Historia kultura/sztuka renesansu zrozumieć przeszłość ściąga

Mecenat artystyczny-bogate i wpływowe osoby/rody otaczały opieką i wspierały finansowo znakomitych artystów, literatów, odkrywców. W XV w. to władcy Florencji z rodu Medyceuszy: Kosmo Starszy i Wawrzyniec Wspaniały. Renesans(Odrodzenie)-epoka rozpoczęta we Włoszech w XIV/XV w. Humanizm- prąd umysłowy, tu artyści i uczeni skupiali się na człowieku(humanus-ludzki) i jego działalności. Humaniści: Erazm z Rotterdamu, Thomas More, Michel de Montaigne, Niccolo Machiavelli.LITERATURA;Jan Gutenberg 1455r. ruchoma czcionka;Niccolo Machiavelli-Książe(1532),Makiawelizm-stosowanie wszelkich,też nieetycznych metod do osiągania celów polit.; Thomas More-Utpia(1516);Tommaso Campanella-Miasto Słońca;Jean Bodin-Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej;Andrzej Frycz Modrzewski-O poprawie Rzeczypospolitej; Dante Alighieri-Boska komedia; Giovanni Boccaccio-Dekameron;Francesco Petrarka-sonety;Francois Rabelias-Gargantua i Pantagruel; Miguel Cervantes-Don Kichote z La Manchy; Baltazar Castiglion-Dworzaninie; Łukasz Górnicki-Dworzanin Polski. SZTUKA; perspektywa linearna Florencja 1420r. Okresy sztuki renesansu: renesans wczesny(1420-1500), rozwinięty(1500-1525), późny-manieryzm(1525-1590).Donatello-Dawid(posąg z brązu,Florencja 1440). Malarstwo-przedstawienia sakralne, świeckie portrety, pejzaże, sceny rodzajowe, starozytna historia i mitologia. Rzeźbiarstwo-uwielbienie piękna, harmonii ciała człowieka. Dbali o szczegóły anatomiczne, idealne proporcje-wzór grecki i rzymski. Posągi osób na koniach, pomniki nagrobne, posągi w wolnej przestrzeni. TWÓRCY; Leonardo da Vinci(1452-1519) i Michał Anioł(1475-1564) tworzyli wybitne obrazy, ale i freski, projekty architektoniczne, teksty literackie. Leonardo-Mona Lisa, Dama z gronostajem, fresk Ostatnia Wieczerza. Michał Anioł-freski w Kaplicy Sykstyńskiej w Rzymie, Dawid, Pieta z Bazyliki św.Piotra w Rzymie, grobowiec Papieża Juliusza II. Sanro Botticelli- Wiosna, Narodziny Wenus. Rafael Santi-obrazy Madonny, malowidło naścienne Szkoła Ateńska. PREKURSORZY- Jan van Eyck, Pieter Bruegel, Albrecht Durer, Hans Holbein. ARCHITEKTURA- Katedra Santa Maria del Fiore we Florencji; Kościół Santa Maria Della Consolazione w Todi; Bazylika św. Piotra w Rzymie; Donato Bramante-Kościoły w Rzymie i Mediolanie, absydy i kopuły. NAUKA;Wybitni lekarze- Hiszpan Miguel Servet(1511-1553) opisał mały (płucny) obieg krwi, Niemiec Paracelsus(1493/4-1541)-procesy chemiczne w ciele człowieka. Mikołaj Kopernik(1473-1543)-medycyna, ekonomia, filologia, kartografia, heliocentryczna teoria budowy Układu Słonecznego w dziele „O obrotach sfer niebieskich”. Zwolennikiem tej teorii był włoski fizyk i astronom Galileusz(1564-1642).