Pierwsze państwa słowiańskie
Pierwsze państwa słowiańskie, zalążek państw współczesnych powstały dzięki stopniowo tworzącym się większym, trwałym wspólnotom obejmującym po kilka wielkim plemion. Zazwyczaj jedno z plemion narzucało swoje zwierzchnictwo innym drogą podboju wewnętrznego.
PAŃSTWO BUŁGARSKIE
W 680 roku Bułgarzy pod wodzą Asparucha przekroczyli Dunaj i rozpoczęli budowę państwa na terenach zasiedlonych przez południowych Słowian, tocząc przez wiele lat wojny z Bizancjum. Bułgarzy narzucili Słowianom własną, częściowo wzorowaną na bizantyjskiej, organizację państwa. Utrzymała się tam długo instytucja władcy, zwanego wielkim chanem oraz silna organizacja wojskowa złożona zarówno z samych Bułgarów jak i Słowian, dostarczających wojsk pieszych. W 865r. Bułgaria przyjęła chrzest. Z czasem Bułgarzy całkowicie zatracili własny język, przejmując mowę Słowian.
PAŃSTWO WIELKOMORAWSKIE
W pierwszej połowie IX wieku nastąpiło zjednoczenie plemion morawskich. Stolicą państwa był Welehrad. Około 865 roku książę morawski Rościsław chciał przyjąć chrzest. Chociaż jego bezpośrednim sąsiadem było schrystianizowane królestwo Ludwika Niemieckiego, książę, bojąc się politycznych konsekwencji misji, zwrócił się ze swoim zamierzeniem do Bizancjum.
Następca Rościsława Świętopełk w końcu IX w. zdołał znacznie rozszerzyć terytorium państwa, podbijając Panonię, Czechy, tereny serbołużyckie, Śląsk oraz ziemie Wiślan. Na przełomie IX-X wieku pojawili się nad Dunajem Węgrzy. W 906 roku rozbili państwo Wielkomorawskie, opanowali Panonię i Siedmiogród, podporządkowując miejscową ludność słowiańską i narzucając stopniowo swój język.
PAŃSTWO RUSKIE
Wśród Słowian wschodnich utworzyły się dwa główne ośrodki państwowe, mianowicie Słowenów w Nowogrodzie Wielkim nad jeziorem Ilmeń i Polan w Kijowie, nad Dnieprem. Książęta kijowscy wywodzący się od legendarnego Ruryka, wodza normańskich Waregów organizujących wyprawy na tereny Rusi, podporządkowali sobie kolejno plemiona ruskie, zmuszając je do płacenia daniny na rzecz wielkiego księcia.
Pod koniec IX w. przyłączyli również do swojego państwa Nowogród. W ten sposób w państwie tym znalazł się ważny już we wczesnym średniowieczu szlak handlowy ‘od Wagerów do Greków’, łączący Bałtyk z morzem Czarnym szlakiem rzecznym.
Państwo ruskie utrzymywało ożywione kontakty z Bizancjum, skąd też Włodzimierz wielki przyjął chrzest w 988r.