Historia Myśli socjologicznej

1.funkcjonalizm

· jedna z ważniejszych orientacji badawczych
· społeczeństwo postrzegane jest jako system wzajemnie powiązanych ze sobą elementów kulturowych
· Bronisław Malinowski przedstawiciel

2.interakcjonizm symboliczny

· teoria socjologiczna
· kluczowym mechanizmem kształtowania się struktur społecznych jest ciągła wymiana i ewolucja znaczeń symboli
· odbywająca się w trakcie wszelkich procesów oddziaływań zachodzących między ludźmi.
· Interakcja - wzajemne oddziaływanie na siebie dwóch lub więcej jednostek, polegające na obustronnym wpływaniu na swoje zachowania
· Podstawowe założenia: Ludzie działają na bazie znaczeń, jakie mają dla nich rzeczy. Znaczenia pochodzą z interakcji. Znaczenia są modyfikowane przez ich interpretacje, dokonywane przez ludzi w aktualnych sytuacjach.

3.znaniecki

Florian Znaniecki
· 1882-1958
· uniwersytet Poznański pierwszy instytut socjologii
· polski socjolog ale zazwyczaj pisał książki po amerykańsku
· jego czasopisma to „przegląd socjologiczny”
· książki „chłop polski w europie i Ameryce” napisane razem z Thomasem, „nota metodologiczna” to jego dział w tej książce; „Wstęp do socjologii”
· socjologia ma odkrywać prawa społecznego stawania się
· społeczeństwo zmienia się
· wartości i postawy są bardzo ważne
· zjawiska społeczne mają czynnik humanistyczny
· w świecie kultury istnieje system wartości
· interakcje


4.socjologia amerykańska

· Pierwsza katedra socjologii w USA (Chicagowska)
· Amerykanie są innym społeczeństwem niż Europejczycy o innych problemach
· Amerykanie robili coś na wielką skalę
· Społeczność wiejska inna niż europejska
· Amerykanom była obca socjologia inaczej niż w europie
· Jak się zabrali za socjologie to w sposób poznawczy czyli empiryczny
· Robert, Helene, Lynd, Werner


5.psychologizm w socjologii

· Był sprzeczny z socjologia Durkheima
· Psychika jest zjawiskiem społecznym
· Stanowisko indywidualizmu
· Społeczeństwo to suma jednostek
· Psychologizm zakładał że psychiczne cechy są zależne od interakcji i socjalizacji

6.soc. rozumiejąca, historyczna

historyzm to termin wieloznaczny:
· Nie łatwo odnaleźć wspólny rdzeń
· Używa się w celu jakiejś teorii lub opisać rozważania o człowieku
· Jako nazwa metody badania zjawisk społecznych: historyzm filozoficzny, historyzm metodologiczny

Socjologia rozumiejąca
· Cechą wyjaśniania zjawisk jest tzw. Rozumienie
· Oznacza ona próbę poznania motywów celów lub wartości
· Tylko w taki sposób można coś poznać
· Społeczeństwo jest częścią przyrody bo jest czymś sztucznym stworzonym przez ludzi



Max Weber
· „Etyka protestancka i duch kapitalizmu“
· „Dzieła zebrane z socjologii religii”
· był Niemcem
· odrzucał socjologie ścisłą bo wg niego była humanistyczna

Simmel
· był jednym z pierwszych niemieckich socjologów
· twórca założeń formalizmu
· przedmiot socjologii to trwałe formy społeczne

F. Thonis
· „Wspólnota i stowarzyszenie“
· społeczeństwo tworzy się w wyniku aktów wzajemnego uznania, akceptacji wzajemnej
· we wspólnocie ludzie postępują racjonalnie
· tworzył socjologię formalną


7.socjologia durkheima

Emil Durkheim
· 1858-1917r.
· socjolog francuski
· rzeczywistość społeczna jest niepowtarzalna
· sacrum wyraża czynnik społeczny zaś profanum jest aspektem jednostkowym
· człowiek uczy się od grupy dostosowuje się do norm w społeczeństwie.
· Socjologia ma być nauką autonomiczna czyli samodzielną
· Niematerialne fakty go interesowały bo materialne( społeczeństwo, państwo, kościół, podział pracy) były to pierwotne fakty które wywierały wpływ na nie materialne(moralność, świadomość społeczna, wyobrażenia zborowe, prądy społeczne)
· Anomia stan wewnętrznego rozprężenia- jest to niematerialny fakt społeczny
· Zajmował się samobójstwami anomijnymi i z osamotnienia czyli z braku norm i regulacji

8.ewolucjonizm spencera

Herbert Spencer 1820-1903
· Dzieło: ”wstęp do socjologii”
· Angielski filozof i socjolog
· Uważał ze prawo ewolucji jest prawem powszechnym
· Trzeba wspierać silnych a nie słabych
· Wyróżnił 3 prawa: powszechne, ogólne szczegółowe
· Wojna to agresja obrona i rozkazy
· Społeczeństwo to organizm
· Prowadzona metoda pozytywna
· Rzeczywistość ludzka należy badać za pomocą metod stosowanych przez przyrodoznawstwo
· Świat podlega przyrodniczym prawom a nie przypadkom
· Wyjaśnić zjawisko to wskazać jego genezę
· Ewolucjonizm zajmuje się mechanizmem zmian
· Zmiana w jakiejś dziedzinie powoduje zmianę w innej
· Zmiana zachodzi we wnętrz
· Każda zmiana nie może być gwałtowna


9.pozytywizm connta

August Connte
· Francuski filozof
· 1798-1857
· samouk
· ateista
· analizował wierzenia ludzi
· strwożył prawo 3 stadiów: 1 etap teologiczna epoka, metafizyczna epoka, pozytywna epoka.
· Dokonał systematyzacji nauk
· Socjologia powinna fakty społeczne opisywać
· Statyka i dynamika są to obszary socjologii

10.karol marks

Karol Marks 1818-1883
· „Położenie klasy robotniczej” opis specyficznego życia tej grupy
· opisał też krytyczny stan rynku społecznego
· życie w społeczeństwie kapitalistycznym uniemożliwia bycie człowiekiem, powoduje to alienacje człowieka
· człowiek posiada podmiotowość lecz to czasem jest ograniczone przez jakieś rzeczy
· uważał że społeczeństwo jest systemem
· polityka religia itp. harmonizuje się
· filozofia Marksa jest materializm historyczny
· najważniejsze są przyczyny materialne


11.nurty które powstały po rewolucji francuskie: konserwatyzm,
liberalizm

Konserwatyzm
E.Burke
- rozważania pozycji we Francji
- antyracjonalizm
- nadmierna równość niszczy wolność

Liberalizm
Alexis de Tocquevill
„O demokracji w Ameryce”(francuski arystokrata, pierwszy człowiek co napisał książkę o amerykanach, obserwator, twierdził ze są dwa ustroje: indywidualizm- każdy walczy o swoje to będzie miał. Egalitaryzm- wszyscy równi, różnic nie ma).

- ideologia europy kapitalistycznej
- poszanowanie godności
- jednostkowa wolność
- człowiek wolny ma prawa i nie można mu tego odebrać
- nie można człowieka do czegoś przymusić
- im mniej ingerencji państwa tym lepiej dla obywateli



12.oswiecenie francuskie a szkockie – różnice


oświecenie francuskie
- Monteskiusz opisał prawa rządzące wszystkim – wypływające z wewnętrznej konieczności, a ni jako nakaz.
- Racjonalizm


oświecenie szkockie
- Filozofia moralna
- Nauka powinna się opierać na doświadczeniu
- Życie społeczne jest rezultatem spontanicznych działań ludzi
- Społeczeństwo trzeba rozumieć i ulepszać
- David Hume propagował podejście empiryczne, fakty stałe i regularne, stawiał na uczucia, nie opłacało mu się żyć samotnie
- Adam Smith bezstronny obserwator czyli zwany przez samego siebie jako sumienie, miał egoistyczne myśli, ojciec liberalizmu

13.Hobbess i Locke

Hobbes
Uważał że ludzie to indywidualne jednostki, są racjonalne i egoistyczne. Jeśli człowiek jest wolny to jeżeli czegoś chce to chce wszystkiego dla siebie. człowiek mógłby wszystko robić, kraść itp. Ale tego nie robi bo mu się to nie kalkuluje, nie opłaca. Państwo jest jedynym działaniem totalnej destrukcji.

J.Locke
Naturalnym stanem człowieka są wspólnoty np. jest to rodzina. Naturalne wspólnoty trzeba chronić i utrwalać. Społeczeństwo obywatelskie jest gwarancja praw naturalnych. Małe wspólnoty są zrzeszeniami które państwo je chroni.

14.


Rickert (1863-1936) filozof niemiecki.
· Uważał że ponadczasowe wartości musza obowiązywać niezależnie od wszelkiego doświadczenia,
· metod badania może być wiele,
· dzięki wartościom świat ma określoną strukturę,
· kultura to strefa wartości które człowiek wytwarza,
· rzeczywistość dzieli się na naturę i kulturę
· historia i przyrodoznawstwo to dwa bieguny

Dilthey
· wyodrębnia 2 grupy nauk: o przyrodzie, i o „duchu”
· podstawa w socjologii jest rozumienie życia społecznego
· jednostka stanowi ucieleśnienie społeczeństwa
· interesuje go człowiek w historii kształtowany przez zmienne warunki społeczne
· badacz należy do badanego przez siebie świata
· rozumieć to odczuwać w swoim wnętrzu obca formę życia
· postawić się na czyimś wnętrzu to konieczny warunek rozumienia
· metoda nie jest wyjaśnienie lecz rozumienie