Wywiadówka inaczej - radość współpracy, współtworzenia miedzy nauczycielami, rodzicami a dziećmi.

Wywiadówka inaczej - radość współpracy, współtworzenia miedzy nauczycielami, rodzicami a dziećmi.

Spotkania robocze, zwane często zebraniami rodziców, a w starej nomenklaturze szkolnej wywiadówkami, należą do tradycyjnych form współdziałania szkoły i domu. Zwoływane są przez wychowawcę klasy 4-6 razy w ciągu roku szkolnego. Dotyczą na ogół spraw organizacyjnych klasy, osiągnięć szklonych uczniów i sprawianych przez nich trudności wychowawczych. (Łobocki M. 1985)
Wywiadówki i dni otwarte to formy kontaktu z rodzicami znane wszystkim nauczycielom. Nie bez powodu od dawna są podstawową metodą pracy z rodzicami. Badania pokazują, że pomagają budować relacje i mają dobry wpływ na uczniów. Okazuje się, że dzieci, których rodzice przychodzą na zebrania, rzadziej opuszczają lekcje, sprawiają mniej problemów wychowawczych i lepiej się uczą. Nauczyciele często podkreślają, że jest tak dlatego, iż tylko rodzice dobrych uczniów regularnie przychodzą na zebrania. Nie wolno nam jednak zakładać, że rodzice, którzy nie przychodzą na wywiadówki, nie interesują się rozwojem swoich dzieci. Takie spotkania opuszcza się z różnych powodów. Rodzice mogą nie mieć możliwości dojechania do szkoły, mogą mieć trudności ze znalezieniem zastępstwa do opieki nad młodszymi dziećmi lub nie lubią miejsca spotkań i siedzenia w ławce, ponieważ wiążą się z tym złe wspomnienia. Nauczyciel powinien więc korzystać z różnych form kontaktu ? do takich rodziców może dzwonić lub pisać listy. (Hornby G., 2005)
Wywiadówka jest ważnym wydarzeniem w życiu klasy, dlatego powinna być przez wychowawcę dobrze przemyślana i przygotowana. Wywiadówka powinna rozpocząć się od stworzenia miłej atmosfery i omówienia przyjemnych rzeczy, które miały miejsce w klasie. Można skorzystać z pomocy pedagoga, psychologa, lekarza.
W przygotowaniu spotkań z rodzicami duże znaczenie przywiązuje się do sposobu, w jaki zaprasza się na nie rodziców. Poprawne pod względem treściowym zaproszenie zawiera na ogół ? oprócz nazwiska rodziców i imienia ucznia- następujące dane:
- główny cel spotkania wraz z krótkim jego uzasadnieniem;
- datę i godzinę spotkania;
- miejsce spotkania;
- przypuszczalny czas jego trwania;
- prośbę o potwierdzenie udziału w spotkaniu lub o niemożności uczestnictwa w nim;
- nazwisko nauczyciela organizującego spotkanie. (Łobocki M. 1985)
Zaproszenie na spotkanie dostarcza się rodzicom co najmniej dwa, a nawet trzy tygodnie przed zaplanowanym jego rozpoczęciem. Czas spotkania uzgadnia się wcześniej z rodzicami, aby w ten sposób umożliwić wszystkim w nim udział. Niekiedy lepiej powiadomić rodziców ustnie lub telefonicznie o mającym odbyć się spotkaniu.
Poza zaproszeniem rodziców ważnymi czynnościami przygotowawczymi, o jakie zadbać powinien wychowawca klasy, jest sporządzenie planu przebiegu przyszłego spotkania i przysposabianie się do pełnienia określonych funkcji w czasie jego trwania.
Przygotowany przez wychowawcę klasy plan przebiegu spotkania wymaga nierzadko przedyskutowania go z przedstawicielami rodziców. Niekiedy warto też w ustalaniu planu odwołać się do opinii uczniów, aby omawiane na spotkaniu sprawy dotyczyły problemów istotnych tak z punktu widzenia potrzeb rodziców, jak i uczniów.
Przysposabianie się wychowawcy klasy do pełnienia określonych funkcji podczas spotkań z rodzicami zależy w głównej mierze od celów, jakie zamierza na nich realizować. Jeśli np. pragnie omówić z rodzicami interesujący ich problem z zakresu pedagogiki, to przede wszystkim sam podejmuje trud zapoznania się z nim poprzez lekturę dostępnych mu publikacji pedagogicznych, konsultację lub dyskusję z doświadczonymi osobami z grona nauczycielskiego itp. Wychowawca klasy nie musi uczestniczyć w całym spotkaniu. Pewne problemy mogą być omawiane bez jego udziału, dotyczące np. zgłaszania życzeń pod adresem szkoły, uzgadniania rejestru interesujących rodziców tematów z zakresu pedagogiki i psychologii, rozważania możliwości udzielania specjalnej pomocy uczniom pochodzącym z rodzin moralnie zagrożonych. Chociaż wychowawca pozostaje inicjatorem spotkania, pozostawia jednak pełną swobodę rodzicom w sprawie jego przebiegu. (Łobocki M. 1985)
Spotkaniom z rodzicami powinna towarzyszyć życzliwość i dyskrecja. Wszelkie drażliwe sprawy dotyczące konkretnego ucznia należy poruszać w rozmowie ?w cztery oczy?. Szczerze należy mówić rodzicom o tym co nas niepokoi w zachowaniu czy nauce. Za wszelką cenę doprowadzić do dialogu w eliminowaniu przyczyn niepowodzeń ucznia. W rozmowach należy podkreślić nawet drobne osiągnięcia, bo dla rodziców ich dziecko jest najważniejsze. Należy dlatego dużo wiedzieć o każdym uczniu: co lubi robić poza szkołą, czym się interesuje, czego boi, a co go cieszy, znać jego warunki domowe.
Na inauguracyjnym zebraniu rodziców należy wybrać spośród rodziców trójkę klasową, do której chętnych bardzo trudno zaleźć. Sam nikt się nie zgłosi, lecz wywołany nie odmówi. (Gęsicki J., 1992)
Wywiadówki nie cieszą się na ogół uznaniem zarówno nauczycieli, jak i rodziców uczniów. Są prowadzone często w sposób nieciekawy i stereotypowy. Aby temu zapobiec, zaleca się na spotkaniach tych zapoznać rodziców z ważniejszymi osiągnięciami uczniów w nauce i zachowaniu, a także z programem nauczania i wychowania na najbliższe tygodnie lub miesiące. Nade wszystko warto zainicjować dyskusję na interesujące rodziców sprawy klasowe i szkolne. W tym celu należałoby zerwać z szablonowym przebiegiem tego rodzaju spotkań. Na przykład można by zasiąść w kręgu, zamiast przy stolikach, i bez zapewnienia uprzywilejowanego miejsca nauczycielowi. Ten z reguły daje pierwszeństwo wypowiadania się rodzicom. Niekiedy zaś może nawet opuścić klasę, aby nie krępować rodziców swą obecnością. W spotkaniach mogą uczestniczyć również uczniowie. (Łobocki M. 2007)
Na wywiadówkach przeważnie informuje się rodziców o ogólnych wynikach w nauce i zachowaniu uczniów. Tymczasem rodzice chcieliby również dowiedzieć się o planie pracy wychowawczej, jaki zamierza się realizować klasie, o sposobach prowadzenia niektórych lekcji, czy tez o poczynaniach szkoły, mających na celu zapobieganie trudnościom wychowawczym i ich przezwyciężaniu. Niektórzy z rodziców pragnęliby także wyrazić własne stanowisko na temat referowanych przez wychowawcę spraw. W ten sposób pragną zapewnić sobie możliwość konstruktywnego wpływu na to, co dzieje się w klasie.
Właściwie zorganizowane spotkanie robocze poprzedza zwykle staranna analiza ogólnej sytuacji wychowawczej klasy. Dotyczy ona w szczególności zagadnień związanych z procesem nauczania i wychowania, tj. z pracą uczniów w toku uczenia oraz z szeroko pojętym ich życiem szkolnym i pozaszkolnym. Wynikiem dokonanej przez wychowawcę klasy analizy są zadania, jakich wart by się podjąć w czasie spotkań roboczych, przynoszących ewidentne korzyści zwłaszcza rodzicom. Do zadań tych należą: uprzystępnianie rodzicom osiągnięć szkolnych , zapoznawanie ich z treścią programu nauczania i metodami jego realizacji, informowanie rodziców o sprawach wychowawczych w wąskim rozumieniu tego słowa, przekazywanie im wiedzy z pedagogiki i psychologii.
Uprzystępnianie rodzicom osiągnięć szkolnych uczniów odbywać się może w różny sposób. Jednym z nich jest udostępnianie rodzicom konkretnych prac uczniów. Tak np. w klasach młodszych istnieje zwyczaj wykładania na ławce lub stoliku każdego ucznia pewnych jego wytworów, jak rysunki, malowidła, zeszyty, robótki. Udanym przeglądem osiągnięć szkolnych uczniów są przygotowywane wystawki na temat wyników z różnych przedmiotów nauczania. Mogą dotyczyć jednego przedmiotu najbardziej przez klasę lubianego lub nielubianego, albo też niektórych tylko przedmiotów nauczanych w klasie. W organizowaniu tego rodzaju wystawek biorą udział również uczniowie, dla których stanowią one z reguły dodatkowy bodziec do należytego spełniania swych obowiązków szkolnych. Wystawki takie składają się przeważnie z zeszytów i różnych pomocy naukowych przygotowanych przy współudziale uczniów.
Innymi sposobami uprzystępniania osiągnięć szkolnych uczniów podczas spotkań roboczych z rodzicami mogą być przygotowane przez dzieci lub młodzież gazetki ścienne i obiegowe o różnej tematyce, plansze obrazujące postęp klasy w nauce (bez uwzględniania nazwisk), nagrania na taśmie magnetofonowej wykonane specjalnie dla rodziców, będące odtworzeniem niektórych fragmentów lekcji, czy tez zorganizowanie skromnej części artystycznej.
Zapoznawanie rodziców z treścią programu nauczania i metodami jego realizacji polega zazwyczaj na zwięzłym poinformowaniu o niektórych tematach, jakie powinni uczniowie sobie przyswoić z przedmiotów wyjątkowo trudnych, jak również o sposobach budzenia zainteresowań tymi tematami. Dokonują tego zazwyczaj zaproszeni nauczyciele, uczący w klasie określonych przedmiotów.
Niemałe znaczenie przywiązuje się tu do zapoznawania rodziców ze stosowanymi na lekcjach metodami pracy dydaktyczno ? wychowawczej. W tym celu wychowawca klasy może sam wyjaśnić pewne metody lub przeczytać odpowiedni fragment z podręcznika dydaktyki, a następnie odpowiednio go skomentować i odtworzyć z magnetofonowej część lekcji, będącej dobra ilustracją omawianej metody.
Informowanie rodziców o sprawach wychowawczych, w wąskim rozumieniu tego słowa, związane jest z udzielaniem informacji zwłaszcza o pozytywnych przejawach przystosowania społecznego uczniów, oraz o ważniejszych wydarzeniach w życiu klasy i szkoły, w tym szczególnie o odbytych wycieczkach, rajdach pieszych lub rowerowych, zwiedzaniu ciekawych zakładów pracy, instytucji itp. Informacji na wspomniane tematy udzielać mogą także uczniowie klasy.
Przekazywanie rodzicom wiedzy z zakresu pedagogiki i psychologii może dotyczyć problematyki wychowania rodzinnego, postaw rodzicielskich oraz elementarnych zasad higieny i zdrowia psychicznego. Wystarczy, że wychowawca klasy podzieli się własnymi doświadczeniami i przemyśleniami lub treścią przeczytanej ksiązki, czy artykuły na interesujący rodziców temat albo też zachęci ich do wysłuchania niektórych audycji radiowych lub telewizyjnych o wychowaniu. (Łobocki M. 1985)
Na zakończenie spotkania nauczyciel składa zazwyczaj podziękowania rodzicom za przybycie i czynny w nim udział. Nie zapomina także wspomnieć o tym, czego nauczył się od nich i zaprasza na następne spotkanie. (Łobocki M. 2007)

Bibliografia

Gęsicki J. (1992): Jak nie zwariować w szkole. Warszawa
Hornby G., Hall E., Hall C. (2005): Nauczyciel wychowawca. Gdańsk
Łobocki M. (2007): W trosce o wychowanie w szkole. Kraków
Łobocki M. (1985): Wychowanie. Poradnik wychowawcy klasy. Warszawa