Jak mówic bez słów, czyli referat o komunikacji niewerbalnej.

Referat o komunikacji niewerbalnej.

Plan pracy:
 Wiadomości ogólne o komunikacji niewerbalnej;
 Formy komunikacji niewerbalnej;
 Na czym polega komunikacja niewerbalna;
 Jak interpretować komunikację niewerbalną:
 Znaczenie niektórych gestów i zachowań;


JAK MÓWIĆ BEZ SŁÓW, CZYLI O KOMUNIKACJI NIEWERBALNEJ
„Mowa ciała”, „język ciała”, „mowa bez słów”- to synonimy określające formę komunikacji niewerbalnej (pozasłownej). Jak już wiesz, w procesie porozumiewania się nie używasz jedynie słów. Badania wykazały, że ludzie przekazują za pomocą słów zaledwie 7% informacji, 38% wynika z brzmienia głosu (tonu, modulacji, dźwięków paralingwistycznych). Pozostała część komunikatu, stanowiąca 55% przekazywana jest za pomocą gestów, zachowań, postaw, czyli „mowy bez słów”.

Formy komunikacji niewerbalnej:

Na czym polega „mowa ciała”?
„Mowa ciała” jest o wiele starsza od przekazu werbalnego. Opiera się przeważnie na zachowaniach instynktownych. Trudno jest sterować instynktami, dlatego znaczną część sygnałów wysyłasz nieświadomie. Świadome wysyłanie takich sygnałów jest możliwe, ale dość trudne. Uczą się tego aktorzy, politycy, socjotechnice. Wiedza oni doskonale, że słowo, wzmocnione odpowiednią intonacja czy gestem, nabiera olbrzymiej siły.
Już w starożytnej Grecji aktorzy, chcąc wzmocnić siłę swego oddziaływania na widzów, wkładali na twarze maski wyrażające określone stany emocjonalne, w zależności od tego czy wystawiana była tragedia, czy komedia. Mistrzami mowie ciała byli aktorzy niemego kina. Darwin już w 1872 roku pisał o mimice, wyrażającej uczucia ludzi i zwierząt. Naukowo zaczęto badać pozasłownej, niewerbalne przejawy komunikowania się w latach 60-tych XX wieku. W roku 1970 opublikowano pierwsze wyniki badań na ten temat, a potem badacze całego świata odkryli prawie milion niewerbalnych sygnałów. Najważniejsze są dwa odkrycia: że ponad 2/3 informacji o człowieku wcale nie z tego, co on mówi, ale właśnie z mowy ciała, a po drugie, że w przypadku niezgodności komunikatu słownego i pozasłownego zawsze jako prawdziwy odbierany jest wyraz twarzy, ton głosu, pozycja ciała. Słowa będą odbierane jako fałsz, zgrzyt. Zatem słowa muszą współgrać z mową ciała, jeśli ktoś ma Wam wierzyć.

Jak interpretować „język ciała”?
Czy istnieje jednoznaczny język ciała, czy można pomylić się w interpretacji? Jeśli nie chcecie popełnić błędu w interpretacji musicie uwzględnić trzy zalecenia ostrożności:
• Pierwsze zalecenie- niektóre nasze ruchy i gesty są określone kulturowo, np. w USA gest pierścienia (O.K.) oznacza „ w porządku”, we Francji- zero, nic, w Japonii- pieniądze;
• Druga wskazówka- nie interpretować danego gestu w oderwaniu od innych gestów; kiedy ktoś drapie się po głowie, nie musi być zakłopotany i mieć trudności podjęciem decyzji- może pocić się, kłamać, czy próbować coś sobie przypomnieć. Sztuka odczytywania mowy ciała to spostrzeganie całego zespołu gestów, a nie jednego w oderwaniu od reszty. Np., z faktu, że ktoś bacznie obserwuje mnie podczas dyskusji, nie mogę wysnuć wniosku, że podobam mu się lub, że krytycznie mnie ocenia. Natomiast jeśli dodatkowo podeprze ręką twarz z wsuniętym do góry wskazującym palcem a innym palcem zakryje usta, kciukiem podtrzyma podbródek i głowę (sygnał wrogości), zacznie przewiercać mnie ostrym spojrzeniem na wylot, drugą ręką obronnie odgrodzi się ode mnie, a nogę ciasno założy na nogę, to z dużą pewnością można sformułować wniosek: nie podoba mu się to co mówię, nie zgadza się ze mną. Gdyby twierdził, że podoba mu się jak najbardziej to co mówię, to należy uznać, że kłamie- bo mowie ciała wierzymy bardziej niż słowom. Ktoś kto twierdzi, że jest rozluźniony i spokojny a ręce mu się trzęsą, albo zaciska je w pięści, nie będzie odbierany jako wiarygodny.
• Trzecie zalecenie- wszystkie sygnały mowy ciała trzeba rozpatrywać w kontekście, kontekście jakim się pojawiają. Ciasno skrzyżowane ręce, i opuszczona głowa w sytuacji rozmowy w ciepłym pomieszczeniu to gest obronny, a na dworze w chłodny poranek to sygnał, że jest nam zimno.

Pewnie zastanawiacie się czy można nauczyć się mowy ciała aby lepiej porozumiewać się z ludźmi? Tak, oczywiście. Kilka minut ćwiczeń dziennie może zdziałać cuda. Warto zwracać szczególna uwagę na pozycje i ruch ciała, twarz, zwłaszcza oczy i usta, ramiona, ręce i dłonie, a także na nogi.
Reasumując, jeśli chcecie być odbierani jako osoby pewne siebie, ale bez elementów arogancji, agresji, czy lęku, czyli osoby asertywne, otwarte, uczciwe, szczere i sympatyczne to powinniście się zastosować do wskazówek, które zaraz wymienię, dotyczące pozycji i ruchów ciała, wyrazu twarzy, ruchów ramion, rąk, dłoni i nóg.
• Pozycja i ruchy ciała: nie należy się kulić (co oznacza lęk), stać nad kimś (agresja), ani przesadnie protestować (sztywność), wskazana jest swoboda, naturalność. Ma Wam być w danej pozycji wygodnie, nic nie może Was boleć. Jeśli chodzisz z kimś to spokojnie i zdecydowanie, co oznacza samokontrolę i pewność siebie. Nie przebierasz nogami, nie człapiesz nie szurasz. Nie przysuwasz się zbyt blisko i nie uciekasz za daleko- szanujesz prywatne, intymne i osobiste terytorium partnera. Jeśli pochylisz się lekko, a rozmówca cofa się, nie zbliżaj się! Siedzisz spokojnie, nie kręcisz się.
• Twarz- powinna być odprężona i pogodna, z lekkim uśmiechem, także w oczach. UWAGA-uśmiech sprzyja ciepłej barwie głosu! Uśmiech nie może być oczywiście grymasem wyszczerzenia się z „martwym” okiem. Nie wskazane jest puste spojrzenie typu szklane oko (oznacza znudzenie), patrzę i nie widzę i opuszczana lekko dolna warga, co można by określić jako przejaw „gamoniowatość”. Nie wpatrujesz się w rozmówcę natrętnie, tylko utrzymujesz kontakt wzrokowy, jak potrafisz i na ile dobrze będziesz się czuć.
• Ramiona i ręce- nie wymachujesz ramionami jak wiatrak, nie trzymasz też rąk sztywno- to żywa część ciała, więc gestykulujesz dla podkreślenia istotnego fragmentu wypowiedzi. Wskazany jest umiar, lepiej już za mało niż za dużo. Nie bębnisz palcami w blat stołu (napięcie, zniecierpliwienie), nie dotykasz rękami twarzy (szukanie oparcia).
• Dłonie- powinny być otwarte i skierowane ku górze. Zaciśnięte w pięść oznaczają złość, wykręcanie i ściskanie palców, wyłamywanie stawów to niepokój, bawienie się przedmiotem to niepewność. Bawienie się włosami u kobiety to zbędna u kobiety kokieteria.
• Nogi- powinny spoczywać spokojnie, żadnym wypadku nie skrzyżowane i cofnięte, co w zestawieniu ze skrzyżowanymi, podniesionymi ramionami oznaczałoby nieufność, rezerwę, lęk lub agresję. Lęk i agresja to dwie strony tego samego medalu. Nie machasz nogą (znudzenie). Kontrolujesz położenie swoich nóg.
I to dopiero powinno dać pożądany efekt.

A teraz chciałabym przedstawić znaczenie niektórych naszych zachowań oraz, co oznaczają pewne gesty:
SPOJRZENIE:
 Przerwanie kontaktu wzrokowego i wzniesienie głosu- zastanawianie się;
 Zmarszczenie brwi- oznacza niezrozumienie wypowiedzi rozmówcy;
 Potakiwanie głową- aprobata wypowiedzi rozmówcy;
 Długie, „nieruchome” spojrzenie- wymuszenie uległości;
 Unikanie kontaktu wzrokowego- lęk, chęć ucieczki;
 Przekręcanie głowy w bok- lekceważenie;
 Przerwanie kontaktu wzrokowego- niezręczne pytanie;
 Napięcie w spojrzeniu- agresja;
 Rozszerzające się źrenice- oferta jest atrakcyjna;
WYRAZ TWARZY:
 Agresywny- oczy twarde, usta zaciśnięte;
 Otwartość- młodzieńcze spojrzenie, uśmiech;

OTWARTOŚĆ:
 Rozpęta marynarka lub kurtka;
 Wyciągnięte ręce;
 Otwarcie rąk i wzniesienie ramion;

ZAMYKANIE SIĘ W SOBIE:
 Zapięta marynarka;
 Ręce założone, skrzyżowane- postawa obronna (gest zaraźliwy);
 Zaciśnięte pięści, napięte dłonie
 Skrzyżowanie nóg- dążenie do rywalizacji;

OCENIANIE:
 Podbródek oparty na kciuku, palec wyciągnięty, położony na policzku odchylona głowa- bardzo krytyczna ocena;
 Pochylenie głowy w bok- zainteresowanie;
 Błądzenie po suficie- pozycja „do wyjścia”- znudzenie;
 Drapanie podbródka- ocenia, myśli i próbuje podjąć decyzje;
 Spojrzenie z nad okularów- ocena negatywna;


GOTOWOŚĆ:
 Powolne ściąganie okularów i bardzo dokładne wycieranie- chęć zyskania na czasie;
 Ściąganie okularów i gryzienie oprawek- kilka chwil do namysłu;
 Rzucenie okularów- oburzenie;
 Palenie fajki- skłonność do gry w „kotka i myszkę”;
 Palenie papierosów- zakończenie sprawy i przejście do innej;

PODEJRZLIWOŚC I SKRYTOŚĆ:
Związane z lewa ręką;
 Kciuk do dołu- źle;
 Unikanie kontaktu wzrokowego, skrzyżowane nogi i ręce, odchylony korpus, głowa do przodu;
 Spojrzenie „spode łba”- podejrzliwość, niepewność;
 Dłonie szeroko oparte na biurku lub oparte na biodrach;
 Oparcie dłoni o stół Twoje senne oczy powstanie z miejsca- może spowodować wybuch emocjonalny;

NIEZDECYDOWANIE:
 Splecione palce;
 Gryzienie długopisu;
 Dotykanie krzesła przed skorzystaniem z niego- niepewność;

NAPIĘCIE:
 Sczepione ręce;
 Zaciśnięte dłonie;
 Płytki oddech;
 Nieartykułowane dźwięki;
 Pocieranie szyi;
 Czochranie włosów;

PEWNOŚĆ SIEBIE:
 Palce złożone w kopułę- zaufanie;
 Dostawa oficerska- ręce złożone za plecami, głowa do góry;

NERWOWOŚĆ:
 Pokasływanie;
 Chrząkanie;
 Zakrywanie ręką ust;
 Gaszenie papierosów- duże napięcie;

SAMOKONTROLA:
 Ręce złożone mocno za plecami;
 Trzymanie za fotel (jak u dentysty);

ZNUDZENIE:
 Postukiwanie nogą w stół;
 Zabawa przyborami;
 Opieranie głowy;
 Półotwarte oczy;
 Machinalne rysowanie lub pisanie na kartce;

SYMPATIA:
 Ręce do piersi;
 Przybliżenie do rozmówcy;
 Dotykanie rozmówcy;