Techniczne bezpieczeństwo pracy - "Organizacja stanowiska pracy odlewnika metali i jego ergonomia."

„Odlewnictwo – technologia (niekiedy sztuka lub umiejętność) polegająca na zalewaniu uprzednio przygotowanej formy ciekłym materiałem (najczęściej stopem metali) oraz takim sterowaniu procesami krzepnięcia i stygnięcia odlewu, aby otrzymać wyrób o odpowiedniej strukturze i właściwościach. Do odlewnictwa zalicza się także techniki przygotowania form odlewniczych (formierstwo) oraz obróbki odlanych obiektów.
W Polsce prace badawczo rozwojowe prowadzone są w Instytucie Odlewnictwa w Krakowie oraz kilku uczelniach technicznych. Wydział Odlewnictwa AGH prowadzi studia z zakresu tej branży.
Tak naprawdę odlewy są wszędzie wokół nas, służą nam (jako części samochodów, samolotów, statków, maszyn, urządzeń ale także komputerów i jako implanty) i cieszą oko (rzeźby, biżuteria) i ucho (Dzwon Zygmunta). Są małe i precyzyjne (o masie kilku gramów) i olbrzymie, ważące dziesiątki ton (czasami i większe).”

Pomieszczenie pracy:
Powierzchnie płaskie drogi place magazynowe i szkoleniowe powinny być wykonane z materiału łatwo w czyszczeniu mechanicznie bądź poprzez zmywanie. Odporne na wysokie temperatury odpryski żużle. W odlewniach o wysokiej temperaturze wynikłej z procesu technologicznego stosujemy bariery powietrzne ograniczające szybkie napływanie zimnego powietrza. W przypadku stosowania na terenie odlewni wózków szynowych do transportu ciekłego metalu należy główki szyn umieścić na równi z poziomem podłogi. Wysokość budynku minimum 16m zapewniająca przestrzeń minimum 4,5m odległości konstrukcji dachowej od kadzi z roztopioną surówką.

Stanowisko Pracy:
a) Do przygotowywania mas rdzeniowych dopuszcza się ubijaki ręczne lecz należy to wyeliminować do niezbędnego minimum. Urządzenia prasujące należy wyposażyć w urządzenia sterujące oburęczne w celu uniknięcia urazu ciała. Transport i produkcje rdzeni należy wykonywać w miarę możliwości w sposób mechaniczny
b) Doły odlewnicze do wykonywania i zalewania for powinny być odpowiednio ogrodzone i osuszone. Pomosty do dokonywania wsadów oraz schody powinny być wykonane z materiałów odpornych na ciepło i anty poślizgowych.
c) Wsad powinien być czysty od resztek mas rdzeniowych, suchy i powinien w całości pochodzić ze znanego źródła. Rozdrabniarki do wsadu muszą zostać odpowiednio ogrodzone i odseparowane od osób postronnych. Wsad może być wykonywany jedynie do pieca który nie ma żadnych pęknięć w okładzinie . Ani innych wad mogących spowodować zagrożenie.
d) Piec Topiący powinien posiadać ogrodzenie termiczne oddzielające pracownika od źródła ciepła i ewentualnych odprysków. Prace konserwacyjne pieca należy wykonywać przy wyłączonym zasilaniu. Piec trzeba oznakować odpowiednią wywieszką informującą osoby drugie o wykonywanych pracach. Przed zejściem pracownika do kadzi temperatura w niej musi zostać obniżona do maksymalnie 50ºC

Transport:
Do transportu roztopionego surowca można używać suwnic, wózków szynowych i wózków jezdniowych z kołami o pełnym ogumieniu. Wykonywać to mogą jedynie osoby posiadające odpowiednie uprawnienia. Drogi transportowe w przypadku korzystania z samobieżnych wózków jezdniowych muszą mieć 2m szerokości dodatkowo musi być wyznaczony pas dla ruchu pieszego 0,5m

Drogi ewakuacyjne:
Minimalna szerokość drogi i ewakuacyjnej musi wynosić 1,4m minimum a jej szerokość jest obliczana z proporcji 100 pracowników 0,6m szerokości. Drzwi powinny mieć szerokość minimum 0,9m przy jednym skrzydle. A przy drzwiach 2 skrzydłowych 0,6m ale obydwa skrzydła muszą mieć taka samą szerokość. Oznakowanie dróg i wyjść zgodnie z przepisami prawa p. poż.

Wentylacja:
Mechaniczna ogólna powinna składać się z wyciągów i nawiewów i zapewniać minimum 20krotną wymianę powietrza na godzinę. W wypadku durzej różnicy temperatur powietrza wtłaczanego względem powietrza znajdującego sie w w pomieszczeniu należy wwiewane powietrze podgrzać. Dodatkowo nad maszynami rdzeniarskimi i formierskimi należy umieścić wyciągi miejscowe zapewniające odprowadzenie pyłów produkcyjnych i oparów oraz ich odfiltrowanie przed wypuszczeniem do atmosfery. Nad piecami opalanymi paliwem stałym płynnym lub gazowym pobierającymi powietrze z otoczenia musi sie je zaopatrzyć w osobne systemy odprowadzania.

Środki ochrony osobistej:
Ubranie robocze bawełniane. Buty skurzane z metalowymi noskami zabudowane w całości ograniczające dostanie się odprysków metalu bezpośrednio na stopę. Przy pracy z ciekłym metalem musi posiadać kombinezon termiczny odbijający promieniowanie rękawice termiczne i ochronę głowy i twarzy; kaptur oraz przyłbice lub okulary z filtrem promieniowania.

Ergonomia:
Stanowiska pracy nie mogą się przecinać. Oświetlenie powinno być stosowane mieszane sztuczne i naturalne. Maksymalną ilość prac możliwą do zmechanizowania należy zmechanizować i ograniczyć kontakt człowieka z ciekłym metalem.






Bibliografia:
-”BHP w praktyce” - wydanie X zmienione stan na 1 lipca 2005 Bogdan Rączkowski
-wikipedia - encyklopedia internetowa
-www.sejm.gov.pl - Dz. Ust. Z 2000 r. Nr 3, poz. 37
-www.wentylacja.com.pl