1. Geneza utworu.
Mickiewicz "Pana Tadeusza" napisał dla emigrantów. Ten utwór to pocztówka z Polski- dużą rolę odgrywają opisy- ładna przyroda, kraj. Ta epopeja to kolejny przykład książki, która odpowiada na pytanie: "Dlaczego powstanie upadło?".
Geneza w epilogu:
-ma dość kłótni, emigracji i rozwarstwiania. Chciałby się choć mentalnie przenieść do spokojnej Ojczyzny
-emigracja to zły pomysł, powinni walczyć
-powrót do przeszłości
-ideologizacja, mitologizacja młodości- biedne, ale szczęśliwe życie
-wspomnienia z lat dziecięcych, czego dowodem jest prośba skierowana do Matki Boskiej
-chęć odtworzenia przeszłości napoleońskiej
-chęć pokazania innej koncepcji narodu i sposobów działania w celu odzyskania wolności
-chęć ocalenia w świadomości narodu epoki szlacheckiej, której przemijanie dostrzega.
2.Społeczeństwo polskie
Szlachta-grupa społeczna, wyróżniająca się niezwykłymi zaletami. W "Panu Tadeuszu" źródła z rycerstwa. Udziały w wyprawach krzyżowych, szacunek, tytuł szlachecki, herb, pochodzenie, majątek (ziemie).
Podział szlachty:
*magnateria-grupa najbogatsza, pełnili ważne funkcje w dawnej Polsce np. Stolnik, Podkomorzy
*szlachta średniozamożna- jest ich najwięcej, obdarzona majątkiem, zatrudniająca ludzi do pracy np. Jacek Soplica, Rejent, Wojski
*szlachta zaściankowa- wioska, Dobrzyńscy, sami pracowali
*szlachta gołota- brak majątku np. Gerwazy, Protazy.
Cechy szlachty:
-szarmancka
-uprzejma wobec kobiet
-mądra, wykształcona
-brak punktualności
-gościnna
-niechętnie dążyli do zgody, kłótliwość
-przyzwyczajeni do życia w wygodzie
-żyją według obyczajów
-impulsywni
-waleczni, dobrze władają bronią
-nadużywali alkoholu
Mickiewicz opisał niektóre cechy negatywnie, ale z przymrużeniem oka, gdyż potrafili się w ostatecznych sytuacjach jednoczyć. Autor lubi swoich bohaterów, idealizuje ich.
3. Rola historii w utworze.
Moim zdaniem Mickiewicz bardzo dobrze wplata losy szlachty z kwestią obecnej sytuacji politycznej, jaką była walka o Polskę. Pokazuje nadzieję, której nie było. Rosja była naszym wrogiem.
4.Cechy epopei:
-źródło epopei to starożytny epos
-utwór obszerny, napisany wierszem
-ma cechy liryki i epiki
-bohaterem jest bohater zbiorowy, w tym wypadku szlachta. Dokładnie opisany, pokazana jest jego panorama życia
-wyjątkowe środki stylistyczne
-szeroko rozbudowana apostrofa-inwokacja, najczęściej do bóstw.
5.Rola opisów przyrody:
Mickiewicz upiększa krajobrazy z tęsknoty, by pamiętać ten kraj piękny. Pisze o tym co pamięta dobrze. Wzoruje się na porównaniach homeryckich, stosuje różnorodne środki stylistyczne.
6.Zwyczaje szlacheckie:
-gospodarz decyzje, kiedy praca na polu się kończy
-gościnność
-obchodził cały majątek, gospodarstwo wieczorem
-sam dba o nie
-rozmowa i usługiwanie kobietom
-kawę zaparza wyznaczona osoba
-odpowiednio podgrzane filiżaneczki
7.Jacek Soplica był nieszczęśliwie zakochany w córce Horeszki, którego później zabił i został osądzony o zdradę i spisek z Moskalami. Rosjanie oddali zamek Horeszki Soplicom, lecz nie korzystali z niego, by nie przyznać się do zdrady. Jacek z odważnego, porywczego i kłótliwego egoisty przechodzi przemianę w gorliwego patriotę, pobożnego, chcącego walczyć o Polskę Księdza Robaka. Ukrywa się pod tym "przebraniem". Jego przemiana była rozciągniętą w czasie. Przyczyną było:
-żałował zabójstwa
-uświadomił sobie swój egoizm, przesadną dumę
-nieszczęśliwa miłość
-poświęca się czemuś innego, stawia na wyższym miejscu
-posądzenie o zdradę
-chce wrócić imię rodzinie
-śmierć żony
