Jak wiemy cząsteczka Al(OH)₃ jest obojętna tj. jako całość nie posiada ładunku.
W hydroksoglinianach przyłączają się dodatkowe grupy OH⁻ np. :
Al(OH)₃ + OH⁻ =====> [Al(OH)₄]⁻
Powstaje jon o ładunku -1. Żeby zrównoważyć ten ładunek to potrzeba jednego kationu sodu Na⁺.
Na[Al(OH)₄] - tetrahydroksoglinian sodu
Glin tworzy jeszcze jeden rodzaj hydroksoglinianów. Przyłącza wtedy 3 dodatkowe grupy OH⁻.
Al(OH)₃ + 3 OH⁻ ====> [Al(OH)₆]³⁻
I wtedy związek kompleksowy z sodem wygląda tak :
Na₃[Al(OH)₆] - heksahydroksoglinian sodu powstaje przy nadmiarze NaOH
==========================================================
Ogólnie to metale, które tworzą tlenki amfoteryczne tworzą też hydroskogliniany. Przyłączają one tyle grup OH⁻ ile wynosi ich liczba koordynacyjna(LK).
Zazwyczaj ta liczba koordynacyjna to podwojona wartościowość metalu w jego tlenku amfoterycznym :
np.
dla cynku (ZnO) LK = 4 Na₂[Zn(OH)₄]
dla berylu (BeO) LK = 4 Na₂[Be(OH)₄]
dla chromu (Cr₂O₃) LK = 6 Na₃[Cr(OH)₆] lub LK = 4 Na[Cr(OH)₄]
dla żelaza (Fe₂O₃) LK = 6 Na₃[Fe(OH)₆] lub LK = 4 Na[Fe(OH)₄]
dla żelaza (FeO) LK = 4 Na₂[Fe(OH)₄]
Oczywiście metale mogą tworzyć bardziej skomplikowane związki kompleksowe i liczba koordynacyjna może być różna.
==========================================================
Tego typu kompleksy mogą powstać na różne sposoby :
* reakcja metalu z zasadą i wodą
2 Al + 2 NaOH + 6 H₂O =====> 2 Na[Al(OH)₄] + 3 H₂↑
2 Al + 6 NaOH + 6 H₂O ====> 2 Na[Al(OH)₆] + 3 H₂ ↑ przy nadmiarze NaOH
* reakcja tlenku metalu i wodą
Al₂O₃ + 2 NaOH + 3 H₂O =====> 2 Na[Al(OH)₄]
Al₂O₃ + 6 NaOH + 3 H₂O =====> 2 Na₃[Al(OH)₆] przy nadmiarze NaOH
* reakcja wodorotlenku metalu z zasadą
Al(OH)₃ + NaOH =====> Na[Al(OH)₄]
Al(OH)₃ + 3 NaOH =====> Na₃[Al(OH)₆] przy nadmiarze NaOH
Te hydroksygliniany o niższej LK powstają przy niedomiarze NaOH np. Na[Cr(OH)₄], Na[Al(OH)₄] natomiast gdy jest za dużo wodorotlenku sodu to te same kompleksy mogą przyłączyć dodatkowe grupy OH⁻ i powstają wtedy :
Na₃[Cr(OH)₆], Na₃[Al(OH)₆].
==========================================================
Do matury teoretycznie wystarcza wiedza na temat amfoteryczności glinu i jego związków. Także najważniejsza sprawa to te reakcje, które podałem wyżej. Podstawa programowa przewiduje, że uczeń omawia zjawisko amfoteryczności na przykładzie tlenku i wodorotlenku glinu.
,,(...)planuje i wykonuje doświadczenie, którego przebieg pozwoli wykazać, że tlenek i wodorotlenek glinu wykazują charakter amfoteryczny"
W załączniku reakcje powstawania jonów [Al(OH)₄]⁻ oraz [Al(OH)₆]³⁻ z wodorotlenku glinu. (zapis jonowy)
==========================================================
(-_-(-_-)-_-)
