Czy można pogodzić w sztuce tradycje antyczne i chrześcijańskie z problemami codziennego życia? Rozważ kwestię na przykładzie trzech epok literackich: średniowiecze, renesans, pozytywizm.

KONSPEKT

Czy można pogodzić w sztuce tradycje antyczne i chrześcijańskie z problemami codziennego życia? Rozważ kwestię na przykładzie trzech epok literackich: średniowiecze, renesans, pozytywizm.


Teza
Przedstawienie na podstawie tekstów kultury epok: średniowiecza, renesansu i pozytywizmu, współistnienia tradycji antycznych i chrześcijańskich z codziennością i jej problemami ludzi danej epoki.

Założenia
Uzasadnienie na podstawie wybranych utworów literackich powszechnej obecności w sztuce motywów oraz pośrednich i bezpośrednich nawiązań do kultury antyku i chrześcijaństwa, mających wyraz symboliczny w przedstawieniu obyczajów i mentalności społeczeństw. Ukazanie występowania tych odniesień w trzech wybranych epokach:
- Średniowiecza, którego symbole to krzyż i miecz
- Renesansu, który odkrywa antyk
- Pozytywizmu, którego twórcy atakowali konserwatyzm, tradycjonalizm oraz fanatyzm religijny

Wstęp
Praca w formie rozprawki. Wskazanie na wszechobecność oraz mnogość wartości czerpanych z tradycji antycznych i chrześcijańskich przez literaturę na przestrzeni wieków. Przedstawienie opinii, iż niejednokrotnie były one wykorzystywane przy opisywaniu codzienności ludzi żyjących we wszystkich epokach.

Argumenty
 Średniowiecze:
 Utwór „Tristan i Izolda” jako przykład ideału miłości dworskiej, dramatu uczuć wynikających z konfliktu między miłością a zobowiązaniem wobec męża i wasala, ukazujący znaczenie fatum i tragizmu.
 Utwór „Wielki Testament” Francois’a Villona jako refleksja o przemijaniu, o kruchości życia – varitas, ukazująca rozprężenie obyczajów mieszkańców Paryża w XVI wieku.
 Renesans:
 Utwór „Odprawa posłów greckich” Jana Kochanowskiego jako tragedia w duchu antycznym, nawiązująca do mitu o wojnie trojańskiej, w którym mimo motywu miłości Parysa do Heleny, prawdziwym bohaterem jest państwo trojańskie i postawy jego obywateli; dzieło zostało napisane w przededniu wielkiego sejmu warszawskiego, uchwalającego wojnę z Iwanem Groźnym – Troja jest więc symbolem Rzeczpospolitej, która upadnie, jeśli władcy będą dbali o własne interesy bardziej niż o państwo.
 Utwór „Kazania sejmowe” Piotra Skargi jako polityczny traktat w formie przemówień religijnych (element obrzędu mszy chrześcijańskich) na temat „chorób” nękających Rzeczpospolitą, m.in. degradacji moralnej, braku poszanowania prawa, ojczyzny i miłości przez społeczeństwo; oprócz formy, odwołania do tradycji chrześcijańskiej stanowią liczne cytaty biblijne.
 Pozytywizm:
 Cykl „Trylogia” Henryka Sienkiewicza jako proza „ku pokrzepieniu serc” XIX-sto wiecznych Polaków, opisująca na wzór epopei Homera nieprawdopodobne wyprawy i nadludzkie zadania bohaterów, którzy wychodzą z nich zwycięsko.
 Utwór „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej jako ukazanie codzienności pokolenia noszącego na sobie piętno powstania styczniowego, w którym żywa jest dbałość o kulturę i tradycję chrześcijańską (kult mogił i ogniska domowego).

Kompozycja
Kolejność argumentów jak wyżej.

Wnioski i zakończenie
W końcowej konkluzji podkreślenie współistnienia w sztuce tradycji antycznej i chrześcijańskiej z troskami codzienności ludzi żyjących w epokach tak odmiennych pod względem założeń i mentalności społecznej. Wyrażenie opinii, iż były one, są i będą niewyczerpanym źródłem dla twórców.