Przykłady zabaw badawczych z ksiązki B. Muchackiej -"Zabawy badawcze w edukacji przedszkolnej"

1. Poznawanie rodzajów ruchów ciał materialnych oraz warunków i przyczyn, na skutek których ciała poruszają się lub pozostają w spoczynku

Zabawy z wiatrem
Cele – poznawanie różnych sposobów wprowadzania w ruch lekkich przedmiotów
- naśladowanie siły wiatru
Pomoce: wentylator, liście, skrawki papieru, wełna, słoma, piórka, wata i inne lekkie przedmioty ze „skrzyni skarbów”
Miejsce: sala przedszkolna
Przebieg: tworzenie sytuacji wzbudzającej zainteresowanie dzieci ruchem powietrza; obserwowanie wentylatora rozdmuchującego liście. Rozmowa z dziećmi o tym zjawisku: Co się dzieje? W jaki sposób powstaje wiatr? Czy znacie inne rodzaje wiatru? Jak się nazywają? Czy ktoś miał jakąś przygodę z wiatrem? Szukanie przez dzieci w otoczeniu materiału, który zachowałby się przy podmuchach wentylatora podobnie. W jaki sposób można naśladować wiatr? Zabawy eksploracyjne.

2. Odkrywanie zmian stanów skupienia ciał pod wpływem ogrzewania i ciśnienia (termodynamika)
Dwie łyżki
Cele: poznawanie przez dzieci przewodzenia ciepła w drewnie i metalu.
Pomoce: naczynie z ciepłą wodą, dwie łyżki – aluminiowa i drewniana, inne przedmioty (metalowe, drewniane, plastykowe)
Przebieg: Zaproszenie dzieci do wykonania doświadczeń polegających na zanurzeniu w ciepłej wodzie łyżki aluminiowej i drewnianej. Zachęcenie do wykonania podobnych prób z innymi przedmiotami (drewno, metal, plastyk).
Wnioski: Szybciej wzrasta temperatura łyżki aluminiowej i przedmiotów z metalu. Metale najlepiej przewodzą ciepło.

3. Badanie zjawisk z zakresu optyki i akustyki.
Kolorowi przyjaciele
Miejsce : sala przedszkolna.
Pomoce: dwukolorowe krążki: żółto-czerwony, czerwono-niebieski, niebiesko-żółty.
Przebieg: krótkie opowiadanie o przyjaźni niektórych kolorów – czerwonego z niebieskim, niebieskiego z żółtym i żółtego z czerwonym. Zachęcenie dzieci do stwierdzenia, co z tej przyjaźni wynikło.
Wykonanie wspólnie z dziećmi trzech dwukolorowych krążków i osadzenie ich na ołówkach. Wprawienie krążków w ruch wirowy poprzez kręcenie. Obserwowanie co się dzieje z kolorami. Rozmowa z dziećmi:
- Jaki kolor widzisz?
- Czy zawsze widzisz jeden kolor?
- Jak myślisz, dlaczego?
Formułowanie wniosków:
Szybki ruch wirowy powoduje, że widać jeden kolor, przy ruchu powolnym widać dwa kolory. Przyjaźń kolorów spowodowała powstanie nowych barw:
- czerwony + niebieski = fioletowy
- żółty + niebieski = zielony
- czerwony + żółty = pomarańczowy
4. Zjawiska elektromagnetyczne
Co przyciąga magnes?
Cele: zapoznanie dzieci z właściwościami magnesu.
Pomoce: magnes sztabowy w kształcie podkówki i okrągły, przedmioty metalowe (spinacze, agrafki, druciki, blaszki) i niemetalowe (papier, karton, gumka, klocki drewniane i plastykowe).
Miejsce: sala przedszkolna.
Przebieg zabawy: Na stolikach układamy przedmioty o różnych właściwościach. Dzieci za pomocą magnesów mają podzielić przedmioty na dwie grupy: przedmioty przyciągane przez magnes i przedmioty obojętne wobec magnesu. W wyniku tego podziału, w grupie przedmiotów podatnych na przyciąganie powinny się znaleźć przedmioty wykonane z metalu, a w grupie obojętnej na przyciąganie pozostałe przedmioty.
Wniosek: Na podstawie doświadczenia dzieci ustalają, że magnes przyciąga tylko przedmioty z metalu.

5. Badanie właściwości ciał stałych i cieczy

Jak uzyskać czystą wodę? – właściwości wody
Cel: poznawanie możliwości oczyszczania wody poprzez filtrowanie.
Pomoce: biała bibuła, glina, żwir, węgiel drzewny, piasek, lejek, słoik, wata, dzbanek z wodą – dla każdego dziecka.
Miejsce: sala przedszkolna
Przebieg: Ukazanie dzieciom różnic między wodą czystą i zanieczyszczoną różnymi substancjami. Zachęcenie dzieci do prób oczyszczania wody zanieczyszczonej gliną. Filtrowanie wody przez dzieci – dowolne eksperymenty, badania.
Zademonstrowanie przez nauczycielkę prawidłowego oczyszczania wody. Porównywanie wody oczyszczonej z wodą zanieczyszczoną