Kościół prawosławny jest potężną i znacząca częścią chrześcijaństwa. Liczy sobie ok. 300 milionów wiernych, obejmuje przede wszystkim kraje Europy południowo- wschodniej (Bałkany) i Rosji oraz państw ościennych. Nazwa "prawosławie" pochodzi z języka greckiego i jest przekładem wyrazu "orthodoksia" co znaczy "prawdziwie wierzę". Rzeczywiście wielu historyków religii, dodajmy, że nie tylko pochodzenia prawosławnego uważa, że to właśnie prawosławna wersja chrześcijaństwa jest najbliższa pierwotnym, ewangelicznym ideałom tej religii. Nawet sam papież Jan Paweł II nazwał prawosławie "wschodnimi płucami Kościoła". Sami prawosławni także wierzą, że to właśnie ich Kościół najlepiej przechowuje tradycję i jest spadkobiercą i kontynuatorem Kościoła starożytnego. Rozpad chrześcijaństwa był długotrwałym procesem i złożyło się na niego wiele czynników. Przede wszystkim różnice kulturowe i cywilizacyjne. Na Wschodzie największym autorytetem w sprawach wiary był Sobór Powszechny czyli zebranie biskupów poszczególnych Kościołów, na Zachodzie coraz silniej swoją rolę zaznaczał biskup Rzymu, roszcząc sobie prawo do narzucania swojej woli wszystkim kościołom chrześcijańskim. Kościoły różnił też język, Wschód był grecki, Zachód łaciński, a po inwazji barbarzyńskich ludów z północy zmieniał swój charakter społeczny i obyczajowy. Bizancjum jako stolica wschodniego chrześcijaństwa i Rzym rywalizowały ze sobą nie tylko o wpływy religijne ale i polityczne. Oprócz takich różnic istniały też odmienności czysto teologiczne, kościół łaciński był pod wielkim wpływem neoplatonizmu świętego Augustyna i całej filozofii greckiej, nauka kościoła rzymskiego szukała nowych ścieżek i stopniowo traciła kontakt ze wschodnią tradycją teologiczną. Ostateczne rozejście Kościołów nastąpiło w roku 1054, kiedy papież wysłał swoich legatów do Konstantynopola i zażądał ostatecznego podporządkowania się jego jurysdykcji. Spotkał się z odmową patriarchatów Konstantynopola, Jerozolimy, Aleksandrii i Antiochii, które nadal za zwierzchnią władzę uważały sobór. W nieprzekraczalny sposób podział utrwaliło zajęcie Konstantynopola przez wojska wyprawy krzyżowej w 1204 roku. Nastąpił wtedy prawdziwy pogrom miasta, które zostało obrabowane, a kościoły zbezczeszczone. Podejmowane później na kilku soborach próby zjednoczenia Kościołów nigdy się nie powiodły, a ostateczną drogę pojednania przerwała inwazja Turków, którzy zdobywając Bizancjum w 1453 roku, pozbawili je autonomii politycznej. To, co jest podstawą doktrynalną Kościoła Prawosławnego to zasady wiary sformułowane między IV a VIII wiekiem w okresie Soborów Powszechnych oraz nauki Ojców Kościoła. Przede wszystkim prawosławie nie uznaje zwierzchnictwa papieża, odrzuca dogmat o pierwszeństwie św. Piotra nad innymi apostołami (według nich biskup Rzymu jest jedynie "primus inter pares" czyli pierwszy wśród równych, ale nie najważniejszy). Najwyższą władzą pozostaje sobór powszechny, a poszczególne Kościoły narodowe posiadają silną autonomie organizacyjną. Cerkiew prawosławna odrzuca też dogmaty sformułowane prze Kościół łaciński po schizmie. Dotyczy to między innymi sporu na temat dogmatu "filioque", w którym chodzi o ustalenie pochodzenia Ducha Świętego. Teologowie Zachodni uważają, że Duch Święty pochodzi od Syna, prawosławni są zdania, że jedynym początkiem i Ducha Świętego i Syna jest Bóg Ojciec. Kościół prawosławny odrzuca też wiele innych prawd ustalonych w Kościele rzymskim, przede wszystkim nie jest w nim, tak silnie jak na Zachodzie, obecna potrzeba dogmatyzacji wiary. Kolejne różnice dotyczą już obrzędowości, czyli praktyki kościelnej i sposobu pojmowania sakramentów. Komunia Święta jest przyjmowana w prawosławiu pod dwiema postaciami: chleba (używa się tak zwanego chleba zakwaszonego) i wina, czyli Ciała i Krwi, mogą ją przyjmować nawet malutkie dzieci, jeśli tylko są ochrzczone i bierzmowane- te dwa ostatnie sakramenty przyjmuje się jednocześnie. Komunii nie poprzedza akt spowiedzi. Kapłanów prawosławnych nie obowiązuje celibat, a przynajmniej nie do końca. Mogą oni mieć żonę o ile małżeństwo nastąpiło przed przyjęciem święceń, natomiast na wyższych stanowiskach w Kościele celibat jest obowiązkowy, dlatego często jest tak, że np. na biskupa jest wybierany zakonnik. Prawosławni w inny sposób wykonują gest krzyża - żegnają się nie całą dłonią lecz jedynie trzema palcami. Symbolizuje to Trójcę Świętą, a dwa pozostałe palce oznaczają Chrystusa w dwóch naturach: boskiej i ludzkiej. Wraz z biegiem lat kościoły chrześcijańskie na zachodzie (czy to katolicyzm czy protestantyzm) upraszczały swoją liturgię. Inaczej jest w prawosławiu, gdzie oprawa mszy jest niezwykle bogata i pełna symboliki. Nabożeństwa są długie, trwają nawet kilka godzin, liturgia składa się z trzech części: przygotowania, liturgii katechumenów i liturgii wiernych. Ta ostatnia to najważniejsza część mszy, w jej trakcie kapłan obmywa dłonie i uroczysty sposób przenosi przygotowane wcześniej chleby do Komunii Świętej. Co niezwykłe, cały obrzęd odbywa się za zasłoną i wierni, zgromadzeni w świątyni go nie widzą, a są jedynie informowani o następnych etapach ceremonii Niektórzy przyrównują piękno prawosławnej liturgii do obecności nieba na ziemi: "I nie wiedzieliśmy, w niebie li byliśmy czy na ziemi, nie ma bowiem na ziemi takiego widowiska, ni piękna takiego, i nie wiemy jak opowiedzieć o tym, tylko to wiemy, że tam z nimi Bóg przebywa i że nabożeństwo ich najpiękniejsze z wszystkich krajów"- ten opis pochodzi z IX wieku i jest chyba dostatecznym dowodem uroku prawosławnej obrzędowości. Liturgia jest tak piękna także dlatego, że towarzyszy jej budująca atmosferę muzyka chóralna. W cerkwiach, bowiem nie używa się organów i innych instrumentów, oprawa muzyczna składa się z na poły mówionych, wielogłosowych chórów. Sztuką charakterystyczną dla prawosławia są ikony. To malowidła o tematyce religijnej malowane na desce, o pochodzeniu sięgającym nawet pierwszych wieków chrześcijaństwa. Upamiętniają one wydarzenia biblijne, są także elementem kultu i służą pobudzaniu do modlitwy. Stanowią też ilustrację teologii prawosławnej. Najczęściej przedstawiają wizerunki Chrystusa, Matki Boskiej i świętych ujęte według określonego kanonu i konkretnych atrybutów. Ponieważ ikony są objawieniem Boga i zapowiedzią Królestwa Niebieskiego na Ziemi, artysta, który je maluje musi być osobą szczególną. Każdy twórca ikona wchodzi bowiem w bliski kontakt ze świętością. Dlatego ważne aby był osobą godną, dobrym wiernym Kościoła, a w czasie pracy nad obrazem często przyjmował Eucharystię. Dlatego często malowaniem ikon zajmują się mnisi. Później ikony wieszano w cerkwiach, na specjalnej ścianie oddzielającej nawę od prezbiterium czyli ikonostasie. Cerkiew prawosławna słynie także z bardzo rozbudowanej tradycji monastycznej. Klasztory mają dość dużą autonomię, a o życiu zakonnym mówi się, że właśnie w nim najmocniej bije serce prawosławia. Monastycyzm trwa tu prawie od początków chrześcijaństwa- od pierwszych grup eremitów, którzy osiedlali się na pustyniach Egiptu w III i IV stuleciu. W naszym kraju kościół prawosławny nosi nazwę Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego i liczy nie całe 600 tysięcy wyznawców, co stawia go na drugim, po Kościele Katolickim, miejscu pod względem liczby wiernych. Największa liczba wyznawców zamieszkuje wschodnie i północno- wschodnie województwa. Najważniejszym sanktuarium prawosławnych w Polsce jest cerkiew Przemienienia Pańskiego na świętej górze Grabarce na Podlasiu.
Napisz referat o prawosławiu. Plis na jutro szybko!
Odpowiedź
Dodaj swoją odpowiedź