Immanuel Kant

Żył w latach 1724-1804. Urodził się i zmarł w Królewcu. Filozof niemiecki. Żył w czasach oświecenia, w czasach rozwoju nauki i rozumu. Umarł w wieku 80 lat.
Choć Kant jest znany głównie ze swej teorii poznania i metafizyki (Zajmował się tym, co zaprzątało umysły wielu ludzi:, co rozum ludzki może, a czego nie może, jakie są prawomocne roszczenia rozumu i granice jego uzdolnień. Filozofowi zarzucano też, że zadając takie pytania, wikła się w błędne koło, bo przecież do takich rozmyślań trzeba używać rozumu, a więc zakładać z góry, że narzędziom rozumu wolno ufać.), to uważał on jednak, że etyka jest najważniejszym działem filozofii. Wykazawszy, że wszelkie dowody na istnienie Boga wywodzące się z tzw. czystego rozumu są ułomne próbował dokonać tego za pomocą argumentów etycznych. A więc co jest istotą moralności? Czym jest działanie moralne w przeciwieństwie do działania niemoralnego? Jaka jest różnica pomiędzy człowiekiem moralnie, a postępującym niemoralnie? Wg. Kanta człowiek postępuje moralnie tylko wówczas, kiedy stłumi swoje uczucia i skłonności i spełni to co powinien. Tak więc moralność według Kanta jest ściśle związana z obowiązkiem i powinnością. Uczony ostro odcina się od utylitarystów, podkreślając, że istotą moralności jest posiadanie motywów postępowania; a człowiek jest moralny, kiedy postępuje z poczucia obowiązku. „Nigdzie na świecie ani nawet w ogóle poza jego obrębem niepodobna sobie pomyśleć żadnej rzeczy, którą bez ograniczenia można by uważać za dobrą, oprócz jedynie dobrej woli.” Lecz i dobra wola nie jest dobra ze względu na swoje dzieła i skutki ani ze względu na swoją zdatność do osiągnięcia zamierzonego celu, lecz jedynie przez chcenie. Uważał, że w naszym rozumie tkwią pewne dyspozycje, które wywierają wpływ na wszelkie nasze doświadczenia. Sądził, że postrzeganie rzeczy w czasie i przestrzeni jest cechą wrodzoną; że wszędzie postrzegamy rzeczywistość jako zbiór procesów zachodzących w czasie i przestrzeni. Czas i przestrzeń to właściwości naszego rozumu, ale i właściwości świata. Twierdził, że nie tylko świadomość dopasowuje się do rzeczy, lecz także rzeczy dopasowują się do świadomości.

W pełni zgadzam się z filozofem. W istocie, gdy np. w pokoju leży pies i zostanie rzucona piłeczka, pies pobiegnie za piłeczką. Człowiek najpierw obróci się, by sprawdzić kto rzucił piłeczkę. Dowodzi to, że pies jest istotą zmysłową, lecz nie rozumną. Człowiek jest natomiast jak to określił Kant, „istotą podwójną”, czyli mamy i rozum i ciało, czyli jesteśmy istotami zarówno zmysłowymi, jak i rozumnymi. Przykład z kolorowymi okularami jest idealnym przykładem na to, że postrzegamy te same rzeczy w inny sposób; jak twierdził Kant , nie potrafimy zdjąć „okularów rozumu”. Świadomość człowieka można porównać z wodą wlewaną do szklanki. Nasza świadomość bowiem formuje się tak, by pasować do rzeczywistości. Jednak myśliciel twierdził, że rzeczywistość formuje się też do naszej świadomości. Szklanka nie zmieni swego kształtu, więc czy ta teoria jest prawdziwa? A może to po prostu nie za dobry przykład…?

Kilka cytatów Immanuela Kanta:

• Doświadczenie jest produktem rozumu.
• Wszystka wiedza pochodzi z doświadczenia.
• Rzeczą zmysłów jest oglądać, rzeczą intelektu myśleć.
• Postępuj tak, aby zasada twego postępowania mogła stać się regułą powszechną.
• Miejcie odwagę posługiwać się rozumem.
• Postępuj według takiej tylko zasady, którą mógłbyś chcieć uczynić prawem powszechnym.
• W każdej nauce jest tyle prawdy, ile jest w niej matematyki.
• Czasami ceni się kogoś za bardzo, aby można go było pokochać.
• Rzeczą zmysłów jest oglądać, rzeczą intelektu myśleć.
• Człowiek celem samym w sobie.
• Człowiek nie jest bogaty tym, co posiada, lecz tym, bez czego z godnością może się obejść.
• Dla przeciwwagi wielu uciążliwości życia niebo ofiarowało człowiekowi trzy rzeczy: nadzieję, sen i śmiech.
• Król z narodem, naród z królem.
• Matematyka jest warunkiem wszelkiego dokładnego poznania.

Źródła:

„ Świat Zofii” Jostein Gaarder

„O co nas pytają wielcy filozofowie” Leszek Kołakowski

„Filozofia” Richard H. Popkin, Avrum Stroll

Weronika K