Pytania na egzamin na WSHE z teorii kanclerza-metodyka
Wyjaśnij pojęcia:
1. Parametry podmiotowe-
a) repertuar aktywności-zbiór czynów, które sprawca może podjąć, zmienny w czasie.(Pójście do pracy i przygotowanie się do niej w domu),
b) umiejętnośc wartościowania- umiejętność wyboru czynu do realizacji z repertuaru aktywności optymalnych w danej sytuacji.(Najlepsze wybory)
c) wola działania- dzielność, determinacja w realizacji zamierzeń. Zdolność do pokonywania przeciwieństw.
2. Sprawca- podmiot, który swoim działaniem wpływa na otoczenie
3.Wolnośc- całkowita wolnośc występuje wtedy, gdy człowiek nie opiera się w swoim wyborze na niczym więcej jak własnym systemie wartości i uczuciach
4.Autonomia-możliwośc podejmowania decyzji w oparciu o uczucia i potrzeby chwili
5.Sprawnośc działania-stosunek użytkowania do działania. Energii pozyskanej do energii użytej
6.Działanie-zespół czynów, które sprawca rzeczywiście podjął ukierunkowany na tworzywo.
7.Tworzywo(przykłady)-wytwór surowiec (np.: podmiot chce zrobić sobie kanapkę, idzie do kuchni i wyciąga wszystkie niezbędne mu do użycia rzeczy, przy czym tworzywem będzie, chleb, nóż, masło, wędlina)
8.Użytkowanie- Korzyść, jaką mamy z działania na tworzywo
9.Dialog intelektualny- pedagog to rzecznik jedynej prawdy naukowej, pytania nie pełnią funkcji twórczej, gdyż prawda nie jest tworzona, ale jest gotowa. Pojawia się ocenianie i niesymetryczność uczestników dialogu. Cały dialog realizuje gotowy schemat. Istotna jest zdolność logicznego myślenia
10.Dialog egzystencjalny- spotkanie dwóch osób niepowtarzalnych, niewpisujące się w żadne schematy, wyjątkowych, osoby te są wolne i biorą odpowiedzialność za swoje słowa i czyny, angażują w dialog całe swoje istnienie i nie tylko sferę racjonalną, spotkanie nie jest zapośredniczone wiedzą pojęciową.
11. Twórczość- Według Nowego Słownika Pedagogicznego jest to proces działania ludzkiego dający nowe i oryginalne wytwory oceniane w danym czasie jako społecznie wartościowe. Twórczość może przejawiać się w każdej dziedzinie działalności ludzkiej, zarówno artystycznej, naukowej, jak i organizacyjnej, technicznej, produkcyjnej i wychowawczej.
Opisowe;
1. Scharakteryzuj człowieka
*podświadomego-nie jest w stanie zdystansować się do siebie. Jest całkowicie pogrążony w świecie empirycznym, od którego się nie odróżnia. Kieruje się władzami podświadomości, czyli uczuciami, pamięcią, wyobraźnią odzwierciedlającą i projektującą i wolą.(zaspokaja potrzeby swojego ciała)
*racjonalnego-to taki człowiek, który w swoim działaniu we wszelkich jego aspektach kieruje się nauką, wiedzą. Rozwiązuje swoje problemy i radzi sobie w życiu wykorzystując metodę techne.(to metoda która pozwala mu :1)symbolicznie rozwiązywać problemy.-Zrobię projekt zanim coś zbuduję.-2) Pozwala wzbogacać swoją wiedzę ponad dane uzyskane z własnego doświadczenia-3)pozwala wyjaśniać przyszłość i przewidywać przyszłość.-4)pozwala projektować nowe stany rzeczy, które bez ingerencji człowieka nie pojawiłyby się w rzeczywistości.
*świadomego-człowiek działający umyślnie, twórczo świadomy swojej autonomii. Posiadający wiedzę o swojej strukturze duchowej.
2. Scharakteryzuj sposób podejmowania decyzji przez człowieka:
*podświadomego-kieruje się instynktem, wewnętrznym przeczuciem, które w sposób dla niego nie jasny pozwala mu sprawnie działać. Obyczajem, rytuałem. Ustalonym społecznie, mający charakter cykliczny-np. święta. Działanie twórcze podejmuje tylko wtedy, gdy znajdzie się w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia. Tradycja jest kodem postępowania wygrywającego.
*racjonalnego-podejmuje decyzje w oparciu o wiedzę i tylko w niej szuka racjonalnego wyjaśnienia. Wszelka wiedza, która nie wpisuje się w schemat naukowości jest odrzucana.
*świadomego-sam dla siebie jest źródłem wiedzy o sposobach podejmowania decyzji. Kieruje się obyczajem, wiedza, ale przede wszystkim troską o własny rozwój Wie, że każde jego działanie wiąże się z rozwojem lub degradacją jego osobowości w związku z czym bierze odpowiedzialność za swoje czyny.
3.Scharakteryzuj etykę człowieka;
*podświadomego-dobre uczynki są zgodne z obyczajem, każde przekroczenie obyczaju wiąże się z karą, która przyjmuje z pokorą. Każde złamanie obyczaju wiąże się z przełamaniem trudności natury psychologicznej. Społeczność nawraca i karze innowatora w dobrej wierze.
*racjonalnego -interesuja go tylko stałe prawa naukowe. Normy etyczne pozostaja często poza obszarem człowieka racjonalnego lub są ujmowane w sztywne kodeksy. Źródła kodeksów są różne(np. religijne-dekalog). Uznaje, że człowiek potrzebuje kodeksów, bo nie jest wolny. Samo uprawianie nauki ma wymiar etyczny, ponieważ oznacza odkrywanie porządku świata, a więc zbliżanie się do Boga.
*świadomego-Dobre jest każde działanie, które sprzyja rozwijaniu osobowości
4.Scharakteryzuj typ organizacji i relacje z drugim człowiekiem
*podświadomego-
*racjonalnego
*świadomego
5.Czym różni się pedagogika podmiotowa od tradycyjnej?
6. Jaką rolę pełni pedagog wg. Założeń metodyki podmiotowej?
7. Czym różni się działanie
*twórcze od umyślnie twórczego- w działaniu twórczym człowiek nie jest w stanie przewidzieć do czego może posłużyć jego stwór i nie bierze za to odpowiedzialności. W działaniu umyślnie twórczym człowiek bierze pełną odpowiedzialność za swój stwór.
*twórcze od standardowego?
8. Scharakteryzuj
*twórczośc nieświadomą-działanie mechaniczne
*świadomą-sprawca podejmuje działania nowe rozwijające w istotny sposób parametry podmiotowe i przedmiotowe i działanie to cechuje się:
-jest nowe-zmienia się cokolwiek w działaniu(technologia, tworzywo, zysk z tego działania
-jest efektywne-cechuje się większą sprawnością działania niż działanie standardowe.
-jest dobre- rozwija parametry podmiotowe podmiotu indywidualnego i zbiorowego.
*świadoma umyślnie-świadoma+ działanie podejmowane świadomie pozwalające z dużym wyprzedzeniem przewidzieć niekorzystny bieg zdarzeń i skutki działania. Nakazuje brać odpowiedzialność za swoje czyny. Wiąże się z umiejętnością wartościowania. Tworzywem dla sprawcy jest ona sam w pierwszej kolejności a dopiero w drugiej fragment świata społecznego.
9.Przedstaw schemat przebiegu: (jaki jest cel?)
* warsztatu
*treningu
*projektu
10. Podaj przykład ćwiczenia treningowego.
11. Czym różni się dialog egzystencjalny od dialogu intelektualnego?
Dialog intelektualny oparty jest tylko na wiedzy pojęciowej np. wykład w szkole, dialog egzystencjalny to przede wszystkim wkład „serca”. Np. fundacja polsat
12. Co znaczą i czym różnią się pojęcia:
*stwarzanie
*tworzenie
*wytwarzanie
*przetwarzanie
*odtwarzanie
13.Jakie są trzy podstawowe pojęcia twórczości?
-działanie standardowe
-działanie twórcze
-działanie umyślnie twórcze