Kobieta jako bohaterka dzieła sztuki. Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej podanych tekstów kultury – obrazu Artemisii Gentilschi „Judyta ucinająca głowę Holofernesowi” oraz fragmentów hymnu Jana Kasprowicza. Zwróć uwagę na sposób
Wizerunek kobiety bardzo często ukazywany jest w dziełach sztuki. Na obrazie Artemisia Gentilschi „Judyta ucinająca głowę Holofernesowi”, a także w hymnie Jana Kasprowicza kobieta ukazana jest jako postać, która popełnia zbrodnię. Judyta – postać z obrazu, za swoją zbrodnię zostaje nagrodzona i wychwalona. Natomiast Ewa – postać z hymnu zostaje potępiona i skrytykowana.
Obraz „Judyta ucinająca głowę Holofernesowi” przedstawia młodą kobietę - wdowę po Manassecie, która zabija asyryjskiego wodza. Oblegał on miasto Betulia, z którego pochodziła. Judyta postanowiła, że pójdzie do asyryjskiego obozu i wykorzystując swoje wdzięki rozbroi wodza nieprzyjacielskiej armii. Udało się jej zjednać sobie przychylność Holofernesa i podczas jednej z uczt, gdy mężczyzna zasnął, odcięła mu głowę. W trakcie tych wydarzeń towarzyszyła jej służąca, która także ukazana jest na obrazie. Bierze ona czynny udział w zbrodni, jednak w rzeczywistości służąca nie pomogła wdowie w zabójstwie. Przedstawiane przez malarkę kobiety są silne, emanujące pewnością. Ten wizerunek wiązał się z osobowością samej artystki, która musiała mieć w sobie wiele determinacji aby zaistnieć w zdominowanym przez mężczyzn świecie malarstwa. Na obrazie Dominują ciepłe, stonowane barwy w ciemnych, nieco przybrudzonych odcieniach. Tło jest bardzo ciemne i w sposób wyrazisty odznacza się od pierwszego planu, postaci i przedmiotów. Ukazany jest także wyraźny kontrast między światłem, a cieniem. Symbolika barw użytych do przedstawienia poszczególnych elementów podkreśla ich wydźwięk. Plama czerwieni nad Holofernesem oznacza wojnę, rządzę i odwagę, czyli jego atrybuty jako wodza i żołnierza. Z kolei połączenie czerwieni z czernią jest symbolem gwałtu i zdrady, którym padł Holofernes z reki Judyty. Czerń tła same w sobie symbolizują niewiarę, grzech i śmierć co także jest odniesieniem do osoby asyryjskiego wodza. Biel pościeli na której leży Holofernes uosabia zwycięstwo dobra nad złem. Żółć i brązy jej sukni są wyrazem zdrady i wrogości skierowanej ku Holofernesowi. Rudy kolor włosów Judyty wyraża kłamstwo i nieczystość jej zamiarów. Szarość w ubraniu służącej podkreśla potrzebę dochowania sekretu zaistniałego morderstwa.
Hymn Jana Kasprowicza pt. "Dies irae" przedstawia dzień końca świata. Tytuł "Dzień gniewu" to poetycka parafraza Apokalipsy Św. Jana. W utworze kobiecą bohaterką jest Ewa - pierwsza matka, źródło grzechu całej ludzkości. Według opisu biblijnego to ona, skuszona przez szatana, namówiła swego męża Adama do spróbowania zakazanego owocu. Sprowadzili przez to śmierć na Ziemię i skazali się na wygnanie z Edenu. W hymnie wyraźnie zaznaczone jest, iż szatan przybrał postać węża, który skusił Ewę do popełnienia grzechu. „Pramatka grzechu, jasnowłosa Ewa, z gadziną zdrady u swych białych stóp.”. Jasny kolor włosów Ewy symbolizuje czystość. Co prawda Ewa nosiła już brzemię grzechu pierworodnego, jednak Bóg stworzył pierwszych ludzi na swój obraz i podobieństwo, więc zarówno „pramatka” jak i jej mąż byli czyści. Adam - postać w całym zagmatwaniu apokaliptycznym, pozytywnie przedstawiona. Niewinny, bez grzechu. Pokornie wypełnia swój los. Robi swoje, mimo widocznego strachu, ukrywania się i wstydu. Paradoksalnie część grzechu spoczywa na nim. Pomimo wszystko Bóg skazuje go na wieczne potępienie, pozostawiając bez nadziei i ratunku. „Zakryj błędne źrenice, ścigany Adamie! Nad tobą tam! U szczytu złocistowłosa Ewa! Jej grzechu ciężar zgniótł cię, stanąłeś w pół drogi!” Pomimo tego, że Adam także popełnił grzech, to Ewa zostaje uznana za winną nadchodzącego końca świata i to na niej spoczywa cały ciężar zbrodni przeciw ludzkości. „I patrzeć, jak pod złomem niebotycznej grani, usiadła matka Śmierci, Ewa jasnowłosa, pieszcząca węża Grzechu…” Nazwanie pierwszej kobiety „matką Śmierci” oznacza, iż to ona zesłała śmierć i cierpienie. W wierszu można także zauważyć, że Ewa nie ma wyrzutów sumienia co do popełnionej zbrodni, wręcz przeciwnie. Nie prosi Boga o wybaczenie, nie ma jej u boku Adama. Zostaje z gadem, który ją skusił „z gadziną zdrady u swych białych stóp”, „do rozpustnego przytula się gada!”, „pieszcząca węża Grzechu”.
Zarówno Judyta jak i Ewa, przedstawione są jako kobiety, które popełniają zbrodnie. Różni je jedynie sposób jej popełnienia, a także konsekwencje. Dla Judyty, która swoją zbrodnią ratuje miasto są one pozytywne, zostaje nagrodzona i doceniona. Natomiast dla Ewy, która skuszona przez węża Grzechu kosztuje zakazanego owocu, są one negatywne. Zostaje potępiona, a także zsyła na ludzkość śmierć i cierpienie. Jednak obie kobiety ukazane są jako silne, samodzielne i odważne. O czym świadczy sposób popełnionych czynów, a także zachowanie tuż po nich.