w latach 80-tych- kryzys gospodarczy (zapaść) –próby reform –obniżenie poziomu życia (podwyżki cen) –referendum –1989 obrady okrągłego stołu –sejm kontraktowy –powrót funkcji prezydenta. 3.Do jakich instytucji europejskich wstąpiła Polska po roku 1989- 1989 umowa z EWG w sprawie umowy o handlu, oraz współpracy gospodarczej -1991 układ stowarzyszeniowy –1997 KIE komisja integracji europejskiej –1998 NPPC narodowy program przygotowania do członkostwa w UE –1999 polska wstąpiła do NATO –1maja 2004 wstąpienie polski do UE –NATO –rada europy. 4.Jakie konflikty zbrojne miały miejsce na terenie byłej Jugosławii po roku 1990- 1991-1992 wojna Chorwacko-Serbska wojna w której armia jugosławiańska dążyła do powstrzymania secesji Słowenii i Chorwacji. –1998 walki pomiędzy wyzwoleńczą Armią Kosowa (Albańczycy) a wojskami Serbskimi. –1999 lotnictwo amerykańskie podjęło bombardowania strategicznych celów na obszarze Kosowa i Jugosławi .
Etapy integracji europejskiej- Europejska Wspólnota Węgla i Stali –europ.wspó Energi Atomowej –euro.wspó Gospodarcza –Wspólnota rynku ekonomicznego –Jednolity Akt Europejski –Parlament Europejski –Traktat Maastricht –Obywatelstwo Europejskie –Euro –Unia zachodnioeuropejska –Europol „Ojcowie- założyciele” zjednocz.Europy –Robert Schuman (1886-1963) –Konrad Adenauer (1876-1967) –Alcide de Gasperi (1881-1954)Rada Europejska- kompetencje –najwyższa konstytucja instytucji politycznej UE –wytyczać ogólne kierunki rozwoju UE i podejmuje najważniejsze decyzje polityczne, także w sprawie rozszerzenia Unii. Rada Unii Europejskiej- kompetencje- podejmuje decyzje na podstawie propozycji przedkładanych jej przez Komisję Europejską przy konsultacji z Parlamentem –główne decyzje podejmuje kwalifikowana większością głosów, ale w niektórych sprawach wymagana jest jednomyślność. Komisja Europejska-kompetencje- wysuwa projekt większości uchwał Rady UE –ma prawo wydawania zaleceń i opinii. –wydaje także tzw.uchwały nienazwane-rozporządzenia finansowe, raporty, komunikaty itp. –nadzoruje przestrzeganie porozumień i traktatów, -negocjuje umowy międzynarodowe.
Parlament Europejski-kompetensje- ciało opiniodawczo-doradcze i kontrolne –nie jest organem ściśle ustawodawczym, choć jego kompetencje w tym zakresie systematycznie wzrastają –zatwierdza budżet Unii, posiada inicjatywę ustawodawczą, kontroluje pracę Komisji, którą może też rozwiązać –zatwierdza wnioski o przystąpienie do Unii. Europejski Trybunał Sprawiedliwości-kompetencje- najwyższy organ sądowy Unii –orzeka o zgodności aktów w prawnych wydawanych przez organy Wspólnot Europejskich, państw członkowskich z traktatami ustawiającymi te wspólnoty –rozstrzyga spory między państwami Unii między sobą i krajami stowarzyszonymi –wspomaga go Sąd Pierwszej Instancji. Europejski Bank Centralny-kompetencje- określa i realizuje politykę pieniężną Wspólnot Europejskich –emituje Euro –centralne namki narodowe są jego instytucjami wykonawczymi.
Polska w UE- 1989-umowa o handlu i współpracy z EWG –1991 umowa stowarzyszeniowa –1993 UE określa zasady przyjmowania nowych członków –1994 oficjalny wniosek o przyjęcie UE –1998 początek formalnych negocjacji –2002 13.XII. Kopenhaga uzgodnienie treści traktatu akcesyjnego –2003 Ateny podpisanie traktatu akcesyjnego póżniej-ratyfikacja przez parlament poszczególnych krajów –2004 –VI-Referendum akcesyjne –01,05,2004 Polska staje się członkiem UE 2006-2010 Polska wchodzi do układu z Schengen 2007-2009 wprowadzenie euro w Polsce 2011 Polacy mogą legalnie pracować we wszystkich krajach UE 2025-2030 osiągnięcie poziomu życia zbliżonego do innych krajów UE Phare-program bezzwrotnej pomocy ekonomicznej UE dla państw Europy Środkowo-Wschodniej, obejmując najpierw Polskę i Węgry
Obecnie Polska graniczy z: Niemcy, Czechy, Słowacja, Ukraina, Rosja, Litwa, Białoruś. Racja stanu to interes państwa w którym kierują się władze określając długofalowe cele polityczne i podejmując działania mające prowadzić do ich realizacji. Z rację w stanu najczęściej uznaje się zachowanie suwerenności i intergralności terytorialnej, zapewnienie bezpieczeństwa państwa i jego silnej pozycji między narodowej.
NATO- to Organizacja Paktu Północno Atlantyckiego która powstała 1949r w Waszynktonie (USA) Państwa tworzące NATO Polska, Bułgaria, Dania, Francja< Hiszpania, Islandia, Litwa, Łotwa, Portugalia, Rumunia, Belgia< Czechy, Estonia, Grecja, Holandia, Kanada, Luksenburg, Norwegia, Niemcy, Słowenia, USA, Turcja, Węgry, Włochy, Wielka Brytania. Naczelne organy polityczne- Rada Północnoatlantycka (przedstawiciele państw członkowskich), sekretariat na czele z sekretarzem generalnym (obecnie Holender Hoop Scheffer) Naczelne organy wojskowe- Komitet Wojskowy, wspomagany przez Międzynarodowy Sztab Wojskowy, dowództwa Połączonych Sił Zbrojnych w Europie (Bruksela) i na Atlantyku (Norfolk, USA), Grupa Planowana Regionalnego Kanada-USA (Arli nagton, USA) Celem NATO jest:- szerzenie bezpieczeństwa w strefie Europejskiej i Ogólnoświatowej wobec groźby rozprzestrzeniania się terytorium trwałym systemu światowego bezpieczeństwa.
Organizacja Narodów Zjednoczonych ONZ- została utworzona w 1945 w San Fracissco. Główna siedziba ONZ znajduje się w Nowym Jorku. Instytucje ONZ –zgromadzenia ogólne –rada bezpieczeństwa –rada gospodarcza i społeczna –rada powiernicza –międzynarodowy trybunał sprawiedliwości –sekretarz generalny Celem ONZ jest otrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwo na świecie –rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami. Wyspecjalizowane organizacje współpracujące z ONZ- ILO-Międzynarodowa Organizacja Pracy WHO Światowa Organizacja Zdrowia UNICEF Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci IRF Międzynarodowy Fundusz Walutowy UNESCO Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty Nauki i Kultury FAO Organizacja NZ ds.wyżywienia i Rolnictwa IBRD Między narodowy Bark Odbudowy i Rozwoju WTO Światowa Organizacja Handlu IAEA Międzynarodowy Agencja Energii Atomowej WNP- Wspólnota Niepodległych Państw
Prerestrojka-odgórnej przebudowy państwa, ale wobec oporu dużej części radzieckiego aparatu partyjnego i przewudców wielu „bratnich” partii komunistycznych, które nie poszły jego śladem, musiał wciągnąć w nie, poprzez politykę głasnostki czyli jawności samo społeczeństwo radzieckie. Głasnost- jawność życia politycznego