Główne kierunki i szkoły w historii myśli ekonomicznej - konspekt

I . Ekonomia klasyczna.
1. Przedstawiciele:
- Adam Smith; David Ricardo

2. System teoretyczny:
- interesy społeczne to wypadkowa interesów indywidualnych
- społeczeństwo to suma jednostek
- koncepcja „homo oeconomicus”
- harmonia interesu osobistego i społecznego
- podstawa gospodarowania- własność prywatna
- „niewidzialna ręka rynku”
- rząd nie powinien ingerować w procesy gospodarcze

a) Jean B. Say:
- realizacja
- produkcja sama tworzy popyt na podaż towarów
- nie może wystąpić nadprodukcja
- pieniądz jest neutralny
- czynniki produkcji są wartościotwórcze
- wytworzyć znaczy zrealizować

b) Thomas R. Malthus:
- ludność rośnie w tempie geometrycznym
- środki utrzymania wzrastają w tempie autentycznym
- teoria niedostatecznego popytu
- metody pobudzenia popytu

c)Simon de Simonde:
- popyt umożliwia podaż
- wpływ rozwoju produkcji i postępu technicznego na rynek

II. Ekonomia neoklasyczna ( kierunek subiektywno-marginalistyczny).
1) Szkoła neoklasyczna.
a) przedstawiciele:
- A. Marshall; W.S. Jevons; J.B. Clark; A.C. Pigon

b) System teoretyczny:
- współzależność między czynnikami produkcji
- indywidualizm metodologiczny
- harmonijne dopasowanie się wielkości
- redukcja twierdzeń o zbiorowości

2) Szkoła austriacka.
a) przedstawiciele:
- E. von Bohm-Bawerk; F. Weiser

3) Szkoła lozańska.
a) przedstawiciele
-L. Walras; V. Pareto

b) System teoretyczny:
- próba przedstawienia w formie układu równań całej gospodarki
- zdolność powrotu do równowagi wielkości ekonomicznych


III. Keysenizm
1) Ekonomia dobrobytu.
a) przedstawiciele:
- A.C. Pigon

b) System teoretyczny:
- wolność gospodarcza nie zapewnia maksimum dobrobytu
- interwencja państwa w celu optymalizacji dobrobytu

2) Teoria niedoskonałej konkurencji.
a) Przedstawiciele:
- J.V. Robinson; E. Chamberlin

3) Keynesizm.
a) Twórca:
- J.M. Keynes

b) system teoretyczny:
- teoria obejmująca stany równowagi makroekonomicznej (przy róznym wykorzystaniu potencjału produkcyjnego)
- popyt efektywny
- zjawiska pieniężne
- interwencjonizm państwowy

4) Neokeynesizm
- kontynuacja syntezy neoklasycznej
- polityka stabilizacyjna

5) Prokeynesizm
- mechanizm rynkowy nie jest w stanie przywrócić równowagi
- rola państwa- przywrócenie równowagi

IV. Renesans koncepcji liberalnych i konserwatywnych

a) Monetaryzm.
1) Przedstawiciele:
- M. Friedman

2) System teoretyczny:
- teza o neutralonści pieniądza
- powiększenie ilości pieniądza w obiegu
- inflacja
- stałe tempo przyrostu podaży


b) Nowa ekonomia klasyczna.
1) Przedstawiciele:
- R.E. Lucasa; T. Sargenta; N. Wallace; R. Barro

2) System teoretyczny:
- pełna elastyczność rynków
- teoria racjonalnych oczekiwań
- hipoteza racjonalnych oczekiwań


c) Nowa szkoła austriacka.
1) Przedstawiciele:
- F. Hayek

2) System teoretyczny:
- rynek nie może być zastąpiony przez państwo
- rynek jako mechanizm porządkowania informacji
- rola rządu- doskonalenie prawa


d) Ekonomiczna teoria polityki.
a) Pzedstawiciele:
- K. Narrow; J.M. Buchanan; G. Tullock; A. Downs; W. Niskansen

b) System teoretyczny
- indywidualizm metodologiczny+ zbiorowe instytucje
- organ decyzyjny- jednostka
- koncepcja politycznego cyklu koniunkturalnego


e) Ekonomia podaży.
a) przedstawiciele:
- A. Laffer; G. Gilder; J. Wannisky; J. Kristol

b) System teoretyczny:
- zewnętrzne czynniki zakłócają działanie mechanizmu rynkowego
- państwo nie powinno ingerować


IX. Instytucjonalizm
1) Szkoła historyczna.
a) Przedstawiciele:
- K. Kines; G. Schmoller; M. Weber; W. Sombart

b) System teoretyczny:
- rola bodźców moralnych
- psychika gospodarcza
- zwrotne oddziaływanie płaszczyzn gospodarczych, społecznych, politycznych, kulturowych

2) Instytucjonalizm.
a) Przedstawiciele:
- T. Veblen; J.R. Commons; W.C. Mitchell; G.C. Means; A.A. Berle; J.K. Galbraith

b) System teoretyczny:
- ekonomia nie może badać tylko zjawisk rynkowych
- badanie instytucji społecznych
- koncepcja ewolucyjnej drogi rozwoju społecznego
- teoria sił równoważących J.K. Galbraitha
- koncepcja kumulacyjnego procesu rozwoju
- wnioskowanie dedukcyjne

X. Marksizm
1) Przedstawiciele:
- K. Marks; F. Engels

3) System teoretyczny:
- teoria wartości dodatkowej
- koncepcja wyzysku pracy przez kapitał
- zarys społeczeństwa bezklasowego
- teoria rozwoju społeczno-gospodarczego
- kategoria sił wytwórczych
- formacja społeczno-ekonomiczna
- zasada sprzeczności