Satyra „Do króla“ której nadawcą jest typowy szlachcic , choć krytykuje króla, stawia mu zarzuty , to ośmieszony zostaje nie władca , ale właśnie ten który go krytykuje. Wysuwane są do króla takie zarzuty: - nie jest królewskim synem czyli jest władcą elekcyjnym, a nie dynastycznym. : „(…) Jesteś królem, a czemu nie królewskim synem?/ To niedobrze; krew pańska jest zaszczyt przed gminem./ Kto się w zamku urodził, niech ten w zamku siedzi;“ - to, że jest Polakiem, szlachta wolałaby na tronie obcego króla, byle z monarszej rodziny: „Jesteś królem - a byłeś przedtem mości panem;/ To grzech nieodpuszczony (...)”. Polska szlachta ma królowi za złe jego pochodzenie, gdyż przez zawiść i butę nie mogą znieść, że niegdyś równy im teraz jest królem - „jaśnie panem". - brak chrztu: „Nie masz chrztu, co by zmazał twój grzech pierworodny”." - jest za młody, a tylko wiek dojrzały daje mądrość i wiedzę: „(…) Wszak siwizna zwyczajnie talenta posiada,/ Wszak w zmarszczkach rozum mieszka, a gdzie broda siwa,/ Tam wszelka doskonałość zwyczajnie przebywa (…)." Przecież nie sam wiek jest ważny, ale przymioty człowieka i nie wystarczy długo żyć, by być mądrym. -jest za dobrym władcą, a według szlachty powinien być bezwzględny, surowy, zachłanny i budzić strach, bo kiedy jest życzliwy i miłosierny, budzi zgorszenie: „Zdzieraj, a będziesz możnym, gnęb, a będziesz wielkim (...)”. - zbytnie zaufanie monarchy do „uczonych (…)mędrków zabałamuconych”, którzy wykorzystują jego miłość do książek i wiedzy: „Księgi lubisz i w ludziach kochasz się uczonych, I to źle. Porzuć mędrków zabałamuconych. Żaden się naród księgą w moc nie przysposobił: Mądry przedysputował, ale głupi pobił”. Te bezsensowne zarzuty stawiane królowi tak naprawdę ośmieszają i negują sarmacką szlachtę, którą cechuje zacofanie, śmieszność, niedouczenie, brak zorientowania w aktualnej sytuacji politycznej. Ponadto jest ona fałszywa, obłudna, i nieszczera. Szlachta nie chce zmian, gdyż obawia się zachwiania swojej dominującej pozycji w państwie, dlatego konserwatywnie broni swoich poglądów, które są stereotypowe, przestarzałe i nieadekwatne do realiów ciągle zmieniającej się i rozwijającej epoki.
Matura ustna - opracowane pytania z Oświecenia.
Opracowane pytania na mature ustna (XVIII LO, Wrocław, 2002) - Oświecenie
OŚWIECENIE
Poprzednia epoka wywodziła swą nazwę od klejnotu, ich następcy wzięli nazwę od światła. I taka była filozofia nowej epoki: oświecenia...