Porównaj temat: Sobór w Efezie w 341r. w opracowaniach trzech autorów ks. Mariana Banaszaka, ks. Bolesława Kumora oraz Pierre’ a Pierrard.

Na początku chciałabym przeanalizować tekst ks. Bolesława Kumora ur. 1 grudnia 1925 w Szymanowicach-Niskowej pod Nowym Sączem i zm. 23 października 2002 w Lublinie. Ten polski historyk, specjalizujący się w dziejach Kościoła katolickiego w okresie nowożytnym ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim a potem uzyskał stopień doktora habilitowanego. W 1970 otrzymał tytuł profesorski.
Jego książka pt.: „Historia Kościoła” rozumiana jest, jako "dzieje ludu Bożego", omawiane na tle dziejów całego chrześcijaństwa i świata.
Ks. Kumor w swoim utworze przedstawia dwu stronnicowy opis soboru w Efezie w dość szczegółowy sposób. Pisze o ożywionej korespondencji między Rzymem, Aleksandrią, Konstantynopolem i dworem cesarskim oraz o zmieniającej się dacie zwołania soboru przez cesarza Teodozjusza II.
Szczegółowo opisuje liczbę przybyłych biskupów m.in. wymienia: Nestoriusza z 16 biskupami, Cyryla z Aleksandrii z 50 biskupami Egiptu, patriarchę Jerozolimy Juwenalisa itd.
Przedstawia również zagadnienia rozstrzygane podczas soboru: wyjaśnienie nauki o dwóch naturach w Chrystusie i Boskim macierzyństwie Bożej Rodzicielki oraz potępienie Nestoriusza, jako „Nowego Judasza”.
Ks. Kumor wspomina o drugiej sesji soboru, na której odczytano listy papieskie, zatwierdzono uchwały pierwszego posiedzenia i wyłączono ze wspólnoty kościelnej patriarchę Antiochii, Jana.
Podkreśla, że uchwały soboru w Efezie były powtórzeniem nauki nicejskiej o Wcieleniu Syna Bożego i doktryny, że Najświętsza Dziewica jest Bożą Rodzicielką.
Na soborze przyjęto również naukę legata Filipa o tym, że Kościół opiera się na Św. Piotrze.
Moim zdaniem tekst ks. Kumora w pełni analizuje przebieg soboru w Efezie, jego główne problemy oraz cele. Czytając przedstawione informacje byłam zaskoczona dokładnością autora przy wyliczaniu osób przybyłych na sobór.
Jedynym minusem, który zdołałam zauważyć to język lub jego forma, który wydawał mi się ciężki i spowalniający płynność czytania.

Kolejnym tekstem, którym chciałabym się zająć jest fragment książki pt.: „Historia Kościoła Katolickiego” ks. prof. dr hab. Mariana Banaszaka ur. 6 grudnia 1926 r. w Panience k. Jarocina.
Ukończył on studia na Uniwersytecie Jagiellońskim i obronił doktorat. Był prefektem i wykładowcą historii Kościoła.
W 1971 r. został mianowany dyrektorem Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu.
Niewątpliwie był jednym z najbardziej aktywnych animatorów życia naukowego w stolicy i w Poznaniu (publikacje, sesje naukowe, działalność w reaktywowanej Komisji Teologicznej PTPN, której przewodniczył od 1974 r. do śmierci). W dorobku naukowym miał ponad 600 publikacji (głównie problematyka napięć religijnych w XVI w., początki chrześcijaństwa i struktur kościelnych w Polsce, biskupstwo poznańskie).
Za jego największe osiągnięcie naukowe uważa się napisanie wielotomowej „Historii Kościoła katolickiego” (w latach 1987-92).
W I tomie „Historii Kościoła Katolickiego” ks. Banaszak opisuje sobór w Efezie datując jego rozpoczęcie na 22 czerwca 431r.
W odróżnieniu od ks. Kumora wspomina o odczytaniu na soborze w Efezie nicejskiego wyznania wiary oraz listów Cyryla i Celestyna do Nestoriusza, które ukazują przyczynę późniejszego wykluczenia go ze wspólnoty Kościoła i odebrania mu tytułu biskupa.
Pisze również o manifestacjach kleru i wiernych, którzy zostali później ekskomunikowani.
Warto zauważyć, że ks. Banaszak nie wymienia, aż tak szczegółowo osób przybyłych na sobór, jak robił to ks, Kumor.
Możemy również zauważyć podobieństwo tekstów ks. Kumora i Banaszaka w tym, iż obaj wspominają, że na soborze w Efezie odwołano się do nicejskich symboli i nauki.
Ks. Banaszak pisze, że Nestoriusz został odesłany do klasztoru pod Antiochią, o czym wspomina również ks. Kumor a potem na pustynie libijską (u wcześniejszego autora „egipską”).
Moim zdaniem ks. Marian Banaszak pisze łagodniejszym tonem, łatwiejszym do zrozumienia, niż ks. Kumor, ale przytacza mniej szczegółów, co dla historyka lub badacza staje się mało wiarygodne.






Ostatnim autorem jest francuski historyk Pierre Pierrard ur. 26 lutego 1920 w Paryżu, który zm. 08 grudnia 2005.
W 1965 roku napisał pracę doktorską. Podjął badania nad krytyczną analizą roli Kościoła katolickiego wobec ruchu robotniczego. Jako katolik historyk, opowiedział się za radykalnym zaangażowaniem religijnym na rzecz ubogich.
Pierre Pierrard w książce „Historia Kościoła Katolickiego” przedstawia w bardzo skondensowany sposób informacje o soborze w Efezie, podając tylko rok jego zwołania zamiast pełnej daty.
Wspomina o tym, że duszą soboru był Cyryl Aleksandryjski.
Nie zapomina o potępieniu Nestroiusza, ale nie wyjaśnia, kto go potępia i z jakiej przyczyny.
Moim zdaniem książka Pierre’a Pierrard ma postać popularnonaukowego zarysu.
W odróżnieniu od wcześniejszych opracowań, możemy dowiedzieć się, iż ów sobór w Efezie był, ale nie wiemy, kiedy i co się na nim zdarzyło.
Najbardziej podobał mi się sposób opisania soboru przez ks. Kumora, ponieważ był bardzo szczegółowy i rzetelny. Fragment opisu Pierre’a Pierrard nie przypadł mi do gustu ze względu na powierzchowność przedstawionego problemu.