Analiza transakcyjna na podstawie bohaterki filmu "Kiedy mężczyzna kocha kobietę"
ANALIZA TRANSAKCYJNA NA PODSTAWIE BOHATERKI FILMU „KIEDY MĘŻCZYZNA KOCHA KOBIETĘ”:
Alice Greek ma 30 lat. Jest mężatką – mąż Michael Green, posiada dwie córeczki 9 – letnią Jess z pierwszego małżeństwa i 4 – letnią Casey. Problemem Alice jest nadużywanie alkoholu.
Analiza transakcyjna składa się z pięciu głównych narzędzi, które stosujemy w analizie konkretnego przypadku:
I. Analiza równowagi dynamicznej pomiędzy trzema stanami ego:
system rodzic – jest to sfera życia nauczonego;
system dorosły – jest to sfera życia doświadczonego;
system dziecko – jest to sfera życia spontanicznego, emocjonalnego. To całe bogactwo uczuć przeżywanych przez człowieka.
II. Analiza stosunków międzyludzkich – stanowią one kombinację różnych stanów „ja”:
transakcje komplementarne – każdy stan „ja” jednego osobnika powoduje przewidzianą odpowiedź drugiego stanu „ja”;
transakcje krzyżujące się – jeden osobnik odpowiada używając takiego stanu „ja”, który nie jest pożądany przez drugiego z nich;
transakcje zakamuflowane – przedstawiany stan „ja” na zewnątrz nie odpowiada stanowi rzeczywistemu;
III. Analiza wspólnego życia.
IV. Analiza związku jednostki z jej otoczeniem oraz przyjmowane postawy życiowe:
arogancja;
pasywność;
podległość;
konstruktywne porozumiewanie się;
V. Scenariusze życiowe.
Narzędzie I
Analizując przypadek Alice mogę stwierdzić, że stan, który w niej dominuje to stan Ja-Dziecko. Stan ten charakteryzuje się emocjonalnością, spontanicznością, ekspresją, beztroskim zachowaniem i chęcią zaspokojenia własnych potrzeb, przyjemności. Obserwując zachowanie Alice zauważyłam, że kobieta nadużywa alkoholu, który pozwala się jej odprężyć i oderwać od trudnej rzeczywistości. Jak twierdzi sama nie daje sobie rady w pracy, rodzinie, czuje się samotna pod częstą nieobecność męża w domu (jest pilotem). Z tego wynika, że kobieta nie potrafi podołać wymaganiom stawianym jej przez otoczenie, czuje się bezsilna – to odzwierciedla stan Ja-Dziecko. Jedyną rzeczą, która odrywa ją od szarej rzeczywistości jest alkohol, to on rekompensuje jej samotność, braki emocjonalne.
Narzędzie II
Podczas dokonywania analizy można dostrzec kilka rodzajów transakcji. Pierwszy typ jaki dostrzegłam jest typ transakcji komplementarnych, w których stan „ja” jednego osobnika transakcji powoduje przewidzianą reakcję drugiego z nich. Takie transakcje możemy dostrzec na początku znajomości Alice i Michaela. Wtedy ich zachowania były spontaniczne, pełne emocji i rodziły konfliktów. Drugim typem transakcji jakie możemy zauważyć to transakcje krzyżujące się. Mają one miejsce, kiedy mąż wyraża chęć pomocy żonie, ona jednak sprzeciwia się temu. Zarzuca mu, że jest najmądrzejszy i najlepszy na świecie. W tej sytuacji widzimy, że kobieta wychodzi ze stanu Ja-Dziecko, chociaż bodziec był skierowany do jej Ja-Dorosły, przez męża, który wyrażał stan Ja-Dorosły. Następnym typem transakcji jakie możemy zauważyć to transakcje zakamuflowane (ukryte). Możemy je dostrzec w momencie choroby Alice. Udaje, że wszystko jest w porządku. Widzimy to w sytuacji gdy Alice usprawiedliwia swoje wyjście do baru z koleżanką nocną awanturą w sposób charakterystyczny dla stany Ja-Dorosły. A tak naprawdę powodem wyjścia była chęć spożycia alkoholu, oderwania się dzięki niemu od rzeczywistości.
Narzędzie III
Dzięki temu narzędziu możemy określić kontakty bohaterki z innymi ludźmi.
Po przeanalizowaniu życia Alice można stwierdzić, że wyraża ona bardzo różne sposoby kontaktów z innymi osobami. Początkowo Alice i Michael są udanym i zgodnym małżeństwem, ich relacje są spontaniczne, pełne miłości i zrozumienia. Jednak z czasem ich relacje ulegają pogorszeniu. Każde ich wspólne spotkanie kończy upiciem Alice. Bardzo dobrze możemy to zauważyć podczas wakacji w Meksyku, gdzie po upiciu kobieta o mały włos nie utonęła. Pogrążona w alkoholizmie Alice powoli rujnuje związek oraz doprowadza do rozkładu szczęśliwej rodziny. Problem sięga zenitu, gdy Michael wyjeżdża służbowo na dłużej, wtedy kobieta nie panuje nad sobą i pije nawet w domu przy dzieciach. Kulminacyjnym momentem jest moment, w którym Alice popija leki alkoholem po czym posuwa się nawet do rękoczynów wobec córki. Wskazuje to na to, iż traktuje ona swoje dzieci przedmiotowo i jej kontakty z członkami rodziny mają charakter rzeczowy.
Natomiast kontakty Alice z młodzieżą są dobre (kobieta pracowała w szkole jako pedagog). Może to wynikać z tego, że wyrażała stan Ja-Dziecko.
Można też zauważyć, że kobieta wyraża w kontaktach stany czysto hedonistyczne. Można to dostrzec w sytuacji gdy jedna z uczennic potrzebuje pomocy Alice, a ona wybiera wypad do baru.
Narzędzie IV
Kiedy obserwujemy Alice nic nie wskazuje na jej problemy z alkoholem. Kobieta normalnie się zachowuje, pracuje. Zaczyna zaglądać do kieliszka, kiedy nie daje sobie rady z życiem i obowiązkami.
Natomiast całkiem inną Alice widzimy, gdy przebywa na leczeniu w ośrodku kuracji alkoholowej. Tam zawiera szczere znajomości i jest otwarto na pomaganie innym.
Narzędzie V
Narzędzie to odnosi się do scenariusza życiowego. W przypadku Alice był on uwarunkowany sytuacją domową z dzieciństwa. W czasie jego trwania ojciec alkoholik traktował ją jak przedmiot, uświadamiał, że jest niczym. Jej dzieciństwo było bez miłości, co doprowadziło do zerwania więzi emocjonalnych z rodzicami i sieroctwa emocjonalnego małej Alice. Przez trudne dzieciństwo Alice wykazywała chęć zaspokojenia i rekompensowania emocji z dzieciństwa, dlatego właśnie głównym stanem jaki wyrażała był stan Ja-Dziecko. Kobieta nie potrafiła zająć się domem i rodziną co wynikało z braku pozytywnych wzorców, na których mogłaby zbudować swoją rodzinę. Alice od dziecka miała do czynienia z alkoholem i może to spowodowało, że sama na tę ciężką chorobę – alkoholizm.