Wykrawanie i tłoczenie - sprawozdanie (laboratorium)
IBM INSTYTUT BUDOWY MASZYN
LABORATORIUM (z przedmiotu) TECHNIKI WYTWARZANIA
Wykrawanie i tłocznictwo
Temat ćwiczenia: Kucie i wyciskanie
1. Cel i zakres ćwiczenia:
- poznanie procesów wykrawania i tłoczenia;
- metoda wykonania miseczek na podstawie rysunku przedmiotu oraz założeń technologicznych;
- zaprojektowanie procesu wytwarzania części kołowo symetrycznej bez kołnierza.
2. Wstęp teoretyczny
Tłoczenie, obróbka plastyczna na zimno lub na gorąco, obejmująca procesy cięcia i kształtowania blach i taśm metalowych oraz niemetalowych folii i płyt. Wymagany kształt w procesie tłoczenia uzyskuje się przez cięcie, tj. oddzielenie zbędnych części od reszty materiału wyjściowego (do cięcia zalicza się odcinanie, wycinanie, dziurkowanie, przecinanie, okrawanie, nacinanie i rozcinanie) lub plastyczne kształtowanie materiału wyjściowego bez naruszenia jego spójności (np. przez: 2 wyginanie, zawijanie, skręcanie, profilowanie, wygniatanie, przetłaczanie, obciąganie, wywijanie, obciskanie). Tłoczenie przeprowadza się najczęściej na prasach.
Tłocznik to przyrząd do tłoczenia na prasie. Tłocznik składa się z głowicy z osadzonym w niej stemplem, zamocowanej na suwaku prasy, oraz podstawy z matrycą, zamocowanej na stole. W zależności od rodzaju wykonywanych operacji tłoczniki dzielą się m.in. na: wykrojniki, wyginaki, zawijaki, zaginaki, wytłaczaki, ciągowniki.
3. Wyposażenie stanowiska
Metoda:
a). Wykrawanie. Urządzenia, narzędzia, materiały, przyrządy:
- Taśma aluminiowa A1 – szerokość ok. 50 mm
- Wykrojniki
- Prasa
- Mikroskop
b). Tłoczenie. Urządzenia, narzędzia, materiały, przyrządy:
- Suwmiarka AUB – 140
- Krążki z blachy d=45mm
4. Przebieg ćwiczenia
4.1. Wykrawanie
a) budowa przyrządu do wykrawania – wykrojnika – rys.1.
L – luz, tzn. różnica wymiarów pomiędzy otworem w płycie tnącej a średnicą stempla.
Rys. Wykrojnik [w załączniku]
b) obliczenia parametrów procesu wykrawania [w załączniku]
c) szkic widoku powierzchni przecięcia krążka
Rys. Strefy charakterystyczne będące wynikiem wykrawania. [w załączniku]
d) obliczenie położenia środka działania siły wykrawania [w załączniku]
4.2. Tłoczenie
a) budowa urządzenia do wykrawania
Rys. Tłocznik [w załączniku]
b) przebieg doświadczenia
- zapoznanie się z budową zastosowanych w ćwiczeniu tłoczników,
- obserwacja przebiegu operacji wytłaczania i przetłaczania krążka,
- pomiar siły wytłaczania i przetłaczania krążka,
- pomiar wysokości, grubości i średnicy powstałej miseczki w poszczególnych etapach kształtowania,
c) obliczenia parametrów procesu ciągnienia [w załączniku]
d) zestawienie operacji oraz porównanie wyników [tabela w załączniku]
5. Wnioski
- w przypadku zbyt dużej siły potrzebnej do wycięcia wykroju należy zastosować wykrojnik ze ukosowanym stemplem lub płytą tnącą,
- podatność blach do tłoczenia zależna jest od czynników:
a) materiałowych takich jak skład chemiczny materiału, jego struktura i tekstura krystalograficzna oraz chropowatość powierzchni,
b) technologicznych, takich jak przebieg samego procesu tłoczenia, stan narzędzi, rodzaj stosowanych smarów,
- w przypadku przetłaczania bez zmniejszania grubości ścianek luzy między matrycą, a stemplem powinny być większe niż grubość materiału,
- zbyt duży luz powoduje fałdowanie się materiału,
- ze względu na wysoki koszt wykrojników należy często kontrolować stan ich zużycia poprzez określenie wielkości oraz rodzaju zadziorów na wykrawanych elementach.
6. Literatura
1. „Obróbka plastyczna – laboratorium” – A. Mazurkiewicz, L. Kocur,
2. „Technologia maszyn” – S. Okoniewski.
Całe sprawozdanie wraz z obliczeniami, rysunkami i tabelkami w załączniku.