Główne kierunki współczesnej myśli ekonomicznej uhonorowane nagrodami Nobla

Wstęp:

Nagrody im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii, czyli nauki zajmującej się sposobami organizowania się ludzkości w celu rozwiązywania problemu niedoborów, przyznawane są przez Szwedzką Królewską Akademię Nauk dopiero od 1969 roku. Wtedy też została ona ufundowana przez Bank Szwecji. Na przestrzeni minionych 32 lat tę prestiżową nagrodę otrzymało wielu wybitnych ekonomistów. Pośród poglądów przez nich reprezentowanych na pierwszy plan wysuwają się cztery główne nurty. To właśnie przedstawiciele tych nurtów otrzymali najwięcej nagród Nobla. Pomiędzy każdą z teorii występują mniejsze lub większe różnice. Czasem są to duże rozbieżności czasami zaś szkoły te różnią się tylko detalami. Każda z nich ma swoich liderów i głównych przedstawicieli. Wszystkie są ważne, bowiem często mają wpływ na losy gospodarek wielu krajów świata.
Nagroda Nobla za osiągnięcia w dziedzinie nauk ekonomicznych jest jedyną nagrodą, której nie przewidywał testament Alfreda Nobla. W odróżnieniu od innych nagród noblowskich, wręczanych od roku 1901, pierwszego Nobla w dziedzinie ekonomii przyznano dopiero w roku 1969. Nagrodę ufundował rok wcześniej Bank Centralny Szwecji (Sveriges Riksbank), gdy obchodził trzechsetlecie swego istnienia. Komitet Noblowski wyraził zgodę na tę inicjatywę. Pewną odrębność Nobla za osiągnięcia w zakresie ekonomii zaznaczono w jego oficjalnej nazwie, która brzmi: „Nagroda Banku Szwecji w Naukach Ekonomicznych Pamięci Alfreda Nobla”. Pozostałe, ustanowione testamentem tego szwedzkiego chemika i przemysłowca, wynalazcy dynamitu, nazywają się po prostu Nagrodami Nobla, a są przyznawane w dziedzinie chemii, fizyki, medycyny lub fizjologii, literatury oraz za działalność na rzecz zbliżenia między narodami (nagroda pokojowa). Laureaci nagrody za ekonomię otrzymują ją jednak, tak jak laureaci z innych dziedzin, z rąk króla Szwecji na wspólnej uroczystości, która odbywa się zawsze 10 grudnia, w rocznicę śmierci Nobla (który zmarł na atak serca w roku 1896). Nagrodzeni ekonomiści są też, tak jak pozostali laureaci, nazywani noblistami. Również wysokość nagrody za ekonomię jest taka sama, jak w pozostałych dziedzinach. Pieniądze na pięć nagród ustanowionych testamentem szwedzkiego wynalazcy pochodzą z konta Fundacji Nobla i dlatego ich wysokość waha się z roku na rok, zależnie od jej dochodów.
Nagrodę za ekonomię funduje Centralny Bank Szwecji, który co roku wpłaca na konto Fundacji Nobla sumę równą wysokości nagród w innych dziedzinach.