Bankowosc i finanse wykłady i ćwiczenia (zaoczne)

Wykład I

System finansowy spełnia III funkcje:
- ułatwia obieg pieniężny (banki ułatwiają obieg)
- mobilizuje oszczędności, niezbędne dla stabilnych inwestycji (fundusze inwestycyjne i emerytalne)
- weryfikuje projekty inwestycyjne (ocena inwestycji i jej ryzyko dla banku)
System bankowy – określa rodzaje banków występujących w gospodarce, zadania BC, nadzoru bankowego, a także przepisy regulujące wzajemne powiązania między instytucjami bankowymi.
System bankowy regulują akty prawne:
- ustawy (konstytucja, prawo bankowe)
- statuty banków
- zarządzenie Prezesa NBP
- umowy bankowe
- regulaminy bankowe
- instrukcje bankowe
Modele systemu bankowego:
1) Model Anglosaski (brytyjsko-amerykański) – opiera się na rynkach finansowych, dopływ kapitału następuje poprzez emisję papierów wartościowych oraz giełdę. Istotną rolę odgrywają tu różnego rodzaju fundusze i banki inwestycyjne, które zajmują się wszystkim poza działalnością depozytowo – kredytową, głównie usługami dotyczącymi papierów wart. , bezpośrednim transferem oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy.
Zalety – Nadawanie kluczowej roli rynkom akcji i obligacji spółek; sprzyjanie działaniu inwestorów instytucjonalnych; pobudzanie innowacji finansowych.
Wady – Oparcie się na anonimowym rynku papierów wartościowych; nastawienie się na częste zmiany partnerów; duża formalizacja transakcji.
2) Model Niemiecko-japoński (kontynentalny) – dominującą rolę w sektorze finansowym pełni system bankowy, a szczególnie banki uniwersalne, dokonujące wszystkie czynności bankowe, łączące transakcje depozytowe i kredytowe z transakcjami w zakresie papierów wartościowych i czynnościami emisyjnymi; nie ma ograniczeń w jego działalności – za wyjątkiem prowadzenia działalności gospodarczej.
Zalety – Finansowanie podmiotów w oparciu o umowy kredytowe; krzyżowanie udziałów kapitałowych; stymulowanie powstawania silnych banków uniwersalnych.
Wady – Niedostateczne rozszerzenie wachlarza instrumentów finansowych; opóźnienie we wprowadzaniu innowacji; mniejsza odporność na konkurencję instytucji pozabankowych.
Rodzaje banków:
1) BC
2) Operacyjne i komercyjne
3) Banki specjalne (inwestycyjne, hipoteczne
4) Banki spółdzielcze

Bank – jest os. Prawną utworzoną zgodnie z przepisami prawa, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone bankowi pod jakimkolwiek tytułem zwrotu.
Funkcje banku:
1) kreacja pieniądza bankowego
2) zapewnianie możliwości lokacyjnych i kredytów
3) ułatwianie obiegu pieniężnego
4) informacyjna
5) transformacji kwot, terminów i ryzyka.
Czynności bankowe:
A) Zastrzeżone dla banków:
- przyjmowanie wkładów pieniężnych
- prowadzenie rachunków bankowych
- udzielanie kredytów
- udzielanie gwarancji bankowych
B) Czynności które, stają się bankowymi jeśli są wykonywane przez bank:
- pożyczki i kredyty konsumenckie
- operacje wekslowe i czekowe
- wydawanie kart płatniczych i dokonywanie transakcji przy ich użyciu
- udzielanie poręczeń
Inny podział czynności bankowych:
-czynne (kredyty)
- pośredniczące
- bierne (depozyty, lokaty)
Arbiter bankowy – rozstrzyga spory o roszczenia pieniężne do wysokości 8000,- pomiędzy bankiem a osobą fizyczna. Opłata za usługi arbitra wynosi od 20 do 50 pln, a jego decyzja jest nieodwołalna dla banku (www.zbp.pl)

NBP (Narodowy Bank Polski) – powstał w 1945 r. i jest bankiem niezależnym.
Zadania NBP – podstawowym celem jest utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP.
Funkcje NBP:
- bank emisyjny (jedyny emitent znaków pieniężnych, określa wielkość emisji, czas wprowadzenia pieniędzy do obiegu i organizuje obieg pieniężny).
- „bank banków” (organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe, sprawuje kontrolę nad działalnością banków).
- bank państwa (bankowa obsługa budżetu państwa, prowadzi rozrachunki bankowe rządu i centralnych instytucji bankowych, a także jednostek budżetowych oraz wykonuje ich zlecenia płatnicze).
Główne organy NBP:
1) Prezes NBP (organ)
2) Zarząd (organ)
3) Rada Polityki Pieniężnej (organ)
4) Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego
5) Komisja Nadzoru Bankowego (organ wykonawczy GINB)
Zadania RPP:
- ustalanie wysokości podstawowych stóp procentowych
- ustalanie wysokości rezerw obowiązkowych
- ustalanie zasad operacji otwartego rynku
- ustalanie założeń polityki pieniężnej państwa i planu finansowego BC
Rezerwy obowiązkowe – to część środków jakie banki komercyjne odprowadzają nie oprocentowany rachunek w NBP. Wysokość rezerw zależy od wartości gromadzonych depozytów.
Operacje otwartego rynku – mają na celu sterowanie płynnością sektora bankowego i polegają na zakupie lub sprzedaży papierów wartościowych prowadzonych między NBP, a bankami komercyjnymi.
Stopy procentowe NBP:
- stopa referencyjna (wyznacza oprocentowanie po jakim prowadzone są operacje otwartego rynku).
- stopa depozytowa (stopa po której, banki komercyjne lokują nadwyżki W NBP).
- kredyt lombardowy (stopa po której, banki komercyjne uzyskują kredyt pod zastaw papierów wartościowych w NBP).
- redyskonto weksli

Wykład II

Komisja Nadzoru Bankowego (KNB):
Zajmuje się sprawowaniem nadzoru nad działalnością banków, ustala zasady działalności banków, zapewniając bezpieczeństwo zgromadzonych środków, ponadto knb zajmuje się nadzorem w zakresie przestrzegania przez banki ustaw, statutów i regulaminów oraz dokonuje oceny sytuacji ekonomicznej banków.

Powody niskiej skłonności polaków do współpracy z bankami:
-wysokie bezrobocie (brak stałych dochodów)
-wysokie ceny usług bankowych

Popyt na pieniądz:
Jest to zapotrzebowanie na środki pieniężne ze strony różnych podmiotów gospodarczych.
Motywy utrzymywania pieniądza i struktura popytu na niego:
- m. tranzakcyjny – dążenie do posiadania zasobów pieniądza e celu realizacji przewidywanych zakupów dóbr i usług.
(pieniądz gotówkowy i depozyty a`vista)
- m. przezornościowy – wynika z niepewności co do przyszłych dochodów i wydatków, motywowany jest chęcią zapewnienia bezpieczeństwa finansowego.
- m. spekulacyjny – dążenie do posiadania pieniądza w przewidywaniu spadku ceny innych aktywów i oczekiwaniu przyszłych zysków.

Podaż pieniądza:
To ilość pieniądza wprowadzonego do obiegu.
Zmiana podaży pieniądza regulowana jest przez BC na podstawie:
- przewidywanego wzrostu wolumenu DN
- przewidywanego wzrostu cen
- możliwości zwiększenia prędkości obiegu pieniądza gotówkowego
- wpływu oprocentowania na strukturę zasobów pieniężnych.

Ilość pieniądza w obiegu:
MV=PQ
M- ilość pieniądza
V- szybkość obiegu (określa ile razy jednostka pieniężna została użyta przy zawieraniu transakcji w ciągu roku)
P- przeciętny poziom cen dóbr wchodzących w skład PNB
Q- ilość wytworzonych dóbr i usług (realna wielkość PNB)

Poszczególne składniki pieniądza różnią się płynnością:
Płynność – łatwość z jaką można jedne aktywa zamienić na inne z nieznaczną lub żadną utratą wartości.

Podaż i agregaty pieniądza:
W systemie bankowym krążą 2 rodzaje pieniądza:
-pieniądz gotówkowy
-pieniądz bankowy

Mo – baza monetarna, w jej skład wchodzą:
-rezerwy obowiązkowe banków komercyjnych
-rezerwy nadwyżkowe banków komercyjnych
-obieg pieniądza gotówkowego
M1 – Mo + depozyty a`vista w bankach komercyjnych
M2 – M1 + depozyty krótkoterminowe w bankach komercyjnych
M3 – M2 + depozyty średnio i długoterminowe w bankach komercyjnych
M4 (L) – agregat ogólnej płynności gospodarki
M3 + papiery wartościowe i dokumenty handlowe

Ilość pieniądza kreowana przez bank zależy od:
- wielkości jego kapitału
- wielkości depozytów
- stopy rezerw obowiązkowych
(zapewnia odpowiedni stopień płynności dla zaspokojenia potrzeb gotówkowych klientów wycofujących wkłady)
Rezerwy nadwyżkowe - różnica między sumą depozytów a rezerwami obowiązkowymi

W systemie bankowym kwota udzielanych kredytów może kilkakrotnie przekraczać sumę rezerw nadwyżkowych banków.

Schemat kreacji pieniądza:

Bilans banku A wpłata do banku A
--------------------
A P
Gotówka Depozyty
10000 10000

Rezerwy nadwyżkowe = 10000 – (0.35 * 10000) = 9.650



Bilans banku A po udzieleniu kredytu
--------------------
A P
Gotówka Depozyty
W NBP
350 10000
Kredyt
9.650

Klient banku A przelewa kredyt do banku B


Bilans banku B wpłata do banku B
--------------------
A P
Gotówka Depozyty
9.650 9.650

Rezerwa nadwyżkowa = 9.312,25
Bilans banku B po udzieleniu kredytu
--------------------
A P
Gotówka Depozyty
W NBP
337,75 9.650
Kredyt
9.312,25

Mnożnik kreacji pieniądza:
1
Md = ---- = 28.6
r
r – stopa rezerw obowiązkowych

Przy wkładzie pierwotnym na sumę 10000 zł uzyskaliśmy kreację pieniądza w wysokości:
285714,28 zł
Przyrost podaży pieniądza wyniósł więc:
285714,28-10000 = 275714,28 zł

Mnożnik kreacji pieniądza jest w rzeczywistości niższy gdyż stopa rezerw utrzymywanych przez banki jest na ogół wyższa niż stopa rezerw obowiązkowych, wynika to z:
- dążenia banków do lepszego zabezpieczenia płynności finansowej
- niedostatecznego popytu na kredyty
- faktu iż suma udzielanych kredytów nie jest w pełni przeznaczana na depozyty, część kredytu jest wykorzystywana w formie gotówkowej, co powoduje ubytek pieniądza z systemu bankowego, zmienia się ekspansja depozytów.

Skłonność do oszczędzania to zjawisko polegające na odkładaniu bieżących dochodów w formie oszczędności, kiedy coraz więcej gospodarstw domowych woli oszczędzać niż konsumować mówimy o rosnącej skłonności do oszczędzania.
Skłonność do oszczędzania zależy od:
- ilości i jakości zasobów naturalnych
- czynników społeczno-kulturowych
- poziomu technologicznego
- podaży pracy i jej jakość
- ilości i rodzaju zasobów kapitałowych

Czynniki wpływające na poziom oszczędności w gospodarce:
- system podatkowy, ulg dla oszczędzających w kasach mieszkaniowych, polityka stymulowania oszczędności, polityka promowania konsumpcji, sytuacji społeczno ekonomiczno gospodarczo politycznej

Źródła środków gromadzonych przez bank w ramach operacji bieżących:
- wkłady oszczędnościowe gospodarstw domowych
- pieniądz transakcyjny i lokaty terminowe jednostek gospodarczych gromadzone na rachunku bankowym.
- lokaty innych banków
- kredyt refinansowy z BC
- własne papiery wartościowe emitowane przez bank
Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG):
Podstawowym zadaniem bfg jest gwarantowanie depozytów, ponadto podejmuje zadania zapobiegające upadłością banków po przez udzielanie im pomocy finansowej a także prowadzenie analizy sytuacji finansowej banku, identyfikację zagrożeń mogących doprowadzić bank do upadłości.
Uprawnionymi do świadczeń z bfg tzw. deponentami są klienci i kontrahenci upadłego banku, którzy posiadali w nim środki zgromadzone na imiennych rachunkach albo inne wierzytelności potwierdzone odpowiednimi dokumentami.
Gwarancjami funduszu objęte są środki w następujących wysokościach:
Do 1000 euro w 100%
1000-22500 w 90%

Elementy umowy rachunku bankowego:
-strony umowy
-rodzaj konta
-prowizje i warunki zmian
-częstość kapitalizacji odsetek
-zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe prowadzenie rozliczeń oraz wysokość odszkodowania za nieprawidłową realizację zleceń posiadacza rachunku.
-warunki zmiany i rozwiązania umowy

Rodzaje rachunków bankowych:
-rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe (ROR) dla os. fizycznych
-lokaty terminowe
-rachunki bieżące dla podmiotów gospodarczych
-rachunki pomocnicze

Istota rachunku pomocniczego:
Ewidencjonowanie operacji związanych z wydzielonym obszarem działalności przedsiębiorstwa ( odbywa się po przez wydzielenie poszczególnych rodzajów działalności z konta głównego)

LOKATY
Rodzaje lokat:
- Standardowa:
Warunki jej i oprocentowanie określone są ściśle w ofercie banku (warunki umowy podobne do tych z umowy rachunku bankowego) cechuje ją brak możliwości wypłaty odsetek przed ustalonym terminem wygaśnięcia lokaty oraz w przypadku przedterminowej wypłaty – brak odsetek.
-Negocjowana skierowana głównie do osób prawnych, charakteryzuje się wysoką kwotą początkową i możliwością negocjacji oprocentowania.
- Rentierska: cechuje się wypłacaniem odsetek po miesiącu lub kwartale.
- Dynamiczna (progresywna): oprocentowanie lokaty wzrasta wraz z wydłużaniem się terminu utrzymywania środków na lokacie, najczęściej co miesiąc istnieje możliwość natychmiastowego wycofania środków bez utraty oprocentowania.
- Automatyczna: przeznaczona dla klientów instytucjonalnych, polega na tym, iż bank automatycznie blokuje określoną kwotę środków po przekroczeniu ustalonego limitu. Często powiązana z lokata „overnight”.
- Nocna (overnight)
- Typu „call” (z wypowiedzeniem): dotyczy klientów instytucjonalnych i wysokich kwot lokat. Klient musi o tym poinformować bank.
- Inwestycyjna: łączy elementy lokaty terminowej z inwestycyjna na giełdzie. Klient otrzymuje gwarantowane oprocentowanie oraz udział we wzroście określonego indeksu giełdowego. Ma charakter długoterminowy.
Lokata dyskontowa – odsetki wypłacane są w momencie jej założenia.
Obliczanie odsetek – O = (SALDO * % * ILOŚĆ DNI) / 365.

OBLIGACJE
Rodzaje obligacji:
- II letnie: cechuje je stałe oprocentowanie; wartość nominalna wynosi 100 pln, a oprocentowanie 6% w skali roku.
- III letnie: cechuje je zmienne oprocentowanie zmieniające się co 6 miesięcy, a jego wysokość zależy od WIBOR (w I wynosi 5,48%). Odsetki wypłacane są co 6 miesięcy.
- IV letnie: charakteryzują się zmiennym oprocentowaniem zależnym od procentu stopy inflacji powiększonego o określoną miarę (I – 4,5%, II, III, IV – 3%) oraz roczną kapitalizacją odsetek.
- V letnie: Charakteryzuje je stałe oprocentowanie wynoszące 6,5% oraz brak kapitalizacji odsetek.
INNE SPOSOBY LOKOWANIA ŚRODKÓW:
1) Fundusze inwestycyjne.
2) Bony skarbowe.
3) Bony wekslowe (komercyjne weksle inwestycyjne i terminowe).
4) Książeczki oszczędnościowe i mieszkaniowe.

KREDYTY
Umowa kredytu – przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy, na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do:
- korzystania z niej na warunkach określonych w umowie,
- zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu z odsetkami w oznaczonych terminach,
- spłaty (zapłaty) prowizji od udzielonego kredytu.

Schemat procedury kredytowej:
Złożenie wniosku przez klienta  Weryfikacja kompletności dokumentów i poprawności formalnej wniosku zakończona zatwierdzeniem wniosku do analizy  Analiza formalno-prawna zdolności kredytowej  Analiza merytoryczna zdolności kredytowej (ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej podmiotu)  Metody jakościowe lub Metody ilościowe (ocena sytuacji finansowej)  Decyzja kredytowa  Podpisanie umowy kredytowej  Monitoring kredytowy.
Zdolność kredytowa – jest to zdolność do zapłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach ustalonych w umowie. Kredytobiorca jest zobowiązany przedłożyć na żądanie banku dokumenty niezbędne do dokonania oceny zdolności.
Biuro informacji kredytowej:
-zrzesza 29 banków detalicznych
-obejmuje swoim działaniem 80% rynku kredytowego dla osób fizycznych
-opracowuje około 15000 raportów kredytowych dziennie
-posiada informacje o ok. 10 mln osób
Elementy umowy kredytowej:
1.strony umowy
2.kwota i waluta kredytu
3.cel, na który kredyt został przeznaczony
4.zasady i terminy spłaty kredytu
5.wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany
6.sposób zabezpieczania kredytu
7.zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu
8.terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych.
9.wysokość prowizji
10.warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy

System Credit Scoring – określa za pomocą skali punktowej (0-10) ocenę ryzyka kredytowego (determinanty):
1) Zawód lub charakter pracy
2) Status mieszkaniowy
3) Ocena wiarygodności
4) Długość okresu zatrudnienia na obecnym stanowisku
5) Długość okresu zatrudnienia pod obecnym adresem
WIBID – Stopa procentowa jaką banki zapłacą za środki przyjęte w depozyt od innych banków.
WIBOR – Oprocentowanie po jakim skłonne są udzielić pożyczek innym bankom.
LIBOR – stopa rynku międzybankowego
EURIBOR – stopa emisyjnego rynku międzybankowego liczona w Brukseli.
Prowizja – opłata pobierana przez bank za czynności bankowe (zryczałtowana lub określony procent wartości kredytu):
1) Przygotowawcza – rekompensuje koszty, związane ze sporządzeniem umowy kredytowej.
2) Administracyjna – pokrywa koszty związane z administrowaniem.
3) Za wcześniejszą spłatę kredytu
4) Od zaangażowania – od niewykorzystanej kwoty przyznanego kredytu.

KARTY
Podział ze względu na funkcjonalność:
- Bankomatowe
- Płatnicze
- Identyfikacyjne
- Wstępnie opłacone (tzw. elektroniczne portmonetki)
- Wirtualne
Podział ze względu na sposób rozliczania transakcji:
- Debetowe: powiązane z kontem, funkcjonują na zasadzie rozliczania transakcji. W momencie dotarcia do banku informacji o jej użyciu. Można za jej pomocą dokonywać transakcji do wysokości salda na rachunku powiększonego o saldo debetowe lub limit kredytowy. Celem zapewnienia bezpieczeństwa, banki ustalają limity dzienne..
- Obciążeniowe: dodawane do konta po określonym czasie jego posiadania. Bank przyznaje limit kredytowy raz w miesiącu sumuje transakcje dokonywane przy użyciu karty i kwotą tą są samodzielnie obciąża rachunek posiadacza karty (1% -transakcje bezgotówkowe, 3% - transakcje gotówkowe).
- Z odroczonym terminem płatności: nie wszystkie banki wymagają posiadania konta, bank przyznaje limit wydatków, raz w miesiącu sumuje je, wysyła klientowi zestawienie i wymaga spłaty całości zadłużenia w krótkim terminie.
- Kredytowe: nie wymaga posiadania konta, ale trzeba się wykazać zdolnością kredytową. Bank przyznaje limit kredytowy, raz w miesiącu sumuje transakcje, wysyła zestawienie do klienta, wymaga spłaty części zadłużenia (5-10%) w krótkim terminie. Jeśli całość zadłużenia klient spłaci w terminie bank nie nalicza oprocentowania.

Wykład IV

Rodzaje kredytów:
A. według terminu:
-krótkoterminowe do 1 roku
-średniterminowe do 3-5 lat
-długoterminowe od 3-5 lat wzwyż
B. rodzaju waluty:
- złotowe
- walutowe
C. według celu kredytu:
- obrotowe
- inwestycyjne
D. według podmiotu zaciągającego kredyt:
- dla podmiotów gospodarczych
- dla osób fizycznych
E. funkcjonujące w rachunku:
- terminowym
- kredytowym nie odnawialnym
- kredytowym
F. ze względu na przedmiot kredytowania i zabezpieczenia:
- hipoteczne
- lombardowe
- samochodowe
G. w zależności od oprocentowania:
- komercyjne
- preferencyjne
H. ze względu na sposób płaty:
- w ratach stałych
- w ratach malejących
- z ratą balonową

Kredyt konsumencki:
Kwota od 500 do 80 tysięcy złotych, termin spłaty powyżej 3 miesięcy
Są to kredyty i pożyczki w rozumieniu prawa bankowego a także umowy na mocy których kredytobiorca wpłaca pieniądze w zamian za obietnicę udzielenia kredytu w przyszłości (tzw. system argentyński).
Z wyłączenie leasingu operacyjnego i szeroko rozumianego kredytowania mieszkaniowego,

Część przepisów ustawy o kredycie konsumenckim stosuje się do kredytu polegającego na przekroczeniu salda rachunku czyli tzw. debetu
Jeśli bank który prowadzi konto nie zażąda zwrotu pieniędzy w ciągu 3 miesięcy oznacza to że udzielił kredytu konsumentowi i musi go poinformować między innymi o rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania.

Kredytodawcą nie musi być bank lecz także spółdzielcza kasa oszczędnościowo kredytowa lub jakakolwiek inna firma.
Kredytobiorcą może być tylko konsument czyli osoba fizyczna a przeznaczeniem kredytu nie może być finansowanie działalności gospodarczej.
Każdy kto zdecyduje się zaciągnąć kredyt będzie mógł z niego zrezygnować w ciągu 10 dn od zawarcia umowy kredytowej, w takim przypadku zapłacone prowizje podlegają zwrotowi ( z wyjątkiem tzw. opłaty przygotowawczej).

Formy zabezpieczenia:
A. zabezpieczenia osobiste:
- zabezpieczenie według prawa cywilnego
- weksel In blanco
- poręczenie wekslowe
- gwarancje i poręczenia bankowe
- przelew wierzytelności (cesja)
B. zabezpieczenia rzeczowe:
- hipoteka
- zastaw
- blokada środków na rachunku bankowym
- ubezpieczenie kredytu
- kaucja
- przewłaszczenie na zabezpieczenie

zabezpieczenie według prawa cywilnego
poręczyciel zobowiązuje się wykonać zobowiązanie na wypadek gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał, poręczyciel gwarantuje spłatę długu całym majątkiem obecnym i przeszłym.
Aby poręczenie było skuteczne musi się na nie zgodzić współmałżonek poręczyciela.
Bank musi zaakceptować poręczyciela co w praktyce oznacza że i on musi się wykazać zdolnością kredytową, poręczyciel udzielając poręczenia obniża więc swoją zdolność kredytową.

gwarancje i poręczenia bankowe
Banki na zlecenie mogą udzielać gwarancji bankowych i poręczeń. Gwarancja bankowa to jednostronne zobowiązanie banku(gwaranta) że wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji jeżeli zleceniodawca gwarancji nie wypełni w stosunku do niego określonych w gwarancji zobowiązań umownych.
Do tego typu poręczeń stosuje się KC, poręczenie banku jest zabezpieczeniem pieniężnym.

przelew wierzytelności (cesja)
Przelew wierzytelności jest umową na podstawie której dotychczasowy wierzyciel przenosi na nabywcę (bank, cesjonariusz) przysługujące mu wierzytelności jako zabezpieczenie swojego kredytu.
Cedowana wierzytelność powinna być w umowie cesji odpowiednio oznaczona (określenie dłużnika i wierzyciela, przedmiot termin i zakres świadczenia)
Przedmiotem przelewu może być cześć lub całość wierzytelności)
Cesja polisy bez[pieczeniowej stanowi często uzupełnienie zabezpieczania kredytu – np. zastawu na samochodzie czy też hipoteki na nieruchomości, tym samym gdy przedmiot lub nieruchomość która zostały zakupione na kredyt ulegną zniszczeniu bank otrzyma wypłacone przez ubezpieczyciela odszkodowanie.

hipoteka
powstaje przez wpis do księgi wieczystej nieruchomości prowadzonej przez sądy rejonowe.
Księga wieczysta dla ograniczonego prawa rzeczowego zawiera 4 działy z których czwarty przeznaczony jest na wpisy dotyczące hipotek.
Hipoteka polega na obciążeniu nieruchomości prawem na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia jego praw z nieruchomości bez względu na to czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości.
Przedmiotem hipoteki może być również użytkowanie wieczyste.

Hipoteka kaucyjna:
Wierzytelności o wysokości nie ustalonej mogą być zabezpieczone hipoteką do oznaczonej sumy.

zastaw
Przedmiotem zastawu mogą być zarówno przedmioty ruchome jak i prawa majątkowe, zastaw rejestrowy daje bankowi pierwszeństwo w ściąganiu należności przed podmiotami posiadającymi inne zabezpieczenia.

przewłaszczenie na zabezpieczenie
jest to przeniesienie własności rzeczy ruchomych na rzecz banku do czsu spłaty kredytu wraz z odsetkami
rzecz zwyczajowo pozostaje u kredytobiorcy

blokada środków na rachunku bankowym
dokonuje jej bank na pisemny wniosek posiadacz rachunku
kredytobiorca składa upoważnienie do pobierania z zablokowanego rachunku wymagalnej wierzytelności
po wyrażeniu zgody bank może również blokować środki pieniężne poręczycieli

kaucja
pisemna umowa z bankiem i złożenie przedmiotu kaucji w banku
kredytobiorca upoważnia bank do wykorzystania złożonej kaucji na pokrycie nie spłaconego kredytu łącznie z odsetkami i prowizjami

ubezpieczenie kredytu
Stosuje się gdy nie można zastosować innego zabezpieczenia lub też na okres przejściowy do czasu ustanowienia zastawu lub hipoteki
Towarzystwo ubezpieczeniowe przejmuje część ryzyka związanego z niespłaceniem kredytu przez dłużnika, ubezpieczającym jest zazwyczaj kredytobiorca, również on ponosi koszty związane z ustanowieniem ubezpieczenia.

weksel
to papier wartościowy, dokument sporządzony w formie przewidzianej przez prawo, zawierający bezwarunkowe zobowiązanie wystawcy weksla lub osoby przez niego wskazanej do zapłacenia ustalonej kwoty pieniężnej w określonym miejscu i czasie.

Cechy zobowiązań wekslowych:
- samoistność zabezpieczenia wekslowego, co oznacza że samo złożenie podpisu na wekslu powoduje powstanie zabezpieczania
- solidarność osób podpisanych na wekslu
- możliwość przeniesienia praw z weksla w drodze indosu
- możliwość dochodzenia roszczeń w trybie tzw. rygoru wekslowego
WEKSLE
Elementy składowe weksla wymagane do jego ważności:
1) Nazwa WEKSEL w samej treści dokumentu
2) Data i miejsce wystawienia weksla
3) Nazwa wierzyciela, termin, miejsce płatności, podpis wystawcy i zobowiązanie do zapłaty weksla lub polecenie skierowane do osoby trzeciej.
Suma – liczbowo z oznaczeniem waluty. Brak oznaczenia waluty powoduje nieważność weksla.
Podział weksli:
- Prosty (wystawca – trasant, remitent – wierzyciel);
- Trasowany (wystawca – trasant, remitent – trasat).
Remitent – Remitent przed terminem płatności weksla zwraca się do trasanta, aby ten przyjął zobowiązanie wekslowe. Trasant podpisuje się na przedniej stronie weksla i od momentu akceptowania weksla, staje się jego głównym dłużnikiem wekslowym.
Poręczenie wekslowe (AWAL) – polega na podpisaniu się na wekslu osoby trzeciej, dołączającej klauzulę „poręczam”. Poręczyciel może poręczyć całą kwotę lub jej część. Może poręczać za wystawcę bądź trasata.
Weksel INBLANCO (pusty) – zaopatrzony przynajmniej w podpis wystawcy weksla.
Klauzula na zlecenie – oznacza zgodę wystawcy weksla na odstąpienie remitenta od tego weksla.
Klauzula nie na zlecenie – oznacza brak zgody wystawcy na odstąpienie remitenta od weksla.
Przenoszenie praw weksla – to tzw. Indos wekslowy. Osoba odstępująca weksel to indosant, a nabywca to indosatariusz.
Dyskontowanie weksla – wykupienie weksla przez bank. Bank wypłaca sumę wekslową pomniejszoną o należne odsetki do dnia płatności weksla.
Redyskonto weksla - bank komercyjny, który dysponuje wekslem może go złożyć do dyskonta w NBP.

Wykład V

Rozliczenia pieniężne polegają na przemieszczaniu zasobów pieniężnych w postaci strumieni pieniężnych które w rozliczeniach bezgotówkowych przyjmują postać zapisów na kontach bankowych rozliczających się podmiotów.
Rozliczenia bezgotówkowe w obrocie gospodarczym:
Przedsiębiorca zobowiązany jest do posiadania rachunku bankowego i przeprowadzania za jego pomocą rozliczeń gdy stroną tranazakcji i jest inny przedsiębiorca, jednorazowa wartość należności lub zobowiązania przekracza równowartość 3000 euro lub 100 euro gdy suma należności i zobowiązań powstałych w poprzednim miesiącu z jednym kontrahentem przekroczyła 10000 euro.

Podstawowe formy rozliczeń pieniężnych:

GOTÓWKOWE wpłaty/wypłaty gotówkowe. rozliczenia wekslowe inkaso samochodowe skarbiec
BEZGOTÓWKOWE
nieuwarunkowane : polecenie przelewu/zapłaty, czek rozrachunkowy,
uwarunkowane: akredytywa, inkaso bankowe
ELEKTRONICZNE home banking, karty płatnicze

Polecenie przelewu – to dyspozycja dłużnika skierowana do banku, obciążenia określoną kwotą rachunku dłużnika i uznania tą samą kwotą rachunku wierzyciela
Polecenie zapłaty – udzielona bankowi dyspozycja wierzyciela obciążenia określoną kwotą rachunku bankowego dłużnika i uznania tą samą kwotą rachunku wierzyciela.
Dyspozycja wierzyciela jest jednocześnie jego zgodą na cofnięcie przez bank dłużnika obciążenia rachunku dłużnika w przypadku dokonanego przez dłużnika odwołania polecenia zapłaty.
Warunki:
-dłużnik i wierzyciel muszą mieć konta w bankach które stosują tą formę rozliczeń
-wierzyciel ma upoważnienie dłużnika do obciążania rachunku
-maksymalna kwota polecenia zapłaty nie może przekroczyć 1000euro gdy dłużnikiem jest osoba fizyczna, a 10000euro w pozostałych przypadkach
-dłużnik ma prawo do odwołania pojedynczego polecenia zapłaty w terminie 30 dni kalendarzowych od dnia dokonania obciążenia rachunku gdy dłużnikiem jest osoba fizyczna i 5 dni roboczych gdy dłużnikiem jest inny podmiot.
Zalety polecenia zapłaty:
Dla dłużnika:
Skrócenie czasu nakładu pracy
Przeniesienie kontroli terminów płatności na wierzyciela
Unikanie ryzyka odsetek karnych z tytułu opóźnienia i trafienie na listę niesolidnych płatników
Możliwość dysponowania środkami do dnia płatności faktury
Możliwość odwołania polecenia zapłaty
Dla wierzyciela:
Efektywne zarządzanie saldem na rachunkach
Dostęp do środków finansowych w dokładnie określonym terminie
Ograniczenie kosztów administracyjnych
Znaczne ograniczenie przepływu dokumentów
Aktywną pozycję w stosunku do dłużnika
Formy rozliczeń między podmiotowych

Rozliczenia międzynarodowe

Op. Gotówkowe op. Bez gotówkowe

Rozliczenia dewizowe rozliczenia nie pieniężne
-Kompensacyjne
-Barterowe

Rozliczenia nie uwarunkowane rozliczenia uwarunkowane
Np.: czeki, przelewy akredytywa

AKREDYTYWA:
Jest pisemnym zobowiązaniem banku otwierającego do wypłacenia beneficjentowi (eksporterowi) określonej sumy pieniędzy w zamian za złożenie przez niego dokumentów wymaganych w akredytywie.
1
DŁUŻNIK WIERZYCIEL

5

2 8 5 4 7A


3
BANK DŁUŻNIKA BANK WIERZYCIELA
PŁATNIK AKREDYTYWY 6

7

1.WEZWANIE DO OTWARCIA AKREDYTYWY JAKO WARUNEK REALIZACJI KONTRAKTU
2.WNIOSEK O OTWARCIE AKREDYTYWY
3.INFORMACJA O OTWARCIU AKREDYTYWY
4.ZAWIODOMIENIE O OTWARCIU AKREDYTYWY
5.PRZEKAZANIE DOKUMENTÓW ZGODNYCH Z WARUNKAMI AKREDYTYWY
6. ZAWIADOMIENIE O REALIZACJI AKREDYTWY PRZESŁANIE DOKUMENTÓW
7.PŁANOŚĆ
7A. UZNANIE RACHUNKU WIERZYCIELA
8.ZAWIADOMIENIE O OBCIĄŻENIU RACHUNKU

Dokumenty najczęściej wymagane w akredytywie:
-faktury
-dokumenty przewozowe
-dokumenty ubezpieczeniowe
-świadectwa pochodzenia towaru
-dokumenty potwierdzające rodzaj, jakość i ilość towaru.


Korzyści dla eksportera:
-pewność otrzymania zapłaty za przedłożone dokumenty nawet w przypadku niewypłacalności importera
-minimalizacja ryzyka handlowego
Korzyści dla importera:
-możliwość określenia dokumentów wymaganych w akredytywie
-możliwość odrzucenia dokumentów niezgodnych z wymaganiami i warunkami
-minimalizacja ryzyka otrzymania wadliwego towaru

WARTOŚĆ PIENIĄDZA
FV – future value (wartość przyszła)
PV – Present value (wartość obecna)
ERSP – efektywna roczna stopa procentowa, która określa o ile zwiększy się zainwestowany kapitał w ciągu roku po uwzględnieniu częstości kapitalizacji odsetek.
ERSP = (1 + i / k) k – 1
i – nominalna stopa %
k – częstość kapitalizacji odsetek
A – płatność okresowa
i REALNA = (i NOMINALNA – i INFLACJI) / (1 + i INFLACJI) – sam licznik może wystarczyć!!!

Przyszła wartość pieniądza:
Odsetki proste – Mówimy o nich jeżeli w całym okresie trwania lokaty są naliczane od tej samej podstawy (początkowej kwoty lokaty):
FV = PV * (1 + i1 + i2 +…+ in)
Odsetki składane – mówimy o nich jeżeli odsetki za dany okres są dopisywane do początkowej kwoty lokaty (są kapitalizowane) i powiększają podstawę naliczania odsetek w następnym okresie.
FV = PV * (1 + i1) * (1 + i2) *…* (1 + in)
Przyjmując założenie, że stopa % pozostaje na stałym poziomie w całym okresie obliczeniowym równanie to można zapisać:
FV = PV * (1 + i) n
i 1, 2, 3, n – stopa %
t = 1, 2, 3, …, n – liczba lat okresu rozliczeniowego
Wartość obecna pieniądza:
PV = FV 1 / (1 + i1) * (1 + i2) *…* (1 + in)
Przyjmując założenie, że stopa % pozostaje na stałym poziomie w całym okresie obliczeniowym równanie to można zapisać:
PV = FV / (1 + i) n

Płatności okresowe (A):
- Przyszła wartość:
Z góry (na początku okresu) - FVA = A * [(1 + i) n+1 – 1 / i] – 1
Z dołu (na koniec kolejnych okresów) – FVA = A * (1 + i) n – 1 / i
- Obecna wartość:
Z góry (na początku okresu) – PVA = A + A * [(1 / i) – 1 / i(1 + i) n-1]
Z dołu (na koniec kolejnych okresów) – PVA = A * [(1 + i) n - 1 / i(1 + i) n]
- Renta dożywotnia (Perpetuity):
Z góry (na początku okresu) – PVP = A * (1 + i / i)
Z dołu (na koniec kolejnych okresów) - PVP = A * (1 / i)

ANALIZA PIONOWA FINANSÓW
Analiza pionowa aktywów i pasywów przedsiębiorstwa:
1) APA (analiza pionowa aktywów) – wskaźnik wyposażenia przedsiębiorstwa w środki gospodarcze.
Udział aktywów trwałych w aktywach ogółem:
(AKTYWA TRWAŁE / AKTYWA OGÓLNE) * 100%
- aktywa rzeczowe / aktywa ogółem
- aktywa obrotowe / aktywa ogółem
- zapasy / aktywa obrotowe
2) APP (Analiza pionowa pasywów) – wskaźnik wyposażenia przedsiębiorstwa w kapitały własne i obciążenia kapitałami obcymi.
Wyposażenie przedsiębiorstwa w kapitał własny:
(KAPITAŁ WŁASNY / KAPITAŁ OGÓŁEM ) * 100%

Struktura kapitałowo – majątkowa:
Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem własnym:
(KAPITAŁ WŁASNY / AKTYWA TRWAŁE)
Gdy wynik = 1, to zostaje zachowana złota reguła bilansowania.
Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem stałym:
(KAPITAŁ STAŁY  (kap. własny + zob. długoterminowe) / AKTYWA TRWAŁE)
Gdy wynik > 1, to
Wskaźnik pokrycia aktywów kapitałami krótkoterminowymi:
(ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE / AKTYWA OBROTOWE)
Gdy wynik = 1, to zostaje zachowana złota reguła bilansowania.
Analiza Wskaźnikowa - Jest rozszerzeniem Analizy Pionowej i Poziomej bilansu i obejmuje IV główne grupy wskaźników:
1) Płynności przedsiębiorstwa
2) Rentowności przedsiębiorstwa
3) Zdolności do obsługi zadłużenia przedsiębiorstwa
4) Zadłużenia przedsiębiorstwa

Wykład VI

FINANSE

Przedsiębiorstw Publiczne
Banków Ubezpieczeń

Gospodarstw domowych

System finansowy:
- to ścisłe uregulowanie finansów przepisami prawa w ramach którego funkcjonuje wiele pojęć, zasad i struktur finansowych
-to mechanizm współtworzenia i przepływu siły nabywczej między podmiotami finansowymi w skład którego wchodzą:
• rynki finansowe
• instytucje finansowe
• instrumenty finansowe

Przedsiębiorstwo (Art. 55 KC)
To zespół składników materialnych i nie materialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych który obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa a w szczególności:
-firmę, znaki towarowe i inne oznaczenia indywidualne przedsiębiorstwa
-księgi handlowe
-nieruchomości i ruchomości w tym produkty i materiały
-patenty i nazwy towarowe
-prawa wynikające z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez przedsiębiorstwo

finansowanie wewnętrzne finansowanie zewnętrzne
i zysk zatrzymany kap. Założycielski kredyt i pożyczka
finansowanie własne finansowanie obce
fundusze tworzone z zysku kapitały i fundusze
udziałowy
zakładowy
założycielski
wspólników
fundusze długoterminowe f. krótkoterminowe

Fundusze zewnętrzne długoterminowe:
-długoterminowe kredyty bankowe
-długoterminowe pożyczki
-leasing
-franchising
-forfeiting
-venture capital

Fundusz zewnętrzne krótkoterminowe:
- krótkoterminowe kredyty bankowe
-weksle
-kredyt dyskontowy
-kredyt kupiecki
-kredyt odbiorcy
-factoring
-papiery komercyjne (kwity, komercyjne weksle inwestycyjno-terminowe)
-zobowiązania stałe

Analiza działalności przedsiębiorstwa:
A. analiza otoczenia przedsiębiorstwa:
-ocena warunków społeczno prawnych
-analiza rynku
-analiza konkurencji
B. analiza ekonomiczna:
-analiza finansowa
-analiza techniczno ekonomiczna

Synteza wyników analiz i przygotowanie decyzji przyszłych okresów

Analiza ekonomiczna:
A. analiza finansowa
-analiza bilansu, rachunku wyników, ustalenie i ocena przepływów pieniężnych
-analiza kondycji finansowej przedsiębiorstwa
-czynnikowa analiza rynku finansowego

B. analiza techniczno- ekonomiczna:
-analiza zatrudnienia, płac, wydajności
-analiza wyposażenia przedsiębiorstwa w środki produkcji
-analiza gospodarki materiałowej
-analiza postępu technicznego i nowych uruchomień

Sprawozdanie z przepływów środków pieniężnych (Cash flow)
*Prowadzą banki które mają aktywa w wysokości > 22,5 mln euro
Sprawozdanie z przepływów umożliwia ocenę:
- zdolności firmy do regulowania zobowiązań
- możliwości kreowania gotówki
- zapotrzebowania na finansowanie zewnętrzne
- źródeł różnic między zyskiem a stanem gotówki
- efektów działalności finansowej i inwestycyjnej

W sprawozdaniu z przepływów środków pieniężnych wyróżniamy 3 grupy przepływów:
- przepływy z działalności operacyjnej
- przepływy z działalności inwestycyjnej
- przepływy z działalności finansowej

Sprawozdanie może być sporządzane 2 metodami pośrednią i bezpośrednią, które różnią się między sobą tylko ujęciem przepływów z działalności operacyjnej.
Metoda pośrednia polega na skorygowaniu zysku o składniki nie związane z ruchem środków pieniężnych albo odnoszące się do działalności finansowej lub inwestycyjnej.
Metoda bezpośrednia pokazuje bieżące źródła i wykorzystania środków pieniężnych, a także pozwala odbiorcom zrozumieć w jaki sposób firma gromadzi środki i jak je wykorzystuje.
Tabela A.
GOTÓWKA Z DZIAŁALNOŚCI 1 2 3 4 5 6 7 8
OPERACYJNEJ + + + + - - - -
INWESTYCYJNEJ + - + - + - + -
FINANSOWEJ + - - + + + + -

Różnice między zyskiem netto a gotówką netto:
-zmiana stanu należności
-zmiana stanu zobowiązań
-zmiana stanu zapasów
-rola amortyzacji (koszt nie będący wydatkiem)
-wydatki nie będące kosztami

Warianty z tabeli A.

1. nie typowe osiąga zysk z działalności podstawowej więcej sprzedaje niż kupuje, zaciąga kredyty, zwiększa kapitał
2. typowe inwestycje w składniki majątkowe, spłaca kredyty, (firma rozwija się i odnosi sukcesy)
3. przejściowe kłopoty finansowe firma sprzedaje składniki majątkowe aby spłacić kredyty
4. rozwija się zaciąga kredyty
5. kłopoty finansowe przejściowe – może wziąć kredyt
6. młode rozwija się
7. kłopoty, spłaca zobowiązania wyprzedaj swoje składniki majątkowe
8. nietypowe inwestuje i reguluje zobowiązania.

ANALIZA FINANSOWA PRZESIĘBIORSTWA

Analiza pionowa aktywów i pasywów:
1) APA (analiza pionowa aktywów) – wskaźnik wyposażenia przedsiębiorstwa w środki gospodarcze.
Udział aktywów trwałych w aktywach ogółem:
(AKTYWA TRWAŁE / AKTYWA OGÓLNE) * 100%
- aktywa rzeczowe / aktywa ogółem
- aktywa obrotowe / aktywa ogółem
- zapasy / aktywa obrotowe
2) APP (analiza pionowa pasywów) – wskaźnik wyposażenia przedsiębiorstwa w kapitały własne i obciążenia kapitałami obcymi.
Wyposażenie przedsiębiorstwa w kapitał własny:
(KAPITAŁ WŁASNY / KAPITAŁ OGÓŁEM) * 100%
Wyposażenie przedsiębiorstwa w kapitał obcy:
(KAPITAŁ OBCY / KAPITAŁ OGÓŁEM) * 100%

STRUKTURA KAPITAŁOWO-MAJĄTKOWA
1) Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałami własnymi:
(KAPITAŁ WŁASNY / AKTYWA TRWAŁE), jeśli W=0 zachowana jest złota reguła bilansowania, która oznacza, że aktywa zaangażowane na długi czas w przedsiębiorstwie powinny być finansowane kapitałami oddanymi do dyspozycji przedsiębiorstwa bezterminowo.
2) Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem stałym:
[KAPITAŁ STAŁY (kapitał własny + zobowiązania długoterminowe) / AKTYWA TRWAŁE], W>1 – ma być
3) Wskaźnik pokrycia aktywów obrotowych kapitałami krótkoterminowymi:
(ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE / AKTYWA OBROTOWE), W=1 złota reguła bilansowania.

WSKAŹNIK PŁYNNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA
I Wskaźnik płynności bieżącej:
[AKTYWA BIEŻĄCE / PASYWA BIEŻĄCE (zobowiązania bieżące)]
II Wskaźnik płynności szybki (tzw. mocny test):
(AKTYWA BIEŻĄCE – ZAPASY / PASYWA)
Wskaźniki płynności określają zdolność przedsiębiorstwa do wywiązania się z bieżących zobowiązań:
I Wskaźnik płynności bieżącej 1,2 – 2,0 osiąga granice
II Wskaźnik płynności szybki 1 – 1,2
Istotnych informacji dostarcza porównanie obu wskaźników, jeżeli różnica między I wskaźnikiem a II jest duża, może to oznaczać, że przedsiębiorstwo…………………………...

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA
Wskaźnik rentowności sprzedaży netto ROS:
(ZYSK NETTO / PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY) * 100%
Wskaźnik rentowności aktywów ROA:
(ZYSK NETTO / AKTYWA OGÓŁEM) * 100%
Wskaźnik rentowności kapitału własnego ROE:
(ZYSK NETTO / KAPITAŁ WŁASNY) * 100%

Wskaźniki rentowności - określają wartość zysku przypadającego na każdą złotówkę zrealizowanych przychodów ze sprzedaży, zaangażowanych aktywów i kapitału własnego. Im wyższa wartość wskaźnika w analizowanym okresie, tym korzystniejsza jest sytuacja przedsiębiorstwa.

WSKAŹNIKI ZDOLNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA DO OBSŁUGI DŁUGU
- I wskaźnik pokrycia obsługi długu (tzw. Wskaźnik wiarygodności kredytowej):
ZYSK PRZED SPŁATĄ ODSETEK Z OPODATKOWANIEM / RATY KAPITAŁOWE + ODSETKI
Wartości graniczne to 1,2 – 1,3
- II wskaźnik pokrycia obsługi długu:
ZYSK PO OPODATKOWANIU / RATY KAPITAŁOWE + ODSETKI
Powinien być ≥ 1
- Wskaźnik pokrycia obsługi długu z „Cash flow”:
ZYSK NETTO + AMORTYZACJA
Optymalnie powinien = 1

WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA PRZEDSIĘBIORSTWA
- zadłużenia ogólnego (obciążenia majątku zobowiązaniami):
ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM / AKTYWA OGÓŁEM
Określa stopień zabezpieczenia spłaty zadłużenia majątkiem przedsiębiorstwa, powinien wynosić 0,6 – 0,7.
- zadłużenia kapitału własnego:
ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM / KAPITAŁ WŁASNY
Określa stopień zaangażowania kapitału obcego w stosunku do kapitału własnego, najlepiej gdy wynosi 0,5.
- zadłużenia długoterminowego:
ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE / KAPITAŁ WŁASNY
Określa udział zobowiązań długoterminowych w kapitale własnym; powinien być < 1; poziom racjonalny to 0,5.

WSKAŹNIK WYPOSAŻENIA PRZEDSIĘBIORSTWA W ŚRODKI GOSPODARCZE
Udział aktywów w aktywach ogółem:
(AKTYWA TRWAŁE / AKTYWA OGÓŁEM) * 100 %
Udział rzeczowych aktywów trwałych w aktywach ogółem:
(RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE / AKTYWA OGÓŁEM) * 100%
Udział aktywów obrotowych w aktywach ogółem:
(AKTYWA OBROTOWE / AKTYWA OGÓŁEM) * 100%

WSKAŹNIK WYPOSAŻENIA PRZEDSIĘBIORSTWA W KAPITAŁY WŁASNE I OBCIĄŻENIA KAPITAŁAMI OBCYMI
Wyposażenie przedsiębiorstwa w kapitał własny:
(KAPITAŁ WŁASNY / PASYWA OGÓŁEM) * 100%
Obciążenie przedsiębiorstwa zobowiązaniami długoterminowymi:
(ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE / PASYWA OGÓŁEM) * 100%





KAPITAŁ OBROTOWY

Kapitał obrotowy – To część kapitału (kapitał własny + zobowiązania długoterminowe), która finansuje majątek obrotowy. Zadaniem kapitału obrotowego jest zmniejszenie ryzyka wynikającego z unieruchomienia części środków obrotowych. Kapitał obrotowy stanowi element bezpieczeństwa, zapewniający utrzymanie płynności przedsiębiorstwa i wskazuje, w jakim stopniu aktywa bieżące przeważają nad bieżącymi zobowiązaniami.

WARIANTY POZIOMU KAPITAŁU OBROTOWEGO:
1) Dodatni poziom kapitału obrotowego (strategia konserwatywna finansowania majątku obrotowego):

AKTYWA TRWAŁE KAPITAŁ STAŁY


AKTYWA OBROTOWE KAPITAŁ OBROTOWY NETTO ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE

Cechy strategii konserwatywnej:
- wysoka płynność przedsiębiorstwa
- niskie ryzyko finansowe
- wysokie kwoty finansowania aktywów obrotowych

2) Ujemny poziom kapitału obrotowego (strategia dynamiczna finansowania majątku obrotowego):

AKTYWA TRWAŁE KAPITAŁ STAŁY
AKTYWA OBROTOWE ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE

Cechy strategii dynamicznej:
- bardzo mała płynność przedsiębiorstwa, mniejsza od 1
- bardzo duże ryzyko finansowania
- bardzo niskie koszty finansowania majątku obrotowego
- możliwy, wysoki do uzyskania wskaźnik rentowności kapitału własnego


3) Zerowy poziom kapitału obrotowego (strategia umiarkowania finansowania majątku obrotowego):

AKTYWA TRWAŁE KAPITAŁ STAŁY
AKTYWA OBROTOWE ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE

Aby obliczyć wartość kapitału obrotowego należy:
I ) AKTYWA OBROTOWE – ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE
II ) KAPITAŁ STAŁY – AKTYWA TRWAŁE



CYKL ŚRODKOW PIENIĘZNYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE

Dostawa zapasów Sprzedaż Spływ należności

Okres Utrzymywania Zapasów (OUZ) Okres Spływu Należności (OSN)

CYKL OPERACYJNY


Okres Posiadania Zobowiązań (OPZ) Okres Konwersji Gotówkowej (OKG)
Cykl Środków Pieniężnych


Cykl operacyjny – to przeciętna liczba dni, jakie upływają od momentu sprzedaży surowców do momentu uzyskania wpływów ze sprzedaży wyrobów gotowych.
Na cykl operacyjny składa się przeciętna długość okresu utrzymywania zapasów (OUZ) i przeciętna długość okresu spływu należności (OSN). Pozostałą część cyklu określa się mianem okresu konwersji gotówkowej, który wyraża liczbę dni, na które przedsiębiorstwo musi pozyskać dodatkowe (poza zobowiązaniami) środki na finansowanie aktywów obrotowych.

Okres utrzymywania zapasów (OUZ):
(PRZECIĘTNY POZ. ZAPASÓW / SPRZEDAŻ) * 360 DNI
Okres spływu należności (OSN):
(PRZECIĘTNY POZIOM NALEŻNOŚCI / SPRZEDAŻ) * 360 DNI
Okres regulowania zobowiązań (ORZ):
(PRZECIĘTNY POZIOM NALEŻNOŚCI / WARTOŚĆ ZAKUPU MATERIAŁÓW I SUROWCÓW lub SPRZEDAŻ lub WARTOŚĆ KOSZTW OPERACYJNYCH) * 360 DNI
Okres Regulowania Zobowiązań (ORZ) - Obrót zapasów w dniach + okres spływu należności w dniach.

CO = OUZ + OSN
OSN = (PPN / SPRZEDAŻ) * 360
OKG = CO – ORZ
PPN = (OSN * SPRZEDAŻ) / 360