Porażenie nerwu łokciowego (masaże)

PORAŻENIE NERWU ŁOKCIOWEGO
Nerw łokciowy to nerw mieszany, który ruchowo zaopatruje zginacz łokciowy nadgarstka ( zgina i przywodzi rękę), część przyśrodkową zginacza głębokiego palców) V, IV i ewentualnie III ( zgina paliczki dalsze), mięśnie kłębika ( odwodziciel, przeciwstawiacz i zginacz małego palca), dłoniowe i grzbietowe mm. międzykostne ( zginają w stawach śródręczno-palcowych, prostują w stawach międzypaliczkowych, przywodzą i odwodzą palce), przywodziciel kciuka, głowę głęboką zginacza kciuka, mm. glistowate III i IV ( zginają w stawach śródręczno-palcowych, prostują w stawach międzypaliczkowych palce IV , V)

Przyczyny porażenia to:
1. Zwichnięcia stawu
2. Rozerwanie w czasie złamania
3. Długotrwały ucisk
4. Choroby zapalne
5. Zranienia
6. Sprawy toksyczne
Nerw ten najczęściej ulega uszkodzeniu w obrębie łokcia, niż w obrębie nadgarstka

Uszkodzenie tego nerwu powoduje:
1. Osłabienie zgięcia ręki w stawie nadgarstkowo-śródręcznym, przy czym ręka zbacza wówczas w stronę promieniową
2. Osłabienie zgięcia dwóch ostatnich palców
3. Osłabienie lub zniesienie przeciwwstawienia małego palca
4. Zniesienie zgięcia paliczków przedstawowych ( porażenie m. międzykostnych)
5. Zniesienie zestawienia i rozstawienia palców ( porażenie m. międzykostnych)
6. Osłabienie lub zniesienie przywodzenia kciuka
7. Zaburzenia czucia w zakresie ręki i palców po stronie łokciowej
8. Zanik mięśni międzykostnych, glistowatych i kłębu małego palca
9. Zaburzenia naczynioruchowe i odżywcze skóry po stronie łokciowej

Próby wskazujące na porażenie nerwu łokciowego
1. Przy zaciskaniu ręki w pięść nie biorą udziału palce IV, V
2. Drapanie paznokciem palca V jest niemożliwe
3. Ułożenie palców w kształcie „ręki położnika” niemożliwe
4. Utrzymanie młoteczka perkusyjnego poziomo między wyprostowanym kciukiem a lekko zgiętym wskazującym – utrudnione ( młoteczek opada)
5. Przy składaniu opuszkami rozstawionych palców obu rąk ze sobą , palce IV, V ręki chorej krzyżują się z palcami ręki zdrowej na skutek osłabienia odwodzenia mięśni międzykostnych
6. Przy ustawianiu rąk w pozycji apostolskiej ( dłońmi ku przodowi) z wyprostowanymi palcami, Palce V po stronie chorej odchyla się ( odwodzi się) na skutek działania mięśnia promieniowego
7. Jeżeli polecić choremu utrzymywać mocno skrawek papieru pomiędzy kciukiem a wskazicielem, wówczas chory zgina kompensacyjnie paliczek dalszy kciuka za pomocą zginacza unerwionego przez nerw pośrodkowy, nie mogąc skorzystać z osłabionego mięśnia przywodziciela kciuka
Porażenie nerwu łokciowego dzielimy na trzy okresy
1. Okres porażenia
2. Okres kompensacji
3. Okres adaptacji
Okres porażenia
Okres ten trwa od 5 do 12 dni. Stosuje się w nim jedynie terapię spoczynkową. Należy jak najszybciej założyć szynę korekcyjna.

Okres kompensacji
Już możemy wykonywać zabiegi.
Z fizjoterapii będzie to sollux z niebieskim filtrem, galwanizacja miejscowa, jonoforeza, prądy interferencyjne i diadynamiczne, kąpiele lecznicze, ale głównym zabiegiem jest elektrostymulacja.
MASAŻ : gdy pojawi się obrzęk kilkanaście pierwszych zabiegów będziemy wykonywać drenaż limfatyczny, w innych przypadkach od początku stosujemy opracowanie klasyczne.
Gdy uszkodzony jest nerw w okolicy stawu łokciowego masażem obejmujemy dłoń, staw promieniowo-nadgarstkowy, przedramię i ramię, a w późniejszym okresie – staw łokciowy.
Gdy zaś uszkodzony jest w okolicy nadgarstka opracowujemy dłoń i przedramię a w późniejszym okresie – staw promieniowo-nadgarstkowy.
Początkowo masaż wykonujemy poniżej i powyżej miejsca uszkodzenia. Masaż wykonujemy wolno i delikatnie oraz bez nadmiernego naciągania tkanek. Poniżej ważny jest masaż dłoni. Techniki które wykorzystamy to : głaskania całej dłoni, delikatne rozcierania wszystkich palców, w szczególności IV i V , delikatne ugniatanie podłużne mięśni kłębika oraz uciski na przestrzenie międzykostne. Masaż powyżej ma na cel zwłaszcza działanie odżywcze. Tutaj stosujemy głaskania, rozcierania powierzchowne, uciski jednoczesne i wibrację poprzeczną.
Stopniowo zwiększamy siłę i czas zabiegu oraz , również stopniowo, wprowadzamy opracowanie rozcięgna dłoniowego. Polega ono na wykonywaniu dużej ilości rozcierań ( zwłaszcza poprzecznych) i wibracji poprzecznej. Gdy pojawiają się oznaki regeneracji dołączamy opracowanie miejsca uszkodzenia, polegające na wykonywaniu delikatnych głaskań podłużnych i okrężnych rozcierań powierzchownych ( cała dłonią) oraz ucisków jednoczesnych.
W miejscach oddalonych od uszkodzenia w obrębie mięśni porażonych stopniowo wprowadzamy ugniatania poprzeczne i podłużne, uciski naprzemienne i wibrację podłużną. W obrębie tkanek zdrowych stosujemy głaskania, rozcierania, ugniatania podłużne i uciski jednoczesne. Tkanki nie objęte porażeniem masujemy słabiej niż porażone.

Okres adaptacji
Z fizykoterapii stosujemy wybrane zabiegi z okresu kompensacji, szczególnie elektrostymulację.
MASAŻ: głównym celem staje się zwiększenie masy i siły mięsni oraz uaktywnienie przepływu krwi przez mięśnie porażone.
Do masażu w miejscach uszkodzenia stopniowo włączamy ugniatania podłużne i poprzeczne. W miejscach oddalonych, przy masażu mięśni porażonych, stosujemy już wszystkie techniki z wyjątkiem oklepywań. Dużo uwagi poświęcamy ugniataniem zarówno poprzecznym, jak i podłużnym, oraz wibracji.


BIBLIOGRAFIA
1. Diagnostyka chorób układu nerwowego prof. dr hab. med. Eufemiusz Józef Herman, wyd. IV poprawione i uzupełnione, wyd. PZWL, Warszawa 1974
2. Neurologia kliniczna pod red. prof. dr. med. Ignacego Wilda i prof. dr med. Anny Członkowskiej, wyd. III poprawione i uzupełnione, wyd. PZWL, Warszawa 1987
3. Podstawy neurologii klinicznej prof. dr hab. med. Antoni Prusiński, wyd. II poprawione i uzupełnione, wyd. PZWL, Warszawa 1977
4. Masaż w wybranych jednostkach chorobowych cz. II t.5 mgr Adam Zborowski, wyd I, wyd. AZ, Kraków 2005