„Zasady higieny oraz zagrożenia epidemiologiczne w gabinecie kosmetycznym”

Temat: „Zachowanie zalecanych zasad higieny jest koniecznością
gabinetach”

Potrzeba higieny jest niezbędnym i koniecznym elementem prawidłowej pracy w salonie kosmetycznym. Tylko odpowiednio dobrane artykuły jednorazowe i konsekwentnie realizowany program higieny gwarantuje bezpieczne wykonanie usługi i eliminuje ryzyko zakażenia, zarówno klientce poddanej zabiegom jak i kosmetyczce wykonującej zabieg.
Korzystanie z gabinetów kosmetycznych staje się coraz częściej formą relaksu, gdzie pragniemy zapomnieć o stresach dnia codziennego. Czystość i higiena to najważniejsze kryteria jakie musi spełniać salon kosmetyczny.
Zakład kosmetyczny należy traktować jak typowy gabinet zabiegowy , w którym bardzo często wykonuje się zabiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek, a każdy klient może być potencjalnie zakaźny. Na ryzyko zakażenia w trakcie zabiegów polegających na pielęgnacji ciała , skóry lub śluzówek narażeni są zarówno pracownicy jak i klienci korzystający z takich usług.
Bezpośredni kontakt zakażonej krwi nawet z niewielkim obszarem uszkodzonej skóry czy błony śluzowej osoby zdrowej może spowodować wniknięcie do organizmu i rozwój w nim żywego biologicznego czynnika chorobotwórczego.
Do takich zakażeń należą zakażenia wirusem HIV lub jednym z wirusów zapalenia wątroby (HBV, HCV i inne) ? i co ważne wirus HBV jest znacznie bardziej niebezpieczny od wirusa HIV, a jego nosicieli jest 40 krotnie więcej. Do zakażenia tym wirusem wystarczy już 0,00004 ml zakażonej krwi (a dla wirusa HIV jest to 0,1 ml).
Pamiętać jednak należy, że nie zawsze ryzyko takie bywa dostrzegalne oraz nie zawsze sam klient jest świadomy, iż może być nosicielem wirusa. Mikroorganizmy są niemożliwe do identyfikacji zmysłami człowieka gdyż na 1mm2 powierzchni skóry może znajdować się ok. 1000 komórek bakteryjnych.

Stąd też powinien tu obowiązywać szczególny reżim sanitarny.

Jednym z najważniejszych atutów gabinetu kosmetycznego niewątpliwie jest wysoki standard świadczonych usług, profesjonalne podejście do Klienta. Spełnianie powyższych standardów jednoznacznie kojarzy się z bezpieczeństwem pracy, z wysokim poziomem higieny, ze świadomą potrzebą utrzymania wysokiego standardu czystości mikrobiologicznej.
Na ryzyko zakażenia narażeni są pracownicy mający kontakt z Klientem, ale - uświadamiając możliwość niesienia drobnoustrojów poprzez zainfekowane dłonie personelu lub źle zdezynfekowane narzędzia - także inni klienci. Największe zagrożenie stanowią zakażenia krwiopochodne, do których może dojść w wyniku bezpośredniego kontaktu dawki ekspozycyjnej krwi zakażonej - nawet z niewielkim uszkodzeniem skóry lub błony śluzowej osoby zdrowej.
Niebezpieczeństwo zakażenia tym wirusem w zakładzie kosmetycznym istnieje, aczkolwiek jest ono niewielkie. Niemniej jednak właściciel i kierownik, a także każdy pracownik wykonujący usługi, ma obowiązek zachować wszelkie koniecznie środki ostrożności. Jest to istotne dla bezpieczeństwa zarówno personelu, jak i klientów.
Niebezpieczeństwo zakażenia się w czasie pracy lub przeniesienia zakażenia na klient istnieje tylko wówczas, gdy dojdzie do bezpośredniego kontaktu krwi osoby zakażonej z uszkodzoną skórą lub błony śluzowej osoby zdrowej (np. skaleczenie, zmiany chorobowe). Należy pamiętać, że każdy klient zakładu i pracownik może mieć na swoje skórze mikrourazy, które mogą okazać się wrotami dla zakażenia.
Do zakażenia może dojść również podczas używania niezdezynfekowanych lub nieprawidłowo zdezynfekowanych i niesterylnych narzędzi np. nożyczek, cążek, igieł, grzebieni, szczotek oraz wszystkich przyrządów kosmetycznych, które mogą spowodować uszkodzenie skóry.

Jak zapobiegać zakażeniom wirusem HIV w zakładach kosmetycznych?
W zakładach kosmetycznych podczas wykonywania wszelkich usług niezbędna jest czystość ubrania ochronnego, narzędzi oraz wszystkich przedmiotów, które mogą być wykorzystywane w czasie pracy. Każdy pracownik zakładu kosmetycznego i fryzjerskiego powinien przestrzegać stosowania procedur higieniczno-dezynfekcyjnych w pomieszczeniach, dbać o czystość sprzętu oraz własnych rąk. Bardzo ważne jest zabezpieczenie pracowników i klientów w środki ochrony osobistej.








Należy bezwzględnie przestrzegać podanych niżej zasad:

1. Przed i po wszystkich usługach pracownik musi umyć ręce mydłem, następnie środkiem dezynfekcyjnym i spłukać je pod bieżącą ciepłą wodą.

2. Prawidłowo wyposażona umywalka powinna mieć w zasięgu ręki dozownik zawierający mydło w płynie i dozownik ze środkiem do dezynfekcji rąk oraz ręczniki jednorazowego użycia. Zaleca się, aby uruchamianie wody odbywało się bez konieczności dotknięcia dłonią, co ograniczy przenoszenie drobnoustrojów.

3. Wszelkie zabiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek trzeba wykonywać w sterylnych rękawiczkach jednorazowego użycia, sterylnym fartuchu, okularach ochronnych i maseczce.

4. Należy stosować sterylne i jednorazowe tampony, rękawice, waciki, ligninę, gaziki, serwety z gazy i po zabiegu traktować je zgodnie z przepisami o odpadach niebezpiecznych, jak niebezpieczne medyczne odpady.

5. Narzędzia kosmetyczne i fryzjerskie po użyciu zawsze muszą być poddane właściwym zabiegom dezynfekcyjnym.

6. Pojemniki służące do dezynfekcji sprzętu wielokrotnego użycia powinny stać puste w pobliżu miejsca wykonywania zabiegu. Środki dezynfekcyjne (ich opary) nie są obojętne dla zdrowia pracownika i klienta. Dopiero po zakończeniu zabiegu, sprzęt trzeba zalać środkiem dezynfekcyjnym, zamknąć szczelnie, oznakować, wpisać datę oraz dezynfekować w określonym przez producenta czasie. Warunkiem skutecznej dezynfekcji jest całkowite zanurzenie przedmiotów w roztworze. Przy doborze preparatu dezynfekcyjnego należy brać pod uwagę: zakres jego działania (powinien obejmować: bakterie, grzyby, wirusy), czas dezynfekcji czy dany preparat nie niszczy dezynfekowanych tworzyw, czy został pozytywnie zaopiniowany przez Państwowy Zakład Higieny.

7. Do dezynfekcji należy stosować preparaty dezynfekcyjne pozytywnie zaopiniowane przez Państwowy Zakład Higieny do stosowania w zakładach służby zdrowia (zgodnie z "Informacją VII" i jej uzupełnieniem od 01.07.1996 do 14.03.2001 roku).

8. Po dezynfekcji narzędzia należy umyć w wodzie z dodatkiem detergentu, dokładnie spłukać pod bieżącą wodą, osuszyć i poddać sterylizacji w autoklawach parowych przy prowadzonej kontroli procesów sterylizacji wewnętrznej i zewnętrznej.

9. W gabinetach kosmetycznych do sterylizacji narzędzi mogą mieć zastosowanie wyłącznie autoklawy zaopiniowane pozytywnie przez Państwowy Zakład Higieny

10. Ostre przedmioty jednorazowego użycia należy umieścić w pojemniku odpornym na uszkodzenie i postąpić zgodnie z przepisami o odpadach niebezpiecznych.

11. Aparaty służące do różnych zabiegów kosmetycznych, np.: pasy do masażu, łóżka do opalania, itp., należy konserwować i dezynfekować zgodnie z instrukcją obsługi danego urządzenia. Wszystkie stosowane środki i kosmetyki muszą posiadać atest Państwowego Zakładu Higieny.

12. Klienci z widocznymi niezabezpieczonymi skaleczeniami powinni być obsługiwani z zachowaniem szczególnej ostrożności (w rękawiczkach jednorazowego użytku).

13. W czasie zabiegów. przy których może dojść do krwawienia oraz przy usuwaniu zanieczyszczeń z krwi trzeba zawsze używać rękawiczek jednorazowego użytku. Rękawiczki po użyciu należy traktować tak samo jak zużyte waciki i ligninę.

14. Wszelkie skaleczenia, zadrapania czy pęknięcia skóry muszą zostać zabezpieczone plastrem opatrunkowym jeszcze przed przystąpieniem do pracy. Pracownicy zakładów fryzjerskich i kosmetycznych powinni pamiętać, aby ich własne dłonie (a zwłaszcza paznokcie) były zadbane, ponieważ mogą być przyczyną zadrapań i skaleczeń. W przypadku zranienia w czasie pracy należy przerwać wykonywanie usługi, umyć dokładnie zranioną okolicę wodą i mydłem (przy braku wody można użyć płynów do mycia rąk na bazie alkoholu 70%). Jeżeli na skórze znajduje się krew, to niezależnie od tego czy skóra była skaleczona czy są na niej zmiany, otarcia itp. należy ją dobrze umyć wodą i mydłem oraz zdezynfekować. Przy większym zranieniu powinno się udać do lekarza. Takie postępowanie dotyczy kontaktu z krwią każdej osoby, nie tylko podejrzanej o zakażenie. Pracownicy z sączącymi się zmianami na rękach oraz skaleczeniami niedającymi się właściwie zabezpieczyć, nie mogą mieć kontaktu z klientami do czasu wyleczenia.

Przystąpienie do Unii Europejskiej nie wprowadziło radykalnych zmian w przepisach prawnych dotyczących zakładów kosmetycznych. Rozporządzenie z 2004 r zastąpiło stare przepisy z 1935r , które w żaden sposób nie pasowały już do zmieniającej się rzeczywistości.
Zadbane powierzchnie to wizytówka każdego profesjonalnego salonu fryzjerskiego i gabinetu kosmetycznego dla którego najważniejszy jest klient.

Przy wykonywaniu zabiegów w gabinetach kosmetycznych i konieczne jest stosowanie licznych narzędzi. Wprawdzie nie są to narzędzia do wykonywania zabiegów z poważnym naruszeniem skóry, jednak ważne jest odpowiednie przygotowane do zabiegu. Narzędzia obok rąk są najczęstszą przyczyną zakażeń. Niewłaściwie zdezynfekowane - stanowią poważne źródło niebezpieczeństwa nie tylko dla pacjentów lecz przede wszystkim dla pracującego personelu. Coraz bardziej skomplikowany sprzęt i precyzyjne narzędzia wymagają stosowania odpowiednich preparatów do dezynfekcji, dlatego nie należy oszczędzać kosztem zdrowia personelu i klientów. Przede wszystkim należy świadomie i konsekwentnie stosować zasady higieny, które powinny między innymi obejmować niżej wymienione elementy:
dezynfekcję i sterylizację narzędzi wielokrotnego użycia oraz sprzętu:

- stosowane preparaty powinny wykazywać działanie bakteriobójcze, prątkobójcze, grzybobójcze, wirusobójcze oraz sporobójcze w określonym czasie działania,

- sterylizacja sprzętu wielokrotnego użycia, który może spowodować naruszenie ciągłości tkanek (dotyczy to także nożyczek w salonie fryzjerskim). W przypadku narzędzi, które nie mogą być poddane procesowi sterylizacji dopuszcza się wysoki poziom dezynfekcji, w którym zostaną zabite wszelkie drobnoustroje (bakterie, prątki, grzyby, wirusy, spory),

- aparaty służące do różnych zabiegów kosmetycznych ( np. do masażu , łóżka do opalania ) należy dezynfekować i konserwować zgodnie z instrukcją obsługi po każdym kliencie .Zgodnie z 25.4 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004r informacja o przeprowadzonej dezynfekcji powinna być umieszczona w widocznym miejscu.

STERYLIZACJA NARZĘDZI
W Polsce, tak jak w innych krajach Unii Europejskiej wprowadzony został obowiązek sterylizacji narzędzi. W chwili obecnej mamy do czynienia z tak zwanym okresem przejściowym w czasie którego dopuszcza się stosowanie tylko dezynfekcji instrumentów. Podczas procesu sterylizacji niszczone zostają również formy przetrwalnikowe bakterii, co nie ma miejsca w dezynfekcji. Specyfika działalności gabinetów kosmetycznych, tatuażu, zakładów fryzjerskich czy odnowy biologicznej stwarza duże ryzyko przenoszenia zakażeń pomiędzy personelem i klientem. 17 lutego ukazało się rozporządzenie ministra zdrowia (Na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy z 6 września 2001r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach [Dz. U. Nr 126, poz.1384 oraz z 2003r. nr 45, poz 391 i nr 199, poz.1938)] dotyczące szczegółowych wymagań sanitarnych, jakimi powinny kierować się ww. placówki oraz sposobów postępowania w celu zapobiegania chorobom zakaźnym i zakażeniom. Sterylizacja jest to proces, w wyniku którego zniszczone zostają wszelkie drobnoustroje bakterie z formami przetrwalnikowymi, wirusy i grzyby.
Sterylizację powinno się przeprowadzać w autoklawach, posiadających certyfikat CE oraz powinny być wyprodukowane zgodnie z wymogami normy europejskiej EN 13060 dotyczącej małych sterylizatorów parowych. Autoklawy parowe zapewniające odpowiednie parametry pracy: para wodna powstaje z destylowanej i osiąga temperaturę do 134?C w odpowiednim czasie i właściwym ciśnieniu gwarantuje pełną kontrolę procesu sterylizacyjnego oraz najwyższy poziom czystości mikrobiologicznej sterylizowanych przedmiotów. Do sterylizacji nie należy stosować urządzeń, w których nie jest możliwa kontrola procesów sterylizacji takich jak: ? sterylizatorów kulkowych ? oraz tzw. sterylizatorów na suche, gorące powietrze. Niewskazane jest sterylizowanie w autoklawie narzędzi chromowanych lub niklowanych (można stosować sterylizację przy pomocy gorącego powietrza). Dlatego warto zainwestować w instrumenty ze stali szlachetnej oraz frezy diamentowe. Autoklaw jest najlepszą i najpewniejszą metodą sterylizacji.
Małe sterylizatory parowe mają z reguły pojemności komory od 5 l do 25 l. Charakterystyczną rzeczą jest to, iż cena autoklawu nie zależy wprost od pojemności. Autoklawy o pojemności najmniejszej są ledwie o kilka procent tańsze od urządzeń dużych. Dlatego kupując sterylizator należy brać pod uwagę przede wszystkim rodzaj i ilość sterylizowanych materiałów, bowiem klasyfikacja wsadów determinuje wybór rodzaju autoklawu posiadających cykle sterylizacyjne typu N, S lub B.

Klasa N
przeznaczony do sterylizacji nie opakowanych, litych produktów

Klasa S
przeznaczony do sterylizacji nie opakowanych, litych produktów, porowatych, wgłębionych typu A i B, opakowanych pojedynczo lub wielowarstwowych

Klasa B
przeznaczony do sterylizacji wszystkich opakowanych i nie opakowanych, litych, wgłębionych i porowatych.
Bardzo ważnym elementem w autoklawach parowych jest możliwość kontroli parametrów sterylizacji zarówno korelacji pomiędzy temperaturą, ciśnieniem i czasem sterylizacji, jak również parametrów panujących w komorze. Parametry te należy sprawdzać przy pomocy odpowiednich testów chemicznych i biologicznych stanowiących niezbędną dokumentację dla Sanepidu.





ŚRODKI DO DEZYNFEKCJI NARZĘDZI
Dezynfekowanie narzędzi bezpośrednio po zabiegu zapobiega niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu się drobnoustrojów chorobotwórczych. W tym celu umieszcza się instrumenty w roztworach dezynfekujących. Należy pamiętać, aby stosować zalecane przez producenta czasy kąpieli. Aby uniknąć uszkodzenia instrumentów wskazane jest zapoznanie się z zaleceniami producenta narzędzi. Preparaty przeznaczone do dezynfekcji narzędzi traktowane są jako wyroby medyczne i podlegają restrykcjom ustawy o wyrobach medycznych z dnia 30 kwietnia 2004 r. (Dz. U . Nr 93, poz. 894)
Środki dezynfekcyjne do spryskiwania powierzchni i przedmiotów.

ŚRODKI DEZYNFEKCYJNE DO SPRYSKIWANIA POWIERZCHNI I PRZEDMIOTÓW
Dezynfekcja powierzchni i przedmiotów jest niezmiernie ważnym elementem higieny salonu dla zapewnienia bezpieczeństwa klienta i personelu.
Inne środki dezynfekcyjne - podlegają restrykcjom ustawy o produktach biobójczych z dnia 13 września 2002 r. (Dz.U. Nr 175, poz.1433).

URZĄDZENIA DOZUJĄCE I POMOCE APLIKACYJNE
Niezbędnym elementem i udogodnieniem kompleksowego systemu higieny są urządzenia dozujące i pomoce aplikacyjne. Zapewniają racjonalne i ekonomiczne zużycie środków i gwarantują właściwe stężenia roztworów roboczych przy których działanie preparatów jest optymalne. Ograniczają bezpośredni kontakt i związane z tym niedogodności lub niebezpieczeństwa dla personelu pracującego z preparatami. Kolejnym ważnym tematem do poruszenia jest higiena skóry klientki a więc :

Higiena Skóry - Gabinety kosmetyczne, to miejsca szczególne coraz częściej traktowane są jako miejsca relaksu dla duszy i ciała, a dla poprawienia aktywności fizycznej dużym powodzeniem cieszą się baseny, sauny i kluby fitness. W nich stajemy się piękniejsi i zdrowsi, dzięki zabiegom dłużej zachowujemy młodość. Jednak w dobie coraz liczniejszych zakażeń i rosnącej ilości chorób, stosowanie najwyższej kontroli sanitarnej dotychczas dla służby zdrowia staje się niezbędna również w salonach i gabinetach. Są to miejsca gdzie zagrożenia stanowią 70% odnotowanych przypadków zakażeń.
Niezależnie od przepisów prawa wynikających z przystąpienia do Unii Europejskiej stosując ochronę w miejscu wykonywanych zabiegów uczynicie Państwo wysoki standard prowadzonej działalności. Utrzymanie najwyższych standardów higieny to nie tylko bezpieczeństwo dla personelu oraz klientów lecz również podniesienie renomy prowadzonych salonów i gabinetów.



ŚRODKI DO DEZYNFEKCI SKÓRY
Dezynfekcja skóry przed zabiegiem lub/i po zabiegu w gabinetach kosmetycznych i salonach fryzjerskich ma bardzo istotne znaczenie w ochronie przed zakażeniami.
Preparaty przeznaczone do higieny rąk i skóry traktowane są jako produkty lecznicze, ich rejestracja i dopuszczenie do stosowania podlega restrykcjom Ustawy - Prawo farmaceutyczne z dnia 6 września 2001 r. (Dz. U. Nr 126, poz. 1381). Najważniejsza przy zabiegach jest ochrona skóry poprzez stosowanie środków dezynfekujących, które eliminują źródła potencjalnego zakażenia.

ŚRODKI DO PIELĘGNACJI SKÓRY
Zdrowa, zadbana skóra oraz ręce są ważne w kontakcie z klientem. Względy estetyki są istotne, jednak skóra a w szczególności ręce mają w praktyce szczególne znaczenie.
To właśnie ręce są najczęściej wykorzystywanym i zarazem najbardziej precyzyjnym narzędziem w codziennych czynnościach. Zabezpieczenie to nie tylko właściwy środek odkażający ale również odpowiednie nie wywołujące alergii preparaty myjące oraz środki pielęgnujące - kremy, balsamy.

RĘKAWICZKI
Niezbędną ochroną przy zabiegach w gabinetach kosmetycznych i salonach fryzjerskich jest właściwe zabezpieczenie rąk. Zasadniczą formą ochrony rąk stosowanie rękawiczek jednorazowych. Jest to ważne szczególnie przy wszelkich zabiegach gdzie możliwe jest naruszenie ciągłości naskórka.
Eliminuje to ryzyko zakażeń. Należy tylko odpowiednio dobrać rozmiar: za małe będą ściskały, a za duże będą nie wygodne. Nie należy też nosić żadnej biżuterii gdyż podczas zakładania rękawiczki mogą się rozerwać.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA
Z dnia 17 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady kosmetyczne przewiduje również następujące kryteria m.in. :W zakładzie wydziela się:

1) pomieszczenia, w których są świadczone usługi;
2) szatnię i poczekalnię dla osób korzystających z usług
3) pomieszczenia sanitarnohigieniczne dla osób korzystających z usług i zatrudnionych w zakładzie
4) pomieszczenie lub miejsce do przechowywania sprzętu do utrzymania czystości;
5) pomieszczenie lub szafy do przechowywania preparatów kosmetycznych oraz czystej i brudnej bielizny;
6) miejsce na pojemniki, w których są gromadzone odpady.

2. 1). Szatnie dla osób zatrudnionych w zakładzie wyposaża się w szafki, w których przechowuje się oddzielnie odzież własną, roboczą lub ochronną.
2).Czystą bieliznę, odzież roboczą lub ochronną przechowuje się w przeznaczonych do tego celu szafkach, oddzielnych i odpowiednio oznakowanych.
3).Brudną bieliznę oraz odzież roboczą lub ochronną przechowuje się w wydzielonym pomieszczeniu lub miejscu, w przeznaczonych do tego celu, zamkniętych i odpowiednio oznakowanych pojemnikach.
4). Pojemniki z brudną bielizną oraz odzieżą roboczą lub ochronną po napełnieniu niezwłocznie usuwa się poza zakład.

3.1). Pranie brudnej bielizny i odzieży roboczej lub ochronnej powinno odbywać się poza zakładem
2). Dopuszcza się pranie brudnej bielizny i odzieży roboczej lub ochronnej w zakładzie, jeżeli posiada on odrębne pomieszczenie na pralnię, spełniające wymagania określone w przepisach o warunkach technicznych budynków.


4.Niedopuszczalne jest:
1) palenie w zakładzie wyrobów tytoniowych poza miejscami wyraźnie wyodrębnionymi w tym celu;
2) wprowadzanie zwierząt do zakładu.
3)jest wielokrotne używanie narzędzi przeznaczonych do jednorazowego użytku.
4)jest stosowanie preparatów kosmetycznych niespełniających wymagań określonych w przepisach o kosmetykach oraz o substancjach i preparatach chemicznych.

5.Przedmioty stanowiące wyposażenie zakładu, w szczególności meble, powinny mieć gładką, niewchłaniającą kurzu i wody powierzchnię, odporną na uszkodzenia mechaniczne i działanie środków

6.1)Tamponów, płatków, gazików z waty, ligniny i ręczników papierowych, zwanych dalej "materiałami", używa się jednorazowo.
2). Materiały używane w czasie świadczenia usług mogących powodować naruszenie ciągłości tkanek przechowuje się w opakowaniach, na których umieszcza się etykietę zawierającą datę ich sterylizacji.
3). W czasie świadczenia usług mogących powodować naruszenie ciągłości tkanek używa się wyłącznie jałowych materiałów, które przechowuje się oddzielnie w opakowaniach sterylizacyjnych, zabezpieczających je przed wtórnym skażeniem.

7.1). W zakładzie ustala się instrukcję postępowania z odpadami.
2). Odpady powinny być gromadzone w pojemnikach zamykanych, zaopatrzonych w worki foliowe.
3). Pojemniki, o których mowa w ust.
2), umieszcza się w każdym pomieszczeniu zakładu, gdzie są świadczone usługi.
4). Zużyte materiały, które mogły ulec zanieczyszczeniu krwią lub wydzielinami, gromadzi się w oznakowanych, przeznaczonych do tego celu pojemnikach lub w workach foliowych.

8.1).Przy świadczeniu usług używa się wyłącznie czystej bielizny.
2). Pracownicy zatrudnieni w zakładzie noszą czystą odzież roboczą lub ochronną, wykonaną z materiałów umożliwiających jej dezynfekcję.

9.Do przekłuwania ciała stosuje się wyłącznie pistolety, w których elementy mające kontakt z ciałem są jałowe.

10.W zakładach kosmetycznych, w których stosuje się preparaty kosmetyczne powodujące zewnętrzne zanieczyszczenie ciała, wydziela się łazienkę wyposażoną w natrysk, miskę ustępową oraz umywalkę, dostępną bezpośrednio z pomieszczenia, w którym są świadczone usługi.

11.1). W zakładach odnowy biologicznej, w których znajdują się pomieszczenia do ćwiczeń fizycznych, masażu wodnego lub sauny, wydziela się szatnie.
2). W szatniach, o których mowa w ust.
1). oprócz pomieszczenia do przechowywania odzieży wydziela się pomieszczenie sanitarne, które powinno być:
1) dostępne bezpośrednio z pomieszczenia do przechowywania odzieży,
2) wyposażone co najmniej w:
a) 1 natrysk dla 10 osób,
b) 1 umywalkę dla 10 osób,
c) 1 ustęp.
i inne.

Przepisy prawne
Czystość i higiena w gabinecie
Prawidłowe funkcjonowanie gabinetu kosmetycznego powinno być zgodne z procedurami sanitarnymi. Obecnie w Polsce obowiązują przepisy zmienione i dostosowane do wymogów Unii Europejskiej. Podstawowym ich celem jest zabezpieczenie zarówno klientów, jak i personelu przed niebezpieczeństwem przenoszenia i zarażenia chorobami zakaźnymi oraz podnoszenie jakości świadczonych usług.
Instytucją nadzorującą gabinety kosmetyczne pod tym kątem jest Państwowa Inspekcja Sanitarna, podległa Ministrowi Zdrowia, kierowana przez Głównego Inspektora Sanitarnego jako centralny organ administracji rządowej. Uprawnienia jej określa wielokrotnie uaktualniana ustawa z 14 marca 1985 r. (DzU z 2006 r. nr 122 poz. 851), mówiąca, że "Inspekcja Sanitarna powołana została do nadzoru higieny i warunków zdrowotnych, a także ochrony zdrowia ludzkiego przed wpływem czynników szkodliwych lub uciążliwych, a zwłaszcza w celu zapobiegania powstawaniu chorób zakaźnych i zawodowych". Do zakresu działania PIS należy kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, warunków utrzymania należytego stanu higienicznego nieruchomości, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, a także warunków zdrowotnych produkcji i obrotu przedmiotami użytku oraz innymi wyrobami (np. kosmetyki), mogącymi mieć wpływ na zdrowie ludzi.
Zakres nadzoru PIS nad gabinetem kosmetycznym
Dział nadzoru zapobiegawczego
 Pierwszy kontakt właściciela gabinetu kosmetycznego z Inspekcją Sanitarną związany jest z zaopiniowaniem projektu użytkowania lokalu. W tym celu w odpowiednim dziale Inspekcji Sanitarnej, zwanym nadzorem zapobiegawczym, należy złożyć wniosek o wystawienie opinii o ww. projekcie.
 Do rozpoczęcia działalności gospodarczej wymagana jest również decyzja pozwalająca na użytkowanie lokalu w danym celu bądź decyzja o zgodnym z wymogami jego przekwalifikowaniu.
 W przypadku posiadania solarium należy także wystąpić o zezwolenie na wytwarzanie i przechowywanie odpadów niebezpiecznych. Mowa tu o zagospodarowaniu zużytych lamp.
Powyższe dokumenty wraz z protokołami pokontrolnymi powinny znajdować się w gabinecie do wglądu dla pracowników PIS.
Dział higieny komunalnej
 Bieżącym nadzorem obiektów zajmuje się drugi dział Inspekcji Sanitarnej, zwany działem higieny komunalnej. Jego pracownicy kontrolują gabinety co najmniej raz w roku. W myśl ustawy inspektorzy mają prawo: kontrolować obiekty użyteczności publicznej o każdej porze, żądać pisemnych lub ustnych informacji, okazywania dokumentów oraz pobierania próbek do badań laboratoryjnych.
 Każdy gabinet zobowiązany jest do posiadania książki kontroli sanitarnej, w której nadzorujący sporządzają każdorazowo sprawozdania.
 Kontroli podlegają wymagające corocznej aktualizacji książeczki zdrowia. Są one dowodem braku przeciwwskazań do pracy w gabinecie. W myśl Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 2 lutego 2006 r. w sprawie badań do celów sanitarno-epidemiologicznych (DzU z 2006 r. nr 25 poz. 191) badania te dzieli się na laboratoryjne i lekarskie. Identyfikują one zakażenia prątkami gruźlicy, pałeczkami duru brzusznego, durów rzekomych A, B, C, pałeczkami z rodzaju Salmonella i Shigella oraz innymi czynnikami chorobotwórczymi. Badania przeprowadza się przed podjęciem pracy lub nauki w zawodzie kosmetyczki oraz po przebyciu choroby eliminującej z pracy. Uprawniony lekarz na podstawie badań lekarskich i wyników badań laboratoryjnych wydaje czasowe orzeczenie dopuszczające do pracy i wpisuje je do książeczki zdrowia.
Każdy gabinet zobowiązany jest do posiadania książki kontroli sanitarnej, w której nadzorujący sporządzają każdorazowo sprawozdania.
Świadomość możliwych zagrożeń epidemiologicznych w gabinecie kosmetycznym w ostatnich latach znacznie wzrosła. Jest to zasługą zarówno prawodawcy wprowadzającego nowe wymagania w zakresie dezynfekcji i sterylizacji w zakładach kosmetycznych jak i prasy branżowej nieustannie powracającej do tego tematu. Coraz więcej klientek ma porównanie
jakości usług polskich i zagranicznych gabinetów. Nawet w popularnej prasie kolorowej, telewizji czy radiu pojawiają się informacje jakie klient może i powinien mieć wymagania, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo i komfort korzystając z Państwa usług.
Jakie są podstawowe zasady, których powinna przestrzegać każda szanująca zdrowie swoje i klientów kosmetyczka. Można je opisać krótko:

DEZYNFEKCJA – MYCIE – STERYLIZACJA

Pamiętajmy o myciu i dezynfekcji rąk. Przy zabiegach gdzie istnieje prawdopodobieństwo naruszenia ciągłości tkanek stosujmy rękawiczki jednorazowe. Konieczne jest aby każdy klient obsługiwany był zdezynfekowanym, umytym i wysterylizowanym kompletem narzędzi.
Regularnie myjmy i dezynfekujmy odpowiednimi, przeznaczonymi specjalnie do tego celu środkami wszystkie powierzchnie z którymi styka się zarówno klient jak i personel gabinetu.

Pamiętajmy: gabinet kosmetyczny w dzisiejszych czasach należy traktować jak każdy gabinet zabiegowy i stosować w nim podobne jak w Służbie Zdrowia procedury.

Sterylizacja narzędzi jest w dzisiejszych czasach absolutną koniecznością. Wiemy jak ogromne problemy stwarza w Służbie Zdrowia występowanie zakażeń szpitalnych. Każdy przypadek zarażenia pacjenta powoduje nie tylko natychmiastową utratę zaufania dla instytucji, w której zdarzyło się zaniedbanie, ale często również prowadzi do procesów sądowych, najczęściej wygrywanych przez pacjentów. Aby mieć pewność, że nasi klienci są bezpieczni musimy sterylizować narzędzia. Jedynie sprzęt, który został poddany sterylizacji w parze o wysokiej temperaturze pod ciśnieniem, czyli w autoklawie parowym zagwarantuje zniszczenie zarówno wegetatywnych jak i przetrwalnikowych form drobnoustrojów (bakterii, wirusów, grzybów). Sterylne narzędzia, czystość i porządek w gabinecie nie tylko poprawią komfort pracy personelowi. Przede wszystkim świadomy klient zawsze będzie wracał do gabinetu, w którym może czuć się bezpiecznie.

KUPUJĄC STERYLIZATOR UPEWNIJ SIĘ, ŻE JEST TO SPRZĘT KTÓRY GWARANTUJE ZNISZCZENIE WSZYSTKICH FORM WSZELKICH GROŹNYCH MIKROORGANIZMÓW. NIE KAŻDY SPRZĘT DOSTĘPNY NA RYNKU POD NAZWĄ STERYLIZATOR JEST AUTOKLAWEM.

HIGIENA W GABINECIE KOSMETYCZNYM W ŚWIETLE DYREKTYW UNIJNYCH.
Zakład kosmetyczny należy traktować jak typowy gabinet zabiegowy , w którym bardzo często wykonuje się zabiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek, a każdy klient może być potencjalnie zakaźny. Na ryzyko zakażenia w trakcie zabiegów polegających na pielęgnacji ciała, skóry lub śluzówek narażeni są zarówno pracownicy jak i klienci korzystający z takich usług. Bezpośredni kontakt zakażonej krwi nawet z niewielkim obszarem uszkodzonej skóry czy błony śluzowej osoby zdrowej może spowodować wniknięcie do organizmu i rozwój w nim żywego biologicznego czynnika chorobotwórczego. Do takich zakażeń należą zakażenia wirusem HIV lub jednym z wirusów zapalenia wątroby (HBV, HCV i inne) – i co ważne wirus HBV jest znacznie bardziej niebezpieczny od wirusa HIV, a jego nosicieli jest 40 krotnie więcej. Do zakażenia tym wirusem wystarczy już 0,00004 ml zakażonej krwi (a dla wirusa HIV jest to 0,1 ml). Pamiętać jednak należy, że nie zawsze ryzyko takie bywa dostrzegalne oraz nie zawsze sam klient jest świadomy, iż może być nosicielem wirusa. Mikroorganizmy są niemożliwe do identyfikacji zmysłami człowieka gdyż na 1mm2 powierzchni skóry może znajdować się ok. 1000 komórek bakteryjnych. Stąd też powinien tu obowiązywać szczególny reżim sanitarny.
Jakie uregulowania prawne obowiązują w kraju i czy uległy one zmianie w chwili przystąpienia Polski do Unii Europejskiej ?
Dyrektywa to rodzaj aktu prawnego stanowionego w Unii Europejskiej. Wiąże ona swych adresatów, którymi mogą być wyłącznie państwa członkowskie Unii , co do celów, które powinny być osiągnięte , pozostawiając im swobodę wyboru formy i środków realizacji tych celów. Istnieje więc obowiązek wśród Państwa członkowskich zastosowania takich środków prawnych, które pozwolą na wprowadzenie w życie dyrektyw do ich wewnętrznego porządku prawnego. Dyrektywy odgrywają więc ważną rolę w procesie harmonizacji i ujednolicania systemów prawnych państw członkowskich Unii Europejskiej[1]. W Polsce od roku 2001 obowiązuje ustawa o chorobach zakaźnych i zakażeniach ( Dz. U. nr 126 poz. 1384 ze zm.) szczegółowo określająca zasady i tryb postępowania w zakresie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych i zakażeń u ludzi . Art.13 pkt 2 wyżej wymienionej ustawy brzmi następująco : ,, minister właściwy do spraw zdrowia może określić w drodze rozporządzeń szczegółowe wymagania sanitarne, jakim powinny odpowiadać niektóre obiekty produkcyjne, usługowe, handlowe, a także sposoby postępowania mające na celu zapobieganie zakażeniom i chorobom zakaźnym, uwzględniając w szczególności rodzaje prowadzonej działalności oraz procedury postępowania przeciwepidemicznego.
Podstawowe rozporządzenia dotyczące między innymi gabinetów kosmetycznych zostały podpisane przez Ministra Zdrowia:
• dnia 17 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz. U. Nr 31 poz. 273).
• dnia 10 lipca 2006 r. w sprawie wykazu prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby.
Przystąpienie do Unii Europejskiej nie wprowadziło radykalnych zmian w przepisach prawnych dotyczących zakładów fryzjerskich, kosmetycznych, tatuażu i odnowy biologicznej. Rozporządzenie z 2004 r. zastąpiło stare przepisy z 1935 r., które w żaden sposób nie pasowały już do zmieniającej się rzeczywistości.
Na co należałoby zwracać uwagę w gabinecie kosmetycznym, aby nie dopuścić do zakażenia?
Przede wszystkim należy świadomie i konsekwentnie stosować zasady higieny, które powinny między innymi obejmować niżej wymienione elementy:
Dezynfekcję i sterylizację narzędzi wielokrotnego użycia oraz sprzętu:
• Stosowane preparaty powinny wykazywać działanie bakteriobójcze, prątkobójcze, grzybobójcze, wirusobójcze oraz sporobójcze w określonym czasie działania,
• Sterylizacja sprzętu wielokrotnego użycia, który może spowodować naruszenie ciągłości tkanek (dotyczy to także nożyczek w salonie fryzjerskim). W przypadku narzędzi, które nie mogą być poddane procesowi sterylizacji dopuszcza się wysoki poziom dezynfekcji, w którym zostaną zabite wszelkie drobnoustroje (bakterie, prątki, grzyby, wirusy, spory),
• Aparaty służące do różnych zabiegów kosmetycznych (np. do masażu, łóżka do opalania) należy dezynfekować i konserwować zgodnie z instrukcją obsługi po każdym kliencie. Zgodnie z § 25.4 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004 r. informacja o przeprowadzonej dezynfekcji powinna być umieszczona w widocznym miejscu,
• Stosowanie wyłącznie jednorazowych igieł do makijażu permanentnego oraz do tatuażu,
• Stosowanie wody w nawilżaczach np. łóżek do opalania wyłącznie w opakowaniach jednostkowych, ze względu na możliwość rozwoju w niej bakterii ,
Dbałość o czystość własnych rąk poprzez:
• Właściwą higienę dłoni, w tym szczególnie paznokci, aby nie stanowiły one zagrożenia dla klienta,
• Wszelkie skaleczenia, zadrapania czy pęknięcia naskórka powinny zostać zabezpieczone przed przystąpieniem do pracy. Pracownicy z ranami, których nie można właściwie zabezpieczyć, nie mogą mieć kontaktu z klientami do czasu ich wyleczenia,
• Bezwzględne stosowanie sterylnych rękawiczkach jednorazowych podczas zabiegów związanych z naruszeniem ciągłości tkanek i w trakcie których może dojść do krwawienia.

PODSUMOWUJĄC:

Czyste powierzchnie salonu, sprzęt do zabiegów to nie tylko kwestia estetyki. Wszystkie powierzchnie nawet te najmniejsze nie powinny być lekceważone i pomijane w procedurach dezynfekcyjnych. Szczególnie traktowane powinny być powierzchnie przedmiotów wchodzących w kontakt z ciałem klienta gdyż mogą się tam gromadzić i rozwijać drobnoustroje wywołujących poważne zakażenia . Utrzymanie właściwej higieny powierzchni zapewnić mogą tylko odpowiednie środki myjące i dezynfekcyjne a najważniejszym czynnikiem jest fakt aby owe zasady były przestrzegane zawsze przestrzegane przez kosmetyczki.
Potrzeba higieny jest niezbędnym i koniecznym elementem prawidłowej pracy w salonie kosmetycznym. Tylko odpowiednio dobrane artykuły jednorazowe i konsekwentnie realizowany program higieny gwarantuje bezpieczne wykonanie usługi i eliminuje ryzyko zakażenia, zarówno klientce poddanej zabiegom jak i kosmetyczce wykonującej zabieg.


Bibliografia :

1.ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 17 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej
2.Czasopismo ' Zdrowie i uroda'
3.Internet