Oświecenie – ogólna charakterystyka epoki, prądy, przedstawiciele.

Oświecenie - wiek rozumu lub wiek filozofów. Ogólnie trwało przez XVIII w., dokładniej: w Europie od 1680 - 1780 r.. w Polsce 1740 - 1822 r. Główną ideą był powrót rozumu do świata rzeczy.  Inne spojrzenie na istotę ludzką możliwości poznania. Człowiek oświecenia  szukał w życiu  nie tylko wartości, ale wygody i przyjemności, a powyższe postawy utorują drogę nauce.   Rozum  jest największą siłą człowieka, i należy go wykorzystywać we wszelkim  badaniu  i  udoskonaleniu  świata. KLUCZOWE POJĘCIA EPOKI: Racjonalizm- wiara w potęgę ludzkiego rozumu, jako tej siły,która jest najważniejsza w poszukiwaniu  prawdy i wiedzy o świecie ("myslę więc jestem“). Empiryzm - teoria,  która  uznaje  doświadczenie  za  najlepszy sposób poznania prawdy i badania świata. Humanizm - postawa  umieszczająca  w  centrum  wartości człowieka  i  jego  prawo  do  szczęścia,  własnych  poglądów  i wolności. Krytycyzm - postawa  umysłów  oświeconych  wobec   starych instytucji państwa i kościoła, krytykująca ich wady. Deizm - pogląd uznający istnienie Boga oraz jego nakazów, ale nieuznający ingerencji Boga w sprawy ludzkie. Ateizm - pogląd odrzucający istnienie Boga. GATUNKI   LITERACKIE: (przykłady) Powieść (Ignacy Krasicki „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki“) Bajka (Ignacy Krasicki „Wół minister“, „Lew pokorny“) Poemat heroikomiczny (Ignacy Krasicki „Monachomachia“) Sielanka (Franciszek Karpiński  „Laura i Filon“) Satyra  (Ignacy Krasicki „Pijaństwo“,  „Żona modna“)