Ustrój samorzadowy w Warszawie

Ustrój administracji samorządowej w Warszawie


W myśl ustawy z dnia 25 marca 1994 roku o ustroju miasta stołecznego Warszawy ( DZ.U.1994.48.195,1994.86.396,1995.124.601,1998.127.847), Warszawa jest związkiem komunalnym w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie terytorialnym z późniejszymi zmianami uchwalanymi w Dziennikach Ustaw.
Miasto Stołeczne Warszawa tworzą gminy takie jak: Warszawa-Bemowo, Warszawa-Białołęka, Warszawa-Bielany, Warszawa-Centrum, Warszawa-Rembertów, Warszawa-Targówek, Warszawa-Ursus, Warszawa-Ursynów, Warszawa-Wilanów, Warszawa-Włochy, dalej określane jako gminy warszawskie.
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Posiada osobowość prawną i z tego tytułu podlega ochronie sądowej. Tworzenie, jak i łączenie oraz podziały gmin, ustalanie nazwy oraz granic, siedziby gminy a także władz następuje w trybie określonym przez ustawę.
W zakresie działania miasta stołecznego Warszawy jest:
1. planowanie strategii rozwoju zagospodarowania m.st. Warszawy
2. przedsięwzięć publicznych ( zwłaszcza o charakterze strukturalnym)
3. wspomagania przedsięwzięć publicznych
4. wspomagania gmin w celu wyrównania rażących dysproporcji w sferze zaspokajania potrzeb zbiorowych wspólnot samorządowych
Do zakresu działania gminy należą:
1. zapewnienie pieczy nad miejscami o szczególnym znaczeniu dla Narodu
2. stworzeniu niezbędnych warunków dla funkcjonowania w mieście stołecznym Warszawie:
- władz państwowych Rzeczpospolitej
- naczelnych i centralnych organów administracji państwowej
- przedstawicielstw państw obcych i organizacji międzynarodowych
3. zapewnienie niezbędnych warunków przyjmowania delegacji zagranicznych
Natomiast do obowiązków gmin należą:
1. zapewnienie warunków do funkcjonowania podmiotów poprzez przekazywanie Skarbowi Państwa gruntów i nieruchomości zabudowanych będących własnością gminy
2. współdziałania z właściwymi organami przy ochronie obiektów i lokali należących do podmiotów oraz zapewnienie im obsługi technicznej i porządkowej
3. zapewnienie możliwości korzystania z obiektów komunalnych, tras reprezentacyjnych oraz miejsc przeznaczonych na potrzeby przyjmowania gości, wizyt zagranicznych oraz imprez zagranicznych
4. udzielaniu pomocy w uzyskaniu lokalu lub nieruchomości dla działalności statutowej org. międzynarodowych, pozarządowych oraz gospodarczych
5. uzgodnieniu i koordynacji prac i robót remontowo-budowlanych oraz drogowych
6. nadzoru nad projektem budowli, pomników, kształtowaniem ich wzorów
7. zapewnieniu ochrony, trwałości, dbałości o estetykę oraz nadzoru nad miejscami o szczególnym znaczeniu dla kultury i historii dla Narodu Polskiego.
Organem stanowiącym oraz kontrolnym jest Rada. W skład tej rady wchodzi 68 radnych. Rada wybiera ze swojego składu przewodniczącego i wiceprzewodniczących. Posiedzenie Rady zwołuje przewodniczący z własnej inicjatywy, na wniosek Prezydenta m.st.Warszawy bądź na wniosek ¼ ilości członków Rady a także Prezesa Rady Ministrów.
Do wyłącznej właściwości rady należy:
1. uchwalanie statutu miasta stołecznego
2. stanowienie o kierunkach działania i przyjmowania sprawozdań z jej działalności
3. powoływanie i odwoływanie na wniosek Prezydenta m.st. głównego Skarbnika
4. uchwalanie budżetu, rozpatrywanie sprawozdań budżetowych, udzieleniu lub nieudzielaniu absolutorium zarządowi w kwestii budżetu
5. uchwalanie programów rozwojowych i planów zagospodarowania m.st. Warszawy oraz sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
6. stwierdzenie zgodności projektowych miejscowych planów zagospodarowania
7. podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych m.st. Warszawy

8. określenie wysokości sumy zobowiązania jaką można samodzielnie zaciągnąć Zarząd
9. inicjowanie, wspieranie współdziałania gmin z występowaniem do RM z wnioskiem o utworzeniu obligatoryjnego związku komunalnego
10. podejmowaniem uchwał w sprawach przedsięwzięć publicznych
11. podejmowaniem uchwał w sprawach nazw, ulic, placów publicznych
12. nadawaniem honorowego obywatelstwa m.st. Warszawy
13. prowadzeniem innych spraw zastrzeżonych ustawowo do kompetencji Rady
Organem wykonawczym m.st. Warszawy jest Zarząd. W skład Zarządu wchodzi Prezydent m.st. Warszawy jako jego przewodniczący oraz wiceprezydenci. Wiceprezydentów, którzy nie muszą być członkami Rady, wybiera oraz odwołuje rada na wniosek Prezydenta m.st. Warszawy.
Zarząd wykonuje zadania przy pomocy biura zarządu, który znajduje się w gminie Warszawa-Centrum. Ta gmina jest organem wykonawczym dla całego m.st. Warszawy.
Prezydent m.st. Warszawy wydaje decyzje w zakresie zadań należących do zarządu oraz decyzje w indywidualnych sprawach administracji publicznej. Powołuje i odwołuje swoich zastępców do wykonania zadań w gminie Warszawa-Centrum, a także określa zakres ich pełnomocników (w tym administracyjnych).
Funkcji Prezydenta nie można łączyć:
1. z pełnieniem innych urzędów oraz funkcji w administracji publicznej
2. ze sprawowaniem mandatu radnego
3. z dodatkowym zatrudnieniem
Do zadań Zarządu należy w szczególności:
1. przygotowanie projektów wykonawczych uchwał rady
2. prowadzenie bieżących spraw w tym zarządzaniem mieniem m.st.Warszawy

Rada Gminy wybiera prezydenta w głosowaniu tajnym bezwzględną ilością 2/3 głosów ustawowego składu rady, spośród kandydatów zgłoszonych przez radnych gminy Warszawa-Centrum bądź zgłosić własnego kandydata
W razie nie uzyskania przez żadnego z kandydatów bezwzględnej większości głosów zarządza się drugie głosowanie, do którego przechodzą dwaj kandydaci z największą ilością głosów. Jeżeli w 2 głosowaniu nie uzyska się takiej ilości głosów do uchwalenia prezydenta zostaje kandydat z największą ilością głosów.
W gminach mogą być tworzone jednostki pomocnicze oraz jednostki niższego rzędu takie jak zarządy dzielnic.
Tworząc dzielnice gminy warszawskie przekazują w drodze odrębnej uchwały zadania i kompetencje:
1. udzielenie wskazań i wydawanie decyzji lokalizacyjnych
2. utrzymywanie i eksploatacji komunalnych zasobów mieszkaniowych oraz handlowo-usługowych
3. utrzymaniu i eksploatacji placówek edukacyjnych, kulturowych, zdrowotnych, pomocy społecznej, rekreacji, sportu oraz turystyki
4. utrzymaniu zieleni oraz cmentarzy
5. utrzymaniu i eksploatacji dzielnicowych obiektów administracyjnych
6. sprawowaniu nadzoru nad jednostkami niższego rzędu utworzeniu na obszarze dzielnicy
Gmina przekazując zadania i kompetencje przekazuje także środki finansowe na ich realizację.

Wydatki związane z organizacją przygotowań i przeprowadzeniem wyborów do Rady m.st.Warszawy ( w tym wyborów uzupełniających), są pokrywane z budżetu państwa w ramach wydatków przeznaczonych na wybory do rad gminy.

Organem wykonawczym w dzielnicy jest zarząd, który składa się z dyrektora zarządu dzielnicy i dwóch członków. Powołanie a zarazem odwołanie jego kierowane jest do rady gminy.

Nie można pełnić kilku funkcji oraz ich łączyć. Łączenie ich może spowodować duże restrykcje w świetle Ustawy o samorządzie terytorialnym.





Praca na podstawie książki:
„Samorząd terytorialny i administracja rządowa. Gmina, powiat, województwo” Opr. G. Rydlewski Wydawnictwo Naukowe „Scholar” W-wa 1999 r. s.51-66