Wizerunek Polaków Na Świecie

Polska ma w świecie zachodnim, ale i wśród Polaków, obraz nie tylko mało pochlebny, ale i nie adekwatny do nie znanej tam rzeczywistości. Aby kraj mógł się pomyślnie i szybko rozwijać, co wymaga m.in. emocjonalnego zaangażowania jego mieszkańców i sąsiadów, oraz aby odzyskał utracony od kilkunastu lat prestiż potrzebny do skuteczności akcji zewnętrznych potrzebnych jego racji stanu, trzeba rozpowszechnić pewien stereotyp na jego temat, łatwy do zrozumienia i przyswojenia.

Stereotypu tego nie da się skonstruować w oparciu o wydarzenia ostatnich lat, kiedy Polska pokazała się być sceną nie ciekawych rozgrywek politykierskich i egoistycznych, które dały pole do popisu również różnym siłom zewnętrznym. Trzeba więc w tym celu przywołać wydarzenia historyczne, które zarazem mają wymiar dający legitymację prawdziwości, skuteczności i znaczenia.

Idąc krok po kroku wstecz historii tego regionu Europy można w tym schemacie umieścić następujące osiągnięcia Polaków :

- uwolnienie Europy od ciężaru totalitaryzmu komunistycznego,

- pokazanie siły dobrego systemu wartości nauczanego tradycyjnie przez Kościół w oparciu o naukę ewangeliczną, który pozwala bez przemocy i wojny załatwiać tak trudne problemy, jak eliminacja totalitaryzmu,

- aktywacja znaczenia Kościoła katolickiego w świecie, którego tradycyjne nauczanie może pomóc wszędzie rozwiązać problemy cywilizacyjne,

- pokazanie, jak w oparciu o te wartości nawet pod przemocą totalitaryzmu było możliwe stworzenie „najweselszego baraku w obozie”, pozwalającego zachować i wartości chrześcijańskie i własność prywatną i kontakty z kulturą Zachodu, czego nie potrafiła zapewnić żadna inna etyka,

- rozpowszechnienie kokretnych danych liczbowych, pokazujących że to Polacy mieli czwarty co do wielkości wkład w czasie II.giej wojny światowej w walce z totalitaryzmem, trzeci co do wielkości w walce podziemia AK-owskiego, ale i ogrom poniesionych ofiar w tym wysiłku,

- uświadomienie, że to Polacy byli pierwsi, którzy powiedzieli Hitlerowi NIE, nie podpisując mu carte blanche w rodzaju Monachium na jego działania,

- uświadomienie, że w 1920 roku to Polacy swym wysiłkiem ochronili Europę zachodnią od najazdu bolszewickiego i implantowania tam w sprzyjających mu wówczas warunkach społecznych totalitaryzmu komunistycznego,

- rozpowszechnienie wiedzy o tym, że po pierwszym Tysiącleciu gdy Europa zachodnia była nękana licznymi najazdami, w drugim Tysiącleciu po powstaniu Państwa polskiego to ono chroniło ją od dalszych inwazji, stając się przez wieki znanym i skutecznym „przedmurzem chrześcijaństwa”,

- w epoce Renesansu katolicyzm w interpretacji polskiej pokazał umiejętność ułożenia relacji z protestantyzmem i uniknięcia wojen religijnych, podpisując i to nigdy nie anulowany traktat w tej sprawie na pół wieku przed Francją, oraz uniknięcia wypaczeń inkwizycji, które to wydarzenia do dziś ciążą na świadomości społecznej narodów zachodnioeuropejskich,

- w tejże epoce to Polska rozpowszechniała osiągnięcia Renesansu u swych sąsiadów wschodnich i północnych,

- odkrycia Kopernika zrewolucjonizowały wizję świata i człowieka na ziemi, oraz dowiodły znaczenia obserwacji rzeczywistości dla rozwoju nauki, tonizując znaczenie spekulacji intelektualnej,

- dziś odkrycie fizyko-matematycznej teorii procesów ludzkich i społecznych, oraz rozwoju cywilizacji otwiera nowe horyzonty dla postępu i dla rozwiązania problemów ludzkich i społecznych usuwając bezradność polityki i nauki tradycyjnej .

Pomimo długiej historii wzajemnego sąsiedztwa oraz wspólnej granicy dość duża grupa Niemców ankietowanych ostatnio przez Instytut Spraw Publicznych nie miała z Polską żadnych skojarzeń (18%). U pozostałej części mieszkańców Niemiec wyobrażenia na temat naszego kraju pochodzą z wielu źródeł: ogólnej wiedzy o wzajemnych stosunkach, stereotypów oraz doświadczeń osobistych i relacji mediów.
Ze wszystkich badanych największa grupa (około 30-45%) nie potrafiła ustosunkować się do stwierdzeń na temat Polski podanych przez ankieterów, jednak w kilku kwestiach Niemcy mają o nas wyrobiony pogląd. Dwie trzecie pytanych przyznaje, że w Polsce Kościół katolicki ma zbyt duże wpływy, i uważa, iż w naszym kraju panuje korupcja, a 46% Niemców jest przekonanych o złej organizacji naszej pracy. Ponad połowa nie wie, że w Polsce funkcjonuje taka gospodarka rynkowa jak w krajach zachodnioeuropejskich. Co ciekawe, aż 43% badanych nie wierzy w istnienie szybkiego wzrostu gospodarczego w Polsce, mimo że jest ona krajem o jednym z najwyższych wskaźników wzrostu gospodarczego, przewyższającym zarówno średni wzrost gospodarczy w Unii Europejskiej, jak i w samych Niemczech. Zwraca uwagę również fakt, że tylko 1/3 Niemców wie, że w Polsce istnieje system parlamentarny.
Niemcy niewiele potrafią powiedzieć o swoich wschodnich sąsiadach, nie mają również jednoznacznego wizerunku typowego Polaka. Jedynymi cechami, jakie zdecydowanie im się kojarzą, jest zacofanie i religijność. Inne częściej wymieniane cechy to życzliwość, nieuczciwość, nieskuteczność i samowolność. Opinie badanych są podobne bez względu na ich wiek, wykształcenie czy płeć. Tak samo widzą Polaków mieszkańcy wschodnich i zachodnich landów.
Zdecydowana większość Niemców (77%) popiera wejście Polski do Unii Europejskiej, ale w ciągu najbliższych 5 lat chce nas widzieć w Unii tylko 40% pytanych. Tyle samo Niemców głosowałoby za przyjęciem Polski w referendum, gdyby odbywało się ono dzisiaj. Przeciwko głosowałaby podobna część niemieckiego społeczeństwa (37%).
Czy Francuzi, których zwykle lubiliśmy, odwzajemniają naszą sympatię? We francuskich mediach Polskę przedstawia się jako kraj obarczony poważnymi problemami, zwłaszcza ekonomicznymi, i dlatego też niezbyt dobrze przygotowany do członkostwa w Unii Europejskiej. Najczęściej wymienianymi przez Francuzów skojarzeniami były bieda, ubóstwo i brak pracy (19%).
Z Europą kojarzyło Polskę zaledwie 2% Francuzów. Zazwyczaj Polska postrzegana jest jako kraj zacofany, leżący gdzieś na peryferiach Europy. Pozytywne cechy Polaków jako narodu - odwaga, zdyscyplinowanie, uprzejmość - oraz pozytywne skojarzenia z krajem - piękne pejzaże, tradycja, rozwój, europejskość - są zdecydowanie rzadziej wskazywane niż cechy negatywne. Francuzi zwracają również uwagę na nadmiernie rozrośniętą w Polsce biurokrację, uniemożliwiającą załatwienie najprostszych spraw (38% pytanych), zbyt dużą rolę Kościoła w życiu publicznym (40%) oraz korupcję (29%). Nisko oceniane jest przestrzeganie swobód obywatelskich i praw mniejszości (11%). Podobnie jak w przypadku Niemców, ponad jedna trzecia Francuzów nie wie, czy w Polsce funkcjonują system parlamentarny oraz gospodarka rynkowa podstawowe atrybuty nowoczesnego państwa. Niemal 40% nie wierzy, że w naszym kraju występuje szybki wzrost gospodarczy.
Typowy Polak jest w opinii Francuzów człowiekiem pracowitym (65%), uczciwym (51%) i religijnym (69%). Jednak aż 44% uważa, że Polacy nadużywają alkoholu, a 39% uznaje nas za ludzi zacofanych.
Polska jest krajem, który Francuzi najchętniej spośród wszystkich krajów kandydujących przyjęliby do Unii w ciągu najbliższych 5 lat (29%). Jednak 12% Francuzów nie chciałoby nas w ogóle widzieć w Unii Europejskiej.
Z przeprowadzonych badań wynika, że obywatele zjednoczonej Europy nie oceniają nas zbyt przychylnie, a większość z nich nie ma o nas w ogóle wyrobionego zdania. O rozmaitych sprawach i zagadnieniach nas dotyczących (np. "Polska jest krajem, w którym: jest szybki wzrost gospodarczy, biurokracja utrudnia załatwienie najprostszych spraw, istnieje dobra organizacja pracy, panuje korupcja" itd.) bardzo często wypowiadano się "nie wiem".
Od 1999 roku Instytut Spraw Publicznych prowadzi badania na temat postrzegania Polski i Polaków w krajach Unii Europejskiej oraz wizerunku poszczególnych narodów w oczach Polaków w ramach projektu "Wzajemny wizerunek Polaków i mieszkańców Unii Europejskiej". W artykule wykorzystano materiały z komunikatu "Polska-Francja; Polska-Niemcy. Wzajemne wizerunki w okresie rozszerzania Unii Europejskiej", Warszawa 2001.


Pozdrowienia z Białogardu-----------Pozdro Ziomy