Nowotwory skóry.

I. Łagodne nowotwory łącznotkankowe

a)Włókniaki-
Włókniaki dzielą się na:
· miękkie - są nowotworem o charakterze wrodzonym, jednakże może pojawić się w rozmaitym wieku
· twarde -są w istocie odczynem włóknistym , występującym niezależnie od wieku
Objawy i przebieg
Włókniaki miękkie są guzami lub guzkami workowato zwisającymi. Są na ogół liczne, barwy skóry lub nieco ciemniejsze, brunatnawe. Umiejscawiają się szczególnie często na szyi i karku. Utrzymują się przez całe życie, nie wykazując skłonności do samoistnego ustępowania.
Włókniaki twarde są zwykle pojedyncze, drobniejsze, są usadowione w skórze, która ma barwę prawidłową. Najczęściej umiejscowione są na kończynach. Charakterystyczny wygląd ma Histiocytoma - jest to typ włoniaka twardego (w badaniu mikroskopowym przewarzają elementy komórkowe nad włóknistymi) - jest to zwykle rubinowoczerwony twardy guzek.


Blizna przerosła (nie jest stanem przedrakowym)
W miejscu po szczepieniu BCG (przeciw gruźlicy) powstała blizna kopulastowyniosła ponad powierzchnię skóry otaczajacej. Palpacyjnie bardzo twarda.
b)Bliznowiec- Jest to guz złożony z tkanki łącznej włóknistej , powstający bądź w miejscu urazów , bądź bez uchwytnych przyczyn . Podłożem jest istnienie skłonności osobniczej . Czynnikami wywołującymi mogą być urazy.

Keloid
W miejscu linijnym zranieniu powstaje bliznowaty twór. Cechą charakterystyczną dla keloidu są wykraczajace poza obręb pierwotnej rany "nibynóżki" (>). Strzałką oznaczono miejsce zakończenia rany pierwotnej.
Objawy i przebieg
Są to twarde guzy włókniste, o kształcie podłóżnym lub nieregularnym, często z wypustkami.
Należy je odróżnić do blizn przerosłych które zawsze ograniczają się do występowania tylko w miejscach uprzedniego urazu i nie wykraczają poza jego obręb.










II. Stany Przedrakowe

Stany przednowotworowe to zmiany skórne, z których częściej rozwijają się nowotwory. Zaliczamy do nich:
· zmiany związane z działaniem światła słonecznego (rogowacenie słoneczne, czyli rogowacenie starcze i skóra pergaminowa i barwnikowa)
· rogowacenie chemiczne (np. arsenowe , dziegciowe)
· rogowacenie białe w obrębie błon śluzowych i połśluzówek jamy ustnej oraz narządów płciowych.

a)Rogowacenie słoneczne (starcze)- Są to przylegające ściśle do skóry nawarstwienia hiperkeratotyczne, często na podłożu skóry uszkodzonej działaniem promieni słonecznych lub skóry starczej, umiejscowione głównie na twarzy oraz w innych okolicach odsłoniętych.
Etiopatogeneza
Czynnikami wywołującymi są przewlekłe naświetlenia promieniami słonecznymi.
Objawy i przebieg
Żółtawobrunatne nawarstwienia rogowe maja suchą nierówną powierzchnię, leżą w poziomie skóry otaczającej lub są tylko nieznacznie wyniosłe, tak że są lepiej wyczuwalne dotykiem aniżeli widoczne. Po usunięciu mas rogowych ulega odsłonięciu lekko krwawiąca, obnażona powierzchnia. Zmiany są często liczne i rozsiane na czole, w okolicy skroniowej, w skórze głowy u osób łysych, na małżowinach usznych, rzadziej na grzbietach rąk, przedramionach i podudziach. Okres trwania jest wieloletni. Rogowacenie może być punktem wyjścia raków kolczastokomórkowych lub podstawnokomórkowych.

Róg skórny
Na skórze tylnej części małżowiny usznej widoczny ciemny twór. Palpacyjnie twardy i mocno złączony z podłożem.
Na początku rozwoju nowotwór wykazuje
· powiększenie się wykwitu
· pojawienie się nacieczenia
· skłonność do powstawania nadżerek lub powierzchniowego rozpadu i niewielkiego krwawienia, nawet przy lekkim zadrapaniu .
b)Róg skórny- Jest to twór rogowaty rozmaitego kształtu, o nieznacznie nacieczonej podstawie, stanowiący szczególna odmianę rogowacenia starczego. Jest wyodrębniony z tego powodu, że może występować również u dzieci, ale nie jest u nich stanem przedrakowym.
c)Skóra pergaminowana i barwnikowa- Jest to bardzo rzadkie schorzenie , występujące rodzinnie głównie w przypadku pokrewieństwa rodziców , cechuje się wybitną nadwrażliwością na światło słoneczne . Związane z tym zmiany skórne w miejscach odsłoniętych są typu plam soczewicowatych i piegowatych , odbarwień , zaników i tekeangiktazji . W ich obrębie rozwijają się różnego typu nowotwory .
d)Rogowacenie białe (leukoplakia)- Są to białe plamy o gładkiej lub nieco brodawkującej powierzchni , umiejscowione w obrębie błon śluzowych i półśluzówek jamy ustnej lub narządów płciowych . Czynnikiem prowokującym w jamie ustnej jest stałe drażnienie.
Objawy i przebieg.
Białawe plamy lub smugi zgrubiałego nabłonka o opalizującym odcieniu wykazują niewielkie stwardnienie podstawy i zaznaczone bruzdowanie powierzchni.
Najczęstszym umiejscowieniem są:
· jama ustna, policzki w pobliżu kątków ust i linii zgryzu, język, czerwień wargowa
· błony śluzowe sromy u kobiet rowek zażołędny i wewnętrzna powierzchnia napletka u mężczyzn.

Rogowiak kolczystokomórkowy
Na skórze okolicy łuku brwiowego guz z charakterystycznym kraterowatym zagłębieniem, wypełniony masami rogowymi
Leukoplakia może być punktem wyjścia raków.

Rogowacenie białe (leukoplakia)
Na błonie śluzowej jamy ustnej widoczne zmleczenie



III. Raki in situ.

a)Rogowiak kolczystokomórkowy- Jest to guz rzekomorakowy, cechujący się wzrostem i samoistnym ustępowaniem .
Guz rozwija się z mieszka włosowego.
Rogowiak ma charakter kopulastego guza , nie różniącego się barwą od skóry otaczajacej lub o odcieniu perlistym. W części środkowej występuje charakterystyczne kraterowate wgłębienie, wypełnione masami rogowymi. Najczęstszym umiejscowieniem jest twarz. Guzki zwykłe pojedyncze.

b)Choroba Bowena- Są to pojedyncze lub mnogie ogniska, dobrze odgraniczone od skóry zdrowej, barwy brunanawej, o hiperkeratotycznej lub gładkiej powierzchni.
Objawy i przebieg
Ogniska wykazują duże różnice obrazu morfologicznego. Szerząc się pełzakowato przybierają często nieregularne kształty. Umiejscowienie - są częstsze na kończynach i tułowiu, utrzymują się trwale. W części przypadków przechodzą w raki kolczystokomórkowe.


IV. Nowotwory złośliwe skóry.

Raki skóry
Raki skóry są nowotworami nabłonkowymi, które dzielą się na 2 główne grupy:
· raki podstawnokomórkowe
· raki kolczystokomórkowe
ponadto w obrebie skóry obserwujemy nowotwory wywodzące się ze struktur gruczołów apokrynowych - choroba Pageta


Rak podstawnokomórkowy typ guzkowy
Na skórze policzka widoczny guzek. W jego centralnej części owrzodzenie pokryte strupem, co świadczy o tendencji do rozpadu
a)Rak przedstawnokomórkowy- Jest to najczęstsza postać nowotworów skóry , o stosunkowo niewielkiej i tylko miejscowej złośliwości oraz powolnym wzroście . Na ogół nie daje przerzutów .Czynnikami wyzwalającymi mogą być promienie słoneczne, rak podstawnokomórkowy rozwija się bądź ze stawów przedrakowych, bądź w skórze uprzednio nie zmienionej.
W zależności od cech klinicznych wyróżnia się odmiany:
· powierzchniowy - jest to bardzo powierzchniowa odmiana, o szczególnie przewlekłym przebiegu
· guzkowy - jest to najczęstsza postać , nowotwór ma charakter niezapalnego guzka otoczonego perlowatym wałem
· wrzodziejący - wykazuje nacieczoną, twarda podstawę, może głęboko drążyć, niszcząc mięśnie kości
· twardzinopodobny - jest barwy porcelanowej, zazwyczaj nie ulega rozpadowi
· torbielowy - są to małe, przezroczyste guzki, najczęściej zlokalizowane na powiekach










b)Rak kolczystokomórkowy- Jest to nowotwór skory o znacznie większej złośliwości, o skłonności do wzrostu naciekającego, dając przerzuty, głównie do węzłów chłonnych.
Nowotwór ten jest znacznie rzadszy niż rak podstawnokomórkowy. Punktem wyjścia są najczęściej stany przedrakowe.
Czynnikami prowokującymi są:
· drażnienia mechaniczne

Rak kolczystokomórkowy - typ brodawkujący
Na skórze skrzydełka nosa widoczny guz o brodawkowatej powierzchni.
· środki chemiczne
· przewlekłe działanie promieni słonecznych
Objawy i przebieg
Zmiany skórne cechują się naciekiem podstawy i często wałowatymi, wywiniętymi brzegami, ale bez perłowatego wału, charaktertstycznego dla raka podstawnokomórkowego
W zależności od cech klinicznych wyróżnia się:
· wrzodziejaca - w której występują głęboko drażniące owrzodzenia o twardych wałowatych i nacieczonych brzegach
· brodawkującą - w której zmiany są przerosłe, jednak naciekanie w głąb jest mniejsze w odmianie wrzodziejącej
Częstość przerzutów jest oceniana na 2.5 - 50% w zależności od stopnia złośliwości , głębokości wzrostu inwazyjnego i umiejscowienia raka .


c)Choroba Pageta- Jest to rak śródnaskórkowy, występujący najczęściej w obrębie brodawki sutkowej lub znacznie rzadziej w okolicy narządów płciowych i odbytu. Zmiany powstają z gruczołów apokrynowych.
Zmiany w obrębie brodawki sutkowej mają charakter ognisk rumienowo - złuszczających , dobrze odgraniczonych od otoczenia, zwykle jednostronnych, o powolnym, obwodowym wzroście.