Zagadnienia na egzamina z prawa administracyjnego
Zagadnienia na egzamin z części szczególnej prawa administracyjnego dla magisterskich studiów uzupełniających administracji
1. Prawo administracyjne ? część szczególna: pojęcie, zakres, dziedziny.
Prawo administracyjne:
część ogólna
część szczególna (poszczególne ustawy i inne akty o charakterze administracyjno-prawnym)
Prawo administracyjne:
prawo ustrojowe
materialne prawo administracyjne
postępowanie ? część dotycząca działalności administracji
Prawo administracyjne część szczególna - jest to dział prawa administracyjnego zawierający poszczególne ustawy i inne akty o charakterze administracyjno-prawnym. Akty te zawierają regulację administracyjno-prawną osób i rzeczy. Jest to część prawa publicznego, która najpełniej kształtuje sytuację prawną jednostki. Normy te wprost określają prawa i obowiązki jednostki, przyznają uprawnienia, ale tworzą też określone nakazy i zakazy. Jest prawem otwartym, nie ma ściśle określonego stanu rzeczowego, jest prawem dynamicznym zmieniającym się wraz ze zmianą warunków w jakich żyjemy.
Cechy charakterystyczne prawa administracyjnego materialnego
jest regulowane przepisami powszechnie obowiązującymi
zawiera co do zasady przepisy bezwzględnie obowiązujące
przepisy mpa zawierają umocowanie do władczego działania przez administrację, ale jest też wiele przepisów, które przewidują działania niewładcze
mpa jest regulowane przepisami różnej rangi: prawo międzynarodowe, prawo krajowe, prawo europejskie
szeroki zakres przedmiotowy
szeroki zakres podmiotowy ? prawo to reguluje sytuację prawną szerokiego kręgu podmiotów
wiele norm mpa nakłada na adresata bezpośrednio obowiązki bez konieczności wydawania decyzji administracyjnej
wiele przepisów mpa nakazuje jednak wydanie decyzji
Działy mpa
Mpa to najszersza gałąź prawa
wolności obywatelskie i prawa człowieka (prawa polityczne, ekonomiczne, socjalne)
status prawny jednostki ? np. normy regulujące problematykę obywatelstwa, sytuacji cudzoziemców, prawo paszportowe, prawo o aktach stanu cywilnego
wolne zawody - regulacje takich zawodów jak adwokat, radca prawny, lekarz, pielęgniarka
funkcje policyjne ? polegające na utrzymaniu bezpieczeństwa publicznego, spokoju i porządku
reglamentacja działalności gospodarczej ? np. ustawa o swobodzie działalności gospodarczej ustalająca ogólne zasady dotyczące sfery gospodarczej
ingerencja administracyjna w sferę własności nieruchomości ? prawo własności ma charakter ograniczony np. instytucja wywłaszczenia, ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
rzeczy publiczne ? korzystanie z wód, dróg publicznych
strefy specjalne ? ochrona granicy państwowej, ochrona środowiska
ciężary publiczne ? świadczenia osobiste i rzeczowe
administracja świadcząca ? pomoc społeczna
2. Sposoby nabycia obywatelstwa polskiego
Obywatelstwo ? więź względnie trwała, łącząca osobę fizyczną z państwem i społeczeństwem. Jest to prawna przynależność do określonego państwa, z której wynikają wzajemne prawa i obowiązki obywatela i państwa. Obowiązkiem państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom. Obowiązkiem obywatela jest przestrzeganie prawa np. płacenie podatków
Ustawa z 15 lutego 1962r. o obywatelstwie polskim
Trzy zasady obywatelstwa:
zasada ciągłości obywatelstwa ? jeżeli ktoś nabywa obywatelstwo to nie traci tego obywatelstwa w związku z uchyleniem przepisu prawnego, na podstawie którego ta osoba stała się obywatelem
zasada wyłączności obywatelstwa polskiego ? nie można być jednocześnie uznawanym za obywatela innego państwa
zasada równouprawnienia małżonków w zakresie posiadania obywatelstwa ? przez zawarcie małżeństwa z obywatelem polskim, obywatel innego państwa nie nabywa polskiego obywatelstwa
Sposoby nabycia obywatelstwa polskiego
Nabycie z mocy prawa
art. 4 Dziecko nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie gdy:
oboje rodzice są obywatelami polskimi,
jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie jest nieznane bądź nieokreślone jest jego obywatelstwo lub nie posiada żadnego obywatelstwa
art. 5 Dziecko urodzone lub znalezione w Polsce nabywa obywatelstwo polskie gdy oboje rodzice są nieznani bądź nieokreślone jest ich obywatelstwo lub nie posiadają żadnego obywatelstwa
art. 6 ust 1 Dziecko rodziców, z których jedno jest obywatelem polskim a drugie obywatelem innego państwa, nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie. Jednakże rodzice w oświadczeniu złożonym zgodnie przed właściwym organem w ciągu 3 miesięcy od dnia urodzenia dziecka mogą wybrać dla niego obywatelstwo państwa obcego, którego obywatelem jest jedno z rodziców.
Nabycie z mocy aktu administracyjnego
art. 8 Cudzoziemcowi na jego wniosek może być nadane obywatelstwo polskie jeżeli co najmniej 5 lat zamieszkuje w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt (obywatelstwo to nadaje prezydent RP)
art. 9 Za obywatela może być uznana osoba o nieokreślonym obywatelstwie lub nie posiadająca żadnego obywatelstwa jeżeli przez co najmniej 5 lat zamieszkuje w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt (przyznaje je wojewoda)
Nabycie poprzez złożenie oświadczenia woli i przyjęcie tego oświadczenia przez właściwy organ
art. 6 ust 1 Po ukończeniu 16 roku życia (dziecko, które nabyło obywatelstwo polskie zgodnie z art. 6 ust1) a przed upływem 6 miesięcy od dnia osiągnięcia pełnoletności złoży oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia
art. 10 ust 1 Cudzoziemiec, któremu udzielono na terytorium Polski zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt i który pozostaje co najmniej 3 lata w związku małżeńskim z osobą posiadająca obywatelstwo polskie nabywa obywatelstwo polskie jeżeli złoży oświadczenie przed właściwym organem, a organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia
art. 11 Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie przez nabycie obywatelstwa obcego w skutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem, odzyskuje obywatelstwo polskie jeżeli po ustaniu tego małżeństwa albo jego unieważnieniu złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia
Na świecie możemy wyróżnić dwa sposoby nabycia obywatelstwa:
prawo krwi ? ius sanguinis
prawo ziemi ? ius soli
3. Zasady przekraczania granic RP przez cudzoziemców
4 warunki:
trzeba posiadać dokument podróży
trzeba posiadać wizę ? o ile przepisy prawa nie stanowią inaczej
przekroczenie granicy może być uzależnione przez uiszczenie przez cudzoziemca opłaty (na zasadzie wzajemności)
może być uzależnione od okazania na granicy środków finansowych przeznaczonych na wyjazd i pobyt na terytorium RP (zamiast środków finansowych można okazać zaproszenie od obywatela polskiego)
Dokument podróży ? uprawnia do przekroczenia granicy jest on wydawany przez właściwy organ obcego państwa, organ polski lub organizację międzynarodową
Wiza ? ma szerszy charakter jest dokumentem o charakterze zezwolenia, która uprawnia nie tylko do przekroczenia granicy, ale również do przyjazdu, pobytu, wyjazdu z terytorium RP na zasadach określonych w tym dokumencie
Rodzaje wiz
lotniskowa
tranzytowa
wjazdowa
pobytowa
dyplomatyczna
służbowa
kurierska
4. Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony i zezwolenie na osiedlenie się
1. Zezwolenie na osiedlenie się udzielane jest:
cudzoziemcowi, który spełnia łącznie następujące warunki
wykaże istnienie trwałych więzów rodzinnych lub ekonomicznych łączących go z RP
ma zapewnione w RP mieszkanie i utrzymanie
bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium RP na postawie wiz, zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony lub w związku z posiadaniem statutu uchodźcy co najmniej 5 lat
małoletniemu dziecku cudzoziemca, urodzonemu na terytorium RP, jeżeli co najmniej jeden z rodziców ustawowych posiadał w dniu jego urodzenia zezwolenie na osiedlenie się
cudzoziemcowi, który zawarł związek małżeński z obywatelem polskim, jeśli bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium RP co najmniej 2 lata na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony i od dnia zawarcia małżeństwa upłynęły co najmniej 3 lata
cudzoziemcowi, który bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium RP na podstawie wiz, zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony lub zgody na pobyt tolerowany przez okres nie krótszy niż 10 lat, a posiadając status uchodźcy 8 lat
dziecku obywatela polskiego, pozostającego pod jego władzą rodzicielską
2. Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony:
Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się cudzoziemcowi, który:
uzyskał przyrzeczenie lub przedłużenie przyrzeczenia wydania zezwolenia na pracę
prowadzi działalność gospodarczą korzystną dla gospodarki narodowej,
zamierza jako osoba o uznanym dorobku artystycznym kontynuować twórczość na terytorium RP
bierze udział w szkoleniach i stażach zawodowych realizowanych w ramach programów UE
jest małżonkiem obywatela polskiego,
zamierza przybyć na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu połączenia z rodziną
jest małoletnim dzieckiem cudzoziemca, posiadającego zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, urodzonym na terytorium RP
Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony można udzielić cudzoziemcowi, który:
wykaże, że zachodzą okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium RP przez okres dłuższy niż 3 miesiące oraz że posiada środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów pobytu na tym terytorium;
zamierza podjąć lub kontynuować studia na terytorium RP,
5. Administracyjnoprawne formy ograniczania swobody działalności gospodarczej
Wolność gospodarcza ? oznacza, że każdy ma prawo podejmować dowolną działalność gospodarczą jest to zasada konstytucyjna, natomiast ograniczenie tej zasady to są wyjątki. Mające na celu ochronę interesów gospodarczych państwa czy ochronę prawidłowego funkcjonowania rynku. Wszelkie wyjątki interpretuje się w sposób zawężający. In dubio pro libertate ? wszelkie wątpliwości należy wyjaśniać na korzyść wolności gospodarczej. Domniemanie wolności gospodarczej.
Ograniczenia wolności gospodarczej:
Przyczyną tych ograniczeń jest między innymi wzgląd na bezpieczeństwo i porządek publiczny. Niektóre rodzaje działalności mogą bowiem naruszać te wartości. W zależności od stopnia potencjalnego zagrożenia ustawodawca ustala warunki, które musi spełniać osoba prowadząca działalność gospodarczą. Inną przyczyną są względy polityki gospodarczej i społecznej oraz zobowiązania międzynarodowe.
a
Formy ograniczeń:
a) działalność regulowana
b) zezwolenie
c) koncesja
Działalność regulowana jest to działalność gospodarcza, której wykonywanie wymaga spełnienia dodatkowych, szczególnych warunków. By móc ją prowadzić należy uzyskać wpis do rejestru działalności regulowanej i spełnić warunki konieczne do wykonywania danej działalności np.
prowadzenie stacji kontroli pojazdów,
usługi detektywistyczne,
usługi turystyczne,
wyrób lub rozlew napojów spirytusowych,
wyrób i rozlew wyrobów winiarskich.
Zezwolenie ? bardzo często odnosi się do działalności powszechnie zakazanej, uzyskanie zezwolenia jest warunkiem legalnego podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej objętej ustawowym zakazem. Istota zezwolenia polega na uchyleniu ogólnie obowiązującego zakazu podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej wobec określonego przedsiębiorcy w odniesieniu do określonego rodzaju działalności gospodarczej po stwierdzeniu przez właściwy organ, że spełnione zostały wszystkie wymagane prawem warunki wykonywania tej działalności Niekiedy z tym samym pojęciem utożsamia się pojęcie licencji
Licencja ? odnosi się do działalności, z którą związane jest posiadanie pewnych umiejętności i predyspozycji.
Cechy zezwoleń:
decyzja administracyjna ? wiązana
ma charakter konstytutywny
po spełnieniu przesłanek, organ musi wydać decyzję o określonej treści
organ wydający posiada uprawnienia kontrolne
organy wydające zezwolenie są ulokowane na niższym szczeblu niż organy wydające koncesję
Przykłady:
sprzedaż napojów alkoholowych
pozwolenie na broń
prowadzenie loterii fantowych, gier losowych, gier na automatach
odbieranie odpadów komunalnych
uprawa maku i konopi włóknistych
produkcja tablic rejestracyjnych
działalność maklerska
wytwarzanie produktu leczniczego
import produktu leczniczego
Koncesja ? działalność objęta koncesją teoretycznie może się przyczynić do dużych zmian. Tradycyjnie przyjmuje się, że odnosi się do działalności objętej monopolem państwa. Poprzez wydanie koncesji państwo zrzeka się tego monopolu na rzecz określonego przedsiębiorcy. Inaczej można powiedzieć, iż jest to forma ograniczenia działalności gospodarczej, z którą wiąże się konieczność spełniania większych wymogów niż w wypadku zezwolenia. Koncesja jest wydawana na czas określony od 5-50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy. Udziela jej organ koncesyjny. Koncesja ma charakter osobisty ? w razie śmierci koncesjonariusza wygasa i nie przechodzi na spadkobierców
Cechy koncesji:
jest to decyzja administracyjna wydawana w trybie kpa, na ogół przez organy centralne
co do zasady są to decyzje uznaniowe
decyzja konstytutywna
istnieje szczególna ochrona prawna koncesji i koncesjonariusza
organ wydający koncesję może określać szczególne warunki wykonania koncesji
istnieje szczególny tryb kontroli wykonania koncesji
jest przyznawana wyłącznie na wniosek
Rodzaje działalności koncesjonowanej
poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż
wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją
wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie i dystrybucja i obrót paliwami i energią
ochrona osób i mienia
rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych
przewozy lotnicze
6. Organy policji administracyjnej (podziały)
znaczenie materialne - jest to funkcja administracji publicznej mająca na celu zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Na ogół ma charakter władczy i stanowi część administracji reglamentacyjno-porządkowej. Znaczenie formalne - możemy ją także rozumieć jako organy mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Podziały organów:
1. organy zorganizowane na wzór wojskowy
mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa publicznego, usuwają zagrożenia dla zdrowia, życia, porządku publicznego itp. Mają charakter umundurowany i uzbrojony np. policja, straż miejska, straż graniczna, straż leśna, straż wodna, straż pożarna, inspekcja transportu drogowego.
2. organy zorganizowane na wzór cywilny
spełniają one funkcje kontroli jednostki w różnych dziedzinach, wg określonej procedury, i stosują różnego rodzaju sankcje typu egzekucyjnego albo karnego np. inspektor nadzoru budowlanego, sanepid, inspekcja pracy
1. organy o charakterze publicznym
dbające o utrzymanie bezpieczeństwa i porządku publicznego np. policja, straż miejska, straż graniczna
2. organy o charakterze prywatnym (wewnętrznym)
powołane do zapewnienia ochrony mienia w granicach chronionych obszarów i obiektów np. wewnętrzna ochrona obiektu, ochrona imprezy masowej ? też mogą mieć charakter uzbrojony
tworzenie podstaw prawnych do funkcjonowania policji wewnętrznej to element procesu prywatyzacji zadań administracji publicznej przez przekazywanie tym podmiotom zadań prawa prywatnego
7. prawne formy działania policji administracyjnej
czynności jakimi mogą posługiwać się organy policji na ogół są to środki o charakterze władczym.
Formy władcze:
-przepisy porządkowe
-akt administracyjny generalny o charakterze policyjnym
-rozkaz policyjny
-pozwolenia policyjne
-przymus policyjny
-kary policyjne
przepisy porządkowe ? są wydawane na szczeblu g. p.w.
gmina ? rada gminy w formie uchwały, a w przypadkach nie cierpiących zwłoki w. b. p.m. w formie zarządzenia
powiat ? rada powiatu, a w przypadkach nie cierpiących zwłoki zarząd powiatu w formie zarządzenia
województwo ? wojewoda w formie rozporządzenia porządkowego
Akt administracyjny generalny o charakterze policyjnym ? dotyczy konkretnej sprawy, ale nie ma konkretnie oznaczonego adresata. Nakaz, zakaz skierowany do generalnie określonego adresata. Procedura wydawania tych aktów jest odformalizowana i nie stosuje się tutaj kpa. np. zakaz spożywania wody do picia pochodzącej z tego ujęcia, zakaz uprawiania niektórych roślin uprawnych wydawany przez wojewodę.
Rozkaz policyjny ? akt administracyjny, indywidualny, skierowany do indywidualnie oznaczonej osoby lub grupy osób konkretnie zindywidualizowanej, mający na celu spowodowanie określonego zachowania zgodnego z określonym porządkiem publicznym np. polecenie porządkowe wydane przez służbę porządkową organizatora imprezy masowej
Pozwolenie policyjne ? pozwolenia, zezwolenia, akt o charakterze konstytutywnym, w którym stwierdza się, że posiadanie przez daną osobę określonego uprawnienia nie godzi w bezpieczeństwo i porządek publiczny.
Przymus policyjny ? inaczej przymus natychmiastowy. Często utożsamiany z przymusem bezpośrednim w rozumieniu ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Jest to środek egzekucyjny należności o charakterze niepieniężnym polegający często na zastosowaniu przymusu fizycznego. Stosowany w ostateczności wtedy gdy zawiodą inne środki. Niekiedy środek ten służy do wykonywania innego środka. Może być również zastosowany w tzw. postępowaniu egzekucyjnym uproszczonym jeżeli zwłoka w wykonaniu obowiązku groziłaby niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia, albo ciężkimi szkodami dla gospodarstwa narodowego
Kary policyjne ? na ogół kary grzywny wymierzone w formie mandatu karnego stosowane wtedy gdy ustawodawca zakwalifikuje pewne zachowania jako godzące w bezpieczeństwo i porządek publiczny. np. mandaty, inne sankcje administracyjne przybierające postać kary pieniężnej (wycinka drzewa bez zezwolenia)
8. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
mpzp stanowi podstawę do wydania zezwolenia na budowę. W przypadku braku tego planu: decyzja o warunkach zabudowy, decyzja o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego.
Mpzp ? jest to akt prawa miejscowego uchwalany w formie uchwały przez radę gminy (jest to przepis wykonawczy) sporządza się go fakultatywnie dla obszaru gminy lub jej części, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Zawiera on ustalenia dotyczące przeznaczenia terenu, rozmieszczenia inwestycji celu publicznego oraz warunki zabudowy. Mpzp jest wiążący dla inwestora, dla właścicieli nieruchomości, dla organów gminy. Uchwała rady gminy w sprawie mpzp jest ogłaszana w dzienniku urzędowym województwa.
Zawiera elementy obligatoryjne i fakultatywne
Obligatoryjne - zasady podziału i scalenia zabudowy, zasady ochrony środowiska, zabytków,
zasady budowy, rozbudowy i modernizacji systemów komunikacji itd.
Fakultatywne ? postanowienia dotyczące granic obszarów obiektów handlowych wielkoprzestrzennych, granice terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz służących realizacji imprez masowych.
Procedura planistyczna
Warunkiem uchwalenia mpzp jest uprzednie uchwalenie przez rady gminy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.
Studium ? jest obowiązkowe dla każdej gminy. Jest to akt wewnętrzny gminy. Zawiera pewne wytyczne, ustalenia wiążące rady gminy przy uchwaleniu miejscowego planu.
1 etap ? podjęcie przez rady gminy uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu. Zanim rada podejmie uchwałę w. b. p.m. dokonuje analizy zasadności przystąpienia do sporządzenia tego planu.
2 etap ? sporządzenie projektu mpzp. Sporządza go w. b. p.m.
3 etap ? ogłoszenie w prasie o przystąpieniu do sporządzenia planu
4 etap ? ogłoszenie o miejscu i terminie składania wniosków do planu
5 etap ? zawiadamia się ograny właściwe do uzgadniania i opiniowania planu (uzgodnienie jest wiążące)
6 etap ? wyznacza się w ogłoszeniu termin do składania uwag dotyczących projektu planu
9. skutki przyjęcia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
1. mpzp określa warunki korzystania z nieruchomości
2. ustalenia planu pozwalają inwestorowi na realizację inwestycji
3. mpzp upoważnia jedynie do takiego rozstrzygnięcia jakie wyraźnie wynika z jego treści tekstowej i graficznej
4. uchwalenie planu jest konieczne do dokonania innych działań określonych przepisami szczególnymi
5. uchwalenie mpzp powoduje, że wydane w poprzednim stanie prawnym decyzje o warunkach zabudowy ulegają wygaszeniu
10. decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego
wydaje się ją wtedy gdy inwestor chce przeprowadzić inwestycje o charakterze celu publicznego, a więc służącą zaspokajaniu potrzeb zbiorowych. Inwestycje celu publicznego są wskazane w ustawie o gospodarce nieruchomościami np. wydzielenie gruntów pod drogi publiczne, wydzielenie terenu pod cmentarze, linie kolejowe.
procedura podejmowania decyzji
w trybie kpa, z wyjątkami przewidzianymi w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Wydanie tej decyzji następuje na wniosek inwestora. Wniosek powinien zawierać charakterystykę inwestycji, określenie granic terenu. Decyzje wydaje w. b. p.m. z tym że w odniesieniu do inwestycji o znaczeniu krajowym i wojewódzkim w uzgodnieniu z marszałkiem województwa. Wyjątkowo wydaje ją natomiast wojewoda ? dla obszarów zamkniętych lub dyrektor właściwego urzędu morskiego na obszarach morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej.
11. decyzja o warunkach zabudowy
jest wydawana wtedy gdy na danym obszarze nie ma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i nie jest to inwestycja celu publicznego. Decyzję tę wydaje w. b. p.m. po uzgodnieniu z organem wskazanym w ustawie i po spełnieniu następujących warunków:
-co najmniej jedna działka sąsiednia dostępna z tej samej drogi publicznej jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy m.in. w zakresie zagospodarowania terenu
-teren ma dostęp do drogi publicznej
-istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu jest wystarczające dla zamierzenia budowlanego
-teren nie wymaga zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne
-decyzja jest zgodna z przepisami odrębnymi.
12. wywłaszczenie nieruchomości
pozbawienie własności podmiotu prywatnego na rzecz podmiotu publicznego. Wywłaszczenie odbywa się w formie decyzji administracyjnej wywołującej bezpośrednie skutki cywilno-prawne.
Ogólna konstrukcja wywłaszczenia w ustawie o gospodarce nieruchomościami.
1. wywłaszczenie odnosi się do nieruchomości i polega na:
-odjęciu prawa własności nieruchomości
-ograniczeniu tego prawa
-zniesieniu innego prawa rzeczowego na nieruchomości np. zniesienie użytkowania wieczystego, można wywłaszczyć część nieruchomości
2. wywłaszczenie może nastąpić tylko na rzecz Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego. Nie jest dopuszczalne wywłaszczenie nieruchomości należących do Skarbu Państwa.
3. wywłaszczenie może nastąpić tylko dla celów publicznych
4. nieruchomość nie może być użyta na inne cele niż te, na które została wywłaszczona
5. wywłaszczenie następuje za odszkodowaniem
6. wywłaszczenia następują w drodze decyzji administracyjnej (charakter władczy)
7. wywłaszczenie stanowi ULTIMA RATIO co oznacza, że w pierwszej kolejności należy dążyć do zawarcia umowy a gdy będzie to niemożliwe można wydać decyzję o wywłaszczeniu.
Postępowanie wywłaszczeniowe ? jest to postępowanie administracyjne, stosuje się tu kpa, przed wszczęciem postępowania konieczne jest przeprowadzenie rokowań o nabycie w drodze umowy nieruchomości (trzeba dążyć do form niewładczych) po bezskutecznym terminie do zawarcia umowy możliwe będzie wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego. Wszczęcie następuje z urzędu. Organem właściwym jest starosta lub prezydent miasta na prawach powiatu, po wszczęciu postępowania obowiązkowo przeprowadza się rozprawę administracyjną i następnie wydaje decyzję w sprawie.
Decyzja o wywłaszczeniu powinna zawierać:
-elementy wskazane w kpa, a oprócz tego:
-na jakie cele została wywłaszczona
-określenie przedmiotu wywłaszczenia
-ustalenie odszkodowania
-określenie praw podlegających wywłaszczeniu
przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego następuje z dniem, z którym decyzja stała się ostateczna.
Skutki prawne decyzji o wywłaszczeniu:
-utrata prawa własności przez dotychczasowego właściciela i nabycie tego prawa przez Skarb Państwa lub jst
-wygaśnięcie ciążących na nieruchomości praw rzeczowych
-bezskuteczność wobec wywłaszczającego umów zawartych przez wywłaszczonego właściciela z innymi osobami np. umowa dzierżawy.
13. Warunki uzyskania pozwolenia budowlanego
pozwolenie na budowę ? decyzja ta stanowi podstawę do rozpoczęcia robót budowlanych. Jedynie w przypadku mniejszych inwestycji pozwolenie na budowę zastępowane jest zgłoszeniem inwestycji organowi właściwemu do wydawania pozwoleń, który może wnieść sprzeciw pozwolenie wydaje się na wniosek inwestora w postępowaniu administracyjnym.
Strony w postępowaniu budowlanym:
-inwestor, kierownik budowy, projektant, inspektor nadzoru budowlanego
-właściciele, użytkownicy wieczyści nieruchomości
inwestor, składając wniosek o pozwolenie na budowę, powinien dopełnić określonych czynności. Przede wszystkim powinien przedłożyć projekt budowlany wraz z wymaganymi opiniami, uzgodnieniami , dowód stwierdzający prawo do dysponowania nieruchomością oraz decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu o ile jest wymagana i inne dokumenty przewidziane przez przepisy szczególne. Konieczne jest przeprowadzenie postępowania w sprawie oddziaływania na środowisko. W decyzji o pozwoleniu na budowę w razie potrzeby ustala się szczególne warunki zabezpieczenia terenu. Możliwe jest wygaśnięcie decyzji jeżeli budowa nie zostaje rozpoczęta w ciągu 2 lat lub przerwa w budowie trwa więcej niż 2 lata.
14. pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego
zawiadomienie odpowiedniego organu o zakończeniu budowy. Użytkowanie obiektu można rozpocząć jeżeli właściwy organ nie wniesie sprzeciwu w ciągu 21 dni od doręczenia zawiadomienia. W pewnych sytuacjach przed przystąpieniem do użytkowania należy uzyskać decyzję o pozwoleniu na użytkowanie. Jest to konieczne wtedy gdy obiekt należy do określonej kategorii obiektów. Decyzje te wydaje się wtedy gdy przystąpienie do użytkowania ma nastąpić przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych. Inwestor wobec którego wydano taką decyzję jest obowiązany zawiadomić o zakończeniu budowy i zamiarze przystąpienia do użytkowania następujące organy:
-inspekcja ochrony środowiska
-państwowa inspekcja sanitarna
-państwowa inspekcja pracy
-państwowa straż pożarna
organy te mogą wnieść sprzeciw w ciągu 14 dni, a jeżeli tego nie uczynią to użytkowanie obiektu można rozpocząć.
15. warunki rejestracji pojazdu (art. 72 prawa o ruchu drogowym)
Rejestracji dokonuje się na podstawie:
-dowodu własności pojazdu
-karty pojazdu, jeżeli była wydana, - może ja wydać producent lub importer nowego pojazdu
-wyciągu ze świadectwa homologacji albo odpisu decyzji zwalniającej pojazd z homologacji,
-zaświadczenia o pozytywnym wyniku badania technicznego pojazdu, -dowodu rejestracyjnego, jeżeli pojazd był zarejestrowany,
-dowodu odprawy celnej przywozowej, jeżeli pojazd został sprowadzony z terytorium państwa trzeciego i jest rejestrowany po raz pierwszy;
-dokumentu potwierdzającego zapłatę akcyzy na terytorium kraju, jeżeli samochód osobowy został sprowadzony z terytorium państwa członkowskiego i jest rejestrowany po raz pierwszy;
-zaświadczenia wydanego przez właściwy organ potwierdzający uiszczenie podatku od towarów i usług od pojazdów sprowadzanych z państw członkowskich UE
Rejestracji dokonuje starosta lub prezydent miasta na prawach powiatu na wniosek właściciela w drodze decyzji administracyjnej.
16. wyrejestrowanie pojazdu (art. 79 prawa o ruchu drogowym)
pojazd podlega wyrejestrowaniu na wniosek właściciela przez starostę właściwego ze względu na miejsce ostatniej rejestracji w przypadku:
-przekazania do utylizacji lub składnicy złomu (recycling)
-kradzieży pojazdu
-wywozu pojazdu z kraju
-zniszczenia pojazdu za granicą
-udokumentowanej trwałej i zupełnej utraty posiadania pojazdu
pojazd wyrejestrowany nie podlega powtórnej rejestracji, z wyjątkiem pojazdu:
-odzyskanego po kradzieży
-zabytkowego
-mającego co najmniej 25 lat, którego model nie jest produkowany od lat 15, uznanego przez rzeczoznawcę samochodowego za unikatowy lub mający szczególne znaczenie dla udokumentowania historii motoryzacji
-ciągnika i przyczepy rolniczej
17. warunki uzyskania prawa jazdy
1. osiągnięcie odpowiedniego wieku ? zależy od kategorii prawa jazdy
A B C ? 18 lat
A1 B1 T ? 16 lat za pisemną zgodą rodziców lub opiekunów
D ? 21 lat
2. orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdem i podobne w treści orzeczenie psychologiczne o ile jest wymagane
3. odbycie wymaganego szkolenia
4. zdanie egzaminu państwowego z pozytywnym wynikiem
prawo jazdy nie może być wydane osobie w stosunku do której orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych albo u której stwierdzono aktywną formę uzależnienia od alkoholu.
18. kontrolne sprawdzenie kwalifikacji
kontrolnemu sprawdzeniu podlega osoba, która posiada uprawnienie do kierowania pojazdem skierowana decyzją starosty gdy:
-istnieją uzasadnione uzasadnienia co do jej kwalifikacji
-na wniosek komendanta wojewódzkiego policji gdy przekroczono 24 punkty karne
kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji, podlega także osoba ubiegająca się o:
-przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem cofniętego na okres przekraczający 1 rok lub w związku z utratą kwalifikacji
-zwrot zatrzymanego prawa jazdy, którego była pozbawiona na okres przekraczający 1 rok
19. cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami
oznacza pozbawienie prawa do kierowania pojazdami, decyzję w tej sprawie wydaje starosta w następujących okolicznościach:
-niepoddanie się badaniom lekarskim
-niepoddania się sprawdzeniu kwalifikacji
-istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem
-istnienie przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem
-przekroczenie 20 pkt karnych w okresie 1 roku od uzyskania prawa jazdy
po ustaniu przyczyn powodujących cofnięcie uprawnienia starosta jest obowiązany przywrócić uprawnienia.
20. istota wolnych zawodów
wolne zawody to zawody, których wykonywanie odgrywa szczególną rolę w społeczeństwie. Są to zawody wymagające wysokich kwalifikacji, odbycia odpowiedniej praktyki oraz pozostawienia im samodzielności w wykonywaniu zawodu. Z uwagi na ich ważną rolę społeczną, państwo ustala sposoby i warunki dopuszczenia do wykonywania zawodu w drodze przepisów ustawowych, a dopuszczenie do zawodu, ograniczenie lub pozbawienie prawa wykonywania zawodu ma z reguły charakter aktu administracyjnego. Istotą wolnych zawodów jest to, że z reguły są one wykonywane nie na podstawie stosunku pracy, ale w oparciu o zawieranie z ?klientami? umowy innego rodzaju. Coraz więcej jest jednak osób, które wykonują te zawody w ramach działalności gospodarczej, w spółkach. KSH wprowadził instytucję spółek partnerskich dla wykonywania wolnych zawodów.
Uprawnienie do wykonywania zawodu jest swoistym uprawnieniem administracyjnym. Uzyskuje się je po spełnieniu warunków przewidzianych ustawą. Uprawnienie uzyskuje się z reguły po dobyciu praktyki zawodowej (stażu, aplikacji) i złożeniu odpowiednich egzaminów. Ustawy regulują również utratę prawa do wykonywania zawodu. Osoby wykonujące wolne zawody podlegają szczególnej odpowiedzialności, zwanej odpowiedzialnością zawodową lub dyscyplinarną. Warunkiem wykonywania zawodu jest przynależność do samorządu zawodowego. Chyba że przepisy nie przewidują istnienia samorządu dla danego zawodu..
Z uwagi na rodzaj wykonywanych czynności wolne zawody można aktualnie podzielić na następujące grupy:
1) wolne zawody prawnicze (adwokaci, radcy prawni, notariusze, komornicy sądowi)
2) wolne zawody medyczne (lekarze, lekarze weterynarii, dentyści, farmaceuci ,pielęgniarki i położne, psychologowie)
3) wolne zawody techniczne (architekci, inżynierowie budownictwa, urbaniści, osoby pełniące wykwalifikowane funkcje w górnictwie i w geologii)
4) inne wolne zawody (np. biegli rewidenci)
21. samorząd zawodowy wolnych zawodów.
Art. 17 konstytucji RP mówi, iż w drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Zatem posiadanie samorządu zawodowego wolnych zawodów jest jedną z konstytucyjnych cech każdego wolnego zawodu. Jeżeli dana osoba chce wykonywać zawód to musi być członkiem samorządu. Samorząd zawodowy jest to forma decentralizacji władzy publicznej ? ustawodawca przekazuje organom tego samorządu uprawnienia do wykonywania zadań publicznych np. w drodze decyzji administracyjnych. Realizując kompetencje władcze samorząd zawodowy wyręcza władze państwowe w wykonywaniu ich funkcji.
Jako przykład działalności samorządów zawodowych posłużę się samorządem zawodowym biegłych rewidentów. Szczegółowe unormowania określa ustawa z 13 października 1994 r o biegłych rewidentach i ich samorządzie. Szczególną uwagę poświeciłam art. 18 i 20 tej ustawy. Wg nich:
Samorząd zawodowy biegłych rewidentów ? zwany jest Krajową Izbą Biegłych Rewidentów. KIBR jest niezależna w wykonywaniu swoich zadań i działa na podstawie przepisów ustawy oraz postanowień statutu. Przynależność do KIBR jest obowiązkowa i powstaje po wpisaniu do rejestru biegłych rewidentów. Do zadań KIBR należy:
-reprezentowanie członków oraz ochrona ich interesów zawodowych
-ustanawianie norm wykonywania zawodu
-ustalanie zasad etyki zawodowej
-określanie teoretycznych i praktycznych kwalifikacji kandydatów na biegłych rewidentów i nadawanie im tytułu biegłego rewidenta
-sprawowanie nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu i przestrzeganiem zasad etyki zawodowej
-doskonalenie zawodowe członków KIBR
-nakładanie na członków KIBR kar dyscyplinarnych za naruszanie prawa i norm wykonywania zawodu oraz etyki zawodowej
22. nabycie uprawnień do wykonywania zawodu adwokata
szczegółowe unormowania dotyczące nabycia uprawnień do wykonywania zawodu adwokata reguluje ustawa z 26 maja 1982 r prawo o adwokaturze. Wg niej o dopuszczeniu do wykonywania zawodu decyduje samorząd adwokacki. Prawo wykonywania zawodu adwokata powstaje z chwilą dokonania wpisu na listę adwokatów, prowadzoną przez okręgową izbę adwokacką i złożenia ślubowania. okręgowa rada adwokacka podejmuje uchwałę dotyczącą wpisu na listę adwokatów, wyznaczając jednocześnie siedzibę zawodową
Na listę adwokatów może być wpisany ten, kto:
-jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmie prawidłowego wykonywania zawodu
-korzysta w pełni z praw publicznych oraz mam pełną zdolność do czynności prawnych
-ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce
-odbył w Polsce aplikację adwokacką i złożył egzamin adwokacki
wymagań odbycia aplikacji adwokackiej i złożenia egzaminu adwokackiego nie stosuje się do :
-profesorów i doktorów habilitowanych nauk prawnych
-osób, które co najmniej przez trzy lata zajmowały stanowisko sędziego, prokuratora lub wykonywały zawód notariusza
-osób, które mając kwalifikacje sędziowskie, prokuratorskie lub notarialne przez trzy lata wykonywały zawód radcy prawnego
-osób, które odbyły aplikację radcowską przewidzianą w przepisach o radcach prawnych i złożyły egzamin radcowski oraz przynajmniej trzy lata wykonywały zawód radcy prawnego
okręgowa rada adwokacka rozstrzyga o wpisie na listę aplikantów adwokackich po przeprowadzeniu konkursu.
Aplikacja adwokacka
Nabór przeprowadza się w drodze egzaminu konkursowego. Ocena pozytywna uprawnia kandydata do złożenia wniosku o wpis na listę aplikantów adwokackich ? test składa się z 250 pytań ? należy udzielić prawidłowej odpowiedzi na 190. komisja wydaje uchwałę ustalającą wynik kandydata ? od której służy odwołanie do MS
Aplikacja trawa 3,5 roku ? odbywa się pod kierunkiem patrona, który ma przygotować go do wykonywania zawodu adwokata. Aplikacja adwokacka jest odpłatna. Do egzaminu adwokackiego można przystąpić po odbyciu aplikacji. Składa się on z części ustnej i pisemnej. Komisja ustala wynik w drodze uchwały ? od której przysługuje odwołanie do MS.
23. nabycie uprawnień do wykonywania zawodu radcy prawnego.
Prawo wykonywania zawodu radcy prawnego powstaje z chwilą dokonania wpisu na listę radców prawnych i złożenia ślubowania.
Na listę radców prawnych może być wpisany ten, kto:
-ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce
-korzysta w pełni z praw publicznych,
-ma pełną zdolność do czynności prawnych,
-jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego,
-odbył aplikację radcowską i złożył egzamin radcowski.
Wpisu na listę radców prawnych dokonuje rada okręgowej izby radców prawnych na wniosek zainteresowanego. Listę prowadzi rada okręgowej izby radców prawnych właściwa dla miejsca jego zamieszkania. Podstawą wpisu jest uchwała rady okręgowej izby radców prawnych. Właściwa w przedmiocie wpisu na listę radców prawnych jest rada, w której okręgu radca prawny ma miejsce zamieszkania.
Wymogu odbycia aplikacji radcowskiej i złożenia egzaminu radcowskiego nie stosuje się do: -profesorów i doktorów habilitowanych nauk prawnych,
-osób, które co najmniej przez trzy lata zajmowały stanowisko sędziego, prokuratora albo wykonywały zawód notariusza lub adwokata, którzy stanowiska te, tytuły i uprawnienia uzyskali na zasadach określonych w przepisach prawa.
Od wymogu odbycia aplikacji radcowskiej Krajowa Rada Radców Prawnych może zwolnić, na zasadzie wzajemności, obywatela państwa Unii Europejskiej, jeżeli ukończył on zagraniczne wyższe studia prawnicze uznane w Polsce za równorzędne oraz włada językiem polskim w mowie i piśmie, jest wpisany na listę adwokatów w państwie Unii Europejskiej i wykonywał zawód adwokata lub radcy prawnego. Obywatel państwa Unii Europejskiej zdaje egzamin w okręgowej izbie radców prawnych wyznaczonej przez Krajową Radę Radców Prawnych.
Celem aplikacji radcowskiej jest przygotowanie aplikanta do należytego i samodzielnego wykonywania zawodu radcy prawnego.
-Aplikacja radcowska trwa trzy lata i sześć miesięcy.
-Aplikacja radcowska kończy się egzaminem radcowskim
-Aplikant radcowski odbywa aplikację radcowską pod kierunkiem patrona wyznaczonego przez radę okręgowej izby radców prawnych.
-Zadaniem patrona jest przygotowanie aplikanta radcowskiego do wykonywania zawodu radcy prawnego w rozumieniu niniejszej ustawy.
24. istota pozwolenia wodnoprawnego
Pozwolenie wodnoprawne to decyzją administracyjną w rozumieniu kpa wydawaną przez właściwy organ administracji publicznej na wniosek zakładu, zezwalająca na szczególne korzystanie z wód i precyzyjnie określająca zasady tego korzystania. Zasadą jest, że organem I instancji przy wydawaniu pozwoleń wodnoprawnych jest starosta, wojewoda natomiast tylko w przypadkach szczególnych określonych w ustawie z dnia 18 lipca 2001 Prawo Wodne Organ właściwy do wydawania pozwolenia wodnoprawnego jest właściwy w sprawach stwierdzenia wygaśnięcia, cofnięcia lub ograniczenia tego pozwolenia.
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pozwolenie wodnoprawne jest wymagane na:
-szczególne korzystanie z wód,
-regulację wód oraz zmianę ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód,
mającą wpływ na warunki przepływu wody,
-wykonanie urządzeń wodnych,
-rolnicze wykorzystanie ścieków,
-długotrwałe obniżenie poziomu zwierciadła wody podziemnej,
-piętrzenie wody podziemnej,
-wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych, będących własnością innych podmiotów, ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego
W pozwoleniu wodnoprawnym ustala się cel i zakres korzystania z wód, warunki wykonywania uprawnienia oraz obowiązki niezbędne ze względu na ochronę zasobów środowiska, interesów ludności i gospodarki, a w szczególności:
-ilość pobieranej lub odprowadzanej wody
-sposób gospodarowania wodą,
-ograniczenia wynikające z konieczności zachowania przepływu nienaruszalnego,
-ilość, stan i skład ścieków wprowadzanych do wód, do ziemi lub do urządzeń
kanalizacyjnych
Pozwolenie wodnoprawne można cofnąć lub ograniczyć bez odszkodowania, jeżeli:
-zakład zmienia cel i zakres korzystania z wód lub warunki wykonywania uprawnień
ustalonych w pozwoleniu,
-urządzenia wodne wykonane zostały niezgodnie z warunkami ustalonymi w pozwoleniu
wodnoprawnym lub nie są należycie utrzymywane,
-zakład nie realizuje obowiązków wobec innych zakładów posiadających pozwolenie wodnoprawne,
-zasoby wód podziemnych uległy zmniejszeniu w sposób naturalny,
-zakład nie rozpoczął w terminie korzystania z uprawnień wynikających z pozwolenia
wodnoprawnego, , lub nie korzystał z tych uprawnień przez okres co najmniej 2 lat,
Pozwolenie wodnoprawne można cofnąć lub ograniczyć za odszkodowaniem, jeżeli jest
to uzasadnione interesem społecznym albo ważnymi względami gospodarczymi.
Stwierdzenie wygaśnięcia, cofnięcie lub ograniczenie pozwolenia wodnoprawnego następuje z urzędu lub na wniosek strony, w drodze decyzji.
Wydanie pozwolenia
Pozwolenie wodnoprawne wydaje się, w drodze decyzji, na czas określony.
Pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód wydaje się na okres nie krótszy niż 10 lat, chyba że zakład ubiegający się o pozwolenie wnosi inaczej
Pozwolenie wodnoprawne wydaje się na wniosek.
Do wniosku dołącza się:
-operat wodnoprawny
-decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana
-opis prowadzenia zamierzonej działalności
Pozwolenie wodnoprawne wygasa, jeżeli:
-upłynął okres, na który było wydane,
-zakład zrzekł się uprawnień ustalonych w tym pozwoleniu,
-zakład nie rozpoczął wykonywania urządzeń wodnych w terminie 2 lat od dnia, w którym pozwolenie wodnoprawne na wykonanie tych urządzeń stało się ostateczne.
25. obowiązki właścicieli wody oraz właścicieli innych nieruchomości
Prawo wodne zna szereg dyrektyw ogólnych dotyczących korzystania z wód bez względu na to o jaki rodzaj korzystania chodzi. Obowiązek właściciela odpowiedniego utrzymania wód, konkretyzowane w zależności od tego, czy chodzi o powierzchniowe wody śródlądowe, czy morskie wody wewnętrzne.
Do obowiązków właściciela śródlądowych wód powierzchniowych należy:
-zapewnienie utrzymywania w należytym stanie technicznym koryt cieków naturalnych oraz
kanałów, będących w jego władaniu,
-dbałość o utrzymanie dobrego stanu wód,
-regulowanie stanu wód lub przepływów w ciekach naturalnych oraz kanałach
-zapewnienie swobodnego spływu wód powodziowych oraz lodów,
-współudział w odbudowywaniu ekosystemów
-umożliwienie wykonywania obserwacji i pomiarów hydrologiczno-meteorologicznych oraz
hydrogeologicznych.
Właściciel nieruchomości przyległej do powierzchniowych wód publicznych jest obowiązany
-umożliwić dostęp do wody na potrzeby wykonywania robót związanych z utrzymywaniem wód oraz dla ustawiania znaków żeglugowych lub hydrologiczno-meteorologicznych urządzeń pomiarowych.
-zapewnić dostęp do wody w sposób umożliwiający to korzystanie;
-części nieruchomości umożliwiające dostęp do wody wyznacza wójt, burmistrz lub prezydent miasta w drodze decyzji.
Na obszarach bezpośredniego zagrożenia powodzi zabrania się wykonywania robót oraz czynności, które mogą utrudnić ochronę przed powodziom.
Dla zapewnienia szczelności i stabilności wałów przeciwpowodziowych zabrania się przejeżdżania przez wały pojazdami, konno lub przepędzania zwierząt uprawy gruntów, rozkopywania wałów, wykonywania obiektów budowlanych, uszkadzania umocnień itp.
26. świadczenia osobiste w czasie pokoju w ustawie o powszechnym obowiązku obrony RP
świadczenia osobiste polegają na wykonywaniu różnego rodzaju prac na rzecz przygotowania obrony państwa albo zwalczania klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków. Ciążą one na obywatelach polskich w wieku od 16-60 lat. Może obejmować również obowiązek użycia własnych narzędzi prostych, a jeśli obowiązek polega na doręczaniu dokumentów także użycia własnych środków transportowych. Obowiązek świadczeń osobistych może być nałożony w czasie pokoju tylko w związku z ćwiczeniami wojskowymi, ćwiczeniami w jednostkach przewidzianych do militaryzacji, ćwiczeniami w obronie cywilnej W stosunku do kuriera obowiązek świadczeń osobistych może być nałożony tylko w celu sprawdzenia gotowości mobilizacyjnej Sił Zbrojnych. Czas wykonywania świadczeń nie może przekroczyć jednorazowo 12 godzin ,a gdy chodzi o kurierów 48 godzin. Nałożenie obowiązku może mieć miejsce najwyżej 3 razy w roku. Za świadczenia przysługuje określone w ustawie wynagrodzenie w formie ryczałtu. Pracodawca ma obowiązek zwolnienia pracownika na czas niezbędny do wykonania świadczenia. Nałożenie obowiązku następuje w formie decyzji administracyjnej lub wezwania. Decyzje wydaje w. b. p.m. na wniosek m.in. wojskowego komendanta uzupełnień lub organu obrony cywilnej. Odwołanie od decyzji służy nie tylko osobie zobowiązanej ale również organowi występującemu z wnioskiem. Decyzję traktuje się tak jak kartę powołania do czynnej służby, czego konsekwencją może być zastosowanie przymusu bezpośredniego w przypadku niewykonania decyzji. Wezwanie kierowane jest do zobowiązanej osoby po uprawomocnieniu się decyzji, od którego nie służy odwołanie.
Obowiązkowi świadczeń osobistych nie podlegają:
-osoby wybrane do Sejmu i Senatu RP lub organów samorządu terytorialnego na czas pełnienia mandatu
-żołnierze pełniący czynną służbę wojskową
-poborowi odbywający zasadniczą służbę w obronie cywilnej
-renciści, emeryci, osoby niepełnosprawne
-sędziowie, prokuratorzy, funkcjonariusze Policji
-kobiety w ciąży i w okresie 6 miesięcy po odbyciu porodu oraz osoby sprawujące opiekę nad dziećmi do lat 8
27. świadczenia rzeczowe w czasie pokoju w ustawie o powszechnym obowiązku obrony RP.
Świadczenia rzeczowe w czasie pokoju mogą obejmować tylko określony krąg podmiotów: urzędy, instytucje państwowe oraz przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, a także osoby fizyczne. Polegają one na oddaniu w używanie posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych w celu przygotowania obrony państwa. Za użytkowanie rzeczy przysługuje ryczałt. Świadczenia rzeczowe mogą być wykonywane na rzecz Sił Zbrojnych, jednostek organizacyjnych stanowiących bazy formowania specjalnie tworzonych jednostek zmilitaryzowanych, formacji obrony cywilnej i państwowych jednostek organizacyjnych.
Obowiązek świadczeń w zasadzie nie może być częściej nakładany niż 3 razy w roku. Podmiot wezwany do spełnienia świadczenia jest obowiązany oddać przedmiot w stanie przydatnym do użytku, a biorący przedmiot ma obowiązek używać go zgodnie z jego przeznaczeniem i w sposób odpowiadający jego właściwością.
Decyzje wydaje w. b. p.m. na wniosek m.in. wojskowego komendanta uzupełnień lub organu obrony cywilnej. Gdy decyzja jest ostateczna w.b. p. m. Wzywa do wykonania świadczenia . do wojewody należy koordynacja organów samorządu terytorialnego w zakresie planowania i nakładania obowiązków świadczeń rzeczowych.
Przedmiotem świadczeń rzeczowych nie mogą być:
-tereny, pomieszczenia, środki transportowe, maszyny i inny sprzęt, znajdujące się w posiadaniu jednostek organizacyjnych służących bezpośrednio działalności Sejmu i Senatu RP, ministerstw, urzędów wojewódzkich, banków, przedstawicielstw dyplomatycznych
-biblioteki, muzea, archiwa, zabytki, pomniki historii
-świątynie, kościoły
-parki narodowe i rezerwaty przyrody
-przedszkola, domy dziecka, zakłady specjalne, zakłady opiekuńczo-wychowawcze
28. rodzaje świadczeń z pomocy społecznej
pomoc społeczna ma na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi
Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem
Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy
Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny być uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej
pomoc społeczna udziela wsparcia w formie świadczeń pieniężnych oraz niepieniężnych
świadczenia pieniężne to:
-zasiłek stały
-zasiłek okresowy
-zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy
-zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie
-pomoc dla rodzin zastępczych
-pomoc na usamodzielnienie się oraz kontynuowanie nauki
-świadczenie pieniężne na utrzymywanie i pokrycie wydatków związanych z nauka języka polskiego dla uchodźców
zasiłek stały
przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej lub pozostającej w rodzinie całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności. Wysokość zasiłku stałego jest uzależniona od wysokości dochodu osoby oraz dochodu rodziny i nie może przekroczyć 418zł. W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, zasiłek stały nie przysługuje.
Zasiłek okresowy
Przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń w innych systemach zabezpieczenia społecznego. Aby uzyskać zasiłek, należy spełniać kryterium dochodowe. Wysokość zasiłku okresowego jest uzależniona od wysokości dochodu osoby oraz rodziny i nie może przekroczyć 418 zł. Okres przyznawania zasiłku ustalany jest przez ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.
Zasiłek celowy
Jest on przyznawany na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej, w szczególności na:
-zakup żywności
-leki lub leczenie
-opał
-odzież
-niezbędne przedmioty użytku domowego
-drobne remonty i naprawy w mieszkaniu
w przypadku osób bezdomnych oraz niemających dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń zdrowotnych zasiłek celowy może być przyznany na pokrycie wydatków na świadczenie zdrowotne. Zasiłek celowy może zostać przyznany osobie lub rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej. W takich przypadkach pomoc przyznawana jest bez względu na dochód.
świadczenia niepieniężne:
-praca socjalna
-bilet kredytowy
-składki na ubezpieczenie zdrowotne
-składki na ubezpieczenie społeczne
-pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie
-sprawienie pogrzebu
-poradnictwo specjalistyczne
-interwencja kryzysowa
-schronienie
-posiłek
-niezbędne ubranie
-mieszkanie chronione
-pobyt i usługi w domu pomocy społecznej
-szkolenia, poradnictwo rodzinne
praca socjalna ma służyć poprawie funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym. Ta forma pomocy jest realizowana bez względu na posiadany dochód.
Poradnictwo specjalistyczne zwłaszcza prawne, psychologiczne i rodzinne. Pomoc społeczna ma obowiązek udzielać informacji z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego. W zakresie poradnictwa psychologicznego ośrodki pomocy społecznej powinny prowadzić profilaktykę oraz terapię.
29. postępowanie w sprawie świadczeń z pomocy społecznej
w postępowaniu w sprawie świadczeń z pomocy społecznej należy kierować się przede wszystkim dobrem osób korzystających z pomocy społecznej i ochroną ich dóbr osobistych.
Właściwość miejscową gminy ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie.
Świadczenia z pomocy społecznej są udzielane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.
Pomoc społeczna może być udzielana na wniosek.
Przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej.
Decyzję administracyjną o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia, wydaje się po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego.
-rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadza się w celu ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin, wydania opinii w celu ustanowienia rodziny zastępczej, przyznania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie, dokonania oceny sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej
rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadza pracownik socjalny, również na potrzeby jednostki organizacyjnej innej gminy
pracownik socjalny może domagać się od osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym.
Decyzję administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia, a także w przypadku stwierdzenia przez pracownika marnotrawienia przyznanych świadczeń, ich celowego niszczenia lub korzystania w sposób niezgodny z ich przeznaczeniem bądź marnotrawienia własnych zasobów finansowych, brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego
Odwołanie od decyzji w sprawie świadczenia z pomocy społecznej może złożyć inna osoba za zgodą osoby ubiegającej się o świadczenie.
30. rodzaje świadczeń rodzinnych
Świadczeniami rodzinnymi są:
-zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,
-jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka
-świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne
zasiłek rodzinny można ubiegać się, jeżeli spełnia się kryteria dochodowe. Przyznanie dodatków do zasiłku uzależnione jest od indywidualnej sytuacji finansowej i rodzinnej osoby ubiegającej się.
Obecnie można ubiegać się o następujące dodatki:
z tytułu urodzenia dziecka
z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
z tytułu samotnego wychowywania dziecka
z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej
z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka
z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka przysługuje, niezależnie od uprawnień do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz od dochodu rodziny, jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka w wysokości 1000 zł na dziecko
Zapomoga przysługuje:
1. matce,
2. ojcu lub
3. opiekunowi prawnemu dziecka.
Zasiłek pielęgnacyjny przyznawany jest w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Do zasiłku pielęgnacyjnego uprawnione jest:
-niepełnosprawne dziecko,
-osoba niepełnosprawna w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
-osoba, która ukończyła 75 lat,
-osoba niepełnosprawna w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia.
31. strefy specjalne związane z ochroną granic państwa
Sytuacja stref specjalnych związanych z ochroną granic państwa została uregulowana w dwóch ustawach ? o ochronie granicy państwowej - oraz o obszarach morskich Rzeczpospolitej Polskiej i administracji morskiej.. Pewne znaczenie posiadają tu przepisy wykonawcze, a przede wszystkim umowy międzynarodowe.
ustawa o ochronie granicy państwowej rozróżnia trzy rodzaje stref specjalnych związanych z ochrona granicy państwowej. Są to:
-granica państwa
-pas drogi granicznej
-strefa nadgraniczna
W każdej z tych stref obowiązuje odrębny reżim prawa publicznego. Polega on na wprowadzeniu ograniczeń typu policyjnego, choć także posiada określone znaczenie z punktu widzenia wykonywania prawa i użytkowania gruntów w nich położonych.
Granica państwa: powierzchnia pionowo przechodząca przez linię graniczną, oddzielająca terytorium państwa polskiego od terytoriów innych państw i od morza pełnego. Granica państwa rozgranicza również przestrzeń powietrzną i wnętrze ziemi. Przebieg granicy z państwami sąsiednimi ustalają umowy międzynarodowe. Granica państwa określa zakres zwierzchnictwa Rzeczpospolitej Polskiej. Przekraczanie granicy powinno się odbywać przez wyznaczone dla ruchu przejścia graniczne i na podstawie dokumentów upoważniających do przekroczenia granicy. Osoby przekraczające granice zobowiązane są poddać się kontroli granicznej, udzielać wyjaśnień związanych z przekroczeniem granicy, a w przypadku popełnienia czynu zagrożonego karą ? udostępnić przedmioty, bagaże itp., oraz poddać się kontroli osobistej. Kontrolę wykonują funkcjonariusze Straży Granicznej
Pas drogi granicznej ? tworzy się w celu ochrony granicy państwa. Jest nim obszar o szerokości 15 m, licząc w głąb kraju od linii granicy państwa albo od brzegu wód granicznych lub brzegu morskiego. Utworzenie pasa drogi granicznej powoduje powstanie określonych obowiązków, gdy chodzi o właścicieli i użytkowników gruntów i lasów w nim położonych oraz może być podstawą do wprowadzenia ograniczeń typu policyjnego. Gdy chodzi o właścicieli i użytkowników gruntów położonych w pasie drogi granicznej, mają oni obowiązek umożliwienia Straży Granicznej dokonywania czynności związanych z oznakowaniem i ochroną granicy oraz budową urządzeń służących ochronie granicy. Jeżeli wymagają tego względy techniczne, można budować urządzenia służące ochronie granic także poza pasem drogi granicznej. Właścicielowi nieruchomości należy się odszkodowanie za szkody wyrządzone powyższymi czynnościami ustalane wg zasad prawa cywilnego. W pasie drogi granicznej grunty i lasy przylegające do granicy państwowej powinny być utrzymywane w takim stanie, aby zapewnić widoczność linii granicy państwa i znaków granicznych. W związku z tym właściciele i użytkownicy gruntów i lasów mają obowiązek odpłatnego oczyszczania gruntów i lasów z drzew, krzewów i innych zarośli. Wojewoda może też, w formie rozporządzenia wykonawczego, wprowadzić zakaz przebywania na niektórych odcinkach pasa drogi granicznej, gdy wymagają t