Związki frazeologiczne związane z mitologią - tabela


Związek frazeologiczny

Znaczenie w mitologii

Obecne znaczenie

Chimeryczny charakter


Od Chimery, potwora, łączącego cechy lwa, kozy i węża.

Kapryśny, dziwaczny, nieprzewidywalny;

Czapka niewidka

Szyszak Hadesa, czyniący go niewidzialnym.

Osoba, która umie zniknąć lub stać się niewidzialna w tłumie



Jabłko niezgody

Jabłko z napisem “Dla najpiękniejszej” rzucone przez boginię niezgody, Eris. O rozstrzygnięcie sporu, która z bogiń: Hera, Atena czy Afrodyta ma je otrzymać, poproszono Parysa. Ten w zamian za obietnicę otrzymania za małżonkę najpiękniejszej kobiety, Heleny - oddał je Afrodycie.






Źródło, przyczyna poważnych konfliktów;

Drakońskie prawo

Określenie wywiedzione od imienia prawodawcy i reformatora, Drakona;

Prawo niezwykle surowe, mające charakter zemsty.

Koń trojański

Pod koniec 10 roku wojny Grecy, pozorując rezygnację z oblężenia, opuścili podzamcze, pozostawiając olbrzymiego, drewnianego konia. Trojanie wprowadzili “dar” do miasta, nie wiedząc, że kryje się w jego wnętrzu oddział rycerzy achajskich. Ci, pod osłoną nocy, otworzyli bramy miasta, co doprowadziło do upadku Ilionu.

Podstępny, niebezpieczny dar, ukryte niebezpieczeństwo, chytry podstęp;

Koszula Dejaniry

Dejanira podarowała Herkulesowi szatę nasmarowaną krwią Nessosa, która przywarła do ciała i paliła ciało herosa.

Rzecz niszcząca, której trudno się pozbyć.

Kraina cieni

Hades.

Przenośnie: świat umarłych, niewidzialnych;

Męki Tantala

Kara, jaka spotkała króla, który zaprosiwszy bogów na ucztę zaserwował im potrawę sporządzoną z ciała własnego syna. Uwięziony w Tartarze cierpiał głód i pragnienie.

Straszliwe cierpienia;

Stajnia Augiasza


Oczyszczenie stajni nieuprzątanej przez 30 lat było jedną z 12 prac Heraklesa.

Miejsce szczególnie zaniedbane, chaos;

Strzały Erosa


Strzały przeszywające serca, rozbudzające różne uczucia. Eros strzelał z łuku strzałami miłości. Osoba trafiona zakochiwała się.

Być ugodzonym strzałą Erosa- zakochać się.

Syzyfowa praca

Król Koryntu uchodził za “najbardziej przebiegłego ze śmiertelników”, nie tylko nie bał się bogów, ale potrafił ich przechytrzyć (ujawniał boskie tajemnice, uwięził bożka śmierci Tanatosa, wymknął się z Hadesu i żył długie lata na ziemi). Za karę musiał wtaczać głaz pod górę, a gdy ten był u szczytu, spadał i Syzyf od początku podejmował wysiłek;

Bezowocna, daremna praca.



Tytaniczna praca


Wyczerpująca, bardzo ciężka praca;

Wyczerpująca, bardzo ciężka praca;

Wejść na Parnas


Górę Parnas uważano za siedzibę poezji i muzyki.


Osiągnąć sukces (np. literacki);

Węzeł gordyjski


Kunsztowny węzeł z łyka złożony w świątyni Zeusa przez Gordiosa I.

Zagmatwany problem, skomplikowana sprawa;

Wierna jak Penelopa


Penelopa, żona Odyseusza, czekała wiernie na jego powrót dwadzieścia lat;

Czekać bardzo długo na powrót ukochanej osoby

Woda letejska

Od Lete, rzeki zapomnienia w Hadesie.

Po jej wypiciu zapomina się o swoim życiu na ziemi.

Wyprawa po złote runo

Po złote runo baranka boskiego pochodzenia postanowił wyruszyć Jazon. Zorganizował drużynę (Argonauci) i z pomocą Medei zdobył je.;

Wyprawa po bardzo drogi skarb.

Wyrocznia delficka

Świątynia Apollona w Delfach.

Wizja, jasnowidzenie;

Nić Ariadny

Dar królewny kreteńskiej, który umożliwił Tezeuszowi odnalezienie drogi powrotnej z labiryntu.

Sposób na wyjście z trudnej sytuacji;

Olimpijski spokój

W czasie starożytnych igrzysk przerywano walki i wojny.

Powaga, panowanie nad emocjami;

Paniczny strach

Takie uczucia wzbudzał w ludziach koszmarnie brzydki grecki bóg pasterzy - Pan;

Niepohamowany, nagły, często nieuzasadniony strach, przerażenie;

Pegaz

Skrzydlaty koń Zeusa (od uderzenia jego kopyta miało wytrysnąć Źródło Hipokrene, z którego woda dawała natchnienie poetom);

Dosiąść Pegaza - próbować sił w poezji, pisać wiersze;

Pępek świata

Według mitów świątynia w Delfach miała być środkiem świata.

Ironicznie: najważniejsza osoba, rzecz;

Piękna Helena


Żona Menelaosa, króla Sparty. Jej porwanie stało się bezpośrednią przyczyną wojny trojańskiej;

Przedmiot wielkiego sporu o coś; symbol wielkiej miłości, dla której ktoś jest gotów poświęcić wszystko;

Pięta Achillesa

Matka herosa, boginka morska Tetyda, aby zapewnić synowi nieśmiertelność, wykąpała go w źródle uodparniającym ciało na wszelkie rany. Jednak zanurzając dziecko, trzymała je za piętę, która pozostała nieodporna.

Słaby punkt; słaba strona

Pole Elizejskie

Miejsce biesiad w krainie wiecznej szczęśliwości

Raj; kraina wiecznego szczęścia

Powrót do Itaki

Z „Odysei”.

Szczęśliwy powrót do ojczyzny lub do domu;

Puszka Pandory

Z mitu o Pandorze. Gdy bogowie zesłali na ziemię Pandorę, pierwszą kobietę, wyposażyli ją w tajemniczy pojemnik, który zabronili otwierać. Pandora nie posłuchała nakazu i namówiła męża do otwarcia puszki, w której, jak się okazało, ukryte były wszystkie nieszczęścia i choroby.

Spotęgowane zło, nieszczęście, przykra i nagła niespodzianka;

Pyrrusowe zwycięstwo

Od imienia króla Epiru, Pyrrosa.

Zwycięstwo opłacone nadmiernymi ofiarami;

Róg obfitości

Róg mitycznej kozy Almatei, której mlekiem został wykarmiony Zeus. Młody bóg pobłogosławił róg, który od tej pory napełniał się wszystkim,

napełniał się wszystkim, czego zapragnął ten, kto go posiadał; symbol bogactwa, niewyczerpanych zasobów;

Sfinks


Potwór o ciele lwa, twarzy i piersi kobiecej i skrzydłach ptaka. Porywał ludzi i rzucał w przepaść, oznajmiwszy wpierw, że będzie tak czynił, póki ktoś nie rozwiąże jego zagadki. Wybawicielem Teb został Edyp;

Zagadka, tajemnica.

Dodaj swoją odpowiedź