Układ krwionośny i wydalniczy (ściąga)
2. Żyły: trans. krew do serca, niskie ciśnienie, ściana cienka, mniej rozciągliwa, owalne światło, posiadają kieszonkowate zastawki. Tętnice: trans. krew z serca, ciśnienie wysokie, ściana gruba i elastyczna, zbudowane z tk. mięśniowej i dużej ilości włókien białkowych w warstwie tk. Łącznej. Naczynia włosowate: cienkie ściany, zwykle łączą tętnice z żyłami, ścianę tworzy jedna warstwa komórek, tzw. śródbłonek, przez który zachodzi wymiana subst. Miedzy krwią a tkankami. Typy sieci naczyń wł.: zwykla siec(miedzy tetniczka a zylka), sieć dziwna(miedzy tetniczkami,np nerki, przysadka mózgowa), układ wrotny-np.żyła wrotna.
3. Układ krwionośny składa sie z serca oraz sieci naczyń krwionośnych: żył, tętnic i naczyń włosowatych.(Wyróżniamy dwa typy krązenia: małe(płucne) – z pr. komory dochodzi tetnica plucna do pluc i stad zylami plucnymi do l.p, oraz duze-krew z komory lewej wplywa do aorty, potem do calego ciala a nastepnie przez zyle glowna do p.p.).
4. Hemoglobina jest białkiem złożonym z grupy prostetycznej zwanej hemem, złączonej z atomem dwuwartościowego żelaza i białka prostego - globiny.
5. W przypadku zranienia i uszkodzenia naczyn krwionosnych uwalnia sie perotonina powodujaca opkurcz naczyn krw.,a nastepnie w tym miejscu powstaje czop plytkowy(tworzy sie z plytek krwi). W krwi caly czas krązy protrombina(powstaje w wątrobie) jest to proenzym w ktorym uaktywnia sie protrombina(pod wplywem Ca2+ i trombokinazy)=>trombina(zw. zaczynajacy krzepniecie)=>fibrynogen=>fibryna(tworzy zabezpieczajacy rane skrzep).
6.Typy odporności: wrodzona(nieswoista): przeciwko wrazliwym antygenom, nie rozpoznaje ant.ygenow, nie dopuszcza do inwazyjnosci,skórawł, naskorek, pH=5,5 – lekko kwaśny, ogranicza rozwoj bakterii i grzybow, fagocytoza-pochlanianie i trawienie cial obcych przez komorki zerne(odp. komórkowa), kichanie, kaszel, biegunka, wymioty, łzawienie, produkcja interferonu – subst, bialkowa o wlasc. bakteriobojczych. nabyta(swoista): przeciwko określonemu rodzajowi antygenu, istnieje dzieki monocytom, neutrofilom, limfocytom(opd. humoralna), kom. zabijającym, limfie, a takze dzieki wezlom chlonnym, śledzionie, grasicy, szpikowi kostnemu w ktorych powstaja limfocyty.
7. Tlenek węgla CO - zatrucia, zaczadzenie, tlenek węgla ma znacznie większe powinowactwo do hemoglobiny niż tlen (ok. 300 razy), z tego względu przy zatruciu tym gazem powstaje karboksyhemoglobina(połączenie hemoglobiny (Hb) z tlenkiem węgla (CO), niezdolne do przyłączania tlenu i tym samym nie biorące udziału w transporcie tlenu z płuc do tkanek, co jest przyczyną niedotlenienia), co w efekcie prowadzi do niedotlenienia tkanek.
Ze względu na 300-krotnie większe powinowactwa Hb do CO niż do tlenu, wystarczy zawartość 0,1% CO w powietrzu, aby szybko 50% całej hemoglobiny w ustroju zamienić w HbCO.
8. Typy sieci naczyń wł.: zwykla siec(miedzy tetniczka a zylka), sieć dziwna(miedzy tetniczkami,np nerki, przysadka mózgowa), układ wrotny-np.żyła wrotna.
11. Filtracja zachodzi w ciałku nerkowym.W kanaliku krętym I rzędu zachodzi resorpcja zwrotna obowiazkowa, czyli zwrotne wchlanianie substancji potrzebnych organizmowi(H2O, jonów, kw.org, cukry). W pętli Henlego zachodzi proces zagęszczania, usuwanie H20 i sodu. W w kanaliku krętym II rzędu zachodzi resorbcja zwrtona nadobowiazkowa, uzalezniona jest od potrzeb organizmui podlega koordynacji hormonalnej.Sekrecja – polega na aktywnym wnikaniu substancji z krwi do kan. wydalniczego(kw. salicylowy, antybiotyki, nadwyzka hormonów)**[sklad moczu ostatecznego: woda-96%, mocznik, kw. moczowy, kreatynina, urobilinogen(barwnik moczu), jony(kationy:sodu,potasu,wpnia,magnezu,aniony:chlorkowe, potasowe, siarkowe)].