Biogeografia i Tolerancja ekologiczna organizmów.
1)podmiot badań biogeografii:
Biogeografia jest nauką interdyscyplinarną. W swoich badaniach korzysta z osiągnięć ekologii, geografii, paleontologii, ale też z fizjologii, geologii. biochemii, klimatologii, a nawet fizyki. Biogeografia nie tylko opisuje rozmieszczenie organizmów na Ziemi, ale też podaje i wyjaśnia przyczyny takiego występowania.
2)rodzaje czynników wpływających na rozmieszczenie organizmów:
a) Fizycznogeometryczne
b) biologiczne
-abiotyczne(nieożywione)
-biotyczne (ożywione)
c) antropogeniczne (wpływ człowieka)
3)wpływ:
a) temperatury - u roślin wpływa na wzrost i owocowanie, pośrednio wiąże się z nią także dostępność wody. W wysokich temperaturach zachodzi intensywne parowanie, co może prowadzić do deficytów wody. Zwierzęta bardzo różnie reagują na zmiany temperatury.
b) światła - może być rozpatrywane jako forma energii konieczna do procesu fotosyntezy oraz jako długość dnia. Rośliny uzależniają swoją porę kwitnienia właśnie od długości czasu naświetlenia. To zjawisko nazywa się fotoperiodyzmem. Wyróżniamy rośliny dnia długiego(hortensja, szpinak), dla których naświetlanie musi przekroczyć pewną charakterystyczną wielkość oraz rośliny dnia krótkiego, dla których czas naświetlania musi być krótszy niż określona wartość(soja, chryzantema)
c) wody - woda pochodząca z opadów i z wód powierzchniowych ma podstawowe znaczenie dla rozmieszczenia roślin. W związku z wymaganiami wilgotności wyróżnia się cztery podstawowe grupy ekologiczne roślin:
a) hydrofity- rośliny wodne(rogatek, strzałka wodna)
b) higrofity- rośliny wilgociolubne (zawilec gajowy)
c) mezofity- rośliny o średnich wymaganiach
d) kserofity- rośliny siedlisk suchych
Wilgotność ma także duże znaczenie dla zwierząt lądowych. Wiele prymitywnych bezkręgowców, jak dżdżownice i nicienie żyje w glebie lub ściółce, gdzie wilgotność jest duża.
4)co to jest:
a) tolerancja ekologiczna - zdolność przystosowania organizmów do zmian fizyczno-chemicznych czynników środowiska, takich jak np.: temperatura, woda, światło
b) zakres tolerancji:
-minimum (dolna wartość czynnika)
-maximum (górna wartość czynnika)
-optimum ( wartości, w których organizm ma najlepsze warunki bytowania)
5)definicja, przykłady:
a) stenobionty (np stenotermy)- organizmy żywe przystosowane do ściśle określonych warunków środowiska. Na przykład stenotermy nie znoszą dużych wahań temperatury (wiele bakterii, koralowce, termity).
b) eurybionty(np.eurytermy)- organizmy cechujące się dużą tolerancją na czynniki abityczne w środowisku. Zwykle są to gatunki kosmopolityczne zasiedlające większą część kuli ziemskiej. Na przykład eurybionty zdolne do życia w szerokim zakresie temperatur to organizmy eurytermiczne.
c) endemit- gatunek unikalny dla danego miejsca albo regionu, występujący na ograniczonym obszarze, nigdzie indziej nie występujący naturalnie.
d) relikt- termin biogeograficzny na określenie współczesnych organizmów, które w przeszłości miały szerszy zasięg geograficzny, a obecnie zajmują obszar mniejszy. Bardzo często są to formy, które przetrwały w jakiś szczególnych warunkach
e) bioindykator- biologiczne wskaźniki jakości środowiska, którymi są zwierzęta i rośliny o dużej wrażliwości na zanieczyszczenia
6)prawo Liebiega, Schelforda
Prawo Liebiega mówi, że możliwości rozwoju organizmów określa ten składnik, którego jest najmniej, jest to tzw. czynnik ograniczający. Czynnikiem ograniczającym wzrost i rozwój roślinny może być niedobór wody, składnika pokarmowego(azotu), światła. Natomiast u zwierząt niedobór białka, witamin, wody i wapnia.
Prawo Shelforda jest rozszerzeniem prawa minimum, mówi ono, że możliwości bytowania organizmu określają minima i maxima danego czynnika.