Kiedy możesz zaskarżyć decyzję urzędu do NSA?

Zadaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego jest sprawowanie wymiaru sprawiedliwości poprzez sądową kontrolę wykonywania administracji publicznej. Sąd ten wszczyna postępowanie na podstawie skargi wniesionej przez uprawniony podmiot. Uprawnionym do wniesienia skargi jest:
· każdy, kto ma w tym interes prawny,
· prokurator,
· Rzecznik Praw Obywatelskich
· oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób.
Osoby fizyczne mogą działać osobiście lub przez pełnomocników, (nie ma więc obowiązku składania skargi za pośrednictwem radcy prawnego lub adwokata).
W jakich sprawach orzeka NSA?
Sąd orzeka w sprawach skarg na:
1. decyzje administracyjne,
2. postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także rozstrzygające sprawę co do istoty,
3. postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie,
4. inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa,
5. uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego oraz akty organów administracji rządowej stanowiących przepisy prawa miejscowego,
6. uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej,
7. akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego.
Poza tym NSA rozpoznaje skargi na bezczynność organów administracji publicznej w przypadkach określonych w (1) - (4). (Organami administracji publicznej są naczelne i centralne organy administracji państwowej, terenowe organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego oraz inne organy w zakresie, w jakim zostały powołane z mocy prawa do załatwiania spraw z zakresu administracji publicznej).
W jakich sytuacjach skarga do NSA jest dopuszczalna?
Skargę można wnieść po wyczerpaniu środków odwoławczych, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed np. organem gminy (przez wyczerpanie środków odwoławczych należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek odwoławczy).
Jeżeli ustawa nie przewiduje środków odwoławczych w sprawie będącej przedmiotem skargi, należy przed wniesieniem jej do NSA zwrócić się do właściwego organu z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa (skarga może być wniesiona po upływie 30 dni od dnia doręczenia wezwania).
Skargę wnosi się bezpośrednio do NSA w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie, a w innych przypadkach w terminie 30 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o podjęciu aktu lub innej czynności organu uzasadniającej wniesienie skargi.
Prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich mogą wnieść skargę w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej, a w pozostałych przypadkach w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności uzasadniającej wniesienie skargi.
NSA z ważnych powodów przywróci na wniosek strony termin do wniesienia skargi.
Co powinna zawierać skarga?
Skarga powinna zawierać:
· oznaczenie skarżącego, jego miejsca zamieszkania lub siedziby,
· wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności,
· oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy,
· określenie naruszenia prawa bądź interesu prawnego,
· podpis osoby wnoszącej skargę, a w przypadku wniesienia jej przez pełnomocnika - jego podpis z załączeniem do skargi pełnomocnictwa.
Po otrzymaniu skargi NSA przesyła jej odpis organowi, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, i zobowiązuje go do udzielenia odpowiedzi na skargę w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpisu skargi oraz do nadesłania w tym terminie akt sprawy. Organ, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może uwzględnić skargę w całości do dnia wyznaczenia przez NSA terminu rozprawy.
Skarżący może cofnąć skargę. Cofnięcie skargi nie wiąże NSA, chyba że rozpatrzenie sprawy stało się bezprzedmiotowe lub wydanie orzeczenia stało się z innych przyczyn zbędne. W razie cofnięcia skargi i umorzenia przez NSA postępowania przed rozprawą, skarżącemu zwraca się wpis; w razie cofnięcia skargi na rozprawie - połowę wpisu.
Pamiętaj, że:
· NSA nie jest właściwy w sprawach np. wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach pomiędzy organami administracji publicznej oraz wynikających z podległości służbowej pomiędzy przełożonymi i podwładnymi w urzędach tych organów, a także w jednostkach wojskowych, dyscyplinarnych czy też dotyczących wiz i zezwoleń na przekroczenie przez cudzoziemca granicy państwa oraz zgód na ich wydanie, zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony, azylu i wydalania z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyjątkiem przypadków dotyczących cudzoziemców przebywających legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
· W razie nieuwzględnienia skargi NSA skargę oddali, natomiast odrzuci ją, jeśli skarga została wniesiona po upływie terminu do jej wniesienia, była niedopuszczalna z innych przyczyn, a także gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków skargi.
· Nie można wnieść skargi do NSA, jeżeli toczy się postępowanie w celu zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności aktu albo innej czynności.
· Od skargi pobiera się wpis, który może być stały lub stosunkowy (wpis stosunkowy pobiera się w sprawach, których przedmiot dotyczy należności pieniężnych albo praw majątkowych). Wpis stosunkowy wynosi:
· przy wartości przedmiotu sprawy do 5.000 zł - 4%, nie mniej jednak niż 10 zł,
· przy wartości przedmiotu sprawy ponad 5.000 zł do 10.000 zł - 3%, nie mniej jednak niż 200 zł,
· przy wartości przedmiotu sprawy powyżej 10.000 zł - 2%, nie mniej jednak niż 300 zł i nie więcej niż 100.000 zł
Wpis uiszcza się w kasie Naczelnego Sądu Administracyjnego albo na rachunek bankowy tego sądu lub znakami opłaty sądowej.
· Wniesienie skargi do sądu nie wstrzymuje wykonania aktu lub zawieszenia czynności, sąd może na wniosek strony lub z urzędu wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania tego aktu lub zawieszeniu czynności, zwłaszcza jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
· W sprawie zakończonej prawomocnym orzeczeniem Sądu może być wznowione postępowanie na wniosek uczestnika postępowania lub z urzędu. Wniosek o wznowienie postępowania rozpoznaje Sąd w innym składzie.
Podstawa prawna:
Ustawa z 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U Nr 74, poz. 368 z późn. zm.).
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wpisów od skarg na decyzje administracyjne oraz inne akty i czynności administracji publicznej (Dz. U. Nr 117/95, poz. 563)